دیدارسەرەکی

حازم سێجی

مام حازم سێجی ئه‌و کرستیانێ له‌شێ خوه‌ کریه‌ ئه‌رد دا ئازارێن ئه‌شکه‌نجێ ل سه‌ر هه‌ڤالێ ویێ مه‌لای سڤک ببن

سەنتەرێ کۆماتە د بەردەوامیا کار و چاڵاکیێن خوە دا پێخەمەت تۆمارکرن و ئەڕشیفکرنا دیرووکا شۆڕشێ دا ل ٢٠٢٢/٨/٢٩ ل گوندێ سێجێ دبیتە مێڤانێ پێشمەرگێ دێرین و زیندانیێ سیاسی حازم ئیبراهیم حەنا و هەڤدیتنەکا ڤیدیۆیی دگەل وی سازدکەت و دیرووکا خەبات و بەرخودانا وی د ڕێیا دۆزا کوردستانێ دا تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.

پێشمەرگە و زیندانیێ سیاسی و کەسایەتیێ ناڤدارێ مەسیحی حازم ئیبراهیم حەنا ل سالا ١٩٣٩ ل گوندێ سێجێ یێ سەر ب دەڤەرداریا سێمێلێ ڤە هاتیە سەر دنیایێ. ژبەرکو ڕژێما ئیراقێ هەتا ساڵا ١٩٥٨ قوتابخانە ل گوندێ سێجێ ڤەنەکربوو، لۆما دەلیڤا چوونا قوتابخانێ بۆ مام حازم چێنەبوویە. پێخەمەت رەخساندنا دەرفەتا خواندنێ بۆ زاڕۆکێن گوندێ سێجێ ئیبراهیمێ بابێ مام حازمی ل ساڵا ١٩٥٨ قوتابخانەکا سەرەتایێ ل گوندی ڤەدکەت، لێ وی دەمی ژیێ مام حازم ١٨ ساڵ بوو، لۆما ئەو ژ پرۆسا خواندن و نڤێسینێ بێ بەهردبیت.

ئیبراهیمێ بابێ مام حازم ژ ڕێکخستیێن دەستپێکی یێن پارتی دیموکراتی کوردستان بوویە. دگەل دەستپێکرنا شۆڕشا ئەیلۆلێ ئیبراهیم حەنا دبیتە جهێ باوەریا پارتی و شۆڕشێ  و دەمێ هێزێن پێشمەرگەی دگەهنە گوندێ سێجێ،  مام حازم و گوندی و کەس و کارێن خوە پێشوازیەکا مەزن ل وان دکەن و هەموو شیانێن خوە دئێخنە د خزمەتا شۆڕشێ دا. پشتی هینگێ ڕژێم گوندی داگیردکەت و ژ خەلکی ڤالا دکەت و دسۆژیت. ل ساڵا ١٩٦٣ عوبەیدوللا کوڕێ سه‌رۆک مستەفا بارزانی و عەلی خەلیل دچنە گوندێ سێجێ. ئەو نێزیکی هەیڤەکێ ل گوندێ سێجێ دمینن. د وی ماوەی دا عەلی خەلیل و هەژمارەکا پێشمەرگێن خوە ل مالا مام حازم سێجی دمینن.

پشتی ڕێکەفتنا ١١ ئادارێ  مام حازم، دگەل کەس و کارێن خوە و خەلکێ گوندی سێجێ ڤەدگەڕنەڤە گوندێ خوە. ئەو و گوندیێن خوە ب ڕێیا وەزیرێن شۆڕشێ د حکوماتە ناڤەندی یا ئیراقێ دا دهێنە قەرەبووکرن.

پشتی ڕێکەفتنا ١١ ئادارێ مام حازم، ئیسفێ ستێرێ، شەمعۆن، یونس میخۆ، ولیەم و ئیسفێ هۆمێ ژ گوندێ سێجێ پەیوەندیێ ب ڕێزێن شۆڕشێ دکەن و دبنە پێشمەرگە. مام حازم د بەر پێشمەرگاتیا خوە ڕا د هەمان دەم دا مژوولی کاروبارێن خوە یێن گوندی ژی دبیت.

پشتی شەر ل سالا ١٩٧٤دەستپێدکەت، مام حازم ل بەتالیۆنا نەعمۆ سەمەد ل هێزا دهۆکێ وەکو پێشمەرگەکێ چەلەنگ و پشکداریێ د گەلەك شەڕ و داستانێن شۆڕشا ئەیلۆلێ دا دکەت. ئەڕکێ وی یێ پێشمەرگاتیێ دکەڤیتە دەوروبەرێن گوندێ سێجێ، کۆپێ ڕەش، قەشەفڕێ و گەلیێ دهۆکێ. مام حازم  ل ساڵا  ١٩٧٤ دگەل بەتالیۆنا نەعمۆ سەمەد و سریا خالد قەساری، محەمەد حاجی جانگیر و قادر ئالەکینی پشکداریەکا کارا د هێرشا سەر کۆپێ ڕەش دا دکەت. هێزێن پێشمەرگەی کۆپێ ڕەش ڤەدگەڕینن ژێر کۆنترۆڵا خوە و زیانێن مەزن دگەهینن هێزێن دوژمنی و ١١ سەربازێن ڕژێمێ ژی ب دیل دگرن.

پشتی هینگێ مام حازم دچیتە دەڤەرا بالەکایەتی، ل وێرێ ئەرکێ وی یێ پێشمەرگاتیێ دکەڤیتە دگەل حاکم میناس سێجی.

پشتی شکەستنا شۆڕشێ مام حازم، خێزان و زاڕۆکێن خوە ل کوردستانێ دهێلیت، ئەو و حاکم میناس ئاوارەیی ئیرانێ دبن. ئەو بۆ دەڤەرا ئەهواز دهێتە دوورئێخستن. پشتی مه‌هه‌کێ ل وێرێ دمینینن، پاشی ئه‌و دزڤڕنه‌ ئیراقێ. ڕژێما ئیراقێ وان بۆ گوندێ زنگولا ل پارێزگەها رۆمادی دووردئێخیت. پشتی مه‌هەکێ ل وێرێ دمینیت، ئێدی ڕژێم ڕێ ددەتێ ڤەگەڕیتەڤە گوندێ سێجێ. ئێدی دەست بکارێ جووتیاریێ و ب خودانکرنا تەرش تەوالی دکەت.

پشتی هینگێ ل ڕێڤەبەریا ڕیک و پرا یا پارێزگه‌ها دهۆکێ دهێتە دامەزراندن. مام حازم ل ساڵا ١٩٧٦ ب ڕێکا عومەر ئەمین باجلۆری دهێتە ڕێکخستنکرن دناڤ ڕێزێن پارتی دیموکراتی کوردستان دا. مام حازم د گەل حەجی عەبدی، خدر، عزەت شندۆخی، سەدیق سەعدی زاویتەیی، مەلا نەزیر (بابکۆ) شەهید شەعبان دێریشکی، شه‌هید قادر پێداوی، حەیدەر ساعاتی و گەلەك کەسێن دی پەیوەدیێ دگەل شۆڕشێ و پارتی دیموکراتی کوردستان دکه‌ن  و دەست بکار و چالاکیێن نهێنی دکەن.

دەمێ مام حازم ل ڕێڤەبەریا ئەشغالێ ڕێکخستنا وان ئاشکرا دبیت، ڕەشەکێن ئەمنا ڕژێمێ دچن وی دگرن و دبەنە ڕێڤەبەریا ئەمنا دهۆکێ. ئەو ل وێرێ مەلا نەزیر دبینیت. پشتی هینگێ مام حازم و هەڤالێن وی دبەنە هەیئا تایبەت یا کەرکووکێ.

ل وێرێ مام حازم و هەڤالێن خوە بۆ دەمێ مه‌هەکێ دکەڤن بەر لێدان و ئەشکەنجەکا هۆڤانە.

ل ڕۆژەکا ئەینی مەلا نەزیر داخوازێ ژ هەڤالێن خوە دکەت کو نڤێژا ڕۆژا ئەینیێ ب کۆم د زیندانێ ڤە بکەن. ئەو ژی داخوازا مەلا نەزیر بجی دئینن. ڕەشەکێن ڕژێمێ وان دبینن کو یێ نڤێژا بکۆم دکەن. ئێکسەر دچن گازی مەلا نەزیر دکەن و دەستێن وی ب پشتڤە کەلامچە دکەن و وی ب وان دەستا ب پەنجەرێ ڤە دهەلاویسن. مەلا نەزیر ژ بەدەنێ خوە یێ هویر و به‌ژن کورت بوو، دەستێن وی یێن بچویك خوە ل بەر ئاسنێ کەلامچی و هەلاویستنێ ناگرن. ژ به‌ر کو ئه‌و ب ده‌ستێن که‌مالمچه‌ ڤه‌ یێ هلاویستیه‌ و پێن وی ناکه‌ڤنه‌ ئه‌ردی، لۆما د ئەنجامدا هەردوو دەستێن وی دشکێن و ڕاستی ئازارەکا بێ قام دبیت. دەمێ مام حازم مەلا نەزیری د وی کراسی دا دبینیت، ئەو دچیت زکوزک خوه‌ ل بن پێن مه‌لا نه‌زیری خوه‌ دهاڤێژیته‌ ئه‌ردی و دبێژیته‌ مه‌لا نه‌زیری پێن خوه‌ دانه‌ سه‌ر پشتا من، دا کو گرانیا سه‌ر ده‌ستێن ته‌ سڤک ببیت. مەلا نەزیر و مام حازم دەمژمێرەکێ د ڤی حالی دا دمینن.

مام حازم ژ به‌ر کو که‌سه‌کی گه‌له‌ک دلۆڤانه‌، لۆما هه‌موو ده‌مان ئه‌و بۆ وان زیندانیێن دناڤ ئه‌شکه‌نجێ دا، وه‌ک باب و برایه‌کی دلۆڤان بوو. شه‌ڤه‌کێ پشتی زه‌بانیێن به‌عسیان زیندانیەکێ کوردێ خەلکێ دەڤەرا سۆران ب شێوه‌یه‌کی هۆڤانه‌ ئه‌شکه‌نجه‌ دده‌ن و دئینن دهاڤێژنه‌ دنڤا زیندانیان دا، مام حازم سه‌رێ وی ددانیته‌ سه‌ر چۆکا خوه‌ و برینێن وی ڤه‌دمالیت، هه‌تا کو ئه‌و ل سەر چۆکا مام حازم شەهیددبیت. گەلەكێن دی ژی ژ ئەنجامێ ئەشکەنجا هۆڤانە یا ڕژێمێ و بێ چارەسەریا دختۆرا و خارنا پیس و یا کێم، هەستی و چەرم دمینن، هندەکا ژ وان کرم دکەڤنه‌ برینێن لەشێ وان.

مام حازم و هەڤالێن خوە پشتی دوو مەها ل زیندانا کەرکووکێ دمینن، پاشی بۆ قه‌سابخانا بناڤێ محکمة الثورة (دادگەها شۆڕش) ل بەغدا تێنه‌ ڤه‌گوهاستن. ل پێشیێ سەرێ وان پنی پنی دکەن و دبەنە د دادگەها ڕژێمێ ڤە.

دادگەها ڕژێمێ حوکمێ سێدارەدانێ ل سەر ٤ ژ هەڤالێن مام حازم ده‌رتێخیت کو ئەوژی: مه‌حمود غلبیشی، عابد عبدالله‌ زاویته‌ی ، شەعبان محه‌مه‌د دێریشکی و ملازم عبدالقادر پێداوی بوون. هەژمارەکا دی ب ٥ تا ٢٠ ساڵێن زیندانێ دهێتە حوکمکرن.

دەمێ (حاکم) ناڤێ مام حازم ئیبراهیم حەنا دخوینیت، ب ئاخفتنێن کرێت دبێژیتێ: تو مەسیحی، تە چ پەیوەندی دگەل کوردا هەیە!!. مام حازم د بەرسفا وی دا دبێژیتێ: ئەز کوردم.

 مام حازم ژی ب ٦ ساڵێن زیندانێ دهێتە حوکمکرن.

پاشی ژبۆ دەربازکرنا دەمێ حوکمێ خوە، ڕژێم وان بۆ زیندانا ئەبۆغرێب دهنێریت. ژ بلی مام حازم، کەسەکێ دی یێ مەسیحی کو خەلکێ دهۆکێ  بوو ب ناڤێ ئەیوب ئه‌و ژی د زیندانا کەرکووکێ دا بوو.

مام حازم پشتی دوو سال و چار مەهێن زیندانێ ل ساڵا 1979 ب بەر (لێبوورینەکا) ڕژێمێ دکەڤیت و ئازاد دبیت.

پشتی مام حازم ئازاد ژی دبیت، ژ خەباتا خوە ڕاناوەستیت، ئێدی ئەو هاریکاریێن ماددی و ئازۆقەی ب ترۆمبێلا خوە یا تایبەت ب ڕێیا محەمەد سمۆی و خالد کۆچەر بۆ پێشمەرگەی و شۆڕشێ دهنێریت.

مام حازم بڕێیا بەرتیلا چاڤێن ڕێڤەبەرێ ئەمان سێمێلێ تاری دکەت، لۆما ئەو د شیا ب ئازادی خزمه‌تا پێشمەرگەی و شۆڕشێ بکەت.

ل ساڵا ١٩٨٧ گوندێ سێجێ جارەکا دی ژ بال ڕژێمێ ڤە دهێتە وێرانکرن. خەلکێ گوندی ئاوارەیی مسێریکێ دبن. پشتی سەرهەلدانێ مام حازم جارەکا دی گەل پارتی دیموکراتی کوردستان دبیتەڤە پێشمەرگە. ئەو و کەس و کارێن خوە ل ساڵا ١٩٩٣ ئەو گوندێ خوە ئاڤا دکەنەڤە. پەکەکە دهێنە گوندی، وێنێ سەرۆك بارزانی ب دیوارێ مالا وی ڤە دبینن و گەلەك سەرئێشیێ بۆ وی چێدکەن.

مام حازم ل ساڵا ٢٠١٠ وەکو پێشمەرگێ ئەیلۆلێ د هێتە خانەنشینکرن.

مام حازم سێجی د ڤێ دیدارێ دا دبێژیت: چ جارا مە هەست ب جوداهیێ دگەل کوردێن مسلمان نەکریە، ئەم ئێك مللەتین و  ب برایەتی و ئازادی پێکڤە ل سەر ئاخا کوردستانێ دژین و چ جارا ژی دەستدرێژی ل سەر مە چێنەبوویە.  

 مام حازم خوە ژ کوردێن کۆچەرێن شەرەفا دهەژمێریت و دبێژیت کو پەیوەندیێن وان دوو گوندێن دەورووبەرێن وان کو هەموو کوردێن مسلمانن گەلەك دخۆرتن، ئەم یێ ل ناڤ خوەشی و نەخوەشیێن هەڤدوو.

 مام حازم نوکە ژی شانازیێ ب خەباتا خوە و کوردایەتیا خوە دکەت و خوە ب مریدێ ڕێبازا پارتی و بارزانیێ نەمر دزانیت.

Kavin Berwari

ئەز وەک ئەدمینا سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە رادبم ب رێڤەبرنا فێسبووکا سەنتەری، ئینستاگرامی، یوتوبی و مالپەرێ ئینتەرنێتی. کارێ منێ سەرەکی دانان و بەلاڤکرنا هەڤپەیڤینا، ڤیدیو یا و پۆستایە ل هەمی جهێن سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە.

بابەتێن پێکڤە گرێدایی

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *

زر الذهاب إلى الأعلى