سەنتەرێ کۆماتە
نموونا ئه‌شکه‌نجا هۆڤانه یا به‌عسیا و سیمبولا به‌رخوه‌دانا زیندانان سه‌لمان بناڤی
سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ د بەردەوامیا بزاڤ و چالاکیێن خوە دا ل ١/٧/٢٠٢٢ ل باژێرێ دهۆکێ د بیتە مێڤانێ تێکۆشەرێ دێرین و زیندانیێ سیاسی سەلمان بناڤی و دیدارەکا درێژ یا ڤیدیۆیی دگەل ساز دکەت و خەبات و بەرخودانا وی د رێیا دۆزا گەلێ کوردستانێ دا مینا بەلگەنامەکا گرنگ تۆمار دکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.
سەلمان محەمەد وەیسی بناڤی ل ساڵا ١٩٥٢ ل گوندێ بناڤیێ ل دەڤەرا کانیماسێ هاتیە سەر دنیایێ. سال و نیڤا ل گوندێ بێدوهێ و سالەکێ ل گوندێ بناڤیێ چوویە قوتابخانێ، پشتی هینگێ سالەکێ ل شەنگالێ ژی دچیتە قوتابخانێ.
پشتی شۆڕشا ئەیلۆلێ دەستپێدکەت، مالا وان دچیتە ئالووکا ل باشوورێ دهۆکێ، رژێم ڕێ نادەتێ ل قوتابخانێن دهۆکێ بهێته وەرگرتن. حەز و ڤینا وەلاتی خوە ل سەری ددەت و د ژیێ ١٢ سالی دا مالا خوە دهێلیت و دچیتە ده‌ڤه‌را به‌رواری باڵا. ئەو تڤەنگا بابێ خوە د هەلگریت و دگەل ئەحمەدێ چاڤشین یێ بناڤی دچیتە گوندێ ئەدنێ و دبیتە پێشمەرگە.، کو وی ده‌می بارزانیێ نه‌مر بخوه ژی ل ئه‌دنێ بوو.
سەلمان بناڤی هند یێ بچویك بوو هەڤالێن وی زێرەڤانی پێ نادگرن، لێ دگەل ئەحمەد بناڤی پشکداریێ د شەڕێن دەروبەرێن ئامێدیێ دا دکەت.
ل ساڵا ١٩٦٣ سه‌لمان لگه‌ل قولا محەمەد عەلی بناڤی پشکداریێ د داستانا چیایێ مەتینی دا دکەت. د وێ داستانێ به‌ری هێزێن دوژمنی بگه‌هنه چیایێ مه‌تینا جاش گوندێ دێرگژنیکێ دسۆژن، موسا بەندی و برازایێ وی محەمەد عەلو شەهید دبن. سوپایێن هەردوو رژێمێن سوریێ و ئیراقێ دگەل هێزێن جاشا هێڕشەکا بەربەلاڤ دکەن سەر هێزێن پێشمەرگەی و بۆ دەمەکێ کورت هندەك پێشڤەچوونێ دکەن و بلنداهیێن چییایێ مەتینا ل هنداڤی بامەڕنێ و شێلازکا خراب دگرن. محەمەد میقداد بناڤی د وی شەڕی دا شەهید دبیت. هێزێن پێشمەرگەی خوە بۆ کێفتکو مێردینا ڤەدکێشن، سەعید خەلیل بارزانی بۆ پشتەڤانیا هێزێن پێشمەرگەی دگەهیتە بەرووکێن شەڕی، ئەو و عەریف سالح دگەل هێزێن خوە دچن سەرێ ئامێدیێ جهگیردبن. شەڕەکێ مەزن د ناڤبەرا هێزێن پێشمەرگەی و هێزێن دوژمی دا دقەومیت. پێشمەرگە چیایێ پراسیا و چوارچەلی دگرن. عەریف یاسین دگەل هێزا خوە بۆ پشتەڤانیا هێزێن پێشمەرگەی دگەهیتە بەرووکێن شەڕی. هێزێن دوژمنی دشکێن و دڕەڤن، هێزێن پێشمەرگە د دویفواندا دچن هەتا دگەهنه کانی بۆتکێ ل سه‌رێ بامه‌ڕنێ و ل وێرێ جهگیردبن. پشتی هینگێ هێزێن پێشمەرگەی بامەرنێ ئازاد دکەن کو ژ لایێ ڕژێمێ ڤە هاتبوو سۆتن.
ل ٧/٩/١٩٦٤رەحمەتی ئەسعەد خۆشەڤی سەلمان بناڤێ دهنێریتە گەلالە، نامەکێ بۆ ئیدریسێ جوانەمەرگ دگەل وی دهنێریت داکو تڤەنگەکێ بدەتێ. کاك ئیدریس تڤەنگەکا پۆله‌ندی یا شەش خانە ددەتێ، پاشی ئەو دچیتە حاجی ئۆمەران و شیڤه‌ڕەشێ. سەلمان بناڤی دگەل ٣٦٢ کەسان ل ژێر سەرپەرشتیا فارس کورەمارکی و ٤٠٠ کەسێن دی بۆ ئەنجامدانا ئەرکەکێ تایبەت دچنه خانێ و مهاباد و سنە ل رۆژهەلاتێ کوردستانێ. پشتی ئەنجامدانا وی ئەرکی دگەل هەڤالێن خوە یێن پێشمەرگە ڤەدگەریت کوردستانا باشوور.
سەلمان بناڤی پشتی 6 سالێن پێشمەرگاتیێ ژنوی دبیتە ١٨ سال، ژبەرکو چاڤێن وی د ئاڤێ دا دزڤرن، ئەو مۆلەتا وەرناگریت، لێ ئەو جارەکێ نەچار دبیت بهێت سەرەدانا کەس وکارێن خوە، ئەو و هەردوو هەڤالێن خوە فازل حەسەن بناڤی و سالح ئەسعەد شندۆخی د ڕێکا زرکاڕا تێنە مالتایێ و پاشی خوە دگەهینینە گەڤەڕکێ. ژبەرکو سەبازگەهێ سوپایێ ئیراقێ ل نێزیکی وان بوو، بەهجەت تویلەری چەکێن وان ڤەدشێریت، ماست فرۆشەك وان ئاگەهدار دکەت کو سەربازێن ڕژێمێ دەوروبەرێن وان یێن گرتین، سالح شندۆخی ب دووربینی تماشە دکەت، تانکەك مۆشەکەکێ بەرددەت وان. سەلمان بناڤی جلکێن خوە ژ بەر خوە دکەت و خوە ب ئاڤدانێ ڤە مژویل دکەت. هەڤالێن وی ژی شەهەرەزا بوون و خوە قوڕتال دکەن. د وان ناڤبەینا دا وی گول کەسەکی دبیت کو ب فیتیێ یێ ئاوازا سروودا ئەی رەقیب لێددەت، ئەو کەس بەهجەت تویلەری بوو، ئێدی سەلمان بناڤی دچیتە دەف وی و پاشی هەڤالێن خوە ژی دبینیت.
د ڤێ هێرشێ دا ڕژێم ٧ پێشمەرگە بێ چەك ل قەسارا دگریت و وان دبەتە سێمێلێ، لێ سەلمان بناڤی سێ ڕۆژا د مالدا خوە دڤەشێریت و پشتی هینگی ڤەدگەریتەڤە دەف هەڤالێن خوە یێن پێشمەرگە ل بامەڕنێ.
سەلمان بناڤی پشتی هینگێ دگەل مقەدم عەزیز ئاکرەیی و فارس کورەمارکی و شه‌هیدعەزیز ئەترووشی دچیته دەڤەرا پێنجوین. پشتی سێ بۆ چوار مه‌هان د ڕێیا پێنجوین ڕا ئەو و هەژمارەکا پێشمەرگەی ٢٠٠ دەواران دبەن و دچنه مەریوان چەکی بۆ شۆڕشێ بینن. خەلکێ مەریوان دچن پێشوازیا وان، رەفتارەکا گەلەك مێڤاندوستانە دگەل وان دکەن و دناڤبەرا واندا دبیتە هەڤڕکی کا دێ بەرەکەتا مێڤانداریا پێشمەرگەی وەکو سومبولەكێ پیرۆز ببەر کێ ژ وان کەڤیت.
سەلمان بناڤی دگەل هەژمارەکا هەڤالێن خوە یێن پێشمەرگە دوو جاران ب ئەرکێ ڤەکوهازتنا چەکی ژ رۆژهەلاتێ کوردستانێ ڕادبیت. پاشی پشکداریێ د خۆلەکا مەشقێ ل سەر تۆپێ ژی دا دکەت ب سەرپەرشتیا مقەدم عەزیز ئاکرەیی و پلا ئێکێ بدەستڤە تینیت.
پشتی هینگێ دچیتە بەرەیێ شەڕی ل دەڤەرا گولباغ . هێزێن پێشمەرگەی ل وێرێ ڕاستی هێرشەکا مەزن یا سوپایێ ڕژێمێ تێن، لێ ڕاستی بەرگریەکا مەزن یا هێزێن پێشمەرگەی دبن و دشکێن و ٨٢ کەلەخێن خوە ل قادا جەنگی دهێلن.
سەلمان بناڤی د ڤێ دیدارێ دا دبێژیت:
پشتی تاقما ئیبراهیم ئەحمەد و جەلال تالەبانی ل ساڵا ١٩٦٤ژ هەمەدان ڤەدگەرن تێنە دەف عەباس مامەند ئاغا. هەر چەندە بارزانیێ نەمر لێبوورین ژی بۆ وان دابوو، لێ وێ تاقمێ دگەل هێزێن دوژمنی هێڕش کرە سەر هێزێن پێشمەرگەی ل چییایێ زۆزکی. سەلمان بناڤی و هەڤالێن خوە ژ بۆ پشتەڤانیا هێزێن پێشمەرگەی تێنە چییایێ زۆزکی ل هنداڤ دەشتا دیانا و پشکداریێ د وێ داستانێ دا دکەن، ئەحمەد حەجی محێ د وی شەڕی دا شەهید دبیت. پشتی ڤی شه‌ڕێ سه‌لمان خوه ڤه‌دگوهێزیته ده‌ڤه‌را به‌هدینان لگه‌ل له‌شکه‌رێ ئێک.
سەلمان بناڤی جارەکا دی ل ١٠/٣/١٩٧٠ دهێتە مالێ ل ئالووکا، ب شەڤ دبینیت کو ئەسمان هەمی یێ ڕۆنبووی ژ رەنگێ گوللێن تڤەنگا، ڕادیۆ رێکەفتنا ١١ ئادارێ ڕادگەهینیت.
ڕۆژاپاشتر کو دکەتە ١١/٣/١٩٧٠ ڕێڤەبەریێن ڕژێمێ ل پێشمەرگەکی دگەرن، لێ باوەریا کەسێ پێناهێت. سەلمان بناڤی ب جەمەدانیا سۆرڤە دگەل هاولاتیەکێ عەرەب دەستێن هەڤدوو دگرن، ل تاخێ شێلێ ب پێشیا جەماوەری دکەڤن، وه‌ک سیمبولا پێکهاتنا دناڤبه‌را کورد و عه‌ره‌با دا، خەلك گۆڤەند و دیلانێن خوەشیێ دگێڕن، عەلیێ خەلیل ژی تێت ناڤ جەماوەری دا، شەڕ ڕادوەستیت و ئاشتی ده‌ستپێدکه‌ت.
پشتی رێکەفتنا ١١ ئاداری سەلمان بناڤی ب پلا نائب عەریف دبیتە زێرەڤانێ سنووری، سالا پاشتر ل بامەڕنی پشکداریێ د خۆلا رێڤه‌به‌ریێ دا دکەت، پشتی خۆلا خۆ بدوماهی تینیت، پلەکا دی وەردگریت و دبیتە عەریف عاشا.
ل ساڵا ١٩٧٣ دگەل ئەحمەد شانەی دچیتە دەڤەرا ئاکرێ وپشکداریێ د بەرسینگگرتنا هێرشا جاشا بۆ سەر چیایێ پیرسێ دا دکەت.
ل ساڵا ١٩٧٤ محەمەد عەلی بناڤی دبیتە فەرمانێ بەتالیۆنێ و سەلمان بناڤی ژی دبیتە فەرماندێ فەسیلێ و ل ڕێزانووکێ بارەگایێ خوە ددانن. محەمەد عەلی بناڤی نەساخ دبیت، سەلمان بناڤی جهێ وی دگریت، هەر ئێك ل شەهید شەعبان غەفار، حەیران ئۆرمانی و مەحمود هرۆری ژی دبن فەرماندێن سریێ و ل بەرزێوە نێزیکی جندیان هێزێن خوە جهگیر دکەن.
پشتی شکەستنا شۆڕشێ ل دهۆکێ دمینیت و ئێدی دەست ب بزاڤا خەباتا نهێنی دکەت.
سەلمان بناڤی، سالح سەعید جومعە و حسێن حەسۆ ل مه‌ها ٣/١٩٧٦ چەکی دکرن، وی چەکەك ل ئینشکێ ژی ڤەشارتبوو. ئەو مەفرەزەکێ چێدکەن و سەربەخۆ هندەك چالاکیێن چەکداری ل مەیدانکا ڕوڤیا ل نێزیکی سه‌رسنکێ ئەنجامددەن.
پاشی ل نێزیکی گوندێ چەلکێ ئەحمەد شانەی دبینیت، پشتی هینگێ ل مه‌ها ١١/١٩٧٦ مستەفا مزووری ژی دبینیت و بڕێکا وی ب ڕەنگەکێ فەرمی تێته ڕێکخستن د ڕێکخراوا ١١ ئادارێ دا کو سەید عەلی چەلکی بەرپرسێ وێ بوو. پشتی هینگێ هەر ئێك ل سەید نایف چەلکی، ئەحمەد خلیل، عەبدوللا بناڤی، محەمەد سەلیم کێستەیی، حەجی عەبدولرەحمان، حەجی عەبدوللا بناڤی، تەیب عومەر بناڤی، کامیران محەمەد نبی بناڤی ژلایێ سەلمان بناڤی ڤە تێنه ڕێکخستن.
ل سالا ١٩٧٧ تۆڕا ڕێکخستنا وان ئاشکرا دبیت و هه‌ڤالێن وان سالح ئەسعەد شندۆخی و عەبدولکەریم فەرحان تێنه گرتن.
سەلمان بناڤی بەری بهێت گرتن دچیتە سەنتەرێ باژێرێ دهۆکێ، کەسك سلاڤێ لێ دکەت و دبێژیتێ تویی سەلمان بناڤی، ئەو ژی ژبەر بێباوەریێ دبێژیتێ نەخێر، پاشی ئەو کەس دبێژیتێ نەترسە ئەز مەحمود غلبیشی مە و ئەز ژی ڕێکخستی مە و دبێژیتێ کو بەرپرسێن مە یێن هاتین گرتن، لێ سەلمان بناڤی خوە پێ نادەت نیاسین. پشتی ٢٠ ڕۆژێن دی جارەکا دی وی دبینیتەڤە و دبێژیتێ کو حەجی فەقی یێ گۆتیە وی کو تو سەلمان بناڤیی.
پشتی هینگێ هەر ئێك ل حەسەن کوردی، مەحمود غلبیشی بڕێیا رەمەزانێ لەیلێ تێنە مالا وی ، سەلمان وان ل مالا مەلا عەبدولکەریم ب تەلاقا ددەت سویندێ کو کەسێ ئاشکەرا نەکەن.
شەعبان دێریشکی دکانەکا پارچێن ترۆمبێلا هەبوو، وی حەفت زمان دزانین، ئەو ژی ئاشکەرا دبیت. ل ٦/٦/١٩٧٧رەمەزانێ له‌یلێ ، سەلمان بناڤی ئاگەهدار دکەت، ئەو دچیتە بازاری دەستەکێ شەل و شەپکا دگەل کلاشەکێ دکریت و دچیتە چەلکێ، ڕەوشا خوە و هەڤالێن خوە بۆ سەید نایف ڤەدگێریت، پشتی هینگێ مەحمود هرۆری تێت دەف وان و بریارێ ددەت کو مەفرەزەکا پێشمەرگەی دگەل خوە ببەت نێزیکی دهۆکێ دا ئەو ڕێکخستیا بڕەڤینن و نەکەڤن دەستێ ڕژێمێ. بەری مەحمود هرۆری ڤێ بڕیارێ جی بجی بکەت سەلمان بناڤی دگەل خوە دبەتە دەف جەهوەر نامق ل زەندۆرەی و داخوازێ ژێ دکەت کو مەفرەزەکا پێشمەرگەی بهنێرن دهۆکێ بۆ قورتالکرنا ڕێکخستیێن خوە. جەهوەر نامق نامەکێ بۆ عەبدولخالق مەعروف هەولێری ددەتە دەست سەلمان بناڤی و داخوازێ ژێ دکەت کو وی دڕێیا سیدەکان ڕا بینیت دا ئێزگێ شۆڕشێ دامەزرینیت، چونکی ئه‌و ئه‌ندازیارێ ئێزگه‌ی بوو. سەلمان بناڤی نەچار دبیت ڤێ کاغەزێ بکەتە د ناڤ مالدوخوینا خوەدا و ڤەدگەریت. ل زاخۆ ڕێڤەبەرێ ئەمنا ڕژێمێ وی دبینیت. هندەك هەڤالێن وی ل ژێر ئیشکەنجا هۆڤانە دانپێدان ل سەر وی کربوو، ئەو ژ زاخۆ تێت سێمێلێ و پاشی تێتە مالتایێ. سەلمان بناڤی دڤێت بزانیت کا کەسێ پسیارا وی کریە یان نە. دوو عەرەب دبێژنێ نەلڤێ، دێ تە بەینە ڕێڤەبەریا نفۆسێ. ئەو هەردوو عەرەب وی دبەنە ئۆتێلەکێ. ئەو ب ناڤێ سەلمان یێ ناسیارە، لێ ل کاغەزێن فەرمی ناڤێ وی سەلیمە. ئێڤاری چەند ئەفسەرەك وی دبەنە ئیستخباراتێ. وی هەتا سپێدێ ٦ جاران ئیشکەنجە ددەن، کاغەزا جەهوەر نامق ژی یا دبەر مالدخوینا وی ڕا، لێ خوەشبەختانە ڤێ نەهات گرتن. ئەو شیا وێ کاغەزێ پاڤێتە د تەوالێتێ دا. رۆژا پاشتر سپێدێ ڕەشەکێن ئەمنا ڕژێمێ تێنەڤە دەف وی و چاڤێن وی گرێددەن و وی تاڤێژن د پشیا پیکاپەکێ دا و بەرێ وی ددەن هەیئا کەرکووکێ. بڕێڤە ژی هەر جار جار وی ددەنه بەر قۆنتاخێن تڤەنگا.
ل هەیئا کەرکووکێ ژی ١٨ ڕۆژا ل سەرێك و هەر ڕۆژێ سێ دانا وی ئیشکەنجە ددەن، بزمارل د بنێ پیێن وی ددەن، ڕهێن دەستێن دی د کەلامچاندا دقەتینن. ل دهۆکێ ژی ناڤێ وی ئێکلا دکەن کو سەلمانە نە سەلیمە.
مەلا عەبدولکەریم هه‌ڤالێ وانێ زیندانی دبێژیتێ: هەما دانپێدانێ ل سەر خوە بکە، چونکە دێ هەر تە کوژن، لێ سەلمان بناڤی درویێ ڕەشەکێن ڕژێمێ ڕا ڕادوەستیت و بەرخوەددەت و چو دانپێدانا نە ل سەر خوە و نە ژی ل سەر چو هەڤالێن خوە ناکەت.
پشتی ١٨ ڕۆژێن لێدان و ئیشکەنجا هۆڤانە ژنوی وی دبه‌ن دهاڤێژنه ناڤ زیندانیان. رەمەزانێ له‌یلی و چەند کەسەکێن سپینداری تێنه تانێ، وی ژ عەردی ڕادکەن و دبەن دەف خوە.
پشتی هینگێ سەلمان بناڤی جارەکا دی دبەنە ڤە بەر ئیشکەنجێ و گوننەها دامەزراندنا رێکخراوەکا پارتی ل بەغدا ددەنه پال وی. هەر چەندە ئەو دبێژیت وان کو ئەو عەرەبیێ نزانیت، دێ چاوە د زیندانێ دا ڤی کاری کەت، لێ ڕەشەکێن ڕژێمێ ١٠٠٠ سۆندا ل بنێ پیێن وی ددەن و وی سەرنشیڤ دهەلاویسن. ئەو د ئیشکەنجێ دا ژ هۆش دچیت، ئاڤەکا تەزی لێدکەن، هەر چەندە هشیار دبیت لێ دەنگ ژێ ناهێت وچو دانپێدانا ناکەت.
ڕۆژا پاشتر وی دبەن (دادگەهێ)، (دادوەر) دبێژیتێ تو تاوانبارێ پلە ئێکی و جارەکا دی وی دبەنەڤە بەر لێدان و ئیشکەنجێ، لێ ئەو هەر بەرگریێ ژ ژیانا خوە و هەڤالێن خوە دکەت و چو نادەت دەست دوژمنی. پشتی هینگێ وی دبەن ژێرزەمینەکێ ڤە، دبینیت یا تژیە ژ کوردا، هەمی ڕێکخستیێن پارتیێن کوردینە، پشکا پتر پارتی بوون، ئێکەتی، زەحمەتکێش و شوعی ژی دناڤ واندا هەبوون.
بۆ جارا دووێ وی و هەڤالێن وی کو هەژمارا وان ٥٢ کەس بوون دبەنەڤە (دادگەهێ)، (دادوەر) حوکمێ سێدارەدانێ بۆ سەلمان بناڤی، شەعبان دێریشکی، مەحمود غلبیشی و ملازم عەبدولقادر و عابد عبدالله ڤەدبڕیت، لێ سەلمان بناڤی ژ قەفەسێ تینیە دەر، ژبەر خۆڕاگری و رەتکرنا وان تاوانێن ڕژێمێ داین پال وی، حوکمێ وی ژ سێدارەدانێ بۆ زیندانا هەتا هەتایی (٣٠) سال دگهۆرن. (دادوەر) دبێژیتە سەلمان کو حکومەتێ دلۆڤانی یا ب تەبری، ئەو ژی دبێژیتە دادوەری بۆچی دلۆڤانی بمن بریە، ما من چ کریە؟ دادوەر دبێژیتێ تە ٤ پۆلیسێن کوشتین، هەرە ئەبوغرێب خەونا ببینە.
سەلمان بناڤی و هەڤالێن وی یێن ماین ساخ دبەن زیندانا ئەبو غرێب، ل وێرێ ژی هەم پۆلیس و هەم ژی زیندانیێن عەرەب پێشوازیا وان ب لێدانا شەق وسۆندا دکەن، ژبەرکو سەلمان بناڤی ژبەر ژانا بنێ پیێن خوە نەشێت بڕێڤە بچیت وی دخڕینن شەق ڤێناکەڤیت، لێ ژ لێدانا سۆندا بێ بار نابیت.
ئەو هەر ٥٢ کەسە کرنە د ژوورەکێ ڤە، پاشی برنە کەرتێ تاوانبارا، سەلمان بناڤی بۆ دەمسالەکێ نەشێت ل سەر پیێن خوە ڕاوەستیت، باوەریا وی ب دختۆرا ژی نەدهات، لەوڕا نەدچوو دەف وان ژی. هەر ئێك ل مەلا سلێمان قادر، خۆرشید زاویتەیی، کوردۆ کورەمارکی و عومەر باجلۆری دگەل وی د ئێك ژوور دا بوون.
سەلمان بناڤی د ڤێ هەڤدیتنێ بڤی رەنگی جۆرێن ئیشکەنجە وهۆڤاتیا ڕژێمێ هەمبەر وی ل هەیئا کەرکووکێ ڤەدگێڕیت:
ڕۆژا ئێکێ فەلەقەدان بوو، ڕۆژا پاشتر بزمار لبنێ پیێن من ددان و جارەکا دی دهەلکێشانەڤە، بزۆتەکێ کارەبێ دئێخستە سەرێ من، سەرنشیف ژ پیا ب پانکێ ڤە دهەلاویستم، دەستێن من ب توندێ ب پشت من ڤە ب کلامچا گرێددانن، کلامچە ددەستێن مندا ئاڤادبوون، ڕهێن دەستێن من قەتاندن. هەڤالێن من عەبدولکەریم فەرحان شندۆخی و زەکی سەلمان بێدهی د ئیشکەنجی دا شەهیدبوون.
ل ١/٣/١٩٧٩ بارزانیێ نه‌مر کۆچا داوی دکەت، ڕەشەکێن ڕژێمێ مام سەلمان بناڤی و ١٠٠ کەسێن دی بگوننەها خەمگینیێ بۆ کۆچا بارزانیێ نەمر دبەنه بەر ئیشکەنجێ.
ل ڕۆژا ١٨/٨/١٩٧٩ مام سەلمان و هەڤالێن خوە ب بەر ( ) دکەڤن و تێنه ئازادکرن.
ل ساڵا ١٩٨١ ناڤێ وی بۆ لەشکەریا نەچاری تێت و ل ١/٥/١٩٨١ دچیتە کۆماته‌ی دبیته پێشمه‌رگه. پاشی ل مه‌ها 7/1981 به‌ره‌ڤ رۆژهه‌لاتێ کوردستانێ ڤه دچیت و ل ده‌شتا به‌رازگرێ بڕێیا شەهید شەعبان سه‌رۆک مه‌سعود بارزانی دبینیت. سەرۆك نامەکێ بۆ لقا ٨ ددەتێ دا چارەسەریا وی ل تەهرانێ بکەن ژ به‌ر کو هێشتا شوونوارێن ئه‌شکه‌نجێ ل سه‌ر هه‌می له‌شێ وی ماینه. ل باره‌گایێ مه‌کته‌با سیاسیا پارتی ئه‌و کاک ئدریسێ نه‌مر دبینیت و کاک ئدریس دبێژیته وی کو وی چیرۆکا ئه‌شکه‌نجه و به‌رخوه‌دانا ویا بێ وێنه یا زێندانێ بهیستیه.
پاشی ئه‌و ب هاریکاریا سه‌رۆک بارزانی مال و زارۆکێن خوه ژناڤ دوژمنی رزگار دکه‌ت و دبه‌ته رۆژهه‌لاتێ کوردستانێ ل باژێرێ نه‌غه‌ده و دبیته ئه‌ندامێ لژنا پارتی ل نه‌غه‌ده هه‌تا ئه‌نفالێن ساڵا 1988.
پاشی ل ١٢/٦/١٩٨٨ دبیتە ئەندامێ هێزا حەمرین و پاشی دچیتە لۆلانێ. ل وێرێ ڕاستی هێڕشەکا مەزن یا لەشکەر و جاشێن ڕژێمێ دبن. شەرەکێ مەزن دناڤبەرا هێزێن پێشمەرگەی و سوپا و جاشێن ڕژێمێ دا ڕووددەت، حەسەن حەمید بریندار دبیت. هەر چەندە سەلمان بناڤی یێ ژ هەردوو پیێن خوە سەقەتە، لێ ل تانا بەرەیێ حەسەن حەمید دچیت، بڕیڤە ڕاستی تۆپبارانەکا چڕ دبیت. حەسەن حەمید دسەر بریداریا خوەرا بەرەیێ شەری بەرنادەت چونکە جهێ سەرۆکی بوو. هێزێن پێشمەرگەی ٢٥ سەبازان بدیل دگرن. سەرۆك داخوازێ دکەت کو وان دیلا ڤرێکەن دەف وی ل قەبرێ زاهر. هێزێن وان ژی بۆ نازداری داغ خوە ڤەدکێشن. هێزێن ڕژێمێ ل میسلۆکێ بۆسەکێ ددانیت، لێ هێزا زەعیم عەلێ کو ل شێخانۆکێ بوو، هێرشێ دکەن سەر و بۆسێ ڕادکەن.
ل ٦/١١/١٩٨٨ شەر دکەڤیتە خواکوڕکی و هەر ل وێرێ ژی بدوماهی تێت.
سەلمان بناڤی ل ساڵا 1991 ل سەرهەلدانێ دگەل کاك نێچیرڤان بارزانی تێنه ىاشوورێ کوردستانێ و دچیتە سنوورێ سلێمانیێ و دکەڤنە دناڤ سلێمانیێ دا و دچن ئوتێل سەلام. ل سەرچنار ڕێکێ دگرن، پشتی هینگێ ڕژێم هێرشێ دکەت و ڤەدگەرنەڤە ڕۆژهەلاتێ کوردستانێ.
پشتی هینگێ سەلمان بناڤی تێتەڤە کوردستانێ و ل دهۆکێ دبیتە ئەندامێ لقا ئێك و ل ٨/١٢/١٩٩٢ مالا خوە ژی تینیتە کوردستانێ و ل دهۆکێ ئاکنجی دبن. پشتی چەند ڕۆژان دچیتە قەندیلی، پاشی بۆ ئەرکێ پاراستنا دامەزراوێن میری بۆ مەکتەب عەسکەری بۆ وەزارەتا پێشمەرگەی تێت ڤەگوهازتن.
سەلمان بناڤی پشتی ڤێ خەبات و تێکوشینێ، پشتی وێ ئیشکەنجا هۆڤانە و کێم وێنە ئەوا ل سەر دەستێ ڕژێما بەعسا فاشی دیتی و دوجار بریندار ژی بووی ، ل ٢٠٠٦ ب پلا مقەدم تێته خانەنشینکرن.
سەلمان بناڤی پشکداریێ د شەڕێ دژی تیرۆرستێ داعش ل سحێلا، مەحمودیێ و بەنداڤا مۆسل دادکەت و ئامادەبوونا خوە ژی ددەت دیارکرن کو ئەڤ ژیێ وی یێ مایی ژی د رێیا کورد و کوردستانێ و پاراستنا ئازادیا مللەتێ خوەدا بەخت کەت.
ئەم ژی بناڤێ سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێتکرنا دیرووکا شۆڕشێ داخوازێ لایەنێن پەیوەندیدار دکەین کو ڤی شۆڕشگێرێ مەزن ژبیر نەکەن و پتر ڕێزێ ل خەبات وخزمەتا وی بگرن و پێشنیار دکەین ل کۆنگرا ١٤ یا پارتی دیموکراتی کوردستان ب میدالیا بارزانیێ نەمر خەلات بکەن.
