ئەبۆ شڤان ئامێدی ل ساڵا ١٩٧٦ ب دەستێن کلامچەکری ڤە خوە ژ دەستێن ڕەشەکێن چەکدارێن ئەمنا ڕژێمێ ل ئامێدیێ ڕزگار دکەت.
سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێتکرنا دیرووکا شۆڕشێ ل ڕۆژا ٦/٧/٢٠٢٢ ل باژێڕێ ئامێدیێ دبیتە مێڤانێ پێشمەرگە و خەباتکەرێ دێرین ئەحمەد مستەفا عبدوللا و دیدارەکا درێژا ڤیدیۆیی دگەل سازدکەت و دیرووکا خەبات و تێکۆشینا وی مینا بەلگەنامەیەکا گرنگ تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێژیت.ئەحمەد مستەفا عبدوللا یێ ناسیار ب (ابو شڤان) ل ساڵا ١٩٥٠ ل کەلا دێرینا ئامێدیێ هاتیە سەر دنیایێ و هەر ل ئامێدیێ هەتا پۆلا شەشێ سەرەتایی خواندیە.ل دەستپێکا شۆڕشا ئەیلۆلێ برایێ وی عبداللا بەگ دبیتە پێشمەرگە. ئێکەم تێکەلیا ئەبو شڤان ژی دگەل شۆڕشێ بۆ ساڵا ١٩٦٤ ڤەدگەڕیت دەمێ پێشمەرگێ دێرین محسن سالح ئامێدی دگەل ٢٠ زەلامان د ڕێیا مالا وان ڕا ل شویرها که‌لها ئامێدیێ بخوار دکه‌ڤن و دچنه ناڤ شۆڕشێ، هەر چەندە ئەبو شڤان هینگێ یێ گەنج بوو ژی، لێ هاریکاریێ دگەل محسن سالح و هەڤالێن وی دکەت.وی دەمی محەمەدێ برایێ ئەبو شڤان سەرباز بوو دناڤ له‌شکه‌رێ ئیراقێ دا، ژ به‌ر کوردایه‌تیێ ڕژێم وی دگریت و پشتی ٤ مەهێن زیندانێ وی سێداره ددەت.ژ بەرکو کەلا ئامێدیێ خودان هەلکەفتەکێ گرنگ و ستراتیژی یە، هەم بۆ شۆڕشێ و هەم ژی بۆ ڕژێمێ، هەر ل دەستپێکا شۆڕشا ئەیلۆلێ دهێتە دوورپێچکرن و شەر و پێکدادان ل سەر گرتنا وێ ڕویددەت، دئەنجامدا خەلك نەچاردبن مال و حالێن خوە بهێلن، ئەبو شڤان و کەس و کارێن خوە ژی ژ ئامێدیێ دەردکەڤن و دچن گوندێ شریفا، جاش ژی ئامێدیێ دگرن و دسۆژن.پاشی ڤه‌دگه‌ڕنه‌ڤه ئامێدیێ و ئەبو شڤان ل گۆرەی شیانێن خوە ئازۆقەی و کەل و پەلێن پێدڤی ب شورھا ئامێدیێ دا بەردەت خوارێ و بۆ پێشمەرگەی دهنێریت.ئه‌بو شڤان دبێژیت: پشتی ڕێکەفتنا ١١ ئادارێ ئاهەنگەکا مەزن ل مێرستەکێ بره‌خ ئامێدیێ ڤه تێتە گێڕان، خەلك پێل پێل دکەڤنه جادێ و بەرەف مێرستەکێ دچن، جەلالی یێن هەڤالبەندێن ڕژێمێ ژی تێکەلی ئاپۆڕا جەماوەری دبن، پشکا پتر یا خەلکی چەکدارە، ئەبو شڤان بخوە ژی ئێك ژ وانە، داکو چ ڕویبڕیبوون دناڤبەرا خەلکی و جەلالیا دا چێنەبن، خەلك ڕییا خوە دگهۆڕن، جەلالی ژی دچنه بارەگایێ خوە ل بێبادێ، خەلك ژی بجۆش و خرۆش ئاهەنگەکا مەزن دگێڕن.ئەبو شڤان ل ساڵا ١٩٧٠ ب ڕییا تەیب ئەلکیشکی دبیته ئه‌ندامێ ڕێکخستنێن پارتی دیموکراتی کوردستان و پشتی دەستپێکرنا شەڕی ل ساڵا ١٩٧٤ تڤەنگا برایێ خوە دهەلدگریت و دگەل هێزا ئامێدیێ دبیتە پێشمەرگە و دچیتە سندۆرێ و چیایێ سپیڕێزی. پشتی هینگێ دگەل بەتالیۆنا تەیمەز سێلکی بۆ هێزا هەلگورد تێنە ڤەگوهازتن و دچنە دەڤەرا بارزان و پاشی بۆ پیرس و دویڤدا دچنه مێرگەسۆرێ و هاودیان.هێزێن ڕژێمێ ل گەلیێ عەلی بەگێ سەردکەڤن و شەڕەکێ مەزن ل سەرتیزی و دەشتا دیانه و کونە مارێ ڕویددەت و هێزێن ڕژێمێ دشکێن و دڕەڤن، شەهید حەمید حەفزوللا ڕۆلەکێ مەزن د ڤان شەڕان دا دگێڕیت.ئەبو شڤان پشتی پشکداریێ د ڤان شەڕان هه‌میا دا دکەت هەر ل ڤی به‌ره‌یی دمینیت هەتا شکەستنا شۆڕشی. پشتی هینگی ڤەدگەڕیتەڤە ئامێدیێ و بخۆ دکانه‌کێ ڤه‌دکه‌ت و درێژیێ ب کار و ڕێنجبه‌ریا خوە ددەت.ل ساڵا ١٩٧٦ عەبدولرەحمان شەنگالی د گەل ١٢ پێشمەرگا تێتە گوندێ مژێ و پەیوەندیێ ب ئەبو شڤان دکەت و داخوازا هاریکاریێ ژێ دکەت، ئەو ژی لدویف شیانێن خوە هاریکاریا وی و هەڤالێن وی یێن پێشمەرگە دکەت.د هەمان ساڵ دا ئەو دگەل عبدولرەحمانێ باسکا یێ ئامێدی و ب ڕێیا حسێن دێرەشیدبیته ئه‌ندامێ ڕێکخستنێن نهێنییێن پارتی.ڕۆژەکێ هەر دوو هەڤالێن ویێن خه‌لکێ ئامێدیێ عەلی و ئیسماعیل بڕیارێ ددەن کو بچنە ناڤ شۆڕشی، لۆما هەردوو د دەرگەهێ مۆسل ڕا ژ ئامێدیێ دادکەڤن و دچن ڕویبارێ ئامێدیێ، وێ رۆژێ دایکا ئەبو شڤان ژی دچیتە ڕویباری و داخوازێ ژ ئەبو شڤان دکەت کو ئەو ژی بهێت وێرێ فراڤینێ بخۆت، ئەبو شڤان ژی ل دویف داخوازا دایکا خوە دچیتە ڕویباری. عەلی و ئیسماعیل پەشێمان دبن و ڤەدگەڕنەڤە مال، لێ هەردوو ژ لایێ ڕژێمێ ڤە تێنە گرتن، لێ دشێن خوە ژدەستێن ڕژێمێ قوڕتال بکەن بڕەڤن، دایکا وی دبێژیتێ کو دوو کەس یێن هاتین گرتن. ئەبو شڤان دچیتە دەف هەڤالێ خوە عەبولرەحمانێ باسکا.پشتی هینگێ دەستەکێ جلکێن کوردی دکەت بەرخوە و دچیت سێ شەڤا ل مالا ناسیارەکێ خوە دمینیت و ناچیتە بەر دکانا خوە.ڕۆژا سیێ کو دکەتە ٢١/٨/١٩٧٦چانتکەکا خیارا ب ملێ خوە ڤەدکەت و دچیتە ڤە بەر دوکانا خوە، لێ دبینیت کو ڕەوش نەیا نۆرمالە، بازار یێ تژیە ژ پۆلیس و سیخوڕێن ڕژێمێ، د وان گاڤان دا دبینیت کو مختار یێ وی نیشا ڕەشەکێن ڕژێمێ ددەت، ئەو ژی هەر دەملدەست تێن وی ددکانێ دا دگرن و دەستێن وی کلامچە دکەن و دده‌نه به‌ر شه‌ق و پێنا و ڕێ نادەنێ دەرێ دکانا خوە ژی بگریت و دبێژنێ بتنێ تو بلڤی دێ تە کوژین.ڕەشەکەکێ ئەمنا ڕژێمێ، دەمانجەکا رویس یا دبەرڕا وی ددەت بەری خوە دا وی ببەتە ڕێڤەبەریا ئەمنێ، وی دگەهینیتە دەف مالا حەسەن پاشای، لێ ئەبو شڤان ل سەرێ کولانێ خوە ژ دەستا تینیتە دەر و دڕەڤیت. ڕەشەکێ ئەمنێ ب ده‌مانجێ ته‌قێ لێدکه‌ت، لێ خۆشبەختانە ناهێته هنگافتن.ئەبو شڤان خوە نێزیکی مزگەفتێ دکەت، کەسەکی ب ناڤێ (غازی) دبینیت و داخوازێ ژێ دکەت کو کەلامچا وی ڤەکەت، غازی ژی کەلامچا وی ڤەدکەت. ئەبو شڤان خوە د شویرها کەلێ دا دهاڤێتە خوارێ و دکەڤیتە د شیڤێ دا و دەستێ وی ب تەنەکەکی دکەڤیت و بریندار دنیت، لێ ب مێرانیەکا کێم وێنە خوە ژ دەستێن ڕژێمێ قوڕتال دکەت. و دگه‌هیته ڕووبارێ ئامیدیێ.پشتی ڕەشەکێن ئەمنا ڕژێمێ ژ گرتنا وی بێهیڤی دبن دچن برایێ وی جەلیل دگرن و وی گەلەك ئیشکەنجە ددەن.پشتی هینگێ عەبدولرەحمانێ باسکا ژی خوە قورتال دکەت و دگەهیتە ئەبو شڤان، هەردوو ژی نەشەهرەزانە و نزانن دێ کیڤە چن.ئەبو شڤان و هەڤالێ خوە عەبدولرەحمان ل ڕویباری دمینن و چاڤێ وان ژێلەل ل سەر بەژنا کەلا ئامێدیێ دمینیت. ڕژێم هەتا دەمژمێری ١٢ شەڤێ ناهێلیت کەس ژ ئامێدیێ داکەڤیت خوارێ.پشتی هینگێ محەمەد بۆتی خوە دگەهینیتە دەف وان، ئەبو شڤان وی دهنێریتە مال دا چانتك و جلکێت وی بینیت، محەمەد ژی داخوازیا وی بۆ جی بجی دکەتوێ شەڤێ ل ڕویباری دمینن، ڕۆژا پاشتر دچنه گەلیێ هەڤندکا ل به‌رێ گاره‌ی، پاشی دچن گەلیێ زێوە و ل زۆمێن زێوەیا دمینین. پاشی ئه‌و و هه‌ردوو هه‌ڤالێن خوه اسماعیل و عه‌لی ژی ل گوندێ شێرانه دگه‌هنه هه‌ڤ.پاشی سەعیدێ عەبێ نه‌پاخی و هادی بانی و مەلا ئەحمەدێ باکورمانی تێنە زۆمێن گوندێ ڕدێنیا ئەبو شڤان و هەڤالێن خوە وان ل وێرێ دگه‌هنه وان. پاشی ئه‌و وان دگه‌هیننه گه‌لیێ سێده‌را ده‌ف شه‌هید مه‌حمود ئێزدی و عادل مزووری.پشتی پچه‌ک دلساری دناڤبه‌را وان به‌رپرسێن ده‌ڤه‌رێ دا چێدبیت، پشتی هینگی ئه‌و دچنە بارەگایێ پرا بلبل، ل سه‌ر زێی ل باشوورێ چه‌لێ. ل وێرێ فوئاد میران، عبدوللا سالح، لەزگین سەرزێڕی و عەبدولرەحمان یونس، دگەل هەژمارەکا پێشمەرگەی دبینن. عبدوللا ساح وان دهنێریتە مالا سەلیمێ شاهین ل بیادرێ. پشتی هینگێ ماجد بەگ وان دهنێریتە گەلیێ تیارێ. زڤستانە، نەچار دبن ب پیا بچن هارێ پاشی ئانیتۆسی و پشتی هینگێ دچنه هەمکا و مەلێسێ هەتا دگهنه کەزانکێ باره‌گایێ هه‌رێما ئێک.ل کەزانکێ ئه‌و سەلیم سۆرانی دبینن، سەلیم وان دهنێریتە گوندێ دویلێ، ل وێرێ بەهزاد بامەڕنی دبینن، هەشت ڕۆژا ل مالا حەجی سەلیم دمینن.پشتی سەلیم چیرۆکا وان دزانیت، وان دهنێریتەڤه شیڤە کویرێ و پرا بلبل ل دەف عەبدوللا سالح و فوئاد میرانی، کو هینگێ هینگێ ملازم عەلی هاتبوو وێرێ، ئێدی بهاریکاریا ماجد بەگێ تێنە پرا بلبل. ل وی باره‌گای 20-30 پێشمەرگه ھەبوون.فرۆکێن ڕژێمێ ل نێزیکی باره‌گایێ وان ل گوندێ بێتکار لەشکەری بەرددەن خوارێ و دەڤەرێ بۆمبە باران دکەن و هێڕشا دوژمنی بۆ سەر سنووری دەستپێدکەت. نەجمدین کارەیی، شێخۆ سپینداری و سلێمانێ خەمێ بیادرەیی نەچار دبن بارەگایێ خوە بەربدەن و دچن گەلیێ فەقیر. ئەبو شڤان و ئیسماعیل ژی دگەل وان دچن و ل وێرێ ئاسێ دبن، دوو رۆژا بێ خوارن و ڤەخوارن دمینن، سوپایێ ڕژێـمی ئاگری هەلدکەن، ئەو ژی نەچار دبن دناڤ وان ئاگرا دا دەرباس ببن و بچنه بیادرێ.ل ساڵا ١٩٧٧ هنده‌ک چه‌ک بۆ پێشمه‌رگه‌ی تێت کو٣٠ کاشینکۆفن. ئێک ژ ڤان تڤه‌نگا ژی دگه‌هیته ئەبو شڤانی و دبیتە ئامر مەفرەزە دچیتە دگەل ملازم عەلی و تێنه دەڤەرا بەرواریا و نهێلیا.ئێکەمین چالاکیا خوە یا لەشکەری ل گوندێ ئاڤسارکێ ئەنجامددەت و ترۆمبێلەکێ دسۆژن وئەفسەرەکێ ئەندازیارێ لەشکەری کو ڕەگەزناما وی مسری بوو دگرن.ل زڤستانا هەمان سال هه‌ر ل نێزیکی گوندێن کری و ئاڤسارکێ گرۆپا وان زریپۆشەکێ ژی دسۆژن و هەژمارەکا سەربازان دکوژن و دوو کلاشینکۆفان ژی وەکو دەستکەفت ڕادکەن. ژ هەژی گوتنێ یە کو پێشمەرگە ب ئامیرەکێ ڕیکۆڕدکرنێ ڤی شەڕی هەمیێ ڕیکۆڕدکەن، پشتی هینگێ ژی چالاکیه‌کا دی ل دژی ئەشغالا ئەلکوشکێ ئه‌نجامدده‌ن.هه‌ر ل ساڵا 1977 ئه‌و پشکداریێ د شەلاندنا خەستەخانا کانی ماسێ و لێدانا فڕنا سوپایێ ڕژێمێ دا دکەت.پشتی هینگێ ئەبو شڤان دچیتە دگەل سامی عەبدولرەحمان و شەش مه‌ها ل گەل وی دمینیت و بارەگایەکی ل گه‌لیێ گۆستەی ل ناڤبه‌را سیده‌کان و شه‌مزینان ڤەدکەن.پشتی هینگێ گەڕەکێ تینە دەڤەرا بەرێ گارێ و دگەهنە سەلیم سۆرانی و شەهید حەمید حەفزوللا و ٧ ڕۆژا ل چیایێ خێرێ دمینن بڕیار بوو ل دەشتا شەمکانێ چالاکیەکێ ئەنجام بدەن، لێ ڕژێم پێدزانیت، لۆما نەشێن وێ چالاکیێ ئەنجام بدەن. پشتی هینگێ دچنه گوندێن سیار و سپیندارا، پاشی دچنه کۆخیێ، بڕیارێ ددەن سمینارەکێ بدەن عەرەبێن تەعریبێ ئەوێن ڕژێمێ ل سەر گوندێن کوردا ئاکنجیکرین. لێ عه‌ره‌ب هێرشی سه‌ر وان دکه‌ن و د ئەنجام دا کادرێ زیره‌کێ له‌شکه‌ری حەمید حەفزوللا شەهید دبیت.ئەبو شڤان، شه‌هید مراد کێستەی و سادق عەمەر بتنێ دمینن، نەچار دبن جەنازێ شەهیدی د کەلەکەکا بەرا ڕا ڤەشێرن هەتا کو پاشی بێن ببەن، لێ حسێنێ فەیرۆزێ هەر وێ شەڤێ دگەل ١٥ پێشمه‌رگێن مرۆڤێن خوه دچیت خوە ڕادەستی دوژمنی دکەت و دبێژیته دوژمنی کو وی حەمید حەفزوللا یێ شه‌هیدکری و جەنازێ وی ژی نیشا ڕژێمێ ددەت.پشتی ڤی شەڕی ئه‌و ڤەدگەڕنه گوندێ کافیا ل دەڤەرا زێبارێ ل دەف سەلیم، پاشی تێنە دەڤەرا بەرێ گاره‌ی.پشتی ڤێ گەڕێ مەفرەزا مەحمود کانی سارکی ژ وان ڤه‌دقه‌تیت و لێک به‌رزه دبن، ئەبو شڤان و هەڤالێن خوە دچنه گوندێ هێتویتێ ل وان ێدگەڕن، ئەو نزانن کو سوپایێ ڕژێمێ یێ ل ڕەشاڤا سەرکەتی، ب پێش ڕەشاڤا ڤە دچن، دبینن کو هه‌ژماره‌کا مه‌زنا سەربازێن ڕژێـی یێ بەرەف گوندێ زیلیێ ڤه دچن، ئه‌و بڕیارێ ددەن کو بۆسه‌یه‌کێ ل به‌ر وان ڤه‌ده‌ن و ل ڤەگەڕێ دربەکی ل وان بدەن. ئه‌و ل گەلیێ ڕەشاڤا هێرشی سەربازێن ڕژێمێ دکه‌ن، دربه‌کێ باش ل دوژمنی دده‌ن و گه‌له‌ک سه‌ربازا دکوژن. زڤستانە و خویسارێ عەردێ هونی، تنێ پتر ژ ٦٠ سەربازان ژ وان که‌ڤر و لاتا فڕین و کەتنه د ئاڤێ دا. ڕۆژا پاشتر ڤەدگەڕنه ڕەشاڤا، گەلەک گوللێن ئاڕبیجی و فیشەکان ژ مه‌یدانا شه‌ڕ ڕادکه‌ن.ئەبو شڤان ل ساڵا ١٩٧٩ دگەل ملازم محەمەد دچیتە ڕۆژهەلاتێ کوردستانێ و پشکداریێ د کۆنگرا ٩ێ یێ پارتی دا دکەت.پشتی ڕێکخراوێن له‌شکه‌ری تێنه دامه‌زراندن، ئه‌بو شڤان وه‌ک نه‌ڕازیبوون ل سه‌ر دانانا هنده‌ک ژ وان به‌رپرسان، دلمای دبیت و دچیت ل گوندی بیادرێ درونیته خوارێ.پشتی هینگێ د. جەرگیس و سەید سالح دهنێرن دویف وی ڕا و دگەل وان دەست بگەڕەکێ بۆ دەڤەرێن بەرواری بالا، بەرێ گاره‌ی، دەڤەرا مزووری، بەرواری ژێریا و دەڤەرا زێبارێ دکەت.د ڤێ گەڕی دا پشکداریێ د چەندین چالاکیێن لەشکەری دا دکەت وەکی، لێدانا سەنگەرێن دوژمنی ل تروانش، چالاکیا سیدەرا، شکەفتێ و بلمباسا و گرتنا سریا بێبۆزیێ.ئەبو شڤان پشتی ڤێ گەڕی دچیتە دگەل ڕێکخراوا شەهید ئەنوەر مایی، کلو شه‌هید شه‌عبان غه‌فار به‌رپرسێ وێ بوو و پاشی دچیتە دگەل ڕێکخراوا شەهید عەلی عوبەیدوللای و دبیتە جێگرێ شەهید سەعید سپینداری. ل ساڵا ١٩٨١ خێزان و زارۆك و برا و هەژمارەکا کەس و کارێن وی ژ لایێ ڕژێمێ ڤە تێنه گرتن وبۆ دەمەکێ درێژ د زیندانا فەزیلیێ دا ل بەغدا دمینن.ل ساڵا ١٩٨٢ دەما ئه‌و بەرهەڤیا چالاکیەکا لەشکەری ل چیایێ گامنێرکی دکەن، ڕاستی بۆمبەبارانا فرۆکێن دوژمنی دبن و هەر ئێک ژ مەکی ئامێدی و جەمال سەید سەدیق شەریفی شەهید دبن و ئەحمەد تروانشی و بەکر هەلوەیی ژی بریندار دبن.د هەمان ساڵ دا پشکداریێ د لێدانا رەبیا هنداڤ دەرگەهێ مۆسل ل ئامێدیێ ورەبیا ئوتێلا سکەی ل سیلاڤا ئامیدی و لێدانا رەبیا خالا پشکنینا ئامێدیێ. دا دکه‌ن دگەل شەهید سەعید سپینداری.پشتی شەهید بوونا سەعید سپینداری ل گولانا 1982، سەید سالح داخوازێ ژ ئەبو شڤان دکەت کو بەرپرسیاریا ڕێکخراوێ وەرگرتیت، لێ ئەو رەت دکەت، ئێدی حەسەن ئەرەددنی دبیتە بەرپرس و ئەبو شڤان دبیتە جێگرێ وی لێ ئەبو شڤان ڕێکخراوێ بڕێڤە دبەت.هەر چەندە ئەبو شڤان ڕاستی پشت ئێشانەکا گران ژی هاتبوو، لێ ل پایزا ساڵا ١٩٨٤ ل سەر داخوازا هەڤالێ خوە عەلی قدشی پشکداریێ د چالاکیا هنداڤی قەدشێ دا دکەت، مخابن د وێ چالاکیێ دا هه‌ڤالێ وی عه‌لی قه‌دشی به‌رپرسێ ڕێکخراوا شه‌هید عه‌لی عبیدالله شه‌هید دبیت.ل ١٨/٧/١٩٨٥ رژێما به‌عس مال و زارۆکێن ئه‌بو شڤانی ژ ئامێدیێ ده‌رتێخیت و ئه‌و ژی یێ هاتیه رووبارێ ئامێدیێ دا مال و زارۆکێن خوه رزگارکه‌ت، د وی ده‌می دا شه‌ڕه‌ک دناڤبه‌را هێزێن پێشمه‌رگێ پارتی و پارتیا کۆمۆنیستا ئیراقێ و جاش و لەشکەرێن ئیراقێ دا روودده‌ت ل ڕووبارێ ئامیێدیێ و ئه‌بو شڤان و برازایێ خوه بریندار دبن.پشتی هینگێ ئەبو شڤان دبیتە بەرپرسێ لژنا تەخمینێ یا وان ملکێن خودانێن وان ل ناڤ ڕژێمێ ل لژنا ئامێدیێ.ل ساڵا ١٩٨٧ پشکداریێ د لێدانا بارەگایێ ڕێکخراوا ئەمنا ڕژێمێ دا دکه‌ت ل دێرەلووکێ.ئەبۆ شڤان سەرەڕای چالاکێن خوە یێن لەشکەر هەتا ئەنفالێن ساڵا ١٩٨٨ ل سەر ئەرکێ بەرپرسیاریا لژنا تەخمینی ل لژنا ناوچا ئامێدیێ دمینیت.پشتی ئەنفالا ئاوارەیی تورکیا دبیت و پشتی دوو سالان ژ ژیانەکا گەلەك سەخت و دژوار دبن خیڤەتان دا ل مێردینێ دەرباز دکەت، ب هاریکاریا دانیال میتران دچیتە فرەنسا، نوکە ژی ل ناڤبەرا فرەنسا و کوردستانێ دا دژیت.ئەبو شڤان پشتی خەباتەکا دویر و دریژ ژ لایێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ ڤە ب پلا عەقید هاتیە خانەنشینکرن
