مام حازم سێجی ئه‌و کرستیانێ له‌شێ خوه کریه ئه‌رد دا ئازارێن ئه‌شکه‌نجێ ل سه‌ر هه‌ڤالێ ویێ مه‌لای سڤک ببن
سەنتەرێ کۆماتە د بەردەوامیا کار و چاڵاکیێن خوە دا پێخەمەت تۆمارکرن و ئەڕشیفکرنا دیرووکا شۆڕشێ دا ل ٢٠٢٢/٨/٢٩ ل گوندێ سێجێ دبیتە مێڤانێ پێشمەرگێ دێرین و زیندانیێ سیاسی حازم ئیبراهیم حەنا و هەڤدیتنەکا ڤیدیۆیی دگەل وی سازدکەت و دیرووکا خەبات و بەرخودانا وی د ڕێیا دۆزا کوردستانێ دا تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.
پێشمەرگە و زیندانیێ سیاسی و کەسایەتیێ ناڤدارێ مەسیحی حازم ئیبراهیم حەنا ل سالا ١٩٣٩ ل گوندێ سێجێ یێ سەر ب دەڤەرداریا سێمێلێ ڤە هاتیە سەر دنیایێ. ژبەرکو ڕژێما ئیراقێ هەتا ساڵا ١٩٥٨ قوتابخانە ل گوندێ سێجێ ڤەنەکربوو، لۆما دەلیڤا چوونا قوتابخانێ بۆ مام حازم چێنەبوویە. پێخەمەت رەخساندنا دەرفەتا خواندنێ بۆ زاڕۆکێن گوندێ سێجێ ئیبراهیمێ بابێ مام حازمی ل ساڵا ١٩٥٨ قوتابخانەکا سەرەتایێ ل گوندی ڤەدکەت، لێ وی دەمی ژیێ مام حازم ١٨ ساڵ بوو، لۆما ئەو ژ پرۆسا خواندن و نڤێسینێ بێ بەهردبیت.
ئیبراهیمێ بابێ مام حازم ژ ڕێکخستیێن دەستپێکی یێن پارتی دیموکراتی کوردستان بوویە. دگەل دەستپێکرنا شۆڕشا ئەیلۆلێ ئیبراهیم حەنا دبیتە جهێ باوەریا پارتی و شۆڕشێ و دەمێ هێزێن پێشمەرگەی دگەهنە گوندێ سێجێ، مام حازم و گوندی و کەس و کارێن خوە پێشوازیەکا مەزن ل وان دکەن و هەموو شیانێن خوە دئێخنە د خزمەتا شۆڕشێ دا. پشتی هینگێ ڕژێم گوندی داگیردکەت و ژ خەلکی ڤالا دکەت و دسۆژیت. ل ساڵا ١٩٦٣ عوبەیدوللا کوڕێ سه‌رۆک مستەفا بارزانی و عەلی خەلیل دچنە گوندێ سێجێ. ئەو نێزیکی هەیڤەکێ ل گوندێ سێجێ دمینن. د وی ماوەی دا عەلی خەلیل و هەژمارەکا پێشمەرگێن خوە ل مالا مام حازم سێجی دمینن.
پشتی ڕێکەفتنا ١١ ئادارێ مام حازم، دگەل کەس و کارێن خوە و خەلکێ گوندی سێجێ ڤەدگەڕنەڤە گوندێ خوە. ئەو و گوندیێن خوە ب ڕێیا وەزیرێن شۆڕشێ د حکوماتە ناڤەندی یا ئیراقێ دا دهێنە قەرەبووکرن.
پشتی شەر ل سالا ١٩٧٤دەستپێدکەت، مام حازم ل بەتالیۆنا نەعمۆ سەمەد ل هێزا دهۆکێ وەکو پێشمەرگەکێ چەلەنگ و پشکداریێ د گەلەك شەڕ و داستانێن شۆڕشا ئەیلۆلێ دا دکەت. ئەڕکێ وی یێ پێشمەرگاتیێ دکەڤیتە دەوروبەرێن گوندێ سێجێ، کۆپێ ڕەش، قەشەفڕێ و گەلیێ دهۆکێ. مام حازم ل ساڵا ١٩٧٤ دگەل بەتالیۆنا نەعمۆ سەمەد و سریا خالد قەساری، محەمەد حاجی جانگیر و قادر ئالەکینی پشکداریەکا کارا د هێرشا سەر کۆپێ ڕەش دا دکەت. هێزێن پێشمەرگەی کۆپێ ڕەش ڤەدگەڕینن ژێر کۆنترۆڵا خوە و زیانێن مەزن دگەهینن هێزێن دوژمنی و ١١ سەربازێن ڕژێمێ ژی ب دیل دگرن.
پشتی هینگێ مام حازم دچیتە دەڤەرا بالەکایەتی، ل وێرێ ئەرکێ وی یێ پێشمەرگاتیێ دکەڤیتە دگەل حاکم میناس سێجی.
پشتی شکەستنا شۆڕشێ مام حازم، خێزان و زاڕۆکێن خوە ل کوردستانێ دهێلیت، ئەو و حاکم میناس ئاوارەیی ئیرانێ دبن. ئەو بۆ دەڤەرا ئەهواز دهێتە دوورئێخستن. پشتی مه‌هه‌کێ ل وێرێ دمینینن، پاشی ئه‌و دزڤڕنه ئیراقێ. ڕژێما ئیراقێ وان بۆ گوندێ زنگولا ل پارێزگەها رۆمادی دووردئێخیت. پشتی مه‌هەکێ ل وێرێ دمینیت، ئێدی ڕژێم ڕێ ددەتێ ڤەگەڕیتەڤە گوندێ سێجێ. ئێدی دەست بکارێ جووتیاریێ و ب خودانکرنا تەرش تەوالی دکەت.
پشتی هینگێ ل ڕێڤەبەریا ڕیک و پرا یا پارێزگه‌ها دهۆکێ دهێتە دامەزراندن. مام حازم ل ساڵا ١٩٧٦ ب ڕێکا عومەر ئەمین باجلۆری دهێتە ڕێکخستنکرن دناڤ ڕێزێن پارتی دیموکراتی کوردستان دا. مام حازم د گەل حەجی عەبدی، خدر، عزەت شندۆخی، سەدیق سەعدی زاویتەیی، مەلا نەزیر (بابکۆ) شەهید شەعبان دێریشکی، شه‌هید قادر پێداوی، حەیدەر ساعاتی و گەلەك کەسێن دی پەیوەدیێ دگەل شۆڕشێ و پارتی دیموکراتی کوردستان دکه‌ن و دەست بکار و چالاکیێن نهێنی دکەن.
دەمێ مام حازم ل ڕێڤەبەریا ئەشغالێ ڕێکخستنا وان ئاشکرا دبیت، ڕەشەکێن ئەمنا ڕژێمێ دچن وی دگرن و دبەنە ڕێڤەبەریا ئەمنا دهۆکێ. ئەو ل وێرێ مەلا نەزیر دبینیت. پشتی هینگێ مام حازم و هەڤالێن وی دبەنە هەیئا تایبەت یا کەرکووکێ.
ل وێرێ مام حازم و هەڤالێن خوە بۆ دەمێ مه‌هەکێ دکەڤن بەر لێدان و ئەشکەنجەکا هۆڤانە.
ل ڕۆژەکا ئەینی مەلا نەزیر داخوازێ ژ هەڤالێن خوە دکەت کو نڤێژا ڕۆژا ئەینیێ ب کۆم د زیندانێ ڤە بکەن. ئەو ژی داخوازا مەلا نەزیر بجی دئینن. ڕەشەکێن ڕژێمێ وان دبینن کو یێ نڤێژا بکۆم دکەن. ئێکسەر دچن گازی مەلا نەزیر دکەن و دەستێن وی ب پشتڤە کەلامچە دکەن و وی ب وان دەستا ب پەنجەرێ ڤە دهەلاویسن. مەلا نەزیر ژ بەدەنێ خوە یێ هویر و به‌ژن کورت بوو، دەستێن وی یێن بچویك خوە ل بەر ئاسنێ کەلامچی و هەلاویستنێ ناگرن. ژ به‌ر کو ئه‌و ب ده‌ستێن که‌مالمچه ڤه یێ هلاویستیه و پێن وی ناکه‌ڤنه ئه‌ردی، لۆما د ئەنجامدا هەردوو دەستێن وی دشکێن و ڕاستی ئازارەکا بێ قام دبیت. دەمێ مام حازم مەلا نەزیری د وی کراسی دا دبینیت، ئەو دچیت زکوزک خوه ل بن پێن مه‌لا نه‌زیری خوه دهاڤێژیته ئه‌ردی و دبێژیته مه‌لا نه‌زیری پێن خوه دانه سه‌ر پشتا من، دا کو گرانیا سه‌ر ده‌ستێن ته سڤک ببیت. مەلا نەزیر و مام حازم دەمژمێرەکێ د ڤی حالی دا دمینن.
مام حازم ژ به‌ر کو که‌سه‌کی گه‌له‌ک دلۆڤانه، لۆما هه‌موو ده‌مان ئه‌و بۆ وان زیندانیێن دناڤ ئه‌شکه‌نجێ دا، وه‌ک باب و برایه‌کی دلۆڤان بوو. شه‌ڤه‌کێ پشتی زه‌بانیێن به‌عسیان زیندانیەکێ کوردێ خەلکێ دەڤەرا سۆران ب شێوه‌یه‌کی هۆڤانه ئه‌شکه‌نجه دده‌ن و دئینن دهاڤێژنه دنڤا زیندانیان دا، مام حازم سه‌رێ وی ددانیته سه‌ر چۆکا خوه و برینێن وی ڤه‌دمالیت، هه‌تا کو ئه‌و ل سەر چۆکا مام حازم شەهیددبیت. گەلەكێن دی ژی ژ ئەنجامێ ئەشکەنجا هۆڤانە یا ڕژێمێ و بێ چارەسەریا دختۆرا و خارنا پیس و یا کێم، هەستی و چەرم دمینن، هندەکا ژ وان کرم دکەڤنه برینێن لەشێ وان.
مام حازم و هەڤالێن خوە پشتی دوو مەها ل زیندانا کەرکووکێ دمینن، پاشی بۆ قه‌سابخانا بناڤێ محکمة الثورة (دادگەها شۆڕش) ل بەغدا تێنه ڤه‌گوهاستن. ل پێشیێ سەرێ وان پنی پنی دکەن و دبەنە د دادگەها ڕژێمێ ڤە.
دادگەها ڕژێمێ حوکمێ سێدارەدانێ ل سەر ٤ ژ هەڤالێن مام حازم ده‌رتێخیت کو ئەوژی:مه‌حمود غلبیشی، عابد عبدالله زاویته‌ی ، شەعبان محه‌مه‌د دێریشکی و ملازم عبدالقادر پێداوی بوون. هەژمارەکا دی ب ٥ تا ٢٠ ساڵێن زیندانێ دهێتە حوکمکرن.
دەمێ (حاکم) ناڤێ مام حازم ئیبراهیم حەنا دخوینیت، ب ئاخفتنێن کرێت دبێژیتێ:تو مەسیحی، تە چ پەیوەندی دگەل کوردا هەیە!!. مام حازم د بەرسفا وی دا دبێژیتێ:ئەز کوردم.
مام حازم ژی ب ٦ ساڵێن زیندانێ دهێتە حوکمکرن.
پاشی ژبۆ دەربازکرنا دەمێ حوکمێ خوە، ڕژێم وان بۆ زیندانا ئەبۆغرێب دهنێریت. ژ بلی مام حازم، کەسەکێ دی یێ مەسیحی کو خەلکێ دهۆکێ بوو ب ناڤێ ئەیوب ئه‌و ژی د زیندانا کەرکووکێ دا بوو.
مام حازم پشتی دوو سال و چار مەهێن زیندانێ ل ساڵا 1979 ب بەر (لێبوورینەکا) ڕژێمێ دکەڤیت و ئازاد دبیت.
پشتی مام حازم ئازاد ژی دبیت، ژ خەباتا خوە ڕاناوەستیت، ئێدی ئەو هاریکاریێن ماددی و ئازۆقەی ب ترۆمبێلا خوە یا تایبەت ب ڕێیا محەمەد سمۆی و خالد کۆچەر بۆ پێشمەرگەی و شۆڕشێ دهنێریت.
مام حازم سێجی د ڤێ دیدارێ دا دبێژیت: چ جارا مە هەست ب جوداهیێ دگەل کوردێن مسلمان نەکریە، ئەم ئێك مللەتین و ب برایەتی و ئازادی پێکڤە ل سەر ئاخا کوردستانێ دژین و چ جارا ژی دەستدرێژی ل سەر مە چێنەبوویە.
مام حازم خوە ژ کوردێن کۆچەرێن شەرەفا دهەژمێریت و دبێژیت کو پەیوەندیێن وان دوو گوندێن دەورووبەرێن وان کو هەموو کوردێن مسلمانن گەلەك دخۆرتن، ئەم یێ ل ناڤ خوەشی و نەخوەشیێن هەڤدوو.
مام حازم نوکە ژی شانازیێ ب خەباتا خوە و کوردایەتیا خوە دکەت و خوە ب مریدێ ڕێبازا پارتی و بارزانیێ نەمر دزانیت.
سهنتهرێ کۆماته
یێ دێکومهنت کرنا دیرووکا شۆڕشێ
کار و ئهرکێ سهنتهرێ کۆماته دێکۆمێنت کرن و پاراستنا دیرووکا شوڕشێ یه ژ مرن و ژناڤچوونێ.
ڤی سهنتهری ب ستافهکێ بچووک و شیانێن ساده، لێ ب ڤیان و باوهریهکا مهزن، وه‌ک پێنگاڤا خوه یا کاری یا ئێکێ، دهست ب کۆمکرن، دێکۆمنێت کرن و تۆمارکرنا دیرووکا خهبات و شۆڕشا کوردستانێ کریه.
