سەرەکیڤیدیۆ

عەبدوللا بێدوهی

سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ د بەردەوامیا کار و چالاکیێن خوە دا ل ٢٢/١٠/٢٠٢٢ ل ئۆفیسا خوە پێشوازی ل پێشمەرگە و تێکۆشەرێ دێرین عەبدوللا حسێن ئیبراهیم دکەت و هەڤدیتنەکا ڤیدیۆیی دگەل سازدکەت و دیرووکا خەبات و تێکۆشینا وی مینا بەلگەنامەیەکا گرنگ تۆمارو ئەرشیفدکەت و ژ ناڤچوون و بەرزەبوونێ دپارێزیت.

عەبدوللا حسێن ئیبراهیم یێ ناسیار ب عەبدوللا بێدوهی ل ساڵا ١٩٥٤ ل گوندێ بێدوهێ یێ سەر ب دەڤەرا کانیماسێ ڤە هاتیە سەر دنیایێ و هەر لگوندێ بێدوهێ سێ سالا (١٩٧٠-١٩٧٣) چوویە قوتابخانێ.

عەبدوللا بیدوهی ل ساڵا ١٩٧٤ دچیتە دەف ئەسعەد خۆشەڤی ل بارەگایێ لەشکەرێ ئێك ل بامەڕنێ دا ببیتە پێشمەرگە، لێ ژ بەر کو ژیی  وی یێ بچویكە، ناهێتەو وەرگرتن. پشتی هینگێ ب هاریکاری و پشتەڤانیا شەهید شەعبان غەفار ل بارەگایێ سەلیمێ ئەسعەد ل بادێ دهێتە وەرگرتن و هەر ل گەلەك شەهید شەعبان دبیتە پێشمەرگە.

عەبدوللا بێدوهی ل سەرێ مەها ئادارا ١٩٧٤ دچیتە سەرێ چییایێ زاوا. پێشمەرگەی ل چییایێ زاوا، کەلەبەدرێ، سینا و هەتا قەسارا جهگیردبن و سەنگەرێن شەڕی لێددەن. ل مەها نیسانێ ل هەمان سال شەڕەك ل گەلیێ دهۆکێ د ناڤبەرا زيرەڤانێن سنووری یێن ڕژێما ئیراقێ و هێزێن پێشمەرگەی دا رویددەت. ڕژێم ل فەیدیێ دەست ب لەشکەرکێشیێ دکەت، دان و ستاندێن شۆڕشێ و ڕژێمێ ب دوماهی دهێن. فڕۆکێن ڕژێمێ دەست ب بۆمبەبارانا سەنگەرێن پێشمەرگەی ل چییایێ زاوا دکەن و تۆپخانا ڕژێمێ ژ فەهیدیێ ژی پشکداریێ لێدانا سەنگەرێن پێشمەرگەی دا دکەت. دەمژمێری ١٠ سپێدێ هێرشا زەمینی یا سوپایێ ڕژێمێ ب لێدانا موزیکا شەڕی دەستپێدکەت. هەرچەندی دۆشکا هێزێن پێشمەرگەی ژ لایێ تۆپخانا ڕژێمێ ڤە دهێتە هنگافتن و هەژمارەکا پێشمەرگان ژی شەهیددبن، ژ وان محەمەد یاقیب هرۆری، لێ هێزێن پێشمەرگەی هەتا دەمژمێری شەشی ئێڤاری بەرگریەکا قەهرەمانانە دکەن. هێزێن پێشمەرگەی نەچاردبن خوە بۆ گەلیێ بێسرێ ڤەکێشن و ل وێرێ سەنگەرێن خوە مکومدکەن. ڕژێمێ دوو سەنگەران ل سەرێ چییایێ سپیڕێزی ل کەلا فیرعەونی ل هنداڤی بەڕۆشکێ ددانیت.

سەلیمێ ئەسعەد مەفرەزا شەهید شەعبان غەفار یا  کو عەبدوللا بێدوهی دگەل سەربەخۆدکەت. شەهید شەعبان غەفار و پێشمەرگێن مەفرەزا خوە ئێکەم چالاکیێ ئەنجامددەن. ئەو سەنگەرا دوژمنی ل کێلیا شەدایێ ب مۆشەکەکا ١٠٦ بۆمبەباران دکەن سەنگەرا دوژمنی دستینن و هەژمارەکا دەستکەفتیان ژی ڕادکەن. پشتی هینگێ چالاکیەکێ ل دژی سەنگەرەکا دوژمنی ل سەرێ ئەلقۆشێ ئەنجامددەن، پشتی هینگێ هەژمارەکا مینان ل چییایێ داکا د ڕیا هاتن و چوونا ترۆمبێلێن سوپایێ ڕژێمێ دا دچینن. مینێن وان ب ئیڤایەکا لەشکەری و جێبەکێ ڤە دپەقن، ل گرێ پانێ ژی ب تانکەکێ سوپایێ ڕژێمێ ڤە دپەقیت. مەفرەزا شەهید شەعبان غەفار د بەردەوامایا چالاکیێن خوەدا ویستگەهێ کارەبا ڕژێمێ یا (ضغط عالی) ژی دپەقینن.

هێزێن پێشمەرگەی ئامادەکاریێن ستاندنا لیوا دهۆکێ دکەن، ٥٠٠ پێشمەرگە خوە نێزیکی لیوایێ دکەن، لێ ڤەدگەڕن و وێ چالاکیێ ئەنجام نادەن. ستە

ستار مەلا سەدیق بناڤی خوە تۆڕە دکەت. هێزێن دۆسکیا ژی تۆڕە دبن، دناڤبەرا هێزێن بەرواریا و دۆسکیا دا نەخوەشی دەردکەڤیت. ڕۆژا پاشتر هێزێن پێشمەرگەی ل دەریا ستێرا ل نزارکێ دکەڤن بۆسا دوژمنی و دبیتە شەڕ، شەڕ دەمژمێرەك و نیڤا ڤەدکێشین، هێزێن پێشمەرگەی بێ زیان دەربازدبن.

عەلۆ دەشتانی دگەل سریەکا پێشمەرگێن دەڤەرا نێروە ل بارەگایێن جاشا و ئیستخباراتا ڕژێمێ ل تاخێ قەرەچا ددەن و زیانێن مەزن دگەهینن هێزێن دوژمنی. د وێ چالاکیێ دا محەمەد فەخری و دوو پێشمەرگێن خەلکێ دەڤەرا نێروە ب تۆپێن دوژمنی شەهیددبن و ل گەلیێ بێسری دهێن ڤەشارتن.

عەبدوللا بێدوهی دگەل مەفرەزا شەهید شەعبان ل رەبیا دارکا چییایێ زاوا ددەن، د وێ چالاکیێ دا ٤ پێشمەرگە برینداردبن کو ئەو ژی سلێمان بێدوهی، سەبری بێدوهی، رەمەزان شێلازی و پێشمەرگەکێ دی بوون.

پشتی بێنڤەدانەکا پێنج ڕۆژی، ل ٢/١٠/١٩٧٤عەبدوللا بێدوهی دگەل سریا شەهید شەعبان غەفار، سریا مەحمود هرۆری، سریا حەیران ئۆرمانی دگەل بەتالیۆنا محەمەد عەلی بناڤی دچنە ڕێزانووکێ ل دەڤەرا زۆزك و هندرین و جندیان. ڕژێم سەرێ زۆزکی گرتبوو. عەبدوللا دگەل هەڤالێن خوە ل جدنیان ئەرکێ خوە دگرن.

ل مەها شواتا ساڵا ١٩٧٥ هێرشا دوژمنی ب سەر سریا حەیرانئیۆرمانی دا دهێت، پێشمەرگە سەید سەدیق خانکی شەهیددبیت. ٦٠ پێشمەرگە بەرسینگێ هێرشا دوژمنی دگرن و فرۆکەکا دوژمنی ژی دئێخن خوارێ. پشتی هینگێ هێزێن عەبدوللا پشدەری تێنە جهێ وان.

ب ئاگرێ هەڤالینیێ ٤ پێشمەرگە شەهیددبن. دۆست دەست  ب ڤەکێشانا چەکێ خوە دکەن، هێزێن پێشمەرگەی دکەڤنە بەر تۆپبارانەکا چڕا فڕۆکێن دوژمنی. شۆڕەش بەرەڤ دوماهیێ دچیت.

عەبدوللا بێدوهی و شەهید شەعبان غەفار دچینە دەف محەمەد عەلی بناڤی ل مەکتەبا سیاسی. پشتی عەبدوللا بێدوهی دزانیت کو شۆڕەش بدوماهی هات، بڕیارێ ددەت بچیت ئیرانێ. عەبدوللا بێدهی هێشا زوگوردە، ژ بەر وێ چەندێ شەهید شەعبان ڕێ نادەتێ دگەل وی ئاوارەیی ئیرانێ ببیت.

عەبدوللا نەچاردبیت خوە ڕادەستی ڕژێمێ بکەت، بابێ وی دچیتە دویف وێ ڕا و وی دبەتە گوندی ل بێدوهێ.

ل ساڵا ١٩٧٦ شەهید شەعبان ژ ئیرانێ دهێتە گوندێ بێدوهێ، ئەو عەبدوللای د هنێریتە گوندێ ئێکمالێ دا، کلاشینکۆفا وی ئەوا ل وێرێ ڤەشارتی، بۆ وی بینیت. عەبدوللا دچیتە مالا محەمەد خالد ئێکمالەیی، دێوالیێ کوڕێ وی جهێ کلاشینکۆفا شەهید شەعبان نیشاددەت. عەبدوللا کلاشینکۆفا شەهید شەعبان   دهاڤێتە مللێ خوە و دبنێ گوندێ مایێ ڕا، ڕویباڕ و ڕیبار دچیت و دگەهینیتە شەهید شەعبان.

عەبدوللا بێدوهی پشتی ڕاکرن و خۆپانکرنا گوندێ بێدوهێ ژ لایێ ڕژێمێ ڤە ل گوندێ دێریشکێ ئاکنجی دبیت.

ل ساڵا ١٩٧٧ ئەحمەد عەبدوللا زێڕین دێریشکی ڕێکخستیەکێ چالاکێ پارتی بوو ل دەڤەرێ. عەبدوللا بێدوهی دگەل وی مل ددەتە بەر خەباتێ و ب بەردەوامی هاریکاریا بۆ پێشمەرگەی دهنێرن. عەبدوولا بێدوهی ل ساڵا ١٩٨٠ نارنجووکا ژ ئەحمەد حاجی شرطە کو بەرپرسێ ڕێکخراوا نهێنی یا پارتی بوو، وەردگریت دا دگەل خوە ببەت زاخۆ چالاکیا پێ ئەنجام بدەت. ئەو گەلەك جارا دگەل ئەحمەد حاجی بەڵاڤۆکێن شۆڕشێ ژی بەلاڤدکەن.

عەبدوللا بێدوهی ل ساڵا ١٩٨١ دەرمانا ژ مالا شەهید وەسفی بێدوهی ژ دهۆکێ بۆ شەهید شەعبان غەفار دبەتە ناڤ شۆڕشێ، کو وی دەمی ل چالاکیا چییایێ گابنێرکی بریندار ببوو.

پشتی هینگێ ڕەشەکێن ئەمنا ڕژێمێ وی ب چوونا گوندێ میسکا و دەڤەرێن ل ژێر کونترۆلا پێشمەرگەی گونەهباردکەن. ئەو وان گوننەهان رەتدکەت. مۆشێ ئێلۆی ( ل داستانا کانیماسێ هاتە کوشتن) بەڕەڤانیێ ژ وی دکەت و دبیتە کەفیلێ وی و ژ دەستێن ئەمنی وی قورتالدکەت.

عەبدوللا بێدوهی ل مها شواتا ساڵا ١٩٨٢ دگەل جەمیل سلێمان و نەجمەدین بێدوهی و جەلال عەلی دێریشکی پەیوەندیێ ب ناڤ ڕێزێن شۆڕشێ ل لژنا ناوچا ئامێدیێ دکەن. پشتی هینگێ دچیتە بارەگایێ لقێ ل کۆماتەی و کلاشینکۆفەکێ ژ کیستێ خوە ب ١٠٠٠ دیناران دکڕیت و ڤەدگەڕیتە لژنا ئامێدیێ و ل شانا شەهید سادق دگەل ئەحمەد ئۆرەیی دبیتە پێشمەرگە. هەتا مەها ٨/١٩٨٢ دگەل وێ شانێ دمینیت، د وی دەمی دا دوو چالاکیێن لەشکەری ئەنجامددەت کو ئەو ژی لێدانا بارەگایێ سریا دوژمنی ل پشت گوندێ ئۆرمانێ ب تۆپا ٦٠ملم و بی کەی سیێ و لێدانا رەبیا گەلیێ ئیسفکا ل گرێ کانی سێڤکێ بوون.

عەبدوللا بێدوهی ل مها ٨/١٩٨٢ بۆ ڕێکخراوا شەهید ئەنوەر مایی کو بەرپەرسێ وێ شەهید شەعبان غەفار بوو دهێتە ڤەگوهازتن.

ئەو لگەل وێ ڕێکخراوێ ئێکەم چالاکیا خوە یا لەشکەری ل سەرێ ئامێدیێ ل هنداف شەریفا ئەنجامددەت. هێزێن پێشمەرگەی بێ زیان رەبیێ دگرن و سەربازەکی ژی دیلدکەن، شەش کلاشینکۆفێن ڕکێب، چل خۆرەك، ٢ ئاربیجیێن ژمارە ٧ و گەلەك تەقەمەیێ وەکو دەستکەفت ڕادکەن.

عەبدوللا بێدوهی ل ١٦/٢/١٩٨٢ دگەل ڕێکخراوا شەهید ئەنوەر مایی و ل ژێر سەرپەرشتیا شەهید شەعبان غەفار و ب پشکداریا، سەید نوری، سەید نایف، ئەحمەد چەلکی، سەعید چەلکی پشکداریێ د ڕاکرنا رەبیا سەرێ حەمێ دا دکەت کو ئێك ژ ئاسێترین سەنگەرێن دوژمنی بوو ل دەڤەرێ. هێزێن پێشمەرگەی د وێ چالاکیێ دا ١٤ کلاشینکۆفان، تۆپەکا ٦٠ ملم، ئاڕبیجیەکێ و هەژمارەکا گەلەك مەزن یا تەقەمەنی ڕادکەن.

پشتی ڤێ داستانێ شەهید شەعبان غەفار، عەبدوللای دگەل خوە دبەتە دەڤەرا بەرێ گارێ.

ل مەها شواتا ساڵا ١٩٨٣ دگەل شەهید شەعبان و هەژمارەکا پێشمەرگان دچن گوندێ بریمزلا. شەهید شەعبات بڕیارێ ددەت چالاکیەکێ د سەنتەرێ باژێرکێ ئامێدیێ دا بکەت. شەهید شەعبان پەیوەندیێ ب ڕێکخستنێن ناڤخۆ دکەت و داخوازێ ژ وان دکەت پێسترکەکێ ب شویرها ئامێدیێ دا بۆ بەردەن خوارێ و زێرەڤانیێ لێ بکەن هەتا هێزێن پێشمەرگەی سەردکەڤن د ناڤا ئامێدیێ دا. ب ڤی ڕەنگی شەهید شەعبان، نوزاد، سمێ و عەبدوللا ل دیوارێن کەلها ئامێدیێ سەردکەڤن. عەبدوللا ئاڕبیجیەکێ دگەل خوە دبەت، شەهید شەعبان ژی ٣٠ نارنچۆكێن ئەندازە دگەل خوە دبەت. شەهید شەعبان ١٦ نارجۆکان ل بارەگایێ هێزێن ڕژێمێ ددەت و عەبدوولا بارەگایێ دوژمنی ددەت بەر گوللێن ئاربیجیان. دوژمن حێبەتی دمینیت، نزانیت ئاگرێ چەکێ پێشمەرگەی ژ کیڤە دهێت. شەهید شەعبان دوشکا دوژمنی ژی ب نارنجۆکان ژ کارتێخیت. ڤێ چالاکیێ ژ بلی کو ترس و لەرزەك مەزن ئێخستە دلێ دوژمنی و پتر ژ ٧٠ سەربازێن ڕژێمێ تێدا هاتن کوشتن، ل دەڤەرێ ژی گەلەك دەنگڤەدا. ژبۆ بەرزەکرنا شۆپا پێشمەرگەی شەهید شەعبان بەڵاڤدکەت کو وان ژ بنێ شویرهێ نارجۆكێن ئەندازە د هاڤێتن سەنگەرێن دوژمنی.

پشتی ڤێ چالاکیێ شەهید شەعبان غەفار دچیتە دەف هشیار زێباری ل دەڤەرا بەرێ گارێ. شیمال زێباری، بابەکر زێباری، سلێمان هەرنی، عەبدوللا قادۆ، فەرزەندە و تالێ ژی دگەل هشیار زێباری بوون. ئەو ل وێرێ پلانا لێدانا قەسرا شەرمنێ ددانن، شەهید شەعبان و پێشمەرگێن وی بۆ لێدانا رەبیا گەلی گورگا ل ڕۆژهەلاتێ شەرمنێ هاتبوونە تەرخانکرن. ئەو رەبیەیە گەلەك یا ئاسێ بوو و دکەتە هنداڤی قەسرێ. شەهید شەعبان، عەبدوللا بێدوهی ڕادسپێریت کو ب بی کەی سیێ شەڕی بکەت.

بەری بچن چالاکیێ شەهید شەعبان ل گوندێ دەشتا زێی بێهنا خوە ددەت و دنڤیت. پشتی ژ خەو ڕادبیت دبێژیتە عەبدوللای تو دگەل من ناهێی. شەهید حەمدی بەگ دبێژیتێ، مادەم عەبدوللا ناهێت، ئەز دێ هێم. شەهید شەعبان وبۆلناکەت حەمدی بەگێ ژی دگەل وی بچیت و دبێژیتێ (ما تو ژنکی دگەل من بهێی)، هەڕە تو ژی رەبیەکێ ڕاکە. کەریم دێریشکی، ئەحمەد باوەرکی، جەعفەر و جەلال دگەل دچن. شەهید شەعبان ناهێلیت نەجمدین کێستەیی ژی دگەل بچیت. عەبدوللا گوهێ خوە نادەتێ و دویف وی دچیت. عەبدولرەحمان بێدوهی ژی دگەل عەبدوللای دچیت و فیشەکێن بی کەی سیێ دهەلگریت.

دبیتە هەڤڕکی د ناڤبەرا (بەرواری و زێباریا ) دا ، ب تایبەتی د ناڤبەرا عەبدوللا قادۆی و شەهید شەعبان غەفار دا. شەهید شەعبان دبێژیت:

دێ چم کیسك و قەلینکێن (زبۆی) ئینم.

شەهید شەعبان پێگیریێ ب پلانا شەڕی ناکەت ل شوینا ل رەبیا بۆ هاتی تەرخانکرن بدەت، ئەو ب تنێ هێرشێ دکەتە سەر قەسرا شەرمنێ. شەعبان غەفار ل دەمژمێری شەش و نیڤی ئێڤارێ شەهیددبیت. ل دەمژمێری نەهی شەڤێ نەجمدین کێستەیی عەبدوللای ئاگەهداردکەت کو شەعبان غەفار یێ شەهیدبووی و جەنازێ وی ژی یێ کەتی دەستێ دوژمنی.

عەبدوللا بێدوهی هەتا ڕۆژا پاشتر دمینیت، بەلکو بشێت جەنازێ شەهید شەعبان ببەت، لێ مخابن جەنازە دوژمنی بربوو.

پشتی شەهیدبوونا شەعبان غەفار ڕێکخراوا شەهید ئەنوەر مایی ل سەر دوو ڕێکخراوان دابەشدبیت. حەمدی بەگ دبیتە بەرپسرێ ڕێکخراوا شەهید شەعبان غەفار، نەجمدین کێستەیی دبیتە جێگرێ وی و عەبدوللا بێدوهی ژی ل هەمان ڕێکخراو دبیتە ئامر مەفرەزە.

ئێدی چالاکیێن ڕێکخراوا شەهید شەعبان غەفار دکەڤن دەڤەرا بەرواری باڵا. ل مەها ٨/١٩٨٣ چالاکیەکێ ل چییایێ گابنێرکێ ئەنجام ددەن و ٣ رەبیێن دوژمنی دگرن، د وێ چالاکیێ دا سەید نایف ب سڤکی برینداردبیت. ٤ پێشمەرگە ژی ب تۆپێن دوژمنی شەهید دبن. پشتی هینگێ بۆ دەڤەرا بەرێ گارێ دچن و پشتی دەمەکی ڤەدگەڕنەڤە دەڤەرا بەرواری باڵا. ل ساڵا ١٩٨٤ دچن هەسنپیرکا، دوژمن هێرشێ دکەتە سەر شرتێ. عەبدوللا و هەڤالێن خوە بۆسەکێ ل پێشیا هێزێن دوژمنی دا ددانن. عەبدوللا و نەجمدین ل بنی دمینن، سەربازێن دوژمنی سەردکەڤن دا رەبیێن خوە بگرن، دهێنە هنداڤ سەرێ نەجمدین و عەبدوللای. د وان گاڤا ڕا ستریەکێ مەزن د چیتە د بنێ پێ عەبدوللای ڕا. ب هەر حالێ هەی ئەو خوە د پارێزن.

عەبدوللا بێدوهی ل ساڵا ١٩٨٣ دگەل ڕێکخراوا شەهید شەعبان غەفار و هەردوو ڕێکخراێن شەهید خدر مەحمود و عەلی عوبەیدوللا  پشکداریێ د دوو چالاکێن لەشکەری دکەت، ل سەرێ قەدشی و شەکەفتا ئینشکێ. هەردوو رەبیێن کانیسێڤکێ و رەمزا عەرەبی دگرن. ئەرکێ عەبدوللا بێدوهی د ڤان هەردوو چالاکیان دا کونتۆلکرنا بزاڤ و لڤینێن دوژمنی بوو ل سەر جادێ ب چەکێ بی کەی سیێ. د ڤێ چالاکیێ دا بۆ جارا ئێکێ هێزێن پێشمەرگەی شیان دوشکەکا ١٤،٥ وەکو دەستکەفت ڕادکەن.

ل رەبیا بانێ شەکەفتا ئینشکێ ژی ددەن، لێ رەبیێ ناستینن.

ل ساڵا ١٩٨٤ نەجمدین یۆسفی، بەرپرسێ لقا ئێك گەڕەکا درێژ بۆ دەڤەرێ دبەت، سەید سالح و هەردوو ڕێکخراوێن شەهید شەعبان غەفار و شەهید شەعبان عومەر دگەل خوە دبەت. پیێ عەبدوللای دخەلیێت، لۆما ئەو نەشێت د گەل وان بچیت. پشتی پیێ وی خوە ددەتە بەر، د دویف وان دا دچیت و ل زێوکا کەندالا دگەهیتە وان. ئەو دچن مێرگا دارێ و بەرانشێ، ل ١٠-١١/٤/١٩٨٤ ل مێرگا هەلەفیێ چالاکیەکێ د ب هەڤکاری دگەل لژنا ناوچا دهۆکێ و دوو ڕێکخراوێن لژنا ناوچا شێخان ئەنجامددەن. د وێ چالاکیێ دا سێ مین د بن پیێن پێشمەرگەی دا دپەقن، ٤ پێشمەرگە شەهید دبن و ٩ دی ژی بریندار دبن، کو ئێك ژبریندارا عەبدوللا بێدوهی بوو. عەبدوللا ژ پشتا خوە، هەردوو دەستێن خوە، بن کەفشێ خوە و ڕانێ خوە ب گرانی برینداردبیت. هەڤالێن وی، وی دبەنە سێدەرا و هەتا ٦/٥/١٩٨٤ ل وێرێ دمینیت.

عەبدوللا بێدوهی ل ٣٠/١٠/١٩٨٤ پشکداریێ د داستانا سەرێ ئامێدیێ دا دکەت. د وێ چالاکیێ دا هێزێن پێشمەرگەی ٣ سەنگەرێن دوژمنی دگەل بارەگایێ سریەکا لەشکەری دگرن. هێزێن پێشمەرگەی ب خوینا سێ پێشمەرگێن قەهرەمان و هەژمارەکا برینداران ڤێ داستانێ تۆماردکەن و دەستکەفتیەکێ ئێکجار مەزن ڕادکەن.

عەبدوللا بێدوهی ل مەها ١١/١٩٨٤ دگەل هەژمارەکا پیشمەرگەی دچیتە بەراهیا دکتۆر جەرگیس. ئەو دچن لۆلانێ کو وی دەمی بارەگایێ مەکتەبا سیاسی ل وێرێ بوو. فازل میرانی پێشوازیێ ل وان دکەت. دکتۆر جەرگیس ل ئیرانێ بوو، ئەو حەفتیەکێ ل بەندا وی دمینن و ئەو دگەل ملازم عەلی پەیامەکێ بۆ وی دهنێرن دا بهێت لۆلانێ و دگەل وان ڤەگەڕیت لقا ئێك. بەرسف بۆ وان دهێت کو دکتۆر جەرگیس جارێ ناڤەگەڕیت. عەبدوللا و هەڤالێن خوە نەچاردبن ڤەگەڕنەڤە. پشتی سێ ڕۆژا، ژنوی دزانن کو دکتۆر جەرگیس یێ دگەل سەعدی ئەلکویشکی بۆ لقا ئێك بڕێکەتی.

ئەو پشتی ١٥ ڕۆژێن چاڤەڕیکرنێ، ژ هاتنا دکتۆر جەرگیس بێهیڤی دبن و دزڤڕنەڤە لقێ. بڕیارا ژ چەککرنا وان دەردکەڤیت. پشتی دچن لژنا ئامێدیێ سەید بورهان کو وی دەمی بەرپرسێ لژنێ بوو دبێژیتە وان کو وی لێبوورینا وان یا ئینای. ئێدی عەبدوللا ڤەدگەڕیتەڤە سەر ئەرکێ خوە یێ پێشمەرگاتیێ ل ڕێکخراوا خوە. ئەڕکێ وان دکەڤیتە دەڤەرا سپنەی، هەر ژ کانیا مالا هەتا مەیدانکا ڕویڤیا. ڕزگار کێستەیی کادرێ سیاسیێ ڕێکخراوێ ل وێ دەڤەرێ زنجیرەیەکا سمیناران ل گوندێن وێ دەڤەرێ پێشکەشدکەت.

ل ساڵا ١٩٨٥ سەید بورهان ڕێکخراوا شەهید شەعبان غەفار دگەل خوە دبەتە گەڕەکێ. ئەو دچن گوندێ بریمزلا، ل وێرێ بڕیارێ ددەن چالاکیەکا لەشکەری ل گەلیێ بێتکارکێ ئەنجامبدەن. سەید بورهان دچیتە گوندێ ئەرەدنا. عەبدوللا و نەجمدین و چەند پێشمەرگێن دی بۆ ڤەدتین و سەحوسویا جهێ چالاکیێ دچن. پشتی هینگێ حەمدی بەگ ڕێ نادەت ئەو چالاکی بهێت کرن، ژبەرکو نەگونجایی دبینیت وپێشمەرگە ڤەدگەڕیتە ڤە ئەرەدنا. سەید بورهان تۆڕەدبیت ول وێرێ نامینیت. پشتی هینگێ دهاڤێژن رەبیا شکەفتێ ل ئینشکێ.

عەبدوللا بێدوهی ل ساڵا ١٩٨٥ دگەل ڕێکخراوا شەهید شەعبان غەفار ل شوینا حەجی بناڤی بۆ ئیسنادا بارەگایێ لژنا ئامێدیێ دهێتە ڤەگوهازتن. هەردوو مەفرەزێن محەمەد بریفکی و قەرۆ بێتکاری ل بارەگایێ لژنێ دمینن. هندەك گهۆڕین ل لژنێ دهێنە ئەنجامدان. زێرەڤان دهێن گهۆڕین، ل ناڤبەرا زێرەڤانێن نوی و یێن بەرێ تێكدچیت، باوەری نامینیت پێکڤە زێرەڤانیێ بگرن.

نەجمدین یوسفی هێزەکێ ژ بارەگایێ لقێ دگەل خوە دئینیت و دچیتە بارەگایێ لژنا ئامێدیێ. عەبدولعەزیز تەیب مۆلەتێ ددەتە پێشمەرگێن ڕێکخراوا شەهید شەعبان غەفار، بتنێ نەجمدین و رزگار کێستەیی دهێلیت، محەمەد بریفکی ژی دمینیت. مراد بامەڕنی و سەلمانێ حەجی مەحمود ژ دگەل هێزێن لقێ بوون. مراد بامەڕنی ب هێجەتا پێکگهۆڕینێ، دەمانجا محەمەد بریفکێ ژێ دستینیت و دهێتە گرتن. شەفیق بریفکی، سالح وەرمێلی، محەمەد هرۆری و هەجەر تۆڤی ژی دهێنە گرتن و بۆ لقێ دهێنە هنارتن.

ل ساڵا ١٩٨٦ سەرۆك دهێتە دەڤەرا بەهدینان، حەمدی بەگ تڤەنگا خوە کو یا شەهید شەعبان غەفاری بوو، دهێلیت و تڤەنگا عەبدوللای ل شوینا وێ دبەت و دچیت خوە ڕادەستی ڕژێمێ دکەت.

ل ساڵا ١٩٨٧ ناڤێن شەهیدان ل سەر ڕێکخراوان ڕادبن و ناڤێ ڕێکخراوا شەهید شەعبان غەفار دبیتە ڕێکخراوا ١١ ئادارێ و نەجمدین کێستەیی دبیتە بەرپرسێ وێ و عەبدوللا ژی دبیتە جێگرێ وی. ڕێکخراوا سەلاحەدین (حەجی بناڤی) ڤەدگەڕیتەڤە بارەگایێ لژنێ و ڕێکخراوا ١١ ئادارێ ژی ل دەڤەرێ دەست ب گەڕا دکەت.

ل ٢٦/٧/١٩٨٧ چالاکیەکێ ل گەلیێ بێتکارکێ ئەنجام ددەن، گولەك ژ رەبیێ دهێت ب سینگێ سەعید فەخری مایی دکەڤیت. نەجمدین داخوازێ ژ عەبدوللای دکەت کو وی ببەت. عەبدوللا وی دکەت پشتا خوە و ودبەت، لێ بڕێڤە شەهیددبیت. پێشمەرگە رەبیێ دگریت و هەژمارەکا چەك و تەقەمەنیا ژی ڕادکەن. شەهید سەعید فەخری دبەن و ل گوندێ شێلازا ڤەدشێرن.

عەبدوللا بێدوهی د گەل ڕێکخراوا ١١ ئاداری ل سەر خەبات چالاکیێن خوە بەردەوامدبیت. ل ساڵا ١٩٨٧ ل گوندێ خشخاشا دگەل هەڤالێن خوە بەرسینگا هێڕشا دوژمنی دگرن و زیانێن مەزن دگەهیننێ.

ل ٤/٥/١٩٨٧ پشکداریی د داستانا فەوجا سۆتکی دا دکەت، ل ٢٦-٢٧/٥/١٩٨٧ پشکداریێ د داستانا بامەڕنێ دا دکەت.

ل ٥/٩/١٩٨٧ پشکداریێ د بەرسینگگرتنا هێرشا هێزا مەلکۆ بۆ سەر گوندێ ئەرەدنا دا دکەت. جارەکا دی د هەمان ساڵ دا پشکداریێ د داستانا دووێ یا بامەڕنێ دا دکەت.

ل ١٣-١٤/٩/١٩٨٧ پشکداریێ د داستانا کانیماسێ دا دکەت، یاکو ب مەزنترین داستانا شۆڕشا گولانێ دهێتە هەژمارتن.

ل ١١-١٢/١/١٩٨٨ پشکداریێ داستانا مەزن و ناڤ و دەنگا دێرەلۆکێ دا دکەت.

بەربەرکی ئەنفالان جەلالێ برایێ وی دبیتە کادرێ ڕێکخراوا وان. عەبدوللا پشکداریێ د گرتنا ئەندامێن گرۆپەکێ ئیسلامی ل گوندێ کۆڤلێ دا دکەت کو ژ لایێ ڕژێما ئیرانێ ڤە ل دەڤەرێن ئازادکری هاتبوو جێکرن.

بەری ئەنفالان نەجمدین کێستەیی و جەلال دچن سەرێ بامەڕنێ، عەبدوللا ل گوندێ هێسێ دمینیت. خەلك دەڤەرێ دهێلیت. عەبدوللا هێزەکا ٩ کەسی دگەل خوە دبەت و دچیتە سەرێ دەرەجێ. ڕژێم چەکێ گران ڤەدگوهێزیت دەشتا دویرێ و هێزێن خوە زێدەدکەت. عەبدوللا و محەمەد حەجی سەلمان و کەسەکێ دی بتنێ دمینن. مالێن وان ب تنێ ل گوندی دمینن. ئەو شەڤا پاشتر بۆ سەحوسویێ دچیت سەرێ ئامێدیێ. مالا خوە ژی دگەل ئیبراهیمێ برایێ خوە ڤڕێدکەت. ئەو ل خرابەی بوو، ڕژێم کانیا سویر ب چەکێ کیمیاوی بۆمبەباران دکەت. عەبدوللا بەرەف هێسێ دچیت. بڕێڤە دوو بۆ سێ جارا دلێ وی ڕادبیت. ئەو ل مالا مریەما مام سلی هندەك شیری ڤەدخۆت، لوێرێ دبینیت کو مالێن وان ژ بەر گرتنا ڕێ یێن زڤڕینەڤە گوندی. ئێدی دچن سەردەرجێ، بارەگایێ لقێ ژی یێ هاتیە کیمیابارانکرن. ئەو دچن جادا گوندێ تروانش، هێزێن دوژمنی هنداڤی تروانشی ژی یا گرتی. دوژمن جارەکا دی بارەگایێ لقێ کیمیاباراندکەت. پاشی دچن، مەلختە، هەلوە بۆ بەر زێی. تانکێن دوژمنی ل جادا تروانش بۆ مەلختە  و سەر زێی دکەڤن ڕێ. ل دویماهێ ل زێی دەربازدبن و خوە دگەهینن بیادرێ. خەلکی گەلەك هاریکاریا وان کر. ماجد بەگێ چەلی و دەڤەردارێ چەلێ ٩١٣ کەسا دگەل خوە دبەن گەڤەڕی. عەبدوللا دگەل ٥ بۆ ٦ کەسا ل ڕۆژەکا سار دچیت بەر ئاڤێ. کەسەك دهێتە دەف وان. ناڤێ وی شۆڕەش بوو، ئەو کەس ئیستخباراتێ تورکی بوو ل ناڤ پێشمەرگەی. شۆڕش ل لژنا ناوچا شێخان ببوو پێشمەرگە. ژنکەك ژی دگەل وی بوو، پشتی هینگێ ٣ میتێن تورکا  و پۆلیسەکێ کورد ژی هاتن وێرێ. وان عەبدوللا و هەڤالێن وی گرتن و دگەل خوە برن. هەر ل دەستپێکێ عەبدوللا ب دیتنا شۆڕەشی ب گومان بوو. وان دبەن بن خیڤەتەکێ، کەسەك ژ وان دپرسن کا تورکی دزانن یان نە، ژێ دپرسن کا ل چ لژنە بوون. جارەکا دی ژعەبدوللای دپرسن کا تورکیێ دزانیت یان نە، عەبدوللا ژی دبێژیتە وان ما تو ژی کوردیێ دزانی؟؟ عەبدوللای دبەنە قەرەقۆلێ دەست و چاڤێن وی گرێددەن و پێنەکێ ل ناڤ ملێن وی ددەن و د دەرجکێ دا د هاڤێن خوارێ. کەسەك وی ژ عەری ڕادکەت و سێ، چوار پۆلیسێن دی ل وی ددەن. ل بەر دەرێ کەمپێ دبیتە قەرەبالغ و گێلەشۆک، دەنگێ سەربەست تروانشی دچیتە وی، سەربەست دبێژیت هەوە بۆچی عەبدوللا گرتیە خەلکی سەرا گرتنا مە دەست بخوپێشاندانێ کربوو. ئەو جارەکا دی بوکسەکێ ل پشتا ستوهێ عەبدوللای ددەن. عەبدوللای جارەکا دی دبەنەڤە قەرەقۆلێ و شۆڕەش ئیناڤە دەف وی. شۆڕەش نیشا عەبدوللای ددەن و ژێ دپرسن کا ناڤێ وی چیە، عەبدوللا ژی دبێژیتێ ناڤێ وی شۆڕەشە. جارەکا دی پسیارا بەرپرسیاریا وی دکەن، دبێژنێ ئەڕکێ تە ڤەشارتنا گوللێن ١٢٠ بوو. جارەکا دی وی د هاڤێن سەرپشتێ و وی فەلەقە ددەن. بۆ ئێك دەمژمێر ب بەردەوامی ل بنێ پیێن وی ددەن، پشتی هینگێ دەرمانەکی د بنێ پیێن وی ددەن و پالا وی ددەن دیواری. دبێژنە وی ناڤێن هەموو بەرپرسیاران بێژە، شۆڕەش ب خوە وەرگێڕیێ بۆ وی دکەت. عەبدوللا دبێژیتە وان، من سەد رەبیێن ڕاکرین ئەز چپکەکا خوینێ ناترسم. ئەو حەتا دەمژمێری دوو و نیڤی شەڤێ عەبدوللای ئەشکەنجە ددەن، پشتی هینگێ وی دبەنە نێزیکی کەمپێ و دبێژنە وی دێ تە بەین کوژین و دوو، سێ گوللا بۆ ترسێ ل بەر پیێن وی ددەن و پاشی وی دبەنەڤە گەڤەڕی. ژ بلی عەبدوللای گەلەك کەسێن دی ژی گرتبوون.

شۆڕەش دبێژیتە عبدوللای: ببوورە من شاشیکر، ئەز کادرەکێ شۆڕشێ مە.

عەبدوللا دبێژیتە وی، کا بۆ من بێژە کا تو کی؟ شۆڕش دبێژیتێ، ما تو من نانیاسی، نێ ئەز ل لژنا ناوچا ئامێدیێ بووم. زەلامێن میتێ د کونا کیلۆنا دەرگەهی ڕا دبێژنێ ناڤێ شۆڕەش بۆ مە بێژە و وێنێ پیرەمێرەکی نیشا وی ددەن و دبێژنێ بۆ مە بێژە کا کێ ئەڤە کوشتیە؟

عەبدوللا ٨ ڕۆژا ما گرتی، سەربەست، جەلال، جەعفەر و هندەکێن دی سەراوان گرتن، ئەو هەرسێ گەلەك ئەشکەنجەدان. ئەو ٢٠٠ مێتران ب دویف ترۆمبێلا خڕاندن. ل ڕۆژا هەشتێ گۆتە عەبدوللای دێ تە بەردەین و داخوزێ ژێ دکەن ببیتە هەڤالێ وان. پشتی هینگێ وی دبەنەڤە کەمپێ ل گەڤەڕێ.

پشتی هینگێ ڕژێما تورکیا ل مەها ١٠/١٩٨٨ عەبدوللای و ئەو خەلکێ ل کەمپا گەڤەڕێ دبەن کەمپا مۆشێ.

عەبدوللا ل ١٠/٦/١٩٩٠ ب قەچاخی دچیت یۆنان و ل ١/٢/١٩٩٣ دچیتە کەنەدا و هەتا نوکە ژی دگەل خێزان زاڕۆکێن خوە ل وێرێ دژیت.

عەبدوللا بێدوهی ژبلی زمانێ کوردی کو ب هەردوو پیتێن عەرەبی و لاتینی باش دخوینیت و دنڤێسیت، زمانێن یۆنانی، ئینگلیزی و فرەنسی ژی دزانیت.

عەبدوللا بێدوهی پشتی ڤێ خەباتا دویر و درێژ ل هەردوو شۆڕشێن ئەیلۆل و گولانێ، برینداربوون، ئاوارەیی و گرتن و ئەشکەنجەدان ب پلا عەریف هاتیە خانەنشینکرن

Kavin Berwari

ئەز وەک ئەدمینا سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە رادبم ب رێڤەبرنا فێسبووکا سەنتەری، ئینستاگرامی، یوتوبی و مالپەرێ ئینتەرنێتی. کارێ منێ سەرەکی دانان و بەلاڤکرنا هەڤپەیڤینا، ڤیدیو یا و پۆستایە ل هەمی جهێن سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە.

بابەتێن پێکڤە گرێدایی

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *

زر الذهاب إلى الأعلى