سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ د بەردوامیا بزاڤ و چالاکیێن خوە دا ل ڕۆژا ١٤/٨/٢٠٢٢ ل باژێڕێ دهۆکێ دبیتە مێڤانێ ژ سەرکردەیی شۆڕشا گولانێ و پێشمەرگێ دێرین عەبدولرەحمان پێدەیی و دیدارەکا ڤیدیۆیی یا درێژ دگەل سازدکەت و پەردێ ل سەر دیرووکا خەبات و تیکۆشینا وی د ڕێیا دۆزا گەلێ کوردستانێ دا دهەلینیت و مینا بەلگەنامەکا گرنگ تۆمار و ئەرشیف دکەت.
عەبدولرەحمان ئۆسمان فەتاح پێدەیی یێ ناسیار ب عەبدولرەحمان پێدەیی ل سالا ١٩٤٦ ل گوندێ پێدە یێ سەر ب دەڤەرداریا شێخان هاتیە سەر دنیایی. وی خواندنا خوە یا سەرەتایی ل گوندێ پێدە بدوماهی ئینایە. ل ساڵا ١٩٥٨ کو هینگێ ئەو ل پۆلا پێنجێ سەرەتایێ بوو پشکداریێ د ئاهەنگا ڤەگەریانا بارزانیێ نەمر ژ ئێکەتیا سۆڤیەت دا دکەت. پێدەیی خواندنا خوە یا ناڤنجی ل قوتانخانا (ثانویة دهۆك) دەستپێدکەت.
ل ساڵا ١٩٦١ و دگەل دەستپێکرنا شۆڕشا ئەیلۆلێ تێتە دناڤ ڕێزێن ئێکەتیا قوتابیێن کوردستانێ. گوندێ پێدە ژی مینا گەلەك گوندێن کوردستانێ تێته سۆتن و وێرانکرن، خەلکێ گوندی ژی دەربەدەردبن.
ل ١٥/١٠/١٩٦١ کو وی دەمی ل پۆلا دووێ ناڤنجی بوو ب گوننەها هاریکاریکرنا شۆڕشێ ب نڤێسارەکا فەرمی یا ڕژێما ئیراقێ یا وی سەردەمی ژ قوتابخاندێ تێته ده‌رێخستن و هەتا سالا ١٩٦٤ ژ خواندنا تێته بێبه‌هرکرن.
ل ساڵا ١٩٦٤ئەو، کەرەیم فندی، عومەر ئێمینکی و محەمەد تاهر ئێتویتی پێکڤه دبنه ئه‌ندامێن ڕێکخستنێن نهێنی یێن پارتی دیموکراتی کوردستان. ل هه‌مان ساڵێ واحدێ حەجی مەلۆی خوە ڕادەستی ڕژێمێ دکەت، ئه‌و ژی بهاریکاریا واحدی جارەکا دی ڤەدگەڕیتەڤە قوتابخانێ و درێژیێ ب خواندنا ددەت.
پێدەیی ل ساڵا ١٩٦٨ پۆلا پێنجێ ناڤنجی بدوماهی دئینیت و ل زانکۆیا بەغدا- پشکا کوردی تێتە وەرگرتن. دمێ شاندێ دان و ستانکارێ شۆڕشێ ل ساڵا ١٩٧٠ سەری ل بەغدا ددەت، ئه‌و داخوازێ ژ ڕژێمێ دکەن کو قوتابیێن کورد ل کولیژێن لەشکەری و پۆلیسا بێن وەرگرتن، چونکی بۆ کوردا نه‌بوو ل وان کولیژا بێنه وه‌رگرتن. هینگێ پێدەیی دگەل عارف تەیفۆر بەرپرسێ شانەیه‌کا نهێنی یا پارتی بوو ل بەغدا.
پشتی ڤێ پێنگاڤا شاندێ شۆڕشا کوردستانێ، عەبدولرەحمان پێدەیی، کەمال پێدەیی، سبحی دهۆکی، سەلاح محەمەد شەریف، سدقی حسێن و هەژمارەکا دی یا قوتابیێن کورد دچنه کولیژا سەربازی و د هەمان دەم دا درێژیێ ب خەباتا خوە یا نهێنی ژی ددەن لگه‌ل لقا پێنجا پارتی ل به‌غدا.
پێداوی و هه‌ڤالێن خوه ل ٦ کانوینا دووێ ساڵا ١٩٧٢ خواندنا خوە ب دوماهی دئینن و پاشی د هنده‌ک خولێن له‌شکه‌ری ژی دا پشکدار دبن وه‌کی خولا چه‌کێ کیمیاوی و ئه‌و ڤان پێزانینان هه‌میا دگه‌هینیته شۆڕشێ.
عەبدولرەحمان پێدەیی و پسمامێ وی ئیبراهیم هەردوو د ناڤ سوپایێ ئیراقێ دادبنە (امر فصیل). یەکەیا وان یا لەشکەری ل ناڤبەرا ناسریێ وبەسرا جێگیردبیت، پاشی تێنه ئاگەهدارکرن کو ئەو دێ هێنه ڤه‌گوهاستن بۆ دەڤەرا ڕانیێ. دڤی ده‌میدا ئه‌و و ئیبراهیم هه‌ڤالێن خوه یێن دی ژی ئاگه‌هدار دکه‌ن کو بهێنه کوردستانێ دا کو پەیوەندیێ ب شۆڕشێ بکەن.
هەڤالێن وی ل مه‌ها ١١ ساڵا ١٩٧٢ تێنە کوردستانێ ب مەبەستا پەیوەندیکرنێ ب شۆڕشێ. سالح پێدەیی وی ده‌می بەرپرسێ پێشمه‌رگه‌ی یێ دەڤەرا بەمۆ بوو، ئه‌و هاتبوو گوندێ پێده و ل سه‌ر چوونێ بوو دا بچیته (ئیسرائیل) خوله‌کا له‌شکه‌ری. کەمال پێدەیی و قادر پێدەیی، سالحی ل گوندێ پێدە دبینن و دبێژنێ کو ئه‌وێن هاتین دا ببنه پێشمه‌رگه. عەبدولرەحمان و هەڤالێن خوە ل ئەترووشێ پەیوەندیێ ب شۆڕشێ دکەن. پاشی دچنه مێرگەسۆرێ، چۆمان و ژ وێرێ دچنه (قصر السلام). سەرکردایەتیا شۆڕشێ بڕیارا دامەزراندنا هنده‌ک به‌تالیونێن لەشکەری ل زۆزکی ددەت. بڕیارا ڤەگوهازتنا عەبدولرەحمان و ئیبراهیم بۆ وێرێ دەردکەڤیت و هەردوو دبنه سەرلق (امر سری) ل بەتالیۆنا نەقیب حەسەن بارزانی.
ل دوماهیا مه‌ها شەش ساڵا ١٩٧٣ ب بریاڕا شۆڕشێ لەشکەرگەهەك بۆ قوتابیین زانکۆیێ ل ئێسفنێ ڤەدبیت. عەبدولرەحمان پێدەیی ئەرکێ مەشق و ڕاهێنانان وان وەردگریت. پشتی هینگێ لەشکەرگەهەك ل دهۆکێ تێتە ڤەکرن، پێداوی هەمان ئەرك ل وێرێ ژی دبینیت عەبدولعەزیز تەیب و یەحیا عەباس ژی پشکداریێ تێدا دکەن.
پشتی سالح پێدەیی و ٢٠-٣٠ پێشمەرگێن دی ل ئیسرائیل پشکداریێ د خۆلێن لەشکەری دا دکەن و ڤەدگەرنەڤە کوردستانێ، سالح دبیتە فه‌رماندێ هێزێ ل دەڤەرا کەرکووکێ وعەزیز قازی ژی دبیتە جێگرێ وی. عەبدولرەحمان پێداوی ژی ل وێ هێزێ دبیتەفه‌رماندێ بەتالیۆنا (٣) ل قەرەداغ. بەتالیۆنا وی بەرپرسیارە ب پاراستنا جادا کەرکووك-سلێمانی و تاسلۆجە. ژمارا پێشمه‌رگێن به‌تالیونا وان نێزیکی (٦٠٠) پێشمەرگا بوون.
پشتی دەستپێکرنا شەڕی ل ساڵا ١٩٧٤ ڕژێم ب ئارمانجا ڤەکرنا ڕێیا سلێمانیێ ژ دەربەندیخان، چەمچەمال، کەلار و قه‌رەتەپە هێرشەکا بەرفەرەهـ دکەته سه‌ر وان. هێزێن پێشمەرگەی نەچار دبن خوە ڤەکێشنه ئەحمە دئاوا ل دەڤەرا هەلەبچە و بشەڤێ هێڕشا بەرامبەر دکەن و دەشتا شارەزۆر دبرن و هەتا خوە دگەهینن چیایی. دوو ڕۆژا پشتی هینگێ ل هێزێن پارتیا کۆموونیستا هەڤالبەندا ڕژێما ئیراقێ ددەن. د وێ شەڕی دا هێزێن پێشمەرگەی ٣٢ شەهیدا ددەن، لێ هێزێن پێشمەرگەی دەڤەرێ هەمیێ ژ دەستێن ڕژێمێ دئیننه‌ڤه ده‌ر.
ل ده‌مێ شکه‌ستنا شۆڕشێ ل ئادارا 1975عەبدولرەحمان پێداوی لگه‌ل هه‌ڤالێن خوه تێنه دەڤەرا بیارە.
ئه‌و بڕیارێ دده‌ت کو ڕاده‌ستی ڕژێما ئیراقێ نه‌بیت. برایێ وی قادر بڕیارێ ددەت ل کوردستانێ درێژیێ ب خەباتا خوە بدەت و ل بیارە خاترا خوە ژ عەبدولرەحمانی دخوازیت به‌ره‌ڤ دهۆکێ تێت. قادر پشتی هینگێ ئێکسەر دبیته‌ڤه ئه‌ندامێ ڕێکخستنێن نهێنی یێن پارتی و ل سالآ ١٩٧٧ لگه‌ل کۆمه‌کا هه‌ڤالێن خوه تێته گرتن و پشتی زیندان و ئەشکەنجەکا هۆڤانا ل رۆژا 21/9/1977 لگه‌ل هه‌ڤالێن خوه مه‌حمود غلبیشی، شه‌عبان دێریشکی و عابد زاویته‌ی ل زیندانا مۆسل تێنه سێدارەدان.
عەبدولرەحمان ژی دگەل هزاران پێشمەرگا ئاوارەیی ئیرانی دبیت و دگەل مرۆڤێن خوە و سالح پێدەیی دچنه پاوه، کەرمانشان، سەقز، مه‌هاباد و نەغەدە. ژ به‌ر ره‌وشا خرابا ئیرانێ سالح دبێژیته مرۆڤێن خوه: بلا ژن و زارۆک و پیر و نه‌خوه‌ش ڤه‌گه‌ڕنه ئیراق، لێ هشیاربن نەبنە بەعسی، خرابیا مللەتێ خوە نەکەن و زیانێ نەگەهینن هیچ کەسەکێ هەتا خودێ ڕێیەکێ بۆ ڤی مللەتی ڤەدکەت. سالح و عەبدولرەحمان و ئیبراهیم ترۆمبێلەکێ بۆ وان دگرن وهەتا خانێ دگەل وان دچن و ل وێرێ خاترا خوە ژێك دخوازن و ب چاڤێن تژی رۆندك ڤەدگەرن. هەم شۆڕەش تێکچوو و هەم ژی خزم و کەس و کارێن وان ژی چوون.
ل مه‌ها 7 /1975عەبدولرەحمانپێدەیی و هەژمارەکا ئەفسەرێن شۆڕشێ دچنه تەهران و بڕیارێ ددەن کو وه‌ک په‌نابه‌ر بچنه هۆڵەندا.
هه‌ر دڤی ده‌می ژی دا کاك ئیدریس، کاك مەسعود، کەریم شەنگاری، ئازاد بەرواری و جەهوەر نامق کۆمبوونەکێ دکه‌ن و بڕیارێ دده‌ن کو جاره‌کا دی شۆڕشێ ده‌ستپێبکه‌نه‌ڤه و حەمە رەزا و عارف تەیفۆر بۆ دەڤەرا سۆران بچن و جەهوەر نامق و کەریم شەنگالی ژی بۆ دەڤەرا بەهدینان.
ل مه‌ها ١٢/١٩٧٥ هوڵه‌ندا مافێ په‌نابه‌ریێ دده‌ته عبدالرحمان و هه‌ڤالێن ویێن ئه‌فسه‌رێن شۆڕشێ کو ژمارا وان ٣٣ کەس بوون.
بەری عەبدولرەحمان پێداوی و هەڤالێن خوە بچنه هۆڵەندا ئه‌و دچنه که‌ره‌ج ماڵا بارزانیێ نه‌مر و ل وێرێ بارزانیێ نه‌مر، کاک ئیدریس و کاک مه‌سعود ڕێنمایا دده‌نه وان کانێ ئه‌و دێ ل ئه‌ورۆپا چه‌وا کارێ ڕێکخستن و دیپلۆماسی ژ بۆ دۆزا کوردستانێ که‌ن. هه‌روه‌سا هنده‌ک پارا ژی دده‌نه وان بۆ ڕێیا وان. عەبدولرەحمان و هەڤالێن خوە خاترا خوە ژ جەنابێ بارزانی دخوازن و ل ٢/٢/١٩٧٦ دچنه هۆڵەندا.
ئێدی عەبدولرەحمان پێدەیی، کەمال پێدەیی، سبحی دهۆکی، محەمەد بریفکانی، سیامەند بەننا و مستەفا چاوڕەش ل هۆڵەندا دەست ب کارێ ڕێکخستنێ دکەن و ڕێکخراوەکێ دادمەزرینن. سیامەند بەننا دبیتە بەرپرسێ ڕێکخراوێ و دگەل ڕۆژنامەڤانەکی دروینن و کارێ خوە یێ ڕێکخستنێ ڕادگەهینن. پشتی هینگێ سامی عبدالرحمن ب تلفۆنێ وان ئاگه‌هداردکه‌ت کو ل نێزیك دێ کۆنفرانسێ کۆمەڵا خویندکارێن کورد ل بەرلینێ گرێدەین و دێ ل بن وێ سیبەرێ کۆنفرانسێ پارتی ژی گرێدەین و داخوازێ ژ عەبدولرەحمان دکەت کو بۆ ڤی کاری یێ ئامادەبیت.
پاشی وەکی سامی عەبدولرەحمان دیارکری کۆنفرانسێ خویندکارێن کورد ل بەرلینێ هاته گرێدان و ل بن سیبەرا وی کونفرانسێ (قیاداموەقەت) یا پارتی دیموکراتی کوردستان ژی هاته گرێدان، کو هه‌تا نوکه ژی بناڤێ (کۆنفرانسێ به‌رلینێ) تێته نیاسین. سامی عەبدولرەحمان و نوری شاویس سەرپەرشتیا کۆنفرانسێ دکر. د وێ کۆنفرانسێ دا نوری شاویس دبێژیت: ئێدی ئەم دەروێشیێ قەبۆل ناکەین و ئەوێ خوە کاندید بکەت دڤێت بچیتە کوردستانێ. هه‌رچه‌نده ل کۆمبوونا ساڵا 1975 ل رۆژهه‌لاتێ کوردستانێ کاک مه‌سعودی و هه‌ڤالێن خوه بڕیارا دامه‌زراندنا سه‌رکردایه‌تیا کاتی یا پارتی دا بوو و هنده‌ک ئه‌ندام ژی بۆ دانابوون، لێ ئه‌و ئه‌ندام دکێم بوون، لۆما جه‌نابێ وی و کاک ئیدریسی ده‌سه‌ڵات دا بوو سامی عبدالرحمن کو ل کۆنفرانسێ به‌رلینێ هنده‌ک ئه‌ندامێن دی ژی بۆ سه‌رکردایه‌تیا کاتی یا پارتی هه‌لبژێرن و زیده‌که‌ن. سامی ژی ناڤێ عەبدولرەحمان پێداوی، وریا ساعاتی، ئازاد خەفاف، دلشاد میران …هتد دنڤێسیت. عەبدولرەحمان پێداوی ژ هەمیا پتر دەنگا دئینیت. پشتی کۆنفرانسێ ناڤێ دکتۆر کەمال کەرکووکی ژی زێدەدکەن.
ئه‌و ئێدی ئاماده‌یی یا چوونا کوردستانێ دکه‌ن، سامی ٣٠٠٠ خلدنێن هۆلەندی بۆ عەبدولرەحمانی دهنێریت ئه‌و ژی کامیرەکێ و دویربینەکێ دکریت. عەبدولرەحمان پێدەیی، شوکری نێروەیی، سیامەند بەننا وخەلیل شەنگالی…. هتد ژ هۆڵەندا تێنه سوریێ و ل وێرێ کاك مەسعودی دبینن، کاک مەسعود ژی دوو جارا جەلال تالەبانی ل سوریێ دبینیت دا کو هه‌ماهه‌نگیه‌کێ بکه‌ن .
کاك مەسعود داخواز ژ کاك ئیدریسی کر کو کادرا ژ ئیرانێ ڤڕێکەت. ئێدی یونس ڕۆژبەیانی، محەمەد ئەمین بارزانی، عەریف یاسین، مستەفا نێروەیی، حەمید ئەفندی، عەریف ناسر و فازل جەلال ژ ئالیێ ئیرانێ ڤه تێنە کوردستانێ.
عبدالرحمن و هه‌ڤالێن خوه ژی ل سوریێ خاترا خوە ژ کاك مەسعود دخوازن و ئێدی بۆ کوردستانێ بڕێدکەڤن. بەری ئەو بڕێبکەڤن ئەو ل سوریێ ناڤێن خوە دگوهۆڕن، عەبدولرەحمان دبیتە سەربەست، جەهوەر دبیته سەلیم، کەریم دبیتە حەسەن ….هتد. ، جەهوەر نامق ئه‌و ده‌مه‌که ئه‌و و که‌ریم شه‌نگالی یێن چووینه کوردستانێ یێ چوویە گوندێ بێرمانێ ل مالا مام ئسف.
عەبدولرەحمان و هەڤالێن خوە تێنه گوندێ ماسکێ، پشتی چوار ڕۆژا ملازم عەلی، فوئاد میران ملازم نیهاد، شوکری نێروەیی و کەریم شەنگالی ژی دگەل سەلاح جزیری ژ ئاڤێ دەرباز دبن. ناما جەهوەر نامق بۆ وان دگەهیتە مالا عەلی، ئەو بەرپرسێ پارتیا دیموکراتا کوردستانا باکوور بوو. ئەو پشتی ل ئاڤێ دەربازدبن ب پیا دچن مالا حەجی سبحیێ جزیری. حەجی سبحی وان ژ قەرەقۆلێ دەرباز دکەت و پاشی دچنه شەڕنەخێ، قلابان و پاشی ب ترۆمبێلێ دچنە مالا مام ئیسڤی ل بێرمانێ ل دەف جەهوەر نامق. پشتی دگەهن هەژمارەکا کۆمبوونا ئەنجامددەن و بڕیارێ ددەن کو رۆژئاڤایێ ڕوویێ شین هه‌تا سنوورێ سوریێ، سنوورێ هەرێما ئێك بیت. هەرێما دوو ژی ژ رۆژهه‌لاتێ ڕویێ شین هه‌تا سنوورێ ئیرانێ بیت.
عەبدولرەحمان پێداوی ل بیرمانێ بەرپرسیاریا هەرێما دوو وەردگریت و ئێدی دچنە بارەگایێ حەجی قادۆی ل گۆڤکێ، لێ دبینن کو ئەو جیهه بۆ بارەگای نەیێ گونجایە، پاشی دچنه بێلمبیرێ، وێرێ هێشتا خرابتره. پشتی هینگێ دچنه گوندێ زاویتەیێ باکوورێ کوردستانێ، پاشی دچنه چەلێ و خەبەری بۆ ماجد بەگێ چەلی دهنێرن. پشتی هینگێ دچنه پرا بلبل ل سه‌ر زێی لدەف عەبدوللا سالح و فوئاد میران، عەلۆ دەشتانی ژی ل وێرێ بوو.
پشتی هینگێ عەبدولرەحمان پێداوی، ملازم فوئاد، عزەت و نیهاد کەرکووکی، ئەمین نسری دگەل مەفرەزا ویسی بانی، ژ دەڤەرا پرا بلبل دچنه دەڤەرا دۆسکی ژووریا، مەفرەزا سەید حەسەن ژی ل وێ دەڤەرێ بوو. ئەو هەژمارەکا چەك تەقەمەنی و چاپەمەنیێن شۆڕشێ دگەل خوە دبەن و دچنه هەرك و بێداڤ کو دەڤەرەکا چییایی یا گەلەك ئاسێ بوو ودکەڤیتە د ناڤبەرا سنوورێن هەردوو دەولەتێن داگیرکەرێن ئیراق و تورکیا دا. ئه‌و باره‌گایێ هه‌رێما دوو ل وێرێ ددانن. خەلکێ دەڤەرێ گەلەکێ دلسۆز و هاریکاربوو دگەل وان.
ل سوریێ کاك مەسعود هەژمارەکا کاغەزێن سپی بۆ هندەك کەسایەتیێن دەڤەرێ ئیمزاکربوون و ڕادەستی عەبدولرەحمانی کربوون کو ئەو ناڤەڕۆکا وان کاغەزا ب ناڤێ کاك مەسعود تژی کەت و بۆ وان کەسایەتیا بهنێریت.
ئیك ژ وان کاغەز بۆ عزەتێ سلێمان بەگێ ده‌رگه‌له‌یی بوو وئیك ژی بۆ شێخ رەشیدێ لۆلان و بۆ هەژمارەکا دی یا کەسایەتیێن دەڤەرێ بوون. کاك مەسعود داخوازا هاریکاریکرنا شۆڕشێ ژ وان کربوو.
پشتی عەبدولرەحمان بارەگایێ هەرێما دوو ل هەرك بێداڤا ڤەدکەت، سامی عەبدولرەحمان، ئازاد بەرواری، ئازاد خەفاف، سیامەند بەنا و د. کەمال که‌مال ژی تێنه دەڤەرێ. گەلەك ئاستەنگ د رێیا خەباتا واندا هەبوون. گەلەك خەلکی پەیوەندی ب ڕێزێن شۆڕشێ دکر، ژ لایەکی باوەری نەبوو و ژ لایەکێ دی ڤە شۆڕشێ شیانێن حەواندن و بخودانکرنا وی خەلکی نەبوو.
ل ساڵا ١٩٧٧مەفرەزا سەفەر بارزانی یا سه‌ر ب هه‌رێما دوو ڤه چالاکیەکا لەشکەری ل دەڤەرا سیدەکان ئەنجامددەت و زیلەکا لەشکەری دسۆژن.
پشتی ڕاکرنا گوندێ ئەرگۆشێ هەژمارەکا خەلکێ وی گوندی کو هندەك ژ وان قوتابی بوون پەیوەندیێ ب شۆڕشێ دکەن، دکتۆر سەباح ژی ژ هۆڵەندا هاتبوو، ئەو خۆلەکا برینپێچیێ بۆ وان ڤەدکەت. جەهوەر نامق ژمارەکا ڕۆژناما خەبات ل بێرمانێ چاپ دکه‌ت و چەند دانا بۆ هەرێما دوو ل هەرك و بێداڤا دهنێریت. دەمێ عەبدولرەحمان پێداوی پەڕی دوماهیێ دخوینیت، ناڤێ برایێ خوە عەبدولقادر پێداوی دبینیت کو بدەستێ ڕژێما بەعس یێ هاتیە سێدارەدان.
سامی عەبدولرەحمان ل ساڵا ١٩٧٨ ل دۆلا گوستەی بارەگایەکی ڤەدکەت. تارق ئاکرەیی ب ئەرکێ گەهاندنا ئێزگەی هاتبوو ڕاسپاردن، لێ ئەحمەد حەسەن مەندەلاوی، خەلیل شەنگالی ئیزگەی دگەهینه سوریێ و پاشی دگەهینن هەرێما ئێك ل دەف جەهوەر نامق و دیفدا دگەهیننه هەرك بێداڤا. ئەو نەشیان ئێزگەی بێخنە کاری، ناچاردبن داخوازا هاریکارێ ژ پارتیا دیمۆکراتا کوردستان یا باکوور (کۆکێ) بکەن. وان ژی دوو کەس ب ناڤێ باران (عومەر) و ئەحمەد هنارتن، ئەو دزانن کو کێشە کارەبایە، وەرزێ زڤستانێ یە. موەلیدەکێ کارەبێ دکرن و دئیننه شەمزینا و هندی ترۆمبێل تێت دئینن. پشتی هینگێ ب هاریکاریا خەلکێ دەڤەرێ ددانن سەر دەپا و ل سەر بەفرێ دخڕینن هەتا دگەهینه جهێ مەبەست. ل بهارا سالا ١٩٧٨ ئێزگە دکەڤیتە کاری، سامی عەبدولرەحمان دەست ب نڤێسینێ دکەت، سیامەند، عزەت (شڤان) ل ئێزگەی کاردکەن.
پەیوەندیین پارتی ئێکه‌تیا نیشتیمانی کوردستان
بەری سەرکردایەتیا کاتی بارەگایێ خوە ل هەرك و بێداڤا ڤەکەت، هێزەکا باشا ئێکەتیێ ل وێ دەڤەرێ ل ژێر سەرپەرشتیا دکتۆر خالدی هەبوو.
ب گەهشتنا عەبدولرەحمان پێداوی بۆ دەڤەرێ هەماهەنگیەکا باش دگەل هێزێن ئێکەتیێ دکەت و ئەو و دکتۆر خالد پێکڤە سمیناران بۆ خەلکێ دەڤەرێ پێشکەش دکەن. پێش وەخت ژی ڕێکەفتنا سوریێ دناڤبەرا هەردوو هێزان دا، هەبوو د سەر هندێ ژی ڕا حەساسیەیەت د ناڤبەرا وان دا هەبوو. و بڕیار وەسا بوو کو چەك و تەقەمەنی بۆ هەردوو هێزا ژ سوریێ ڤه بهێت. عەبدولرەحمان و د. خالد ڕێکدکەڤن کو ل دەشتا بەرازگرێ کۆمبوونەکێ بکەن، لێ دکتۆر خالد ناهێت. د. خالد هەتا نیڤا ڕێکێ یێ هاتی، دڤێت عەبدولرەحمان پێداوی هەتا نیڤا دی یا ریێ ب پێش وی ڤە بچیت. ئەو ل سەر ئاڤێ کۆمدبن. بڕیار بوو فازل جەلال و عەبدوللا سالح هندەك چەك و تەقەمەنی و بەڵاڤۆکێن شۆڕشێ ببەنە دەڤەرا سۆران، لێ دکتۆر خالد ب هێجەتا بێنڤەدانێ وان دبەتە بارەگایێ خوە و دەستی ددانیتە سەر وی چەکی و وان ژی ژ چه‌ک دکه‌ت.
عەبدولرەحمان پێدەیی ل سەر ڤێ بویەرێ نامەیه‌کێ بۆ جەهوەر نامق دنڤێسیت و وی ئاگەهداردکەت کو هێزەکائێکه‌تیێ دێ بەرەڤ دەڤەرا هەرێما ئێك هێت، پێشنیار دکەت بۆ تەکتیك و ژ بۆ جیبجیکرنا رێکه‌فتنا سوریێ چەکێ دوو پێشمەرێن ئێکەتیێ ب ئەمانەت ژێ وەرگرن هەتا ئەو ژی چەکێ مە بۆ مه دزڤرینن. تاهر عەلی والی و سەعدی کچکە نامەیه‌کا عەلی عەسکەری ب ناڤێ (فەرماندێ هێزێن چەکدارێن کوردستانێ) بۆ عەبدولرەحمان پێدەیی دئینین، عەسکەری دناما خوەیا تژی گەف و گوڕدا دبێژیت: دڤێت دەستبەجێ چەکێ وان هەردوو پێشمەرگێن مە ڕادەستبکەن.
ئەڤ چەندە دبیتە ئه‌گه‌رێ ئاریشەکا مەزن، ئێدی سەرکردایەتیا کاتی نەچاردبیت هێزێن پێشمەرگەی ل سەرێ چیا بەڵاڤ بکەت. ئێکەتی ژی هێزێن خوە بۆ نۆکان ڤەدکێشن .
شەڕێ هەکاری
مام جەلاڵ نامەیه‌کێ بۆ DDKD پارتیا هه‌ڤالبه‌ندا وان ل باکوور، دهنێریت و ئەو نامە دکەڤیتە دەستێ سامی عەبدولرەحمان. مام جه‌لال دنامێ دا دبێژیت: مە (ئێکەتیێ) دەڤەرا سۆران ژ هێزێن قیادا موەقەت پاقژکریە و مە ل بەرە هێزەکا مەزن بۆ دەڤەرا بەهدینان ڤڕێکەین دا وێ دەڤەرێ ژی ژ هێزێن وان پاقژبکەین. تالەبانی ژبۆ ڤێ مەرەمێ داخوازا هاریکاریێ ژ DDKD دکەت.
ئێکه‌تی ب هێزه‌کا 800 چه‌کدارڤه ژ قه‌ندیلی ڤه تێنه سه‌ر ده‌ڤه‌رێن پارتی ل سه‌ر سنوورێ باکوور و باشوور.حسێن فەیلی ته‌ته‌رێ پارتی یه دگەل حەجی عومەر شەتیونسی نامەکێ بۆ عەلی عەسکەری د هنێریت و داخوازا ڕوینشتنێ دگەل وی دکەت. عەلی عەسکەری چ گرنگیێ ب ناما وی نادەت. ل دوماهیێ دبیتە شەڕ،عەبدولرەحمان پێدەیی پشکداریێ د ڤێ شەڕی دا ناکەت. محەمەد ئەمین بارزانی و ٨ پێشمەرگەیێن دی یێن پارتی ب دەستێ چەکدارێن ئێکەتیێ تێنه شەهیدکرن.. پتر ژ ٢٠٠ پێشمەرگێن ئێکەتیێ خوە ڕادەستی ڕژێما ئیراقێ دکەن. هەژمارەکا مەزن ژ سەرکردە و پێشمەرگێن ئێکەتیێ ژ لایێ هێزێن پارتی ڤە تێن دیلکرن.
عەبدولرەحمان دڤێ دیدارێ دا دبێژیت کو وی ئەڤ شەڕه وئێخسیرکرنا عەلی عەسکەری گەلەك پێ نەخوەشبوو.
ل دوماهیێ سەرکردایەتیا کاتی لژنەکێ بۆ دادگەهکرنا تاوانبارێن ڤی شەری پێكتینیت. غازی زێباری دبیتە سەرۆکێ دادگەهێ، عەبدولرەحمان پێداوی و ئازاد بەرواری ژی دبنه ئەندامێن لژنا دادگەهێ. دادگەهکرن چەند ڕۆژا ڤەدکێشیت. ئەنجامێن ڤەکۆلینا دادگەهێ ڕادەستی سامی عەبدولرەحمان دکەن. عەبدولرەحمان پێداوی ژ وێرێڤە نزانیت کا چ بڕیار د دەرحەقێ تاوانباران دا هاتە دا.
کۆنفرانسا شادانە
پشتی وەغەرا داویێ یا بارزانیێ نەمر ل ساڵا ١٩٧٩ کار بۆ گرێدانا کۆنگرێ پارتی تێتە کرن. سەرکردایەتیا کاتی بەری کۆنفرانسێ شادانە کۆمبوونەکێ گرێددەن و بڕیارێ ددەن کو ئێزگەی ببەنه ڕۆژهەلاتێ کوردستانێ. پشتی هینگێ ل ئوردیگایێ زێوە کاك ئیدریس و کاك مەسعود دبینن. ل کۆنفرانسێ شادانە بڕیار هاتە دان کو جێگرێ سەرۆکی بهێته دانان و هندەك ئەندام وەکی ڕەشید سندی، عەبدولوەهاب ئەتروشی…هتد ل سەرکردایەتیا کاتی هاتن زێدەکرن.
ل کۆنگرێ ٩ێ دا هندەك کێشە و ململانێ د ناڤ ئەندامێن سەرکردایەتیا کاتی و کاك ئیدریس دا سەرهەلدەدەن. هەلویستێ عەبدولرەحمان پێدەیی پتر هەڵویستەکێ پشتگیری بوو ل هەڤالێن خوە یێن سەرکردایەتیا کاتی. لۆما ژی ئه‌و پشتی کۆنگرێ دچیته هۆڵه‌ندا دروینیت. پشتی کۆنگرێ سامی عەبدولرەحمان چەندین جارا پەیوەندییێ ب وی دکەت کو پێکڤە پارتیەکا نوی بدامەزرینن، لێ ئەو وێ هزرێ رەتدەکەت. تشتێ وی پێنەخوەش ئەو بوو دەما سامی عەبدولرەحمان ل ٢/٤/١٩٨٠ پەیوەندیێ ب مام جەلال دکەت و داخوازێ ژ وی دکەت کو رێ بدەنێ ڤەگەڕیتەڤە کوردستانێ.
شڤان (عزەت) ل سوید بوو، دوو جارا تێتە دەف پێدەیی ل هۆڵەندا و دبێژیتێ کو ئەو دێ ڤەگەڕیتەڤە کوردستانێ. پێداوی هۆشداریێ ددەتێ کو بێ ڕێکەفتن لگه‌ل پارتی ڤی کاری نەکەت، لێ ل دوماهیێ دگەل وان ١٣ پێشمەرگا تێت و عکومه‌تا ئیراقێ وان دگریت و شەهید دکه‌ت.
پشتی پێداوی ڤەدگەڕیتەڤە هۆڵەندا ژی پەیوەندیا وی ب بەردەوامی دگەل سەرۆك مەسعود بارزانی دمینیت.
پشتی کۆنگرێ ١٠ جەهوەر نامق پەیوەندیێ پێ دکەت و داخوزێ ژ وی دکەت کو دەست ب کارێ رێکخستنێ بکەت. ئێدی ئەو، سبحی دهۆکی، ئەبو عنتەر و ئیسماعیل و ئیبراهیم دەلەوی…. هتد دەست بخەباتێ دکەنەڤە و پشکداریێ د کۆنفرانسێن ڕێکخراو و ناوچێن پارتی ل هۆڵەندا دا دکەت. پێدەیی ل ساڵا ١٩٩٥ دبیتە کارگێرێ لقا ٦. ئەو د بەر کارێ حزبی ژی ڕا ژبۆ دابینکرنا داهاتێ ژیانا خوە قوتابخانەکا فێرکرنا هاژۆتنا ترۆمبێلێ ژی ڤەدکەت. ل ساڵا ١٩٩٧ دەست بکارێ وەرگێڕانێ دکەت. ل ساڵا ٢٠٠٢ تێتە کوردستانێ و سەرۆك بارزانی دبینیت. سەرۆك بارزانی پێشنیارا دوو کارا بۆ دکەت:ڕێڤەبەرێ ئیدارا فەلەك، یان ژی دادوەرێ لەشکەری. ل ساڵا ٢٠٠٤ دەست ب هاوەردەکرنا دەرمانا ژ چینێ بۆ کوردستانێ دکەت و هەتا ساڵا ٢٠١٢ ل سەر ڤی کاری بەردەوام دبیت. نوکە ژی ل ناڤبەرا کوردستانێ هۆڵەندا دا دژیت و وەکو ئەندامێ سەرکردایەتیا پاتی هاتیە خانەنشینکرن.
سهنتهرێ کۆماته
یێ دێکومهنت کرنا دیرووکا شۆڕشێ
کار و ئهرکێ سهنتهرێ کۆماته دێکۆمێنت کرن و پاراستنا دیرووکا شوڕشێ یه ژ مرن و ژناڤچوونێ.
ڤی سهنتهری ب ستافهکێ بچووک و شیانێن ساده، لێ ب ڤیان و باوهریهکا مهزن، وه‌ک پێنگاڤا خوه یا کاری یا ئێکێ، دهست ب کۆمکرن، دێکۆمنێت کرن و تۆمارکرنا دیرووکا خهبات و شۆڕشا کوردستانێ کریه.
