ڤیدیۆ
بهاءالدین شه‌تونسی
بهاءالدین شه‌تونسی خودانێ دیرووکه‌کا زێڕینا پڕی سه‌رفرازی
سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ د بەردەوامیا بزاڤ و چالاکیێن خوە دا ل ڕۆژا ١٣/٢/٢٠٢٣ هەڤدیتنەکێ دگەل پێشمەرگە و خەباتکەرێ دێرین بەهائەدین عەبدوللا موسا شه‌تونسی سازدکەت و دیرووکا خەباتا وی مینا بەلگەنامەیەکا گرنگ تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.
بەهائەدین عەبدوللا موسا یێ ناسیار ب بەهائەدین شەتونسی ل ساڵا ١٩٤٦ ل گوندێ شەتونسێ یێ سەر ب دەڤەرا دۆسکی ژووریا ڤه هاتیە سەر دنیایێ. ژ ئه‌گه‌رێ نه‌بوونا قوتابخانان ل ده‌ڤه‌را وان، مام بهائه‌دین نه‌چوویه قوتابخانێ و ژ به‌ر هندێ ژی خواندن و نڤێسینێ نزانیت. وی دەستپێکا ژیانا خوە یا گەنجاتیێ ل گوندێ خوە ب خودانکرنا تەرش و کەوالی و چاندنێ دەستپێدکریه.
ده‌ڤه‌را شوڕش و کوردایه‌تیێ
ل ده‌ستپێکا شوڕشێ هەژمارەکا گوندیێن مام بەهائەدینی پەیوەندیێ ب شۆڕشێ دکەن و دبنه پێشمەرگە. ژ وان ژی ریهسپی و پێشیێ گوندێ شەتونسێ و دەڤەرا دۆسکی ژووریا، عەبدولرەحمان سەلیم، کوڕێ وی سەعید، شوکری، خەلیل، عومەرێ سۆر، هەژمارەکا دی یا خەلکێ گوندێن دن یێن دەڤەرێ پەیوەندیێ ب عەبدولرەحمان سەلیمی دکەن و لگەل وی دبنه پێشمەرگە.
هه‌ر ل ده‌ستپێکا شۆڕشا ئه‌یلولێ و ل شه‌ڕه‌کی ل دژی جاشێن دوژمنی، عبدالرحمن ل گوندێ باڕه‌مینکێ یێ ده‌ڤه‌را چه‌مانکێ شه‌هید دبیت.
به‌ره‌ڤ پێشمه‌رگاتیێ
مام بەهائەدین ژی ل ساڵا ١٩٦٢ د ژیێ ١٦ سالیێ دا، لگەل حەمید بیری دبیتە پێشمەرگە ل دەڤەرا باڵەکایەتی. ئه‌و ل دۆلا بالیسان، ل پشتا چیایێ زۆزکی، ل گەوریا عەمەر ئاغای و ل گەوریا بێشێ درێژیێ ب خەباتا خوە یا پێشمەرگاتیێ ددەت.
دیسان ئه‌و بۆ جارا ئێکێ لگه‌ل هه‌ڤالێن خوه، پشکداریێ د شەڕه‌کی دا دکه‌ت و ئه‌و هێزا دوژمنی دشکێنن و سه‌رکه‌فتنێ بده‌ست خوه‌ڤه دئینن. پشتی ڤی شەڕی مام بەهائەدین لگەل قۆلێ حەمید بیری ب فەرمانا سەرکردایەتیا شۆڕشێ، دچیتە گەوریا عەمەر ئاغای. ئه‌و و هه‌ڤالێن خوە ل هنداڤی رووبارێ کونەمارێ چه‌په‌را لێددەن و بۆ دەمێ سێ ساڵان ل وێ دەڤەرێ د ئەرکێ پێشمەرگاتیێ دا دمینن.
مام بەهائەدین د ڤێ دیدارێ دا دبێژیت: ده‌مێ ئه‌م ل وێ ده‌ڤه‌رێ، جاره‌کێ دوژمن هێرشه‌کا مه‌زن و بهێز دکه‌ته سه‌ر چه‌په‌رێن مه ژ ئالیێ دیانا ڤه. ژ به‌رنه‌هه‌ڤسه‌نگیا چه‌کی و هێزێ، دوژمن هنده‌ک چه‌په‌رێن مه دگریت و ئه‌م نه‌چار دبین پچه‌ک خوه پاشڤه‌دکێشین. پشتی هینگێ عەمەرێ سۆر خوه ژ مه توڕه دکه‌ت و دبێژیت: شه‌ڕم و فهێتیە دوژمن سەنگەرێن هەوە بگریت. دڤێت هه‌ر نوکه دژه هێرشەکێ بکه‌نه سەر دوژمنی و چه‌په‌رێن خوە ژ دوژمنی پاقژبکەن. ئه‌و ژی دەملدەست دژه هێرشه‌کێ دکه‌نه دوژمنی و چه‌په‌رێن خوە جارەکا دی دگرنەڤە.
نێزیکترین هه‌ڤالێ وی شه‌هید دبیت
مام بهائه‌دین د بەردەوامیا ئاخفتنا خوە دا دبێژیت: پشتی مە سەنگەرێن خوە گرتین، پسمامێ مە محەمەد ئەمین خۆرشید، کو پێشمەرگەیه‌کی چەلەنگ و دینەمێر بوو، ئه‌و بتنێ هێرشێ دبەتە سەر چه‌په‌ره‌کێ دوژمنی. هەر چەندە من و کەسەکێ دی بزاڤ کرن کو ئه‌م وی بگرین دا نه‌چیت. لێ وی خوە ژ ناڤ دەستێن مە ئینا دەر و ب تنێ هێرشکر.وی ده‌می گرۆپه‌کا پێشمه‌رگێن ئیزدی ژی ل ده‌ف مه بوو، وان ژی ئێکسه‌ر ده‌ست دا تڤه‌نگێن خوه و د دویف وی دا چوون. محەمەد ئەمین د وێ هێرشێ دا، شیا پێنج سەربازێن دوژمنی بکوژیت وی چه‌په‌ری ژی بگریت. لێ مخابن ل دوماهیێ ئەو ژی شەهیددبیت. هه‌روه‌سا فەرماندێ بەتالیۆنا مە حالی حسکۆ شێروانی ژی د وی شەڕی دا بریندار بوو. بەهائەدین و هەڤالێن خوە ته‌رمێ شەهید محەمەد ئەمین خۆرشید ژ چیای دئیننە خوار و حالی حسکو ژی دبەنە گەوریا بێشێ. لێ حالی ژی ل وێرێ تەمام دبیت و دگەهیتە کاروانێ نەمران.
مام بەهائەدین پشکداریێ د شەڕەکی دیێ مەزن دا دکەت، ل ناڤبەرا ڕانیه و قەلادزێ. د وی شه‌ڕی دا هێزێن پێشمەرگەی دربەکێ کوژەك ل هێزێن دوژمنی ددەن و سەرکەفتنەکا مەزن یا بێی زیان تۆماردکەن. پشتی ڤی شه‌ڕی مام بەهائەدین بۆ دەم سالەکێ ل سیدەکان درێژیێ ب خەباتا خوە یا پێشمەرگاتیێ ددەت، پاشی بۆ دەڤەرا حاجی ئۆمەران دهێتە ڤەگوهازتن.
