سەنتەرێ کۆماتە د بەردەوامیا کارێ خوەیێ دێکۆمێنتکرن و ئەڕشیفکرنا دیرووکا شۆڕشێ دا ل رۆژا ٢١/٨/٢٠٢٢ ل ئۆفیسا خوە ل دهۆکێ مێڤانداریا پێشمەرگە و شەهیدێ زیندی مەهدی تەیار ئۆسمان دکەت و دیدارەکا ڤیدیۆیی یا درێژ دگەل ساز دکەت و دیرووکا خەبات و بەرخودانا وی مینا بەلگەنامەیەکا گرنگ تۆماردکەت و ژ ناڤچونێ دپارێزیت.
مەهدی تەیار ئۆسمان یێ ناسیار ب (دلبرین) ل سالا ١٩٦٦ ل گوندێ زێوا شکان ل دەڤەرا ئامێدیێ هاتیە سەر دنیایێ. دلبرین پێنج سالا ل گوندێ زێواشکان دخوینیت و پشتی گوندێ وان ل ساڵا ١٩٧٨ تێتە وێرانکرن و راگوهاستن، ئەو دوو سالێن دی ژی ل کۆمەڵگەها قەدشێ دخوینیت.
پشتی دەستپێکرنا شۆڕشا گولانێ ل ساڵا ١٩٧٦ فوئاد میران و عەبدولا سالح د گەل ئێکەم مەفرەزا پێشمەرگەی تێنە گوندێ زێوا شکان و دەست ب نویژەنکرنا ڕێکخستنێن پارتی ل دەڤەرێ دکەن. ل ساڵا ١٩٧٧ زێرەڤان نێروەیی ژ گوندێ زێواشکان پەیوەندیێ ب شۆڕشێ دکەت و دبیته پێشمه‌رگه.
ل ساڵا ١٩٨١ دلبرین ژی ب مالبات ڤە پەیوەندیێ ب شۆڕشا گولانێ دکەت. دلبرین ل دەڤەرا شێخان پەیوەندیێ ب ڕێکخراوا شەهید عەبدولسەلام یوسف دکەت و ل بهارا ساڵا ١٩٨٢ دچیتە بارەگایێ لقا ئێك ل کۆماتەی. وی دەمی ژیێ دلبرین بتنێ ١٦ ساڵ بوون. دلبرین دگەل ئیبراهیم حەجی محەمەد و شەهید عەلی محەمەد شمسدین و شەهید یاسین حەجی و دلگەش نەعمان، ژ کۆماته‌ی ڤەدگەڕیتە ڤە ڕێکخراوا شەهید عەبدولسەلام یوسف ل لژنا ئاکرێ- شێخان و ل وێرێ دبیتە پێشمەرگە.
دلبرین دگەل ڕێکخراوا ناڤبری ل دەڤەرێن سپنە، بەرێ گارەی، بەرواری ژێری و مزووری دەست ب خەباتێ دکەت. مەحمود کانیسارکی بەرپرسێ ڕێکخراوا شەهید سەلام یوسف بوو و زێرەڤان نێروەیی ژی کادرێ سیاسی یێ وێ ڕێکخراوێ بوو.
ئێکه‌مین چالاکیا له‌شکه‌ریا دلبرین تێدا پشکدار دبیت، به‌رسینگرتنا هێرشا دوژمنی بوویه بۆ سه‌ر گوندێ گرگاشێ و ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتێ به‌رێ گاره‌ی.
ل ساڵا ١٩٨٢ وەکو ڕێکخستن دچیتە دگەل پارتی گەلی دیموکراتی کوردستان و وەکو پێشمەرگاتی ژی دگەل پارتی دیموکراتی کوردستان دمینیت. ل ساڵا ١٩٨٣ ل سەر بزاڤ چالاکیێن خوە بەردەوام دبیت و ل ساڵا ١٩٨٤ پشکداریێ د بەرسینگگرتا چەندین هێرشێن دوژمنی بۆ سەر دەڤەرا نهێلێ دا دکەت.
دلبرین ل ساڵا ١٩٨٥ خێزانێ پێكتینیت، هەڤژینا وی ل نەخۆشخانێ ب زاڕۆکی گیانێ خوە ژدەست ددەت و زاڕۆکەکێ وانێ ساڤا یێ چەند ڕۆژی بێ ده‌یک دمینیت. خوشکا دلبرینی هەشت سالا ڤی زاڕۆکێ وان بخودان دکەت.
پشتی پەیوەندیێن پارتی دیمۆکراتی کوردستان و پارتی گەل ئاسایی بووین، ل ساڵا 1987 دلبرین ب شێوەکێ فه‌رمی دبیتە پێشمەرگێ پارتی گەل. ل ساڵا ١٩٨٨ ئه‌و پشکداریێ د دانانا دوو بۆسا دا دکه‌ت ل پێشیا هێزێن دوژمنی، ل گەلیێ سەرگەلێ.
دەمێ پرۆسەیا ئەنفالێن بەهدینان ل ساڵا ١٩٨٨ دەستپێدکەت، ئەو ل دەڤەرا ئاکرێ بوو. رۆژا ٢٤/٨/١٩٨٨ دچیتە گوندێ دێرەشێ و رۆژا ٢٥/٨١٩٨٨ /دچیتە هەمزیکێ، ل سه‌ر جادا ئامێدی-سه‌رسنکێ. ل وێرێ هێزه‌کا پێشمه‌رگه‌ی دبینیت کو تەمەر رەمەزان، جەنگۆ، شه‌هید مراد قەدشی و هەژمارەکا پێشمەرگا دگه‌لدانه. جاشا و له‌شکه‌رێن ئیراقێ جاده ل پێشیا وانا گرتی، لێ پێشمه‌رگه ل وان دده‌ن و ڕێیا خوە ڤەدکەن و دچنە گوندێ بۆتیا. به‌ری بگه‌هنه بۆتیا، ل گوندێ هەمزیکێ دوو گەنج تێنە دەف وان داخوازا دختۆرەکی دکەن کو تانا ژنەکا بریندار بچیت ل گەلیێ هەسپا. زەلامێ وێ ژنێ ل هەمزیکێ شەهید ببوو. هەتا دختۆر شێرکۆ دچیتە گەلیێ هەسپا ئەو ژن ژی شەهید دبیت. دلبرین و هەڤالێن خوە سەردکەڤنه سەرێ چیایێ مه‌تینا، فرۆکێن دوژمنی تێنه سەر وان. پشتی هینگێ ئەو دچنه دەف هەڤالێن خوە ل دەڤەرا بەرواری بالا. کوخك تێتە وان و چاڤێن وان دسۆژن، ئەو هزردکەن کو کوخکا وان ژ ئه‌گه‌رێ تۆزا پەزی یە. پشتی هینگێ ئه‌و دچنه کانی ڕەشێ ل پشتا گوندێ هێسێ. ل گوندی بێدەنگی یە. ئەو برسی دبن و تێنه گوندی دا خوارنەکێ بۆ خوە پەیداکەن. ئەو ل گوندی سێ ژنا و چەند زاڕۆکا دبینن، ئەو ژن دبێژنە وان کو ژ وان پێڤە کەس ل گوندی نەمایە. دەڤەرا بەرواریا هەمی یا هاتیە بەردان و فرۆکێن ئیراقێ بۆمبێن کیمیاوی یێن ل کانیا سویر داین ل ناڤه‌را هه‌رسێ گوندێن ئێکمالێ-هێسێ و خرابه‌ی و ل وێرێ سێ که‌سێن سڤیل یێن شه‌هیدکرین و گه‌له‌ک ژی یێن بریندارکرین. ژنوی ئه‌و دزانن کو کوخکا وان ژ ئه‌گه‌رێ چه‌کێ کیمیاوی بوویه. پاشی ئه‌و به‌ره‌ڤ باکوورڤه دچن، لێ هێزێن دوژمنی چیایێ گابنێرکی یێ گرتی، لۆما نەچاردبن ڤەگەڕنەڤە. پشتی هینگێ دچنه پشتا گوندێ شێلازا و قەسرکێ و دویفدا دچنه گوندێ میسکا. ل وارا ژی بێدەنگیە، دچنه ناڤ گوندی، دبینن کو تشتێن خەلکی هەمی یێن ل جهێ خوە، دەرگەهێن مالا دڤەکرینە. ئەو ل پشتا گوندی دوو زەڵاما دبینن، ئێک ژ وان ئه‌حمه‌د ئه‌ره‌دنی بوو، ئه‌و دلبرینی دنیاسیت، مخابن پشتی سه‌رهه‌لدانێ ئه‌حمه‌د ل قه‌دشێ بده‌ستێ پ ک ک هاته شه‌هیدکرن.
پاشی ئه‌و دچنه گه‌لیێ بێشیلێ بارەگایێ لژنا دەڤەرا ئامێدیێ یا پارتی، لێ کەسێ ل وێرێ ژی نابینن، دزڤڕن و ڕاستی تۆپبارانا دوژمنی تێن. ڤەدگەڕنەڤە شێلازا، هەژمارا وان ١٥ پێشمەرگەنە، ئەو برسی دبن. دکتۆر شێرکو، خالد، هشیار، کۆڤان دگەل وان بوون. ئەو ل نێزیک گوندێ شێلازا خوه هشاردده‌ن و بشه‌ڤ دچنه ناڤ گوندی، دبینن کو باجان، خیار، گۆشت و ماست یێن د کانیا گوندی دا. ئه‌و ل سه‌ر کانیا گوندی ب وان خوارنێن گوندیا یێن دکانیێ دا شیڤا خوه دخۆن، پاشی هنده‌ک پێشمەرگێن ئێکەتیێ ژی ل وێرێ دگه‌هنه وان. بریندارەك ژی دگەل وان بوو، دکتۆر شیرکۆ بریندارێ وان دەرمان دکەت. ل رۆژا ٢٧/٨/١٩٨٨ ئه‌و دچنه دەڤەرا نهێلێ ل رۆژهه‌لاتێ ئامێدیێ و هندەك خوارنێ ژ وان مالێن به‌ردای بخۆ په‌یداکده‌ن و دچنه ڤه پشتا گوندێ هێسێ. کویچکەکێ بچووکێ سەی دگه‌هیته وان. رەز و باغێن وان گوندا هەمی هشك ببوون ژ به‌ر چه‌کێ کیمیاوی. ئه‌و ژ وێرێ جاره‌کا دی سه‌ردکه‌ڤنه ڤه چیایێ مه‌تینا ل سه‌رێ ئامێدیێ و دچنه جهێ زۆمێن تروانشیا ل نێزیکی رەبیێن سەرێ ئامێدیێ. بشه‌ڤێ بخۆ ئاڤێ ژ کانیدرێژێ دبه‌ن و دچنه شیڤا کاتۆی خوه هشاردده‌ن. وان نان و ئاڤ و شەکر بتنێ یێن هه‌ین. کویچکێ وانێ سه‌ی ژی یێ مایه لگه‌ل. دلبرین وه‌کی پێشمه‌رگه‌یه‌کی باره‌کا نانی ددەته کویچکێ سەی ژی. پاشی ئه‌و دچنه هنداڤی ده‌ڤه‌را نهێلێ، دبینن کو پەزو ته‌رشێ گوندیا بێخودان به‌ربوویه وان ده‌را. خوارنا وان نامینیت و رۆژا 28/8/1988 دچنه گوندێ بناڤیا نهێلێ و ڕاستی تۆپبارانێ تێن. پاشی ژ وێرێ دچنه زلیێ، ئه‌و دگه‌هنه سه‌ر ڕووبارێ زێی و دبینن کو پتر ژ ١٠٠٠ سەرێن پەزی ل وارا بێخودان ماینه. تشتێن خەلکی ژی ل سەرێک ببوون کەلەك. دڤێت ئه‌و ل وێرێ ب داڤه‌ڕستێ ل زێی ده‌ربازببن. کویچکێ سەی هه‌ست ب دلته‌نگیێ دکه‌ت، دبیته نویزنویزا وی. ئه‌و وه‌سا هزر دکه‌ت کو ئه‌و دێ وی ل وی ڕه‌خێ ئاڤێ هێلن و لگه‌ل خوه نابه‌ن، لۆما ئه‌و هەر قەستا دلبرینی دکەت و خوه تێڤه‌دده‌ت. ئێدی دلبرین بڕیارێ ددەت کو مرن و مانا وی و ڤی گیانداری پێکڤه‌بیت و ئه‌و وی نەهێلیت. ئەو سەی ڕادکەت و دکەتە د داڤەڕستێ دا و دگەل خوە دەربازی ڕەخێ دی یێ ئاڤێ دکەت. دلبرین هێسترێ ژی بار دکەت، زەحمەت ڤێ دکەڤیت و تا لێ گراندبیت. هەتا هینگێ ئەو و جەنگۆ ل پێشیا هەمیا دچوون، لێ نوکە ل دوماهیێ دمینیت. بڕێڤه ئه‌و هەسپەکی بێخودان دبینن، دلبرین لێ سویاردبیت، لێ هەسپ بڕێڤە ناچیت، ئه‌و نەچار دبیت ب پیا بچیت. دلبرین و هەڤالێن خوە بڕێڤە تڤەنگەکێ، هندەك ساجۆرا و هندەك خوینێ دبینن، دەنگێ تەقێ ژی تێتە وان. پشتی هینگێ هندەك جاشان ژی دبینن و ئه‌و دچن دا کو ل ده‌ره‌جا هێتوتێ سه‌رکه‌ڤن، لێ ئه‌و ١٥–٢٠ کەسێن خەلکێ گوندێ هێتوتێ دبینن و ئه‌و دبێژنە وان کو جاشا ڕێکا ده‌ره‌جێ یا گرتی. ئێدی ئه‌و ڕێکەکا دی دگرن. هه‌ر ل وێرێ ژی دزانن کو کچکەك یا ب رۆکێتێن له‌شکه‌رێ ئیراقێ شەهیدبووی.
ئەو بڕێڤە کاڤڕەکێ بێ خودان دبینن و سەرژێدکەن و گوشتی دبرێژن. لێ دلبرین هەر یێ نەساخە و نەشێت خوارنێ بخوت و چ دەرمان ژی لگه‌ل وان نینن. ئەو ددەنە ڕێ و تۆپباران دەستپێدکەتەڤە، دگەهنە گەلیێ بنێ گوندێ سەڕنی. ئەو گەلی گەلەکێ تەنگە و تۆپباران ل سه‌ر وان دژوار دبیت. کویچکێ سەی ژی هەرێ د گەل دلبرینی. پشتی ل گەلی سەردکەڤن، ئه‌و سه‌ید ئه‌حمه‌دێ ئامێدیێ نووژدارێ پێشمه‌رگه‌ی دبینن و دزانن کو ئه‌و کچکا شه‌هیدبووی کچا ویه و کچه‌کا دیا وی ژی یا ژمالباتێ ڤه‌قه‌تیای و ووندابووی. دلبرین و هەڤالێن خوە هاریکاریا وێ خێزانێ دکەن، تۆپباران ژی هەرا بەردەوامە. ئەو دگەهنە گوندێ سەڕنی، گوند یێ چوولە و پەزێ گوندی ژی یێ بێخودانه ل وارا. ئێدی کویچکێ سەی قەستا پەزی دکەت و دچیت دگه‌هیته په‌زی و ل وان بەرزەدبیت. ئەو ڕۆناهیەکا دویر و لاواز دبیننن. قەستا وێ ڕۆناهیێ دکەن و نێزیکی ٢٠٠ کەسا دبینن، ئەو هەمی خێزاندار و خودان زاڕۆکن، هەمی د متن، دەنگ ژ کەسێ ناهێت. دلبرین شەهرەزایی ڕێکێ یە، ئێدی ئەو ڕێبەریێ بۆ وی خەلکی دکەت. دلبرین، هشیار و خدر بپێشیا وان دکەڤن و وی خەلکی دبەن زێوا سەری. دلبرین یێ ژ هێز و شەنگەهێ کەتی، ئێدی نەشیت بڕێڤە بچیت، هەڤالێن وی خورتیێ لێ دکەن هەتا دگەهنە شیڤ ئۆسمانکا، دبینن کو ب هزاران خەلك ل وێرێ کۆمبووینە. دلبرین ژ ئێشا لەشێ خوە و وەستیانێ خوە ل سەر کورتانێ دەوارەکی درێژدکەت. هەڤالێن وی دچن، بتنێ زێرەڤان ل دەف وی دمینیت. پشتی هینگێ زێرەڤان د دویڤ هەڤالێن خوە ڕا دچیت و وان دزڤڕینیتەڤە و دلبرینی ژی دگەل خوە دبەن و دچنه سنوورێ تورکیا. دلبرین خویشکا خوە و هندەك مرۆڤێن خوە ل وێرێ دبینیت. سەلاح مرۆڤەکێ وی یە، ناڤکا وی دهەلینیت. هێزێن ڕژێمێ خوە نێزیکی وان دکەن، ڕژێما تورکیا ژی سنووری ڤەناکەت. هۆسا ئه‌و دکه‌ڤنه دنڤبه‌را دوو له‌شکه‌رێن دوو دوژمنێن هۆڤدا. ئێدی ئەو چەکێ خوە ڕادەستی هندەك هەڤالێن خوە دکەن و ب قەچاخی ل سنووری ددەن و دچنه سەرانیێ، لێ ژاندورمە وان دگرن و دبەنە گەڤەڕێ. ل گەڤەڕی وان دبەنه بن وان چادرێن کو ترکا ل ده‌شتا گه‌ڤه‌ڕێ بۆ خه‌لکێ ژ ئه‌نفالان رزگار بووی ڤه‌داین. ده‌شتا گه‌ڤه‌ڕێ گه‌له‌کا سار بوو، گه‌له‌ک زارۆکێن خەلکی ژ سه‌رما و برسا مرن. خەلك ژ خرابیا ڕەوشا خوە ناڤێن خوە بۆ ئیرانێ دنڤێسن، دلبرین و هەڤالێن خوە ژی ناڤێن خوە دنڤێسن و کامیۆنه‌کێ بۆ خوە دگرن و تشتێن خوە دهاڤێنە تێدا و دچنه ئوردیگایێ زێوە ل رۆژهه‌لاتێ کوردستانێ. ل زێوە چادر دانە هندەکا و هندەك ژی برن ئوردیگایێ خوێ ل باکوورێ ئورمیێ.
ل بهارا ساڵا ١٩٨٩ دلبرین دگەل مەفرەزەکا پارتی گەل دزڤڕیتەڤە کوردستانێ. بەڕۆژ، ئازاد، ڕزگار، خەبات، زێمار و سادق دگەل وێ مەفرەزێ دا بوون. ئازاد بەرپرسێ مەفەرزێ بوو. ئەو مەفرەزە دوو ڕۆژا بڕێڤە دمینت هەتا دگەهیتە ئۆرەمارێ و چەم توی ل دەڤەرا دۆسکی ژۆریا. ئەبو شەهاب و محەمەد سیاری ژ پارتیا کۆمۆنیستا ئیراقێ ڕێبەریا وان دکەن هەتا وان دگەهیننه جهێ مەبەستێ. ئەو مەفرەزە ل پشتا گوندێ چەم توی بارەگایەکی بۆ خوە ئاڤادکەن. ژ بلی وان بارەگایێ پارتی دیموکراتی کوردستان و پارتیا کۆمۆنیستا ئیراقێ ژی ل وێرێ هەبوون. هەژمارا پێشمەرگێن وان هەمی هێزا پێکڤە د ناڤبەرا ٥٠–٦٠ کەسا بوون. پشتی هینگێ زەعیم عەلی ژی دگەل هێزەکا دی یا پارتی دچیتە وێ دەڤەرێ. هەماهەنگیەکا باش د ناڤبەرا هەرسێ هێزێن سیاسی دا هەبوو و ئه‌و بڕیارێ ددەن کو گرۆپێن هەڤپشكێن بچویك پێكبینن و خوە نیزیکی گوند و باژێڕان بکەن. گرۆپەك دچیته دەڤەرا نهێلێ، ئێك خوە نێزیکی ئامێدیێ دکەت و ئێکێ دی ژی دچیتە دەڤەرا ئاکرێ. هەر پارتیەك جودا هەوڵددەت ڕێکخستیێن خوە ببینن و سەروژنوی وان بۆ خەباتا نهێنی هانبدەن. ئەو گرۆپێ دلبرین دگەل دچیتە دەڤەرا نهێلێ و پاشی دچنە دەڤەرا زێبارێ و دێرەلووکێ و ڤەدگەڕنەڤە سنووری.
دلبرین ل ١٧/١١/١٩٨٩ بۆ بێنڤەدانێ دچیتە ڕۆژهەلاتێ کوردستانێ ل ساڵا ١٩٩٠ ئەو جارەکا دی دگەل گرۆپەکێ ١٥ کەسی ڤەدگەڕیتەڤە کوردستانێ، زێرەڤان نێروەیی بەرپرسێ وی گرۆپی بوو. ل هاتنا وان بۆ کوردستانێ له‌شکه‌رێ تورکا ڕێیا وان گرتبوو، لۆما ئه‌و نەچاردبن کو نێزیکی ٧ ڕۆژان ل گوندێ وارگەنما، ل سه‌ر سنوورێ رۆژهه‌لات-باکوور بمینن. پاشی ئه‌و دەربازدبن و خوە د گەهیننه چەم توی و ئۆرەمارێ. دکتۆر کەمال کەرکووکی ل ٥/٩/١٩٩٠ دگەل هێزەکا مەزنا پارتی ئه‌و ژی تێنە دەڤەرا نێروەڕێکان. هەردوو ڕژێمێن تورکی و ئیراقێ دەڤەرێن سنووری هەمی مینڕێژکربوون، رەبیێن سوپایێ ئیراقێ ژی ل هنداڤ وان بوون. دلبرین ل ده‌ڤه‌را تۆڤێ هنده‌ک ژ وان مینا ڕاکه‌ت دا کو ب پێشمه‌رگه‌ی ڤه نه‌په‌قن، لێ ب مخابنی ڤە مینەك بوی بخۆ ڤە دپەقیت و بگرانی ژ سەر وچاڤ و دەڤ و سینگ و ملێ خوە بریندار دبیت و دەملدەست ڕۆناهیا هەردوو چاڤێن خوە ژی ژ دەستددەت. ئه‌و بزاڤێ دکه‌ت کو ڕابیت، لێ نەشێت، هەڤالێن وی ل هه‌وارێ دچن و وی ڕادکەن. دکتۆر شێرکو و دکتۆر سالم دگەل وان بوون و هندەك دەرمانێن سڤك ب تنێ هەبوون. وان هەردووکا برینێن دلبرینی دەرمانکرن و بێنەکێ ب پیا دچن، لێ ژ بەر گرانیا برینێن وی ژ هێز و شەنگها دکەڤیت. هەڤالێن وی هەوڵددەن هندەك دەرمانا بۆ وی پەیدا کەن یان ژی ڤەگوهێزنە جهەکی کو چارەسەریا وی لێ بهێته‌کرن، لێ چ بدەستێ وان ڤە ناهێت. دیسان ڕۆژا پاشتر مینه‌کا دی ب هەڤالێ وان ئیدریس عەبدوللا بێسکی ژی ڤه دپه‌قیت کو پێشمەرگێ پارتی بوو. مین پێ ئیدریسی ژی دهاڤێت.
هەڤالێن وان بزاڤێ دکه‌ن کو بگه‌هیننه ئیرانێ ژبۆ چارەسەریێ. وان هەردوویان سواری دەوارا دکەن و خاترێ ژ هەڤالێن خوە دخوازن و بڕێدکەڤن. دکتۆر شێرکۆ و زێرەڤان نێروەیی ژی دگەل وان دچن. بڕێڤە ڕەوشا وان، نەخاسمە یا ئیدریس بێسکی گەلەك خراب دبیت، ڕێك ژی هه‌موو چیایێن ئاسێ نه، ئێدی نەشێن خوە ل سەر پشتا دەوارا بگرن. بڕێڤە ڕادوەستن، دلبرین پسیار دکەت:کا ژ بەر چ ڕاوەستیان؟هه‌ڤال دبێژنێ:دێ ئاڤا سێلانێ بۆ ئیدریسی گرێدەن. دەنگێ گریێ دچیته دلبرینی. ئه‌و دپرسیت:دیاره ئیدریس شەهیدبوو؟هەڤالێن وی دبێژنێ:نەخێر، بتنێ دێ ئاڤێ دەینێ. دلبرین باوەرناکەت و پشتڕاست دبیت کو ئیدریس یێ شەهیدبووی. بڕاست ژی ئیدریس د کاودانەکێ گەلەك سەخت و ژواردا دڕێیا دۆزا مللەتێ خوەدا شه‌هید دبیت.
هندەك کوردێن باکوور ڕێبەریێ بۆ وان دکەن و هەوڵددەن وان د گەڤەڕێ ڕا دەربازبکەن. لێ له‌شکه‌رێ تركا ڕێ لێدگرن و ب چ ڕەنگا قەبۆل ناکەن ب گۆتنا وان (د ناڤ ئاخا ترکی) ڕا ده‌ربازببن. پێشمه‌رگه و بهاریکاریا کوردێن وێ ده‌ڤه‌رێ ڕه‌وشا شه‌هید و بریندارێن خوه بۆ دبێژن، لێ ئه‌و هیچ ڕێ ناده‌ن. هه‌روه‌سا ئه‌و ناهێلن کو ته‌رمێ شه‌هید ئیدریسی ژی ل ناڤ ئاخا باکوورێ کوردستانێ بسپێرنه ئاخێ.
پشتی پێشمه‌رگه دبینن کو دلبرین ژی وه‌کی ئیدریسی ژ بێده‌رمانی و سه‌رما و برسا دێ دده‌ستێ وان شه‌هیدبیت، ئه‌و ل دوماهیێ بهاریکاریا دوو کوردێن باکوور وی ڤرێدکه‌نه گه‌ڤه‌ڕێ و ئه‌و بخوه ژی نەچاردبن ڤەگەڕنەڤە د ناڤ ئاخا باشوورێ کوردستانێ دا.
ئەحمەدێ کوردێ باکوور سەرێ دەوارا دلبرینی دکێشیت و وی دبەت. بڕێڤە پیەکێ وی ب بەرەکی دکەڤیت و سەروچاڤێن وی یێن بریندار ژی ب تا و جقلێن دارەکا گوهیشکێ دکەڤن. ب هه‌ر حالێ هه‌ی وی دگەهیننه سەرجادێ، کورتانێ دەواری دداننه عەردی و پالا دلبرینی ددەنێ و بەتەنیکەکێ دهاڤێن سەر وی. دلبرین برسی دبیت، هندەك شەکرێ بۆ دکەنە ناڤ ئاڤێ دا و ددەنێ. پاشی تۆمبێله‌ک تێت دلبرینی دکه‌نه تێدا و دبه‌نه گه‌ڤه‌ڕێ.
دەمژمێر دووی پشتی نیڤرۆ دگەهنه گەڤەڕی، سیستەره‌ک ئێکسەر ئاڤا سێلانێ بۆ دلبرینی گرێددەت و ئەو ب تنێ ل خەستەخانێ دمینیت. کەسەکێ ل دەف نەخوەشەکی بوو ل خەستێ، وی تینە دەف دلبرین ئەگەر پێدڤی تشتەکی ببیت.
دکتۆرەکێ ترك تێتە دەف دلبرینی و وی د وی حالی دا دبینیت، لێ دزانیت کو دلبرین کوردە، لۆما وی دەرمان ناکەت. گەلەك خەلکێ گەڤەڕێ تێنه سەرەدانا وی و ئامادەییا خوە بۆ هەر هاریکاریەکێ نیشاددەن و دبێژنێ:ئەڤ دختۆرە ترکە، ئەو کورمانجا دەرمان ناکەت. دیسان ئه‌و کوردێن گه‌ڤه‌ڕێ بێشه‌کێ بۆ دلبرینی دکه‌ن و کوژمه‌کێ پارا بۆ وی کۆمدکه‌ن دا بده‌ته حه‌قێ چاره‌سه‌ریا خوه. هه‌روه‌سا ل سه‌ر سنووری زێره‌ڤان نێروه‌یی ژی هنده‌ک پاره دابوونێ. دلبرین داخوازێ ژ کوردێن گه‌ڤه‌ڕی دکه‌ت کو ئەوە وی ده‌ربازی ئیرانێ بکه‌ن، لێ ئه‌و دبێژنێ دێ تە ژ ڤێرە بەینە جهەکێ دی.
دەمێ برینێن دلبرینی ڤەدکەن، کرم ژێ دکەڤن، دلبرین سێ ڕۆژا ل وێرێ دمینیت، لێ کەس وی دەرمان ناکەت، کرم ب بەردەوامی ژ برینێن وی دکەڤن. پشتی هینگێ دختۆرەكێ کورد ژ وانێ تێته دەف وی و برینێت وی دەرمان دکەت و پاشی ب تومبێله‌کا خه‌سته‌خانێ وی ل خالێن کۆنترۆلا ده‌رباز دکه‌ت و دبه‌ته وانێ. ل خه‌سته‌خانا وانێ دوو پۆلیس و وەرگێڕەك تێنە دەف دلبرینی ڤەکۆلینێ دگەل وی دکەن، دلبرین ژی دبێژیته وان:ئەنفالێ بسەر مەدا هاتین و مینەکا ب من ڤە پەقی.
کوردەك تێتە دەف و پسیار ژێ دکەت ئەگەر پێتڤی تشتەکی بی، دلبرین داخوازا ئاڤێ ژێ دکەت. سوبەهی دێ نشتەرگەریێ بۆ وی کەن و ڕێنمایی وەسانە کو هەتا سوبە چ نەدەنێ. پاشی سیستەرەکا ترك تێت ئاڤا سێلانێ ڕادکەت و ئاڤێ ددەتێ و دچیت. رۆژا پاشتر دلبرینی دبەنە د ژوورا نشتەرگەریا ڤە، دلبرین نزانیت کا چ نشتەرگەریە و بێهۆش دبیت.
پشتی کو هشیاردبیت، ئه‌و ڤه‌دڕشیت، وی دبەنە ژدەرڤە و دەرگەهێ ترۆمبێلێ ڤەدکەن و ئەو نزانیت کا مەسەلە چیە. دەمێ هشیاردبیت، هەست ب سەرمایێ دکەت و دبینیت کو یێ ب تەختی ڤە گرێدایە و ترۆمبێل یا دچیت، ئه‌و هەست دکەت کو تۆمبێل یا دناڤ بازاڕه‌کی را دچیت. دەنگێ موزیکەکا گەلەك خوەش تێتە گوهێن وی. دەمەکی ما هندەك هاتن سێلانا وی ڤەکر، دلبرین دبێژیتە وان ئەزێ برسیمە، ئەو دبێژنە وی: خوارن نینە. پاشی دلبرین دزانیت کو ئەو ب شەڤ و ڕۆژ یێ دچن، پاشی دگەهنە باژێرەکێ مەزن. وی ل جهەکی ددانن و ل عەرەبانەکێ سویاردکەن و دبەنه جهەکی. کەسەك تێته دەف و دبێژیتێ:دەربازبوویی بە.دلبرین دبێژیتێ: ڤێرە کیڤەیە؟ئەو کەس خەلکێ مەلاتیا بوو، دبێژیتێ: ڤێرە ئەنقەرەیە.
ڕۆژا پاشتر دختۆر تێنە دەف و تیشکێ بۆ دگرن، پشتی هینگێ ددانێن دلبرینێ تێلەدکەن و شرینقێن پەنجێ بۆ وی ددانن و دەڤێ وی گڕێددەن. ژانەکا مەزن دکەڤیت سەر و دەڤ و گوهێن وی. هەر چەندە دلبرین گازندا دکەت، لێ هەر دختۆرەکێ تێتە دەف شرینقەکا پەنجێ بۆ ددانیت و دچیت. هەستیێ سەروچاڤێن دلبرینی و لغاڤێ وی د سێ جها ڕا یێن شکەستی، چوار ڕۆژا گرێدای دمینیت ژنەکا کورد تێتە دەف وی، دلبرین پسیارا چاڤێن خوە ژ وێ دکەت، ژنا کورد دبێژیتێ:چاڤەکێ تە نەمایە و ڕۆناهیا یێ دی ژی تە یێ ژ دەستدای. ئەو ژن گەلەك چاڤێ خوە ددەته دلبرینی و هەشت ڕۆژا ب بەردەوامی تێتە دەف. پشتی هینگێ پێنج ڕۆژێن دی ژی تیتە دەف، پشتی هینگێ دچیت و بەرزە دبیت.
دلبرین بتنێ ل سەر تەختی بێ دەرمان دمینیت، ئەو پسیار دکەت کا بۆچی وی دەرمان ناکەن. ناڤچاڤێن دلبرینی کونه‌کا تێبووی، دەرمان دهاتە د دەڤێ وی دا. د وێ ڕەوشێ دا کەسەك تێتە دەف و ب فارسی دبێژیتێ: دێ تە ڕادەستی ڕژێما ئیراقێ کەن، ئیفادێن خوە ب گهۆڕە. ئەو کەس داخوازا ئەدرێسێ دلبرینی ژی ژێ دکەت و دبێژیتێ کا ئەز چ هاری تە بکەم، تە چ دڤێت؟ شیر شەربەت؟شیری بۆ دلبرینی تینیت،دلبرین ب سۆندەی شیری ڤەدخۆت. ئەو کەس تێتەڤە دەف و هەر دبێژیتێ:ئیفادێن خوە بگهۆڕە.
پشتی چەند ڕۆژا کەسەك ب ناڤێ محەمەد، خەلکێ مەلاتیا بوو هاریکاریا وی دکەت. دلبرین ل خەستەخانێ هەتا ٣٥ ڕۆژا دهەژمێریت، پشتی هینگێ دەست ژ هەژمارێ بەرددەت. دلبرین نزانیت دێ چ کەت، کەس ژی نینە هاریکاریا وی بکەت، ئەو هەوارا خوە دگەهینیته خودێ. ڕۆژەکێ تێلەفۆنەك بۆ تێت و کەسەك ب کوردی دگەل وی دئاخڤیت، ناڤێ وی مستەفایە و ژ گەڤەڕێ تێلەفۆنێ دکەت. دلبرین داخوازێ ژ مستەفای دکەت کو وی ژ ئەنقەرێ ببەت و ڕزگاربکه‌ت دا ترک وی ڕاده‌ستی ئیراقێ نه‌که‌ن.
پشتی هینگێ دلبرینی دبەنە د ژوورا نشتەرگەریا ڤە و پەنج دکەن. دەمێ هشیار دبیت، دزانیت کو دەڤێ وی یێ هاتیە ڤەکرن و کونا ناڤچاڤێن وی ژی یا پنی کری و دەڤێ وی و برینا وی یا خوە لێکدای.
پشتی چه‌نده‌کێ که‌سه‌ک بناڤێ کامل ژ گه‌ڤه‌ڕێ کو نیاسێ ویه، لگه‌ل دختۆرەكی تێنە دەف وی ل ئەنقەرە و دبێژنێ کو پشتی چەند ڕۆژێن دی دێ تە دەرێخین. دلبرین ئێدی دشێت پسکێتا بخۆت و کوکاکۆلا و شەربەتا ژی ڤەدخۆت، ئیدی وی ژ خەستەخانێ دەرتێخن.
کامل جلکا بۆ دکڕیت و وی دبەتە وانێ، ئێدی شۆڕبا دخۆت، پاشی وی تینیتە گەڤەڕێ ل مالا خوە، شیرێ چێلا وان ڤەدخۆت و دنڤیت. پشتی هشیار دبیت دزانیت کو هه‌ڤالێن وی زێرەڤان و ئەبو کاروان یێ ل هنداف سەرێ وی. سەرێ وی دشۆن و ڕیهێن وی تراشن، زێرەڤان بهاریکاریا هندەك کوردێن گه‌ڤه‌ڕێ وی دەربازی ئیرانێ دکەت.
ل سه‌ر سنوورێ رۆژهه‌لات-باکوور ژی هه‌م ژاندرمێن ترکا و هه‌م ژی پاسدارێن ئیرانێ گه‌له‌ک ئاسته‌نگا بۆ چیدکه‌ن و ناهێلن ده‌رباز ببن، لێ دوماهیێ بهه‌ر حالێ هه‌ی ده‌رباز رۆژهه‌لاتێ کوردستانێ دبن.
ژ هه‌ژی گۆتنێ یه کو ئێك ژ وان کەسێن گه‌له‌ک هاریکاریا دلبرینی کری محمەد شەریف بوو کو ئەو دەولەمەندەكێ کوردێ خەلکێ گەڤەڕێ یە.
پاشی بڕێکا ته‌هران- دیمه‌شق-قاهیره-وارشو ل رۆژا 6/1/1991 دلبرینی ب سەروچاڤێن لفافکری ڤە به‌رڤ سوێد ڤڕێدکه‌ن. د فڕۆکێ دا کورده‌ک بناڤێ شێروان کو رەگەزناما سوێدی هەبوو خوە پێ تینیتەدەر و هاریکاریا وی دکەت. دلبرین ل ڕۆژا ٧/١/١٩٩١ دگەهیتە سوێد ومافێ پەنابەریێ ددەنێ و ئومێدا چارەسەریا چاڤەکێ وی ژی ددەنێ، لێ پشتی نشتەرگەریێ وی بێهیڤی دکەن کو مخابن ئه‌و چاڤ ژی ناهێته چاره‌سه‌رکرن.
ل ساڵا ١٩٩٤ کوڕێ دلبرین یێ کو بێ دایک مه‌زن بووی، د ژیێ ٩ سالیێ دا دگەهیتە دەف وی ل سوێد. وه‌لاتێ سوێد دلبرینی ب ڕێکێن تایبەتێن پەککەفتیا فێری خواندن و نڤێسینا زمانێ سوێدی دکەن و وی دهنێرنه خۆلێن کارێن دەستی. دلبرین فێری چێکرنا فرچا دبیت و پتر ژ١١ سالایه ئه‌و وی کاری دکەت. دلبرین ل ساڵا ١٩٩٦ تێتە کوردستانێ و جارەکا دی خێزانێ پێك تینیت و نوکە ژی ژ بلی کورێ وی یێ نەخری، دوو کچ و کوڕەكێن دی ژی هەنە.
سهنتهرێ کۆماته
یێ دێکومهنت کرنا دیرووکا شۆڕشێ
کار و ئهرکێ سهنتهرێ کۆماته دێکۆمێنت کرن و پاراستنا دیرووکا شوڕشێ یه ژ مرن و ژناڤچوونێ.
ڤی سهنتهری ب ستافهکێ بچووک و شیانێن ساده، لێ ب ڤیان و باوهریهکا مه‌زن، وهک پێنگاڤا خوه یا کاری یا ئێکێ، دهست ب کۆمکرن، دێکۆمنێت کرن و تۆمارکرنا دیرووکا خهبات و شۆڕشا کوردستانێ کریه.
