سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ د بەردەوامیا کۆمکرن و ئەرشیفکرنا بیرەوەریێن پێشمەرگە و خەباتکەرێن گەلێ کوردستانێ دا، ل ڕۆژا ٨/١٢/٢٠٢٢ ل ئۆفیسا خوە مێڤادراریا پێشمەرگە و خەبارکەرێ دێرینێ باکوورێ کوردستانێ مەمەد نەزیر دەمیر، کو ل پێشمه‌رگاتیێ به‌رنیاسه ب ( ده‌روێش سێرتی) دکەت و هەڤدیتنەکا ڤیدیۆیی دگەل وی ساز دکەت و دیرووکا خەباتا وی تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.
پێشمەرگێ دێرین دەروێش سێرتی ل ساڵا ١٩٥٢ ل گوندێ ئەین بەرانێ یێ سەر ب دەڤەرا سێرتێ یا باکوورێ کوردستانێ ڤه هاتیە سەر دنیایێ. ئه‌و د مالباتەکا سادە و هەژار دا مەزن بوویە. وی ل زاڕۆکینیا خوە دەست ب کارێ سەخبێرکرنا ڕەزێن تری و بخودانکرنا تەرش و کەوالی کریە.
پاشی ل سالا ١٩٦٠-١٩٦١ دەست ب خواندنێ کریە، وی قۆناغێن سەرەتایی، ناڤنجی و ئامادەیی ل باژێرێ سێرتێ ب داوی ئیناینە. پاشی ل ناڤەڕاستا سالێن هەفتیان ل باژێڕێ ستەنبۆلێ دەست ب خواندنا زانکۆیێ دکەت، لێ ئه‌و ژ بۆ کارێ سیاسی ده‌ست ژ خواندنا زانکۆیێ به‌ردده‌ت.
پاشی کاک دەروێش ل سالێن هەفتیان دگەل کۆمەلەیا کولتووری و دیموکراتیا ڕۆژهەلات (د د ق د) دەست ب کارێ سیاسی دکەت.
نەجمدین بیوککایا و هه‌ڤالێن خوه د وێ کۆمبوونێ دا دبێژن کو؛ بارزانی و پارتی دیموکراتی کوردستان، که‌واته شۆڕشا باشوورێ کوردستانێ، نوینەراتیا پاشڤەروویاتیێ دکەن. هه‌روه‌سا ئه‌و پارتیا بەعسا عەرەبیا ئیراقێ ژی ب پێشڤەڕوو بناڤ دکه‌ن. دیسان ئه‌و دبێژن کو؛ ئەگەرێ شکەستنا شۆڕشێ ئه‌و بوویه کو شۆڕشا باشوورێ کوردستانێ ل سه‌ر ڕێبازا مارکسی-لینینی نه‌چوویه و ده‌ست ژ په‌یوه‌ندیێن لگه‌ل سوڤیه‌تی به‌ردایه! دەروێش و کۆمه‌کا هه‌ڤالێن دی ژ بەر ڤی هەلویستێ دژی بنه‌مایێن نه‌ته‌وه‌یی، دەست ژ (د د ق د)ێ بەرددەن و ڤەقەتیان د کەڤیتە د ناڤ وێ ڕێکخستنێ دا.
پشتی ڤێ چه‌ندێ ل ئەنقەرە گرۆپەك ب سەرکێشیا فەرید ئوزۆن و ل ستەنبۆلێ ژی گرۆپەکا دی ب سەرکێشیا ئەحمەد زەکی ئوکچیئوغلو و هنده‌ک هه‌ڤالێن دی ژ (د د ق د) ڤەدقەتن. ئەحمەد زەکی ئوکچیئوغلو و مەحمود فرات ل سته‌نبۆلێ کۆمیتەیەکا ٥٠ کەسی ئاڤادکەن کو پشتی هینگێ دبیتە بنگەهێ ڕێکخستنا کاوە. هۆسا ڕێکخستنه‌کا نوو بناڤێ کاوه تێته دامه‌زراندن ل سه‌ر ده‌ستێ وان هه‌ڤالێن کو ل سه‌ر مه‌سه‌لێن نه‌ته‌وه‌یی ژ (د.د.ق.د) جودا بووین.
فه‌رید ئوزونێ خه‌لکێ سێوه‌ره‌کێ کو ڕۆشنبیر و سیاسیه‌کی ژێهاتی بوو، دبیته سه‌رۆکێ ڕێکخستنا کاوه. دەروێش ژی دکەڤیتە د ناڤ رێکخستنا کاوە دا، هەر چه‌ندە وی چاخی وی ل زانکۆیێ دخواند، لێ ڕێکخستنا کاوە وی ل ساڵا ١٩٧٦ ژبۆ ئەنجامدانا کارێ ڕێکخستنێ دهنێریتە کوردستانێ و ئه‌و دبیته به‌رپرسێ ڕێکخستنا کاوه یا سێرتێ. هۆسا ئه‌و نه‌چار دبیت کو ده‌ست ژ خواندنا زانکۆیێ به‌رده‌ت، ژ بۆ کارێن ڕێکخستنی و سیاسی.
کاک دەروێش د ڤێ دیدارێ دا دبێژیت: فەرید ئوزۆنێ سه‌رۆکێ کاوه کوردپەروەرەکی هێژا بوو، وی هینگێ بانگا کوردستانا مەزن دکر. هه‌روه‌سا ئه‌و هه‌لبه‌ستڤان و ده‌نگخوه‌ش ژی بوو. گەلەك ژ ستران و سروودێن شڤان پەروەر یێن ده‌ستپێکێ ژ تێکستێن وی بوون. دیسان ژی ئه‌و کەساتیەکی نەتەوی و نیشتیمانپەروەر و خوەدی جەماوەر بوو.
ل ساڵا ١٩٧٧ ڕێکخستنا کاوە ل سەر هزر و دیتنێن تیۆری یێن جودا دبیتە چەند گرۆپ. گرۆپەك دبیته دەنگێ کاوە ب سەرپەرشتیا فەرید ئوزۆن. گرۆپەك ژی ل ژێر ناڤێ کاوه مەرکەز ب سەرپەرشتیا مفید بایرەم چێدبیت. هۆسا پشتی جودابوونا ڤان هه‌ڤالان ژ (د.د.ق.د ) ب ده‌مه‌کی و ئاڤاکرنا ڕێکخستنا کاوه، ئێدی ئه‌و بخوه ژی دبنه دوو پارچه. کاک دەروێش دچیتە دگەل گرۆپا دەنگێ کاوە یا ب سه‌رپه‌رشتیا شه‌هید فه‌رید ئوزون. ئێدی ئه‌و ب هەمان ناڤ، که‌واته ده‌نگێ کاوه، گۆڤارەکێ ژی دەردئێخن. کاک دەروێش، هەتا کودەتایا له‌شکه‌ری یا ب سه‌رپه‌رشتیا کەنعان ئیڤرن ل 12 ئیلونا 1980 ل سەر خەباتا خوە بەردەوامدبیت.
شەهیدکرنا فەرید ئوزۆن
دەنگێ کاوە بەری شه‌هیدبوونا فەرید ئوزۆن، کۆنگرێ خوە گرێدابوو. پشتی هینگێ ل ساڵا ١٩٧٨ ژ بەرکو، فەرید کەسایەتیەکێ وەڵاتپارێز و خوەدی پێگەهەکێ مەزنێ جەماوەری بوو. ئه‌و که‌سه‌کی ڕۆشنبیر، نڤیسه‌ر، هونه‌رمه‌ند، خودان بیروباوه‌رێن نه‌ته‌وه‌یی و خودان ڕێزه‌کا مه‌زن بوو، دناڤ خه‌لکێ باکوورێ کوردستانێ دا. پەکەکێ ژی ل ده‌ستپێکا سه‌رهلدانا خوه، پێنگاڤا وێ یا ئێکێ ئه‌و بوو، کو هه‌موو ڕێکخستن و که‌سایه‌تیێن وه‌ڵاتپارێز و نه‌ته‌وه‌ییێن کورد، ژ ناڤببه‌ت و ڕێکا خوه خوه‌ش بکه‌ت بۆ کۆنترۆلکرنا کوردستانێ، دا نه‌هێلیت چ بزاڤێن نه‌ته‌وه‌یی سه‌رهلبده‌ن. فه‌رید ژی وه‌ک که‌سایه‌تیه‌کی خودان پێگه‌هه‌کا مه‌زن دناڤ کوردان دا، وان ئه‌و وه‌ک ئاسته‌نگ ددیت د ڕێیا سیاسه‌تا خوه یا ژناڤبرنا بنه‌مایێن نه‌ته‌وه‌یی دا. لۆما ئه‌و بڕیارا تیرۆرکرنا وی دده‌ن و وی ل ساڵا 1978 شه‌هید دکەن
ده‌مێ نووچه‌یێ شەهیدبوونا فەرید ئوزۆن دگەهیت، کاک دەروێشی ژی تێته سێوه‌ره‌کێ، باژێرێ فه‌ریدی. ل وێرێ هه‌ژماره‌کا مه‌زنا خه‌لکێ کوردستانێ کۆمدبن و ته‌رمێ وی ب ڕێوڕه‌سمه‌کا مه‌زن ڤه‌دشێرن.
ل سالا ١٩٩٣ بەشیرێ پاسمامێ ده‌روێشی دبێژیته وی کو، ل دوماهیا سالێن هەفتیان ئه‌و دەمێ دەروێش بەرپرسێ رێکخستنا کاوە بوو ل سێرتێ، پەکەکێ بڕیارا کوشتنا وی ژی دابوو. سه‌لیم چوروککایا یێ کو وی ده‌می دناڤ خه‌لکی دا ب سەلیم تلکی دهاته ناسکرن و کادرێ پهکهکێ بوو، هاتبوو ڕاسپارتن کو کارێ تیرۆرکرنا وی ئه‌نجامبده‌ت. دوماهیێ بەشیرێ پسمامێ وی بخوه ژی، وه‌کی گه‌له‌ک کوردێن دیێن نه‌ته‌وه‌یی، هەر ب دەستێ پەکەکێ هاتە تیرۆرکرن.
پشتی شەهیدکرنا فەرید ئوزۆن ئێدی چه‌نگ و باسکێن ڕێکخستنا کاوه دشکێن و ئه‌و بێ سه‌رۆک و ڕێبه‌ر دمینیت و ژبەرێك دچیت. پاشی ژی د کۆنگرێ خوە دا بڕیارێ ددەت، کو ب ئاوایەکێ دەمکی بزاڤا خوە ڕاوەستینن.
کاک دەروێش ل رۆژا ٥/٣/١٩٧٩ ب کۆمه‌کا بەڵاڤۆكان و سێ دەمانجاڤە دهێتە گرتن. لێ به‌ری کۆده‌تایا 12 ئیلونا 1980 حکومه‌تا ترکی هندا دژوار نه‌بوو، لۆما ئه‌و پشتی سێ مه‌ها دهێتە بەردان. پشتی هینگێ ب پێنج مه‌هان جاره‌کا دی دهێتە ڤه زیندانکرن و پشتی ده‌مه‌کی ئازاد دبیت. لێ ئه‌و بۆ جاراسیێ، پشتی کودەتایا کەنعان ئیڤرن یا ڕۆژا ١٢/٩/١٩٨٠ دهێتەڤەگرتن و ٣٣ ڕۆژا د زیندانێ دا دمینیت، پاشی ئازاد دبیت.
دەروێش ل ساڵا ١٩٨٢ ژبەر گڤاشتنێن زێدە یێن ئاسایش و پولیسێن ترکی، دڤێت خوه ل به‌ر چاڤێن وان ووندا بکه‌ت. لۆما ئه‌و دچیتە سته‌نبۆلێ و جاره‌کا دی ڤەدگەڕیتەڤە سەر خواندنا خوە ل زانکۆیێ. د هه‌مان دا، وی د بەر خواندنا خوە ڕا، ژبۆ دابینکرنا خەرجیێن خوە یێن ژیانێ ژی، ل بازاری گۆرە دفرۆتن و ده‌بارا خوه پێ دکر. ئه‌و ل ساڵا ١٩٨٣ خواندنا خوە ب داوی دئینیت. لێ شوونا ئه‌و ببیتە مامۆستا، سزایێ پێنج سالێن زیندانێ بۆ وی دەردکەڤیت.
ژ سته‌نبولێ بۆ چیایێن کوردستانێ
هه‌رچه‌نده سزایێ زیندانێ بۆ وی ده‌ردکه‌ڤیت، لێ ده‌روێش خوه ناده‌ته ده‌ستێ پولیس و له‌شکه‌رێن ترکا و ل مه‌ها تەباخا ساڵا ١٩٨٣بڕیارێددەت کو بچیتە باشوورێ کوردستانێ و ببیته پێشمه‌رگه. ئەو ژ سێرتێ دچیتە دەف بەرپەرسەکێ پ د كێ ل جزیرێ ب ناڤێ عەلی. عەلی وی دهنێریتە نسێبینێ دا وی دەربازی قامشلۆ بکەن. دەروێش ب ڕێدا نه‌خۆش دبیت و ڤەدگەڕیتەڤە دەف عەلی ل جزیرێ و داخوازێ ژ وی دکەت کو وی بهنێریتە شه‌رنەخێ، به‌لکی د وێ ڕێ دا ئه‌و بشێت خوه بگه‌هینیته هێزێن پێشمه‌رگه‌ی، ل چیایێن باشوورێ کوردستانێ.
ئەو دچیتە دەف عەبدولرەحمان ئاجار ل شه‌رنەخێ، یوسف جەیلانێ خەزوورێ عەبدولرەحمانی نامەیەکێ بۆ فەتاح گولی، کو به‌رپرسه‌کێ پێشمه‌رگه‌یه ل باشوور، دنڤێسیت و وه‌ک په‌سه‌ند دده‌ته وی.
دەروێش گرۆپەکا پەکەکێ دبینیت و لگه‌ل وان دچیتە چیایێ هەرەکولێ. ئەو ل هەرەکولێ ناڤێ دەروێش ددانیتە سەر خوە، کو ناڤێ باپیرێ وی یە. پاشی ژ هه‌ره‌کولێ ئه‌و ده‌ربازی سەناتێ دبن، ل باشوورێ کوردستانێ. گوندێن وێ ده‌ڤه‌رێ هینگێ هه‌موو ژ ئالیێ حکومه‌تا ئیراقێ ڤه هاتبوونه وێرانکرن و چوولکرن. دەروێش بۆ جارا ئێکێ گوندەکێ وێران دبینیت.
پاشی ئه‌و ژ سه‌ناتێ دچینە حەفتەنینێ و ١٠ رۆژا ل وێرێ دمیمنیت. پەکەکێ دڤێت وی لگه‌ل خوه بهێلن و ببیته هه‌ڤالێ وان. لۆما ئه‌و رێ نادەنه وی کو خوە نێزیکی بارەگایێ پێشمه‌رگێن پارتی دیمۆکراتی کوردستان بکەت و که‌سێ ژ وان ببینیت.
دەروێش ل حه‌فته‌نینێ فەرماندێ پەکەکێ مه‌عسوم کورکماز (ئەگید) دبینیت. ئەگید وی ناسدکەت، چونکی ئه‌گید ژی بەری وەختی ل سێرتێ لگه‌ل وان ئه‌ندامێ ڕێکخستنا کاوە بوو. هه‌لبه‌ت وی دەمی ڕێکخستنا کاوە ژ پەکەکێ بهێزتربوو.
پشتی په‌که‌که ژ ده‌ورێشی بێهیڤی دبن کو ئه‌و نابیته هه‌ڤالێ وان و دزانن کو ده‌ورێش باش سیاسه‌تا وانا دژی کوردایه‌تیێ ناس دکه‌ت، ئێدی پشتی ١٥ رۆژا ئه‌و دەروێشی دبەنه باره‌گایێ لژنا ناوچا زاخۆ، کو وی ده‌می ل بەرێ برووسیێ ، ل به‌ر ڕووبارێ خابووری بوو، ل ناڤبه‌را گوندێن کوڕکا و گه‌ره‌گوهێ. ل وێرێ وی ڕادەستی زێرەڤان کۆڤلی دکەن.
لێ ژ به‌ر کو وی نامه‌یا ژ شه‌رنه‌خێ بۆ فتاح گولی ئینای، لۆما لژنا زاخۆ وی دهنێرنه لژنا دهۆکێ، ل گەلیێ هەسناڤاکێ ل گەلناسکێ. وی دەمی محەمەد عبدالله حه‌مو، محەمەد موسا، محەمەد سالح بۆتی و عیسا زێوەیی گارگێڕێن لژنێ بوون. فەتاح گولی ژی بەرپرسێ لژنێ بوو، لێ ئەو وی ده‌می بۆ بێنڤه‌دانێ چووبوو رۆژهه‌لاتێ کوردستانێ.
پشتی دوو رۆژا لژنا دهۆکێ وی ڤڕێدکه‌ته بارەگایێ لقا ئێک ل زێوا شکان، ل سه‌ر ڕووبارێ زێی. عیسا زێوەیی جەمەدانیەکا سۆر دکەتە سەرێ وی و ٣٠ دیناران ددەتێ دا کو جلکێن کوردی بۆ خوە پێ بکریت. ئەو ژی هۆسا ب جەمەدانیا سۆر و ب جل و بەرگێن کوردی دچیتە بارەگایێ لقێ. دەروێش ل دەستپێکێ د ناڤ نووهاتیا دا دمینیت.
پاشی ئه‌و دێژیتە بەرپرسێن پارتی ل لقا ئێك، کو ئەو ئەندامێ پارتیەکا سیاسیا باکوورێ کوردستانێ یه و هه‌تا نوها ژی وی باوه‌ری ب سیاسه‌تا پارتیا خوه هه‌یه و ئه‌و ژ وان نه‌ڤەقەتیایە ، بەلکو پارتیا وی ب ئاوایەکی دەمکی چالاکیێن خوە راوەستاندینە. دەروێش ب بیر و باوەرێن خوە هەر وەکو ئەندامەکی ڕێکخستنا کاوە دبینیت، لێ وەکو پێشمەرگە د ناڤ ڕێزێن پێشمه‌رگێ پارتی دیمۆکراتی کوردستان دا خەباتێ دکەت.
لقا پارتی ڤەکۆلینەکا کوور دگەل وی دکەت، پاشی وی بۆ ڕێکخراوا شەهید ئەحمەد میرزا یا پشتەڤانیێ ل باره‌گایێ لقێ ڤه‌دگوهێزیت ، کو وی دەمی شەهید ئیشۆ بەرپرسێ وێ بوو. دەروێش ل وێرێ، رەمزی کەریم و زەکی کو هەردوو کوردێن باکوورن دبینیت.
ل رێکخراوا پشتەڤانیێ فازل عەبدوللا و ماجد هرۆری، وی فێری بکارئینانا چه‌کێ دۆشکا یێ دژی فرۆکا دکەن.
دەروێش هەشت مه‌ها ل ڕێکخراوا پشتەڤانیێ دمینیت. پاشی ئه‌و ل رۆژا ٢٠/٤/١٩٨٤ دگەل رێکخراوا پشتەڤانیا لقێ ل گوندێ گوهەرزێ پشکداریێ د چالاکیەکا لەشکەری دا دکەت. د وێ چالاکیێ دا هێزێن پێشمەرگەی ل ژێر سەرپەرشتیا سەید نایف چەلکی، دەست ب سەر رەبیەکا سوپایێ ئیراقێ دا دگرن و ٥ رەبیێن دی ژی تۆپباراندکەن. ٢٧ سەربازێن دوژمنی د وێ چالاکیێ دا دهێنە کوشتن. ئەڤە ئێکەمین جار بوو کو دەروێش پشکداریێ د چالاکیەکا لەشکەری دا دکەت. ڤێ چەندێ ژبەر کوشتنا مرۆڤان باندۆرەکا مەزن ل سەر وی چێکر. ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ ژی ئه‌و دبێژیت: داگیرکەریا وەڵاتی چ دئینیتە سەرێ مرۆڤی!!. پشتی ڤێ چالاکیێ دەروێش دهێتە ڤەگوهازتن بۆ ڕێکخراوا شه‌هید زۆراب یا ئیدارا باره‌گایێ لقا ئێک.
بۆ ده‌مێ چه‌ند ساڵه‌کان پەیوەندی د ناڤبەرا ده‌روێشی و مالباتا وی دا نامینن، جاره‌کێ ئه‌و ب ڕێیا سەدیق مزووری (برایێ عەبدولرەحمان مزووری) نامەیه‌کێ دهنێریتە ئیرانێ، کو پاشی ژ وێرێ ب ڕێیا پۆستێ بۆ مالباتا وی ل ترکی بهێته هنارتن. ئەو نامە پشتی چەند مه‌هان دگەهیتە مالباتا وی، لێ پشتی هینگێ هەتا ساڵا ١٩٨٦ جاره‌کا دی وان ئاگەرهـ ژ هەڤدوو نامینیت.
دەروێش ل ڕێکخراوا شەهید زۆراب پەیوەندی و تێکەلیێن باش دگەل کادرێن هەردوو ڕێکخراواێن قوتابیان ولاوێن کوردستانێ چیدکه‌ت، ژ وان ژی؛ نسرەت، بەهجەت، دەلیل، فەرەج.
پاشی ئه‌و هزر ل هندێ دکه‌ت کو جهه‌کێ خوه پاراستنێ ژ بۆ خوه و هه‌ڤالێن باره‌گای چێکه‌ت، دا کو ل ده‌مێ بۆمباران و تۆپبارانا سه‌ر باره‌گای، ئه‌و خوه تێدا بپارێزن. ژ بۆ ڤێ چه‌ندێ ژی ئەو شکەفتەکێ ل پشت بارەگایێ قوتابیان و لاوان، ب ڕێکا زیندانیان، ددەته کۆلان. دیسان هه‌ر ل وی ده‌مێ کو ئه‌و ل باره‌گایێ لقا ئێکا پارتی، ئەو پەرتووکا بناڤێ دەنگێ کاوە ژ تورکی وەردگێریتە سەر زمانێ کوردی و جارنا ژی سمیناران ددەته کادر و پێشمەرگا و لگه‌ل هندێ ژی وان فێری خواندن و نڤێسیا کوردی ب پیتێن لاتینی دکەت. بەری وی رەمزی کەریم ژی، ده‌مه‌کی درێژ ب ڤی کارەی ڕاببوو و وی گه‌له‌ک کادر و پێشمه‌رگه فێرێ خواندن و نڤیسینا کوردی ب ڕێنڤیسا لاتینی کربوون.
ده‌مه‌کی ده‌روێش که‌سه‌کی خه‌لکێ باکوورێ کوردستانێ ل باره‌گایێ لقێ دبینیت، کو ناڤێ خوه کربوو سیپان. گەنگەشە دناڤبەرا واندا دەردکەڤیت، سیپان دبێژیتە وی: تو ل ڤێرە چ دکەی! جهێ تە ل دەف مام جەلالە، ژبەرکو تو ماویی. هه‌لبه‌ت ژ ئالیێ تیۆری ڤه، هه‌م ڕێکخستنا کاوه و هه‌م ژی ئێکه‌تی نیشتمانی کوردستان، وی ده‌می ل سه‌ر ڕێبازا چه‌پا ماوسیتونگ دچوون، کو دگۆتنه وان ڕێکخستن و که‌سان ماوی. لۆما سیپانی ژی وه گۆتیه کاک ده‌روێشی.
ل ساڵێن 1985 و 1986 هنده‌ک ئارێشه و دووبه‌ره‌کیێن مه‌زن دکه‌ڤنه ناڤبه‌را کادر و پێشمه‌رگێن لژنا ئامێدیێ. دوماهیێ ئه‌ڤ دووبه‌ره‌کیه دگه‌هنه ئاستێ په‌قینێ و لۆما سه‌رکردایه‌تیا پارتی و به‌رپرسێن لقا ئێک ژی ئێدی نه‌چار دبن کو مایێ خوه تێ بکه‌ن. ژبۆ چاره‌سه‌رکرنا هنده‌ک ژ ڤان ئاڕێشێن لژنا ناوچا ئامێدیێ، ل ساڵا ١٩٨٦ هێزەکا نێزیکی ١٠٠ کەسان ژ باره‌گایێ لقێ دگەل بەرپرسێ لقێ یێ وی دەمی سەیدایێ نجم الدین یوسڤی تێن و دچنە باره‌گایێ لژنا ناڤبری. ده‌روێش ژی وه‌ک کادره‌کی پێشمه‌رگه‌ی، دگه‌ل ڤێ هێزێ تێت. ئەو هێز ل رۆژەکا تەحلی د ڕێیا گوندێ ئێکمالێ ڕا، بەرەڤ بارەگایێ لژنا ئامێدیێ ل گەلیێ بێشیلێ، ل چیایێ مه‌تینا، دچن. بەری ئەو هێز بگەهیتە لژنا ئامێدیێ، سەیدایێ نجم الدین دگەل وان کۆمدبیت و فەرمانێددەته وان کو؛ ده‌مێ ئه‌و دگه‌هنه باره‌گایێ لژنا ئامێدیێ، دڤێت ئه‌و دەست داننه سەر باره‌گایێ لژنێ. دیسان، ژ پێشمه‌رگه و کادران، هەر کەسێ بەرپرسێ لقێ ده‌ستنیشانکر، ئێکسەر و بێی دوودلی دڤێت بگرن. هه‌روه‌سا سه‌یدایێ نجم الدین گۆت ژی: خودێ نه‌که‌ت، ئه‌گه‌ر شه‌ڕ و ئاڵۆزی ژی ده‌رکه‌ت، دڤێت هوون ژ بۆ وێ یه‌کێ ژی دئاماده‌بن.
کاک ده‌روێش دبێژیت کو: وی به‌ری هینگێ های ژ وێ دووبه‌ره‌کیا لژنا ئامێدیێ هه‌بوو. دیسان ئه‌و دزانیت ژی کو هه‌ڤالێ ویێ گه‌له‌ک خۆشتڤی شه‌هید ئه‌حمه‌د کادر، کو هینگێ کارگێڕێ لژنا ناڤبری بوو، دگه‌ل ئێک ژ وان ئالێین ناکۆکیێ یه. هه‌روه‌سا ئالیێ دژی ئه‌حمه‌د کادری و هه‌ڤالێن وی، پتر ده‌سه‌ڵاتدارن و ئاخفتنا وان ژی پتر ل ده‌ف سه‌رکردایه‌تیێ دخۆت. لۆما ده‌ما سه‌یدایێ نجم الدین ئه‌ڤ ئاخفتنه گۆتی، پتر گۆمان بۆ من چێبوو کو، که‌سێن ئه‌م بگرین، یان ئه‌گه‌ر شه‌ڕ چێبوو بکوژین، هه‌ڤالێ من ئه‌حمه‌د کادر و هه‌ڤالێن وی نه. ژ به‌ر کو ئالیێ دی ئه‌و گه‌له‌ک ڕه‌ش کربوون ل ده‌ف سه‌رکرادایه‌تیێ. ڤێجا پشتی ڤێ کۆمبوونێ و ڤان فه‌رمانێن به‌رپرسێ لقێ، ئێدی بوو ڕه‌په‌ڕه‌پا دلێ من و ئه‌ز که‌فتمه دناڤا نال و بزمارا دا. ئه‌ز پێشمه‌رگه‌یه‌کم کو سه‌د ژ سه‌دێ هه‌موو ڕێنمایێن به‌رپرسێن خوه ب دلسۆزی جیبجی دکه‌م و دهه‌مان ده‌م ژی دا ئه‌ز باش دزانم کو هه‌ڤالێ من ئه‌حمه‌د کادر و هه‌ڤالێن خوه، کادر و پێشمه‌رگێن گه‌له‌ک پاک و دلسۆزن، دێ چه‌وا ده‌ستێن من چنێ ئه‌ز وان بگرم یان بکوژم!!
ئه‌مێ ژ ئێکمالێ به‌ره‌ڤ باره‌گایێ لژنا ئامێدیێ ڤه دچین و دلێ منێ سه‌د ئاوازا دبێژیت. هندی ئه‌ز تێمێ ئه‌ز نه‌شێم چاره‌یه‌کێ ببه‌مه ڤی ڕیسێ ئالزی. ژ ئێکمالێ هه‌تا ئه‌م گه‌هه‌شتینه باره‌گایێ لژنێ ل گه‌لیێ بێشیلێ، من های ژێ نینه کا ئه‌ز چه‌وا بڕێڤه دچم و ئه‌م د کیرێ را دچین و چ چیدبیت. ب وان دل و حالا ڤه ئه‌م دگه‌ل هێزا خوه که‌فتینه ناڤ باره‌گایێ لژنێ. هه‌ر زوو من هه‌ڤالێ خوه ئه‌حمه‌د کادر دیت و من گه‌له‌ک بالا خوه دا سه‌ر وی، لێ من چ ئاماژێن غه‌مگینی یان مه‌ترسیێ ل سه‌ر دێمێ وی نه‌دیتن، به‌رۆڤاژی من دیت کو ئه‌و گه‌له‌کێ ئارام و ڕووگه‌شه. ئێدی ده‌ما من ئه‌و هۆسا دیتی دلێ من ژی ئارام بوو.
گاڤا سه‌یدایێ نجم الدین فه‌رمانا گرتنێ ژی دایه مه، من دیت کو ئه‌وێن فه‌رمانا گرتنا وان ده‌رکه‌تی، گرۆپێ دژی ئه‌حمه‌د کادری و هه‌ڤالێن وی نه. ئێدی بدروستی دلێ من ئارام بوو و مه ئه‌رکێ خوه بدروستی بجی ئینا و دۆرێن 10 پێشمه‌رگه و خه‌لکێ ده‌ڤه‌رێ یێن سه‌ر ب وی گرۆپی ڤه، مه گرتن و پشتی چه‌ند رۆژه‌کان مه ئه‌و ژی لگه‌ل خوه ئینان و ئه‌م زڤڕینه‌ڤه باره‌گایێ لقا ئێک. ده‌مێ ئه‌م گه‌هه‌شتینه باره‌گایێ لژنا ئامێدیێ و هه‌تا ئه‌م زڤڕینه‌ڤه، ژ به‌ر کو ئه‌ز نه خه‌لکێ ده‌ڤه‌رێ بووم و پێشمه‌رگه‌یه‌کی بێلایه‌ن بووم، سه‌یدایێ نجم الدین به‌رپرساتیا باره‌گای و بتایبه‌تی یا زیندانا لژنا ئامێدیێ سپارته من.
ل ساڵا 1986 کەس و کارێن دەروێشی پەیوەندیێ ب وی دکەن و داخوازێ ژ وی دکەن کو ڤەگەریتەڤە تورکیا. هەر چەندە وی پێنج زاڕۆك ل پاش خوە هێلابوون، لێ ئەو چوونا تورکیا رەتدکەت و ل شوونا وێ ل هه‌مان ساڵێ مالبات و زارۆکێن وی ژی دهێنه باشوورێ کوردستانێ و ل گوندێ بەرزویرا صەیدا ئاکنجی دبن. دەروێش ژی خوە ژ بارەگایێ لقێ ڤه‌دگوهێزیته لژنا ناوچا دهۆکێ، دا کو بشێت جار جارا مال و زارۆکێن خوه ببینیت و سه‌ره‌گوهیا وان ژی بکه‌ت. ئەرکێ وی ل دەستپێکێ دکەڤیتە ڕێکخراوا ئیداری یا بارەگایێ لژنێ و دبیتە زێرەڤانێ لژنا ڤەکۆلینێ.
پشتی هاتنا لژنا ڤەکۆلینێ بۆ ده‌ڤه‌را به‌هدینان ب سه‌رۆکاتیا سه‌رۆک بارزانی، ئو هاتنا لژنا ناڤبری ل ساڵا ١٩٨٧ بۆ لژنا ناوچا دهۆکێ، دەروێش د روونشتنەکا درێژ دا دگەل دکتۆر جەرگیس، ملازم عەلی و هشیار زێباری ب بەرفرەهی ل سەر رەوشا شۆڕشێ و پارتی دیموکراتی کوردستان دئاخڤیت. ئەو د وێ روونشتنێ دا پتر ل سەر سێ مژارێن گرنگ رادوەستیت، کو ئەو ژی؛ ڕێکخستن، ڕاگه‌هاندن و مه‌رکزیه‌تا حزبی بوون. هه‌روه‌سا چاپکرنا پەیوەروپروگرامێ پارتی ب دەڤۆکا سۆرانی بتنێ رەخنەدکەت و ڕژدیێ ل سەر بەرفرەکرنا زمان و زاراڤێن بەلاڤۆکێن پارتی دکەت و داخوازێ دکه‌ت کو ئه‌و ب کرمانجی ژی بێنه چاپکرن.
پشتی هاتنا لژنا ڤه‌کۆلینێ و گفتوگۆیا وی لگه‌ل وان، لژنا دهۆکێ بڕیارێ دده‌ت کو کاک ده‌روێش ببیته ئه‌ندامێ لژنا ڤه‌کۆلینێ یا لژنا دهۆکێ. ئێدی ئەو وەکو ئەندامێ لژنا ڤەکۆلینێ ل بارەگایێ لژنا دهۆکێ درێژیێ ب خەباتا خوە ددەت.
کاک ده‌روێش ژ بلی هندێ کو ئه‌و ئه‌ندامێ لژنا ڤه‌کۆلینێ یه، لێ هه‌روه‌سا به‌رده‌وام لگه‌ل پێشمه‌رگا ژی پشکداریێ د چالاکیێن له‌شکه‌ری دا دکه‌ت. بۆ نموونه ئه‌و ل دوماهیا ساڵا ١٩٨٦ پشکداری د بەرسینگرتنا هێرشێن دوژمنی، بۆ سەر لژنا ناوچا دهۆکێ دا دکه‌ت. دیسان ئەو دگەل ئۆسمان قاسم و رێکخراوا دەشتا سێمێلێ ل مالتایێ ٥٧ جاشا ب چەکێن وان ڤە دگرن. هەر ئەو بخوە ڤەکۆلینێ ژی دگەل وان جاشان دکەت. ئێك ژ وان گرتیا مختارێ گوندێ مالتایێ بوو، لێ پشتی دایکا شەهید رەمەزانی نامەیه‌کێ بۆ لژنێ دهنێریت و تێدا دیاردکەت کو ناڤبری چ زیان نەگەهاندینە کەسێ و نەڤیێ وێ ژی دامەزراندیە، لۆما ئه‌و دهێتە ئازادکرن.
هه‌روه‌سا کاک ده‌روێش پشکداریێ د بەرسینگرتنا هێرشا دوژمنی بۆ سەر گوندێ بابۆخکێ و ڕەشێورێ دا ژی دکەت. پشتی هینگێ ئه‌و دچیتە مالێ ل بەرزویرکێ. لێ ده‌مێ ئه‌و دگه‌هیته گوندی دبینیت کو گوندێ چووله و که‌س ل گوندی نینه. پاشی ئه‌و دزانیت کو گوند ژ به‌ر بۆمبارانا فرۆکا و تۆپبارانا دوژمنی یێ هاتیه چوولکرن و خه‌لکی هه‌میا مالێن خوه یێن برینه دگه‌لی و شکه‌فتا دا. مالا وی ژی بربوو د شکەفتەکێ ڤە ل نیزیکی گوندێ غولدیا.
دەمێ ئەنفالێن ساڵا ١٩٨٨ دەستپێدکەن، ئەو ل گوندێ بەرزویرکێ بوو، هه‌ڤالێ ویێ پیشمه‌رگه خەلەف دەروێش دهێتە گوندی و داخوازێ ژ دەروێشی دکەت کو گوندیا ئاگەهداربکەت، دا ژ گوندی دەرکەڤن. هنده‌ک گوندی به‌ره‌ڤ کانیا تویا ڤه دچن، ل دەڤەرا باتیفا. دەروێش ژی دگەل هندەکێن دی دچنە بەر خابووری و گوندێ بابیرێ و خوه دگه‌هیننه گەلیێ بازێ ل چیایێ مه‌تینا و هەتا ئێڤاری ل وێرێ دمینن. گەلی ب بەردەوامی ژ لایێ له‌شکه‌رێ ئیراقێ ڤە دهاتە تۆپبارانکرن، لێ چ زیانێن گیانی ناگەهنه وان. پاشی 4 پێشمه‌رگێن پارتیا کۆمونیستا ئیراقی دهێنە دەف وان و وان ئاگەهداردکەن کو رژێمێ جادا گشتی یا ل ناڤبەرا بێگۆڤا و کانیماسێ کۆنترۆلکری. لێ پێشمەرگێ پارتی خوه گه‌هاندبوو سه‌ر جادێ ده‌ف هنده‌ک جاشێن ڕژێمێ و ب هەماهەنگی دگەل وان دەمژمێرەك بۆ دەربازبوونا خەلکی دەستنیشانکربوو. دەروێش و ئەو خەلکێ دگەل وی ل سەر وی بنەمایی قەستا جادێ دکەن. پشتی ئەو دگەهنه وێرێ، دیاره ئه‌و خه‌لکێ دیێ کو ل گه‌لیێ بازێ کۆمبووی، ل دووڤ ناهێن، لۆما پێشمەرگێن پارتی پسیاردکەن، کا بۆچی خەلك ناهێت؟ لێ دیاربوو کو وان پێشمه‌رگێن پارتیا کۆمونیست، ژبۆ تێکدانا مۆرالێ خەلکی پرۆپەگندەیێن درەو دکرن، لۆما ئه‌و خه‌لکه نه‌وێران بهێن ده‌ربازببن.
پشتی دەروێش و ئەو خەلکێ دگەل وی ژ جادێ دەربازدبن و به‌ره‌ڤ سنووڕێ باکوور ڤه دچن، ئەو قەستا گوندێ ئارۆشێ یێ باکوورێ کوردستانێ دکەن. ل وێرێ پرۆپەگندا وێ چەندێ دهێتەکرن، کو ئەو یێن ژ لایێ سوپایێ تورکیا ڤە هاتینە دوورپێچکرن و دێ وان ڕادەستی ڕژێما ئیراقێ کەن. د ناڤ وی خەلکی دا ٤٠-٥٠ مالێن شەڕنەخیا هەبوون، ئەو به‌رەڤ گوندێ شیڤڕازانێ دکەڤنە ڕێ. بەری ئەو بگەهنه گوندی، سوپایێ تورکیا ل پێشیا وان دەردکەڤیت و ڕێیا وان دگریت. دەروێشی کلاشینکۆفا خوە د گوینەکەکی دا ڤەشارتیە. ٦-٧ مالێن پەکەکێ ژی دگەل وانن، دەروێشی چ بەلگەنامەیێن ئیراقی ژی نینن. دەروێش ژبۆ خاپاندنا ژاندورمێن تورك دبێژیتە زاڕۆکان؛ داخوازا ئاڤێ ژ وان بکەن. ل دوماهیێ سوپایێ تورکیا رێ ددەتە وان کو بچنه شیڤڕەزانێ. دەروێش د دەلیڤەکێ ڕا زارۆکێن خوە دهنێریتە شەڕنەخێ.
پاشی ب شەڤێ ب هاریکاریا (ئیسماعیل) ئه‌و کلاشینکۆفا خوه دئینیت و پشتی هەفتیەکێ ڕژیما تورکیا وان دبەتەڤه ئارۆشێ، پاشی دبه‌ته ئاشیتێ، ل وێرێ وان ب ترۆمبێلێن بارهەلگر دبەتە گەلیێ تیارێ و وانێ و تەتوانێ، بدلیسێ، بایقانێ. خەلکێ بایقانێ گەلەك هاریکاریا وان دکەن. دەروێش ناسناما خوە یا تورکی دابووف (محەمەد حاجی شه‌رنه‌خی). ئه‌و بڕێڤە ل دەلیڤەیه‌کا ڕەڤێ دگەڕیت، لێ بده‌ست وی ناکه‌ڤیت. چونکی ئه‌گه‌ر بهێته ناسکرن ڕژێما ترکی بساڵا دێ وی هاڤێته د زیندانێ دا. ڕژێما تورکیا دەروێش و ئەو خەلکێ وان برن و هاڤێتنه بەر چەمێ دیجلەی ل ئامه‌دێ.
دەروێش ل وێرێ داخوازێ ژ خەلەفێ هه‌ڤالێ خوه دکەت کو وی ل بن چادره‌کێ ڤەشێریت هه‌تا ئه‌و ڕێکه‌کێ بخۆ دبینیت دا ده‌رکه‌ڤیت و خوه ژ ده‌ستێ له‌شکه‌رێن ترکا ڕزگار بکه‌ت. پاشی هه‌ر بهاریکاریا خەلەفی ژ کەمپێ دەردکەڤێت و ددەتە بۆڕێ ئاڤا دیجلەی و ده‌رباز دەبازدبیته ناڤ ئامه‌دێ. دەروێش گوملەکه‌کی و شەلەکی دکەتە بەر خوە و شالەکا دیاربەکری دهاڤێتە پشتا خوە و دچیت، لێ ئه‌و نزانیت کا دێ کیڤە چیت. ئه‌وی به‌رێ ل ئامه‌دێ بتنێ دوو کەس دنیاسین. ناڤێ ئێکی داغستانە و یێ دی ژی ناڤێ وی وەیسی یە. ئه‌و دچیتە مالا داغستانی، لێ دبینیت کو خانیێ وی یێ هاتیە هەڕفاندن و خانیەکێ نوی ل جهێ وی ئاڤابوویە. ئه‌و بێئومێد ژ وێرێ ڤەدگەریت، ئێدی ب پسیارا قەستا مالا وەیسی دکەت. پاشی ئه‌و مالا وەیسی پەیدادکەت و دچیتە وێرێ. وەیسی دەرگەهێ مالا خوە بۆ وی ڤەدکەت و هاریکاریێ دگەل وی دکەت. پشتی هینگێ دەروێش ب هاریکاریا هەڤالێن خوە یێن کاوە، دچیتە ئەنقەرە و ل وێرێ دچیتە مالا هەڤالەکی خوە یێ مامۆستا. د ڤی ده‌می دا مالبات و زارۆکێن وی ژی دگه‌هنە سێرتێ، لێ مخابن کەس وان ناحەوینیت. ژ به‌ر هندێ ئه‌و ژ ئه‌نقه‌رێ په‌یوه‌ندیێ ب وان دکه‌ت و داخوازێ ژ وان دکەت، کو بچنه سته‌نبۆلێ. پشتی مال و زارۆکێن وی دگه‌هنه سته‌نبولێ ئەو بخوە ژی د دویف واندا دچیتە وێرێ.
مالا برایێ دەروێشی ل سته‌نبۆلێ بوو، لێ برایێ وی نەوێریت وان بحەوینیت. دەروێش نەچاردبیت ب زاڕۆك ڤە بچیتەڤە ئەنقەرە. لێ دیسان ل وێرێ ژی ناڤەحەویێن، لۆما ئه‌و نەچاردبیت کو زارۆکێن خوه جارەکا دی بهنێریتە ڤە گوندی ل سێرتێ.
پشآتی هینگێ دەروێش نەچاردبیت کو خانما خوە و زارۆکا بهنێریتە مالا مامێ وێ ل باتمانێ. لێ زاڤایێ مامێ وێ ل قەڕەقۆلا ترکا شکایێتێ ل وێ دکەت و هەر ئەو بخوە ژی دبێژیتە خەزویرێ خوە (حەسۆی) کو؛ ئەفسەرێ قەرەقۆلێ دڤێت وی ببینیت. مامێ خانما دەروێشی نەچاردبیت بچیتە دەف ئەفسەرێ قەرەقۆلێ. ئەفسەر پسیارا دەروێشی ژ وی دکەت و دبێژیتە وی، کو؛ هەڤژینا دەروێشی یا ل دەف تە. حەسۆ دبێژیتە ئەفسەری: ما ئەگەر برازا تە هاته مالا تە، دێ چ لێ کەی؟ ئەفسەر خوه ل حه‌سوی توڕه دکه‌ت و تف دکەتە وی و دبێژیتێ: دڤێت هەڤژینا دەروێشی بهێتە قەرەقۆلێ دا ڤەکۆلینێ دگەل وێ بکەم.
دەروێش بخوه ژی هەر ب قه‌چاغی ل ئەنقەرە دمینیت. ئەو ل وێرێ دچیتە دەف ئیبراهیم کوره‌که‌ن. ئیبراهیم کارەکی بۆ وی پەیدادکەت. دەروێش کەرەستەیێن ئاڤاکەرنێ دفرۆشیت و نێزیکی سال و نیڤەکا وی کاری دکەت. پشتی هینگێ دچیته سته‌نبۆلێ.
پاشی ل ساڵا 1991 ل سه‌رده‌مێ تورگوت ئوزالێ سه‌رۆکێ ترکی، لێبوورینەك ژ ڕژێما تورکیا دەردکەڤیت، دەروێش ژی ب بەر وێ لێبوورینێ دکەڤیت و ئێدی ئازاددبیت. لێ دیسان دڤێت ئه‌و پێشیێ بچیته قه‌ڕه‌قولا گوندێ خوه دا کو ئه‌و دۆسیا وی قه‌پات بکه‌ن، ئه‌گه‌ر نه ل هه‌ر ئه‌رده‌کێ بکه‌ڤیته ده‌ستێ پولیسا دێ وی گرن. ژ بۆ ڤێ چه‌ندێ ئه‌و ژ ئه‌نقه‌ره تێته ئامه‌دێ و ل ئامه‌دێ ئه‌و رزگار کێستەیی دبینیت، ئەو هزردکەت کو بێوارێ برایێ وی یە. ئەو بناڤێ بێواری گازی وی دکەت. ڕزگار دبێژیتە وی کو؛ ئەو رزگارە، نە بێوارە . ئه‌و دوماهیێ پێك تێنەدەر. دەروێش بڕیارێ ددەت، بەری بچیته سێرتێ ئه‌و سەرەکی ل هەڤالێن خوە یێن پێشمه‌رگه یێن ل کەمپا ئامه‌دێ بدەت.
وی دەمی رزگار بخوە ژی ل تورکیا قەچاخ بوو، رزگار وی دبەتە شارەداریا ئامه‌دێ، ل دەف هه‌ڤالێ وی یێ سه‌رده‌مێ کاوه مەحمود به‌ییک. رزگار بخوە ژی ب قه‌چاغی ل مالا موحمودی د ما.
ده‌روێش خوه دگه‌هینیته گوندێ خوه ل ده‌ڤه‌را سێرتێ و دچیته قه‌ڕه‌قولێ و پاشی بڕیاڕا بێگونەهییا وی ژ دادگەهێ دەردکەڤیت. هۆسا ئەو پشتی ٩ سالان ژده‌ربه‌ده‌ری و قاچاغیێ بۆ جارا دچیتە سێرتێ و گوندێ خوه و ب دیتنا کەس و کارێن خوە شاددبیت.
لێ مخابن ڕژێما تورکیا به‌لا خوه ژ وی ڤه‌ناکه‌ت و جاره‌کا دی ل ساڵا ١٩٩٩ وی دگریتەڤە و دکەتە سەرباز و ٨ مه‌هان ئه‌و سەربازیا نەچاری دکەت.
پشتی ده‌روێش دچیته گوندێ خوه و گڤاشتنێن ده‌وله‌تا ترکی ل سه‌ر وی سست دبن، ئه‌و هزر دکه‌ت کو ئه‌و دێ ئێدی ب ئازادی د گوندێ خوه دا و لگه‌ل مرۆڤێن خوه ژیت. لێ مخابن ڤێ جارێ ئێدی ل شوونا ده‌وله‌تا ترکی، په‌که‌که گڤاشتنان دئێخیته سه‌ر وی. پسمامەکێ وی دگەل پەکەکێ دهێتە کوشتن. پەکەکە گەلەك نەخوەشیا بۆ وێ چیدکەت و د رویێ وی دا هێرشێ دکەنە سەر بارزانی و تەلەبانی و کوردستانا باشوور.
پەکەکە دناڤ خه‌لکێ ساده دا پرۆپاگندێ به‌ڵاڤ دکه‌ن کو بارزانی و پارتی دیمۆکراتی کوردستان دوژمنێن سه‌ره‌کی یێن گه‌لێ کوردن. ده‌روێش ژی دبێژیته خه‌لکی کو: بارزانی و پارتی دیمۆکراتی کوردستان، دوژمنێن کوردا نینن، بەلکو دەولەتا تورکیا دوژمنێ وانە.
ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ کو ده‌روێش دره‌وێن وان دناڤ خه‌لکی دا ئاشکرا دکه‌ت، پەکەکە ب توندی ل هەمبەر دەروێشی دڕاوەستیت و دڤێت دربه‌کی کوژه‌ک ل وی بده‌ت. لۆما ئه‌و ڕزگارێ کوڕێ دەروێشی یێ ١٤ سالیێ ب ئێک گولچیسک، دخاپینن و وه‌سا مه‌ژیێ وی دشۆن، کو ئه‌و ئێدی ئینکارا مالباتا خوه و بتایبه‌تی یا بابێ خوه دکه‌ت. ئه‌و تنێ زارۆكه‌ک بوو و وان ب وی ئاوایی مه‌ژیێ وی شووشت و خاپاند. پهکهکێ وه‌ل ڕزگارێ کوڕێ ده‌روێشی کر، کو ئێدی وی دگۆت کو: ئەو بابێ خوە نانیاسیت!
پشتی کو پهکهکێ مه‌ژیێ ڕزگارێ زارۆکێ ب که‌ته‌کا گولچیسکێ، شووشتی و ژ باب و ده‌یکا ڤه‌قه‌تاندی، وان ل رۆژا ١٩/١١/١٩٩١ ئه‌و ڕه‌ڤاند و بره چیای. دەروێش د دویڤ وی دا دچیت و دبێژیتە وان؛ دەمێ ئەز پێشمەرگە، من ئەو نەبره دەف خوە، چونکی قوتابیە و یێ ب گولچیسکەکێ یە. دەروێش گەلەك هیڤیا ژ پەکەکێ دکەت، لێ ئەو ب چ ڕەنگا قەبۆل ناکەن کو ئەو ڕزگارێ زاڕۆك دگەل خوە ببەتە ڤە مال.
ل دوماهیێ پشتی دەروێش ژ وان بێهیڤی دبیت، ئه‌و دبێژیتە وان: ئەگەر رزگار شەهیدببیت، ژ خوە چنە، لێ ئەگەر ئەو ب نەخوەشیەکێ بمریت، ئەز چ جارا ل هەوە نابوورم. پەکەکە بەرسڤا وی نادەن. دەروێش ژی ب وان کول دەردا ڤەدگەڕیتەڤە مال.
پاشی پەکەکە ڕزگارێ کوڕێ دەروێشی ل ساڵا ١٩٩٧ ل بدلیسێ ددەتە کوشتن، لێ وی ئاگەهدارناکەن. دەروێش د دویڤ وی دا دچیتە قەندیلی و مەخمۆرێ، لێ چ نادەنه دەست وی. کەسەك ب ناڤێ جەلال ل قەندیلی زێرەڤانە، وێنێ رزگاری لگه‌ل ده‌روێشی دبینیت و دنیاسیت، ئه‌و دبێژیتە دەروێشی کو؛ ڕزگارێ کوڕێ وی یێ هاتیه کوشتن. دەروێش دڤێ دیدارێ دا دبێژیت: ئارمانجا پەکەکێ ئەو بوو، کو برێیا ڕەڤاندن و کوشتنا کوڕێ من تۆلا خوە ژ من ڤەکەن، چونکی ئەز پێشمەرگێ پارتی بووم و ئه‌ز نه لگه‌ل سیاسه‌تا وان بووم.
دەروێش پشتی ژیانەکا تژی ئاستەنگ، نەخوەشی، گرتن، ڕەڤین و خەباتەکا درێژ، نوکە ژیانا خوەیا ئاسایی ل باژێرێ سته‌نبۆلێ دەربازدکەت و جار ژی دچیته گوندێ خوه ل ده‌ڤه‌را سێرتێ و ل وێرێ ژیانا خوه دبوورینیت.
سهنتهرێ کۆماته
یێ دێکومهنت کرنا دیرووکا شۆڕشێ
کار و ئه‌رکێ سهنتهرێ کۆماته دێکۆمێنت کرن و پاراستنا دیرووکا شوڕشێ یه ژ مرن و ژناڤچوونێ.
ڤی سهنتهری ب ستافهکێ بچووک و شیانێن ساده، لێ ب ڤیان و باوهریهکا مه‌زن، وه‌ک پێنگاڤا خوه یا کاری یا ئێکێ، ده‌ست ب کۆمکرن، دێکۆمنێت کرن و تۆمارکرنا دیرووکا خهبات و شۆڕشا کوردستانێ کریه.
