دیدارسەرەکی

ئه‌نوه‌ر گورگیس ئه‌لانشی

هه‌موو ئاینێن کوردستانێ مل ب مل دچه‌په‌رێن ڕزگاریا کوردستانێ دا

 

سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ د بەردەوامیا بزاڤ و چالاکیێن خوە دا ل رێکەفتی 19 / 1 /2023 دیدارەرکێ دگەل پێشمەرگێ دێرین ئه‌نوه‌ر گورگیس عه‌زیز مرقس ئه‌لانشی، ل ماڵا وی ل زاخۆ ئه‌نجامدده‌ت و دیرووکا خەباتا وی مینا بەلگەنامەیەکا گرنگ تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.

 

 

 

ئه‌نوه‌ر گورگیس عه‌زیز مرقس ئه‌لانشی ل سالا 1951 ل گوندێ‌ ئه‌لانشێ‌ یێ سه‌ر ب ناحیا ده‌رکارێ یا زاخۆ و هینگی سه‌ر ب ناحیا شه‌رانشێ ڤه‌ ژدایكبوویه‌. ئه‌نوه‌ر هۆسا دیار دكه‌ت كو ژ به‌ر كاودانێن شۆرشێ‌ ئه‌و نه‌شیایه‌ بچیته‌ قوتابخانێ‌، ب تنێ‌ نیڤ سالێ‌ چوویه‌ و ئه‌و ژی چ تشتی ژێ‌ فێر نه‌بوویه‌. زارۆكاتی و گه‌نجاتیا خوه‌ ژی ب خودانكرنا ته‌رش و كه‌والی و چاندنێ‌ ڤه‌ بووراندیه‌.
ل وی ده‌می چه‌ندین گۆندێن کرستیانان ل ده‌ڤه‌را ناحیا شه‌رانشێ‌ هه‌بووینه‌، کو خه‌لکێ وان گوندان ژی، هه‌روه‌کی گوندێن دیێن ڤێ ده‌ڤه‌رێ، ب مال و گیانێ خوه‌، پشکداری د شۆڕشێ دا کریه‌ و به‌ڕه‌ڤانی ژ ئاخا وه‌ڵاتێ خوه‌ کریه‌.

ئه‌نوه‌ر و پێشمه‌رگاتی

ل سالا 1974ێ‌ دووباره‌ هێزێن له‌شکه‌رێ ئیراقێ هێرشێن خوه‌ بۆ سه‌ر کوردستانێ ده‌ستپێدکه‌نه‌ڤه‌. هێزا زاخۆ یا پێشمه‌رگێ کوردستانێ ژی، داخوازێ ژ گه‌نجێن ده‌ڤه‌رێن دکه‌ت، ب تایبه‌ت ئه‌وێن چه‌کێ خوه‌ هه‌ی و ڤیانا پێشمه‌رگاتی و به‌ڕه‌ڤانیێ ژ کوردستانێ هه‌ی، بێن و وه‌ک به‌رگری مللی جهێن خوه‌ ل چه‌په‌رێن به‌ڕه‌ڤانیا کوردستانێ بگرن. ئه‌نوه‌ر ژی د ژیێ‌ 23 سالیێ‌ دا، لگه‌ل کۆمه‌کا‌ گه‌نجێن ده‌ڤه‌رێ و ژ وان ژی هه‌ردوو هه‌ڤالێن وی،‌ ره‌مه‌زان حه‌جی حامد و عه‌بدیێ‌ محوی، دچن و بڕێکا کادرێ له‌شکه‌ری عه‌لی خانی، ئه‌و په‌یوه‌ندیێ ب باره‌گایێ هێزا زاخۆ دکه‌ن، ل گه‌لیێ‌ هاروونا، کو شه‌هید عیسێ سوار فه‌رماندێ هێزێ بوو.  هه‌ر ئێك ژ وان ره‌خته‌كێ‌ فیشه‌كان وه‌ردگریت‌ و ل ڕۆژئاڤایێ چیایێ بێخێری و دێره‌بوونێ‌، لگه‌ل هه‌ڤالێن خوه‌ یێن دی چه‌په‌رێن خوه‌ دگرن. ئه‌نوه‌ر دبێژیت: ئه‌م نێزیكی هه‌شت مه‌هان ل وی به‌ره‌ی ماین. ئه‌م هێزا به‌رگری مللی بووین و پێشمه‌رگه‌ ژی ل پشت مه‌ هه‌بوون. ل وی ده‌می هێزه‌کا له‌شکه‌رێ ئیراقێ د زاخۆ دا بوو. لێ پێشمه‌رگه‌ی هه‌موو ڕێ لێ گرتبوون و ئه‌و هێلابوو دناڤ دۆرپێچا خوه‌ دا. دوژمنی گه‌له‌ک بزاڤ کرن، کو ژ ده‌شتا دووبانێ ڤه‌، ل گه‌لیێ زاخۆ سه‌رکه‌ڤیت و خوه‌ بگه‌هینیته‌ هێزا خوه‌ یا ناڤ زاخۆ. به‌لێ هه‌رجار پێشمه‌رگه‌ی هێرشێن وان دشکاندن. دوماهیێ وان دڕێیا ده‌شتێ ڕا به‌رێ خوه‌ دا به‌ره‌یێ مه‌، کو بێنه‌ دێره‌بوونێ و ل بن چیایێ بێخێری بزڤڕن و د ڕێکا براهیم خه‌لیلا ڕا خوه‌ بگه‌هیننه‌ زاخۆ.
چه‌کێ مه‌ تنێ چه‌کێ سڤک بوو. لێ دوژمنی بهێزه‌کا چه‌ند هزار که‌سی و تانگ، تۆپێن گران و فرۆکان هێرشێ سه‌ر چه‌په‌رێن مه‌ کر. مه‌ شه‌ڕه‌کی گه‌له‌ک دژوار لگه‌ل دوژمنی کر، لێ مخابن پشتی کو مه‌ فیشه‌ک و ته‌قه‌مه‌نی نه‌ماین، هێزا مه‌ ب وی چه‌کێ ساده‌ نه‌شیا خوه‌ ل به‌ر وێ هێرشا مه‌زن بگریت. لۆما ئه‌م نه‌چار بووین خوه‌ هه‌لکێشینه‌ چیایێ بیخێری و ده‌مژمێر 11 شه‌ڤێ ئه‌م ل گه‌لیێ زاخۆ ده‌ربازبووین و مه‌ به‌رێ خوه‌ دا ده‌ڤه‌را لێفێ و پاشی ئه‌م چووینه‌ گوندێ پیره‌کا ل به‌ر خابووری.
ئه‌م ل سه‌ر ئه‌رکێ خوه‌ به‌رده‌وام بووین تا کو شکه‌ستنا شۆڕشێ ل ئادارا ساڵا 1975، ئێدی ئه‌م زڤڕینه‌ڤه‌ گوند و مالێن خوه‌ و دیسان مه‌ ده‌ست بکارێ ڕێنجبه‌ریا خوه‌ کر.

 

دوژمنی گوند و مالێن مه‌ وێرانکرن و ئه‌م ده‌ربه‌ده‌ر کرین

پشتی شۆڕشێ هێزێن دوژمنی ل هه‌موو کوردستانێ به‌ڵاڤ بوون و تا کو سنوورێ باکوور و باشوورێ کوردستانێ، هه‌موو چیا و گر و ملێن وه‌ڵاتێ مه‌ داگیرکرن. قۆناغا دووێ ژی ئێدی، هه‌ر ژ ساڵا 1976 وان ده‌ست ب وێرانکرنا گوندێن کوردستانێ و ده‌ربه‌ده‌رکرنا خه‌لکێ وان کر.
بڤی ئاوایی ل سالا 1978ێ‌ گوندێ‌ مه‌ ئه‌لانش ژی خرابكر و ئه‌م ژ وێرێ ئیناین هاڤێتینه‌ هیزاوا ل نێزیکی زاخۆ. ل وێرێ ژی مه‌ دیسا ده‌ست ب كارێ‌ چاندنێ‌ و ب خودانكرنا ته‌رش و كه‌والی كر.

له‌شکه‌ریا بزۆر یا حکومه‌تا ئیراقێ

ل سالا 1979ێ‌ حکومه‌تا ئیراقێ ئه‌نوه‌ر گۆرگیسی و هه‌ردوو برایێن وی دبه‌ته‌ له‌شکه‌ریا نه‌چاری. ئه‌و هه‌رسێ‌ ژی ل ئێك فه‌وجا له‌شکه‌ری بوون. پشتی ده‌مه‌کی ل له‌شکه‌ریێ، بڕیاره‌کا حکومه‌تا ئیراقێ ده‌ردکه‌ڤیت و ژ دایکبوویێن هنده‌ک ساڵان ژ له‌شکه‌ریێ تێنه‌ ئازادکرن. ئه‌نوه‌ر و برایێن خوه‌ ژی ب به‌ر ڤێ بڕیارێ دکه‌ڤن و ئه‌و نێزیکی 50 گه‌نجێن کرستیان پێکڤه‌ ژ له‌شکه‌ریێ ئازاد دبن.

 

سه‌دام بێ شه‌ڕ هه‌دار ناکه‌ت

کاک ئه‌نوه‌ر دبێژیت: ده‌مێ ل سالا 1980یێ‌ سه‌دامی ب له‌شکه‌رێ خوه‌ هێرشی ئیرانێ کری و‌ شه‌رێ‌ ئیراق و ئیرانێ‌ ده‌ستپێكری، حكومه‌تا ئیراقێ‌ ئه‌ز و هه‌ردوو برایێن من جاره‌کادی کێشیانه‌ڤه‌ له‌شکه‌ریێ. ل ده‌ستپێكێ‌ وان ئه‌م برینه‌ مۆسل و سێ‌ مه‌هان ئه‌م ل وێرێ‌ ماین. بۆ ده‌مه‌کێ کورت ل وێرێ مه‌ په‌روه‌ردا له‌شکه‌ری وه‌رگرت. پاشی ئه‌م برینه‌ به‌ره‌یێ شه‌ڕی. ده‌مێ ئه‌م برینه‌ وێرێ، ئه‌م حه‌فت سریێن له‌شکه‌ری‌ بووین. ده‌ستپێکێ وان به‌رێ سریه‌کێ دا شه‌ڕی. به‌لێ ئه‌و هه‌می هاتنه‌ كۆشتن، بتنێ‌ حه‌فت سه‌رباز ژێ‌ ڕزگار بوون و زڤڕین.

 

جاره‌كا دی به‌ر ب پێشمه‌رگاتیێ‌

 پشتی هینگی ئه‌ز ب ده‌ستیری هاتمه‌ مال، بۆ ده‌مێ هه‌فتیه‌کێ. پشتی ئه‌ز گه‌هه‌شتیمه‌ مال، من بڕیاردا کو، شوونا ئه‌ز خوه‌ بۆ دوژمنی بده‌مه‌ کوشتن، باشتره‌ ئه‌ز خوه‌ بۆ وه‌ڵاتێ خوه‌ بده‌مه‌ کوشتن. لۆما من بڕیاردا کو ئه‌ز بچم و ببمه‌ پێشمه‌رگه‌. ئیدی بابێ‌ من دگه‌ل من هات، هه‌تا کو ژ هیزاوا ئه‌ز گه‌هاندیمه‌ گوندێ‌ بۆسه‌لێ و بڕێکا بۆسه‌لێ من په‌یوه‌ندی ب پێشمه‌رگه‌ی کر‌.
ژ بۆسه‌لێ ئه‌ز لگه‌ل مه‌فره‌زه‌کا پێشمه‌رگه‌ی چوومه‌ کۆماته‌ی، باره‌گایێ لقا ئێکا پارتی. ئێدی ئه‌ز بوومه‌ پێشمه‌رگه‌ ل هێزا پشته‌ڤانیا باره‌گایێ لقێ (ئه‌سنادێ)، کو هێزا مه‌ به‌رپرس بوو ژ چه‌کێ گران و پاراستنا باره‌گایێ لقێ ژ هێرشێن ئاسمانیێن دوژمنی بۆ سه‌ر باره‌گای. هینگێ ژی کادرێ له‌شکه‌ریێ ژێهاتی و قاره‌مان ئیشو بێرسڤی به‌رپرسێ هیزا پشته‌ڤانیا باره‌گای بوو.

 

دناڤبه‌را هێرشێن دوو ده‌وله‌تان دا

ئه‌نوه‌ر دبێژیت: ئه‌ز مامه‌ ل هێزا پشته‌ڤانیا باره‌گایێ لقێ هه‌تا دوماهیا بهارا ساڵا 1983ێ. ئێدی وی ده‌می، ل گۆره‌ی په‌یمانا کو دناڤبه‌را هه‌ردوو ده‌وله‌تێن ئیراق و تورکی دا هاتبوو ئیمزاکرن، ژ بۆ لێدانا شؤڕشگێڕێن کورد، تورکیا له‌شکه‌ره‌کێ مه‌زن کێشا سه‌ر سنووری و گه‌فێن داگیرکرنا ده‌ڤه‌رێن مه‌ یێن ڕزگارکریێن بن کۆنترۆلا مه‌ دکرن. ئه‌م ژی نه‌چاربووین باره‌گایێ خوه‌ و مالێن پێشمه‌رگا ژ نێزیک هێلا سنووری ڤه‌گوهێزین و ژ مه‌تریسا هێرشا تورکا دووربێخین.‌ ئه‌م پێشمه‌رگه‌ هه‌می ب داڤه‌رستێ‌ ل ڕووبارێ خابووری ده‌رباز بووین و هه‌تا مه‌ که‌رێ خوه‌ ژى ب داڤه‌ڕستێ‌ ده‌ربازی لایێ‌ دی یێ‌ ئاڤێ‌ كر.
ده‌ستپێکێ مه‌ باره‌گایێ خوه‌ ئینا دۆلا زه‌ندۆره‌ی ل پشت زنارا کێسته‌. پاشی ژ وێرێ ئه‌م هاتینه‌ قه‌سرکێ، ل قۆنتارا چیایێ مه‌تینا، ل ده‌ڤه‌را به‌رواری بالا. دوماهیێ جهه‌کێ باش بۆ باره‌گای هاته‌ دیتن ل سه‌ر ڕووبارێ زێی ل جهێ گوندێ زێوا شکان یێ کاڤل کری.
مه‌ باره‌گایێ خوه‌ ل وێرێ دانا و دیسان ئه‌م ل سه‌ر ئه‌رکێ خوه‌ به‌رده‌وام بووین.

به‌ره‌ڤ زاخۆ

پشتی شه‌ش مه‌ها مه‌ ئه‌رکێ خوه‌ ل وێرێ دیتی، مه‌ داخوازکر کو ئه‌م بێینه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ لژنا ناڤچا زاخۆ. هۆسا ئه‌م 14 پێشمه‌رگێن ده‌ڤه‌را زاخۆ پێکڤه‌ هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ لژنا زاخۆ.
ژ وان 14 پێشمه‌رگا هه‌ر 13 هه‌ڤالێن من چوونه‌ دگه‌ل ڕێکخراوا شه‌هید شه‌هباز سالح. ئه‌ز بتنێ ژی چوومه‌ لگه‌ل ڕێکخراوا شه‌هید حه‌مید حه‌فزلا، کو کاک حه‌مید خواستی به‌رپرسێ وێ بوو.
ل هاڤینا ساڵا 1984 هێرشه‌کا گه‌له‌کا مه‌زنا جاش و له‌شکه‌رێ ئیراقێ هاته‌ سه‌ر ده‌ڤه‌رێن هه‌ردوو لژنێن دهۆک و زاخۆ. شه‌ڕ گه‌له‌کێ گه‌رم بوو و ده‌ڤه‌ره‌کا گه‌له‌کا مه‌زن و به‌رفره‌هـ ژی ڤه‌گرتبوو. ڕێکخراوا مه‌ ژی پشکداری دڤی شه‌ڕی دا کر و دوژمن گه‌له‌ک خراب شکه‌ست و ب ده‌هان ته‌رمێن جاش و له‌شکه‌رێن دوژمنی مانه‌ ل مه‌یدانا شه‌ڕی.
پشتی ڤی شه‌ڕی بڕیارا کاک حه‌مید خواستی ده‌رکه‌فت ئه‌و بوو کارگێڕێ لژنا ئامێدیێ و به‌رپرسێ له‌شکه‌ریێ لژنا ناڤچا ناڤبری. ئه‌م ژی وه‌ک ڕێکخراوا شه‌هید حه‌مید حه‌فزلا لگه‌ل کاک حه‌میدی هاتینه‌ ڤه‌گوهستان بۆ لژنا ناڤچا ئامێدیێ.

 

ل سه‌رێ ئامێدیێ فه‌رمانه‌ ل سه‌ر سه‌رێ دوژمنی

ئه‌نوه‌ر گۆرگیس دبێژیت: ده‌مێ‌ ئه‌م هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ لژنا ئامێدیێ‌، ‌ ئێكه‌مین چالاکیا ل سنوورێ وێ لژنێ مه‌ پشکداری تێداکری؛ شه‌ڕێ سه‌رێ ئامیدیێ بوو، کو ل ڕۆژا 31/10/1984، مه‌ پێشمه‌رگێن لژنا ئامێدیێ و لگه‌ل هێزه‌کا باره‌گایێ لقێ، مه‌ هێرشی چار بنگه‌هێن دوژمنی کر ل سه‌رێ ئامێدیێ.
پێشمه‌رگه‌ی ژ دوو به‌ره‌یان ڤه‌ هێرشێ سه‌ر دوژمنی کر: به‌ره‌یه‌ک ژ ئالیێ ڕۆژهه‌لاتی ڤه‌ ب سه‌رپه‌رشتیا سه‌ید نایف چه‌لکی بوو. به‌ره‌یێ دی ژ ئالیێ ڕۆژئاڤای، ژ چارچه‌لی ڤه‌، ب سه‌رپه‌رشتیا حه‌مید خواستی بوو. ل به‌ره‌یێ مه‌، مه‌ هه‌ردوو بنگه‌هێن دوژمنی گرتن، کو ئێک ژ وان باره‌گایێ سریێ بوو. لێ مخابن ل ئالیێ رۆژهه‌لاتی هه‌ردوو هه‌ڤالێن مه‌ ته‌حسین دووتازای و ئه‌حمه‌د ئورمانی شه‌هید بوون و ل هه‌ردوو به‌ره‌یان ژی چه‌ند هه‌ڤاله‌ک برینداربوون. لێ ده‌ستکه‌فته‌کی باش ژ چه‌ک، ته‌قه‌مه‌نی و که‌ره‌سته‌یێن خوارنێ که‌فتنه‌ ده‌ستێ مه‌.

ڕۆبه‌رت گوین ل سه‌رێ بادۆکێ یه‌

ل پاییزا سالا 1985ێ‌، کاک هشیار زیباری ژ سه‌رکردایه‌تیا پارتی هاته‌ ده‌ڤه‌را به‌هدینان. ڕۆژنامه‌ڤانێ بریتانی ڕۆبه‌رت گوین لگه‌ل وی بوو. گوینی دڤیا د چالاکیه‌کا مه‌ یا له‌شکه‌ری دا پشکدار ببیت و چالاکیێ فلم بکه‌ت بۆ تلڤیزونا بریتانی. پلان هاته‌دان بۆ لێدانا بنگه‌هێن دوژمنی ل سه‌رێ چیایێ بادۆکێ، ل هنداڤی گوندێ تشیشێ، ل ده‌ڤه‌را به‌رواری بالا. ب شه‌ڤ ئه‌م ل جادا بێگۆڤا-کانیماسێ ده‌ربازبووین و چووینه‌ گه‌لیێ‌ قومریێ‌. پاشی ئێڤاری هێزا پێشمه‌رگه‌ی لگه‌ل رۆژنامه‌ڤانێ‌ بریتانی، ئه‌م سه‌رکه‌فتین و مه‌ جهێن خوه‌ گرتن، پاشی هێرشێ ده‌ستپێکر. شه‌ڕ گه‌رم بوو و ڕۆبه‌رت گوینی ژی ئه‌و شه‌ڕه‌ ب کامیرا خوه‌ فلم دکر. پێشمه‌رگه‌ شیا وان بنگه‌هان بگریت و کۆنترۆل بکه‌ت. لێ مخابن هه‌ڤاله‌کی مه‌ ب ناڤێ‌ (مسلح) د ڤی شه‌ڕی دا شه‌هید بوو.

 

 

دوو هه‌ڤالێن مه‌ یێن قاره‌مان شه‌هید دبن

پشتی ئه‌م هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ لژنا ئامێدیێ، شه‌هید جه‌بار محه‌مه‌د دبیته‌ به‌رپرسێ ڕێکخراوا و مه‌ شه‌هید جه‌عفه‌ر ژی دبیته‌ کادرێ سیاسی-ڕێکخستنی یێ ڕێکخراوێ. راسته‌ ئه‌م سه‌ر ب لژنا ئامێدیێ ڤه‌ بووین، لێ هه‌روه‌سا مه‌ چالاکی ل سنوورێ لژنا زاخۆ ژی ئه‌نجامددان. جاره‌کێ ل ساڵا 1985 ئه‌م وه‌ک ڕێکخراو ژ لژنا ئامێدیێ هاتینه‌ ده‌ڤه‌را لژنا زاخۆ. ده‌مێ‌ ئه‌م هاتین حه‌مید خواستی گۆته‌ مه‌: هشیار بن نه‌چن ل ده‌ڤه‌را زاخۆ هێرشی چ بنگه‌هێن دوژمنی بکه‌ن. چونکی نه‌ورۆزه‌ و هه‌رساڵ د نه‌ورۆزێ دا پێشمه‌رگه‌ چالاکیان ئه‌نجامدده‌ت، ژ به‌ر هندێ دوژمن دڤی ده‌می دا یێ دهشیاریێ دا. دێ زیانێ ل وه‌ که‌ن.
لێ مخابن ئه‌م هاتینه‌ ده‌ڤه‌را زاخۆ و مه‌ پلانا خوه‌ دانا کو هێرشێ سه‌ر بنگه‌هه‌کێ جاشا بکه‌ین ل ناڤبه‌را هه‌ردوو گوندێن بۆسه‌لێ و ئاڤگه‌نیێ. هێرشا مه‌ ده‌ستپێکر. لێ وه‌سا دیار بوو، هه‌روه‌کی حه‌مید خواستی گۆتی، جاش د ئاماده‌باشیێ دا بوون. شه‌هید جه‌عفه‌رێ کادرێ ڕێکخراوێ ل به‌ر سینگێ‌ مه‌ دچوو. ده‌مه‌کی من دیت کو ئێكسه‌ر گولله‌یه‌ك ڤێ‌ كه‌ڤت و شه‌هید بوو. ئیدی ئه‌م نه‌چار بووین، مه‌ ته‌رمێ شه‌هیدێ خوه‌ ڕاکر و مه‌ خوه‌ ڤه‌كێشا. پاشی ره‌مه‌زان ژی شه‌هید بوو. مه‌ شه‌هیدێن خوه‌ ڕاکرن و ئه‌م هاتینه‌ گوندێ‌ پیره‌كا.

 

ئه‌ز تێمه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ ڕێکخراوا دلبرین

ل سالا 1987ێ‌ هاتمه‌ ڤه‌گوهازتن بۆ ڕێکخراوا دلبرین، هه‌ر ل سنوورێ لژنا ناڤچا زاخۆ. دیسان ل وێ ڕێکخراوێ ژی، مه‌ پشکداری د چه‌ند شه‌ڕێن مه‌زن دا کر. ئێک ژ وان شه‌ڕان لێدانا بنگه‌هێن دوژمنی بوو، ل چه‌پێن زرێزه‌. ل رۆژئاڤایێ گوندێ زرێزه‌ و نێزیکی سوارا به‌نا. دیسان کۆمه‌کا دیا چالاکیان مه‌ لگه‌ل وێ ڕێکخراوێ ئه‌نجامدان. هه‌روه‌سا ل ساڵا 1987 دوو جارا باره‌گایێ فه‌وجا جاشێن دوژمنی ل شه‌رانشێ هاته‌گرتن. هه‌ردوو جارا مه‌ پشکداری تێداکر، کو هه‌ر جاره‌کێ مه‌ نێزیکی 100 جاشا ب دیل گرتن.

 

 

 ل ئه‌نفالان من هه‌شت زارۆك كرنه‌ د تێڕێ دا و برن

ده‌مێ‌ ل سالا 1988ێ‌ حكومه‌تا ئیراقێ‌ ئه‌نفال ل دژی کوردستانێ ده‌ستپێكرین، ئه‌ز وی ده‌می بۆ بێنڤه‌دانێ و په‌یداکرنا هنده‌ک که‌ره‌ستێن خوارنێ، هاتبوومه‌ مال ل گۆندی. حکومه‌تا ئیراقێ ڕۆژێ بۆ ڕۆژێ هێزێن له‌شکه‌ر و جاشا لگه‌ل تانگ و زریپۆش و تۆپێن گران دکێشانه‌ ده‌ڤه‌رێ و ئاماده‌کاریێن وێرانکاریه‌کا مه‌زن دکرن. ده‌ستپێکێ مه‌ وه‌ک پێشمه‌رگه‌ و به‌رگری مللیێن وێ ده‌ڤه‌رێ، مه‌ بڕیاردا کو ئه‌م ل جهێن خوه‌ بمینین و به‌ڕه‌ڤانیێ بکه‌ین. پشتی هینگی عه‌بدوللایێ بشاری، به‌رپرسێ ڕێکخراوا دلبرین هات و گۆته‌ مه‌: وه‌رن ئه‌م هه‌موو پێكڤه‌ دێ چین خوه‌ ڕاده‌ستی حکومه‌تا ئیراقێ‌ که‌ین. به‌لێ مه‌ گۆتێ: شه‌رمه‌ ئه‌م خوه‌ بده‌ینه‌ ده‌ستێ‌ دوژمنێ خوه‌. خه‌لكێ‌ گۆندی گۆتن: بلا ئه‌م ل ڤێرێ‌ بمرین باشتره‌ ژ وێ کو ئه‌م خوه‌ بده‌ینه‌ ده‌ستێ‌ به‌عسیێن کوردکوژ.
ده‌مێ کو مه‌ دیتی ئێدی ڕه‌وش ژ به‌ر کۆنترۆلا مه‌ ده‌رکه‌فت و هێزا دوژمنی هێزه‌کا گه‌له‌کا مه‌زنه‌. ئه‌گه‌ر ب له‌شکه‌ره‌کێ مه‌زن و چه‌که‌کێ مۆده‌رن نه‌بیت، به‌رسینگێ ڤی هێرشێ ناهێته‌ گرتن. بتایبه‌ت ژی دوژمنی ده‌ستپێکر چه‌کێ کیمیاوی ل دژی گوند و ده‌ڤه‌رێن مه‌ بکارئینا. ل وێ‌ شه‌ڤێ‌ مه‌ زارۆك و خه‌لكێ‌ گۆندی كۆمكرن و برنه‌ گه‌لی. پاشی ژ وێرێ مه‌ دا ڕێ به‌ره‌ڤ سنوورێ باکوورڤه‌. من هه‌شت زارۆك كرنه‌ د تێڕێ دا و ل هێسترێ‌ کرن و برن، هه‌تاکو ئه‌م گه‌هشتینه‌ سه‌ر سنوورێ‌ باکوورێ کوردستانێ (ترکی).
ل سه‌ر سنووری ده‌ستپێکێ ترکا نه‌هێلا چ که‌س بچیته‌ ناڤ ئاخا باکوور. پاشی وان گۆت: تنێ دێ ژن و زارۆکا وه‌رگرین. پاشی پشتی هێرشا جاش و له‌شکه‌رێ ئیراقێ نیزیک بووی و گه‌له‌ک خه‌لک ب کیمیاوی شه‌هیدکرین، پشتی هینگێ نه‌چاربوون ڕێکێ بده‌نه‌ زه‌لاما ژی کو ده‌رباز ببن. ل وی ده‌می ئه‌ندامێ لژنا زاخۆ سه‌ربه‌ست له‌زگین رۆله‌كێ‌ باش گێرا و گۆته‌ مه‌: هه‌ڕن نه‌ ترسن و بده‌نه‌ سه‌ر سنووری. ئه‌م ژی ده‌ربازبووین و پاشی حکومه‌تا ترکی هاتن ب لوریان ئه‌م برینه‌ دیاربه‌كر.

 

که‌مپا ئامه‌دێ یان زیندانا مه‌زنا ئامه‌دێ!

پێشمه‌رگێ‌ دێرین ئه‌نوه‌ر گورگیس دبێژیت: ئه‌م چوار سالان ماینه‌ ل ئامه‌دێ هه‌تا سالا 1992ێ‌. د ڤان چوار سالان دا حكومه‌تا توركی سه‌ره‌ده‌ریه‌كا گه‌له‌ك خراب لگه‌ل مه‌ دكر. وه‌كو زیندانیان و خراپتر ژی سه‌ره‌ده‌ری ل گه‌ل مه‌ دكر. ئه‌م وه‌كو په‌نابه‌ر نه‌ دهه‌ژمارتین و نه‌دهێلان ئه‌م ده‌ركه‌ڤین. باشتر ئه‌م دشێین بێژین کو ئه‌و زیندانه‌کا مه‌زن بوو، بناڤێ که‌مپا په‌نابه‌ران، کو ئه‌م نێزیکی 14 هزار مرۆڤان تێدا بووین. لێ‌ بلا ئه‌م ژبیر ژی نه‌كه‌ین، کو خه‌لكێ‌ ئامه‌دێ سه‌ره‌ده‌ریه‌كا گه‌له‌ك جوان لگه‌ل مه‌ دكر و خزمه‌ته‌كا باش بۆ مه‌ كر. ئه‌م هه‌موو ده‌ما وه‌ک خوشک و برا پسمام و مرۆڤێن خوه‌ یێن نیزیک دهه‌ژمارتین.
ل سه‌رهلدانا‌ سالا 1991 ئه‌ز و هنده‌ك هه‌ڤالێن دی ب سه‌ره‌دان هاتینه‌ كوردستانێ‌ و ئه‌م ده‌مه‌كی ماینه‌ ل كوردستانێ‌، لێ‌ من گۆته‌ مام حه‌مید خواستی: بزه‌حمه‌ته‌ ئه‌ز ل ڤێرێ‌ بم و زارۆكێن من ل ئامه‌دێ بن. له‌وما ئه‌ز زڤڕیمه‌ڤه‌ ئامه‌دێ  و پاشی ل سالا 1992 من ماڵا خوه‌ ئینا و ئه‌ز هاتمه‌ڤه‌ زاخۆ. ل ده‌مێ‌ ڤه‌گه‌ریانێ‌ ژی دیسا من ده‌ست ب كارێ‌ پێشمه‌رگاتیێ‌ كر و چوومه‌ دگه‌ل حه‌مید خواستی. لێ‌ وی گۆته‌ من: كاك ئه‌نوه‌ر مه‌ ل ڤێرێ‌ چ پله‌ نینن، باشتر ئه‌وه‌ تۆ بچیه‌ دگه‌ل هێزه‌‌كێ‌ دا بشێی پله‌یه‌كێ‌ وه‌ربگری و خه‌باتا ته‌ بۆ ته‌ بهێته‌ هه‌ژمارتن. پشتی هینگی ئه‌ز چوومه‌ دگه‌ل محه‌مه‌د میرزای، کو بنگه‌هێ‌ مه‌ ل دێره‌بوونێ‌ بوو.

 

به‌رخوی دڤیا خیانه‌تێ ل کوردستانی بکه‌ت

کاک ئه‌نوه‌ر دبێژیت: پشتی پارتیه‌کا کرستیانی بناڤێ بێت نه‌هرێن هاتیه‌ دامه‌زراندن، ب ڕێڤه‌به‌ریا د. ئیبراهیم به‌رخۆی. ئه‌ز ژی هاتمه‌ ڕاسپارتن کو د ناڤ وێ پارتیێ دا کار بکه‌م.
هه‌لبه‌ت هه‌ر ژ ده‌ستپێکا ڕزگاربوونا کوردستانێ و ئاڤاکرنا حکومه‌ت و په‌رله‌مانێ کوردستانێ، پ.ک. ک ب هه‌موو هێزا خوه‌ بزاڤ دکرن  کوکوردستانا ئازاد ژناڤببه‌ت و حکومه‌ت و په‌رله‌مانێ کوردستانێ ژی ژناڤببه‌ت. ژبلی کو وان بهێزا خوه‌ یا چه‌کداری و ڕێکخستنێن خوه‌ هه‌موو جۆرێن دژیه‌تیا کوردستانێ دکر، هه‌روه‌سا پ.ک.ک بزاڤ دکرن وان هێزێن بچووکێن ناڤ کوردستانێ ژی ل دژی حکومه‌ت و په‌رله‌مان و پێشمه‌رگێ کوردستانێ بکاربینیت. د دڤی ده‌می دا، رۆژه‌كێ‌ د. ئیبراهیم به‌رخو یێ سه‌رۆکێ پارتیا بێت نه‌هرێن، چووبوو سوریێ و زڤڕی ڤه‌.   پشتی ڤه‌گه‌ڕیانێ‌ وی ئه‌م کۆمکرین و گۆته‌ مه:‌ ل شامێ عبدالله‌ ئوجه‌لانی ئه‌ز مێڤانکرم و داخواز ژ من کر کو، ئه‌م ژی دژایه‌تیا حکومه‌تا کوردستانێ بکه‌ین و پشته‌ڤانیا پ.ک.ک بکه‌ین، هندی چه‌ک و پاره‌ ژی مه‌ بڤێت ئه‌و دێ بۆ مه‌ دابین که‌ت.
پشتی من ئه‌ڤ کارێ خیانه‌تکاری ژ ڤی کابرای زانی، ئه‌ز ئێکسه‌ر هاتم من ئالیێن کاربده‌ستێن حکومه‌تا کوردستانێ بڤێ چه‌ندێ ئاگه‌هدارکرن.   پشتی ڤێ ڕوودانێ، نێچیرڤان بارزانی گازی كره‌ د. ئیبراهیم به‌رخۆی و گۆتێ:‌ ژ به‌ر کو بابێ‌ ته‌ پێشمه‌رگه‌ بوو، ئه‌م ته‌ سزا ناده‌ین. به‌لێ‌ پێنچ رۆژێن دی زێده‌تر دڤێت تۆ ل كوردستانێ‌ نه‌مینی. له‌وما د. ئیبراهیم به‌رخۆ چوو وه‌لاتێ‌ سوریا و حزبا بێت نه‌هرێن ژی هاته‌ داخستن.

 

ژ پێشمه‌رگاتیێ بۆ ئاسایشێ

ئه‌نوه‌ر به‌رده‌وام دبیت و دبێژیت: ل سالا 1996ێ‌ ئه‌ز هاتمه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ ئاسایشێ‌. ئێدی ئه‌ز ل ئاسایشا زاخۆ ده‌ستبكاربووم. من ل وێرێ کارێ خوه‌ به‌رده‌وام کر هه‌تا سالا 2010. ئێدی ل وێ ساڵێ ئه‌ز وه‌كو مفوه‌زێ پله‌ ئێك هاتمه‌ خانه‌نشینكرن. هه‌رچه‌نده‌ من خزمه‌ته‌کا پتر ژ 30 ساڵێن پێشمه‌رگاتی و ده‌ربه‌ده‌ریێ هه‌بوو. به‌لێ مخابن ژ به‌ر کو من شهادا خواندنێ نه‌بوو، لۆما ئه‌ز ب پله‌یه‌کا گه‌له‌کا نزم هاتمه‌ خانه‌نشێن کرن. نوكه‌ ژی ل زاخۆ دژیم.
ئه‌نوه‌ر گۆرگیس ل دووماهیێ‌ ژی دیار كر كو ژ مالا وی ئه‌و و دوو برایێن وی بووینه‌ پێشه‌رگه‌ و ئه‌و ژی هاتینه‌ خانه‌نشینكرن.

Kavin Berwari

ئەز وەک ئەدمینا سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە رادبم ب رێڤەبرنا فێسبووکا سەنتەری، ئینستاگرامی، یوتوبی و مالپەرێ ئینتەرنێتی. کارێ منێ سەرەکی دانان و بەلاڤکرنا هەڤپەیڤینا، ڤیدیو یا و پۆستایە ل هەمی جهێن سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە.

بابەتێن پێکڤە گرێدایی

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *

زر الذهاب إلى الأعلى