عزێرێ سه‌عیدێ عه‌بێ نه‌پـــاخی و چــیرۆکێــن خه‌بات، قــوربــانــیدان و ده‌ربــه‌ده‌ریــێ
سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ، د بەردەوامیا بزاڤ و چالاکیێن خوە دا ل رێکەفتی 6/4/2023 پێشمەرگێ دێرین عزێر سه‌عید ئه‌حمه‌د عه‌بدوللا نه‌پاخی ل ئوفیسا سه‌نته‌ری مێڤان دکه‌ت و دیدارەرکێ دگەل وی سازدکەت و دیرووکا خەباتا وی مینا بەلگەنامەیەکا گرنگ تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.
عزێر سه‌عید ئه‌حمه‌د عه‌بدوللا نه‌پاخی ل ساڵا 1960ێ ل گوندێ سه‌رانیێ سه‌ر ب ده‌ڤه‌را زێباریان ڤه هاتیه سه‌ر دنیایێ. ئه‌و کوڕێ پێشمه‌رگێ دێرین و به‌رنیاس سه‌عیدێ عه‌بێ نه‌پاخی یه. ل وی ده‌می مالباتا وان ل گوندێ نه‌پاخیێ یا ئاکنجی بوو، به‌لێ كارێ وان یێ بخودانكرنا په‌ز و که‌والی ل گوندێ سه‌رانیێ بوو. ئه‌و هه‌ردوو گوند ژی د نێزیكی ئێكن.
ناڤکرنا عزێری ژی چیرۆکا خوه یا تایبه‌تا هه‌ی. عزێر دبێژیت: ل ساڵا 1945، ل ده‌مێ بزاڤا بارزان، بابێ من ژی لگه‌ل مه‌حمود ئاغایێ زێباری و مه‌لا مسته‌فا بارزانی بوو. وی ده‌می ئێک ژ مێرخاسێن هێزا مه‌لا مسته‌فای دگۆتنێ عزێر ئاغا. عزێر ئاغا د شه‌ڕه‌کی دا ل دژی دوژمنی، ل ده‌ڤه‌را نه‌هله‌ی هاته شه‌هیدکرن. مه‌لا مسته‌فا ژ به‌ر شه‌هیدبوونا وی گه‌له‌ک غه‌مبار بوو. بابێ من دگۆت: هه‌موو ده‌مان ئه‌و ناڤ و مێرخاسیا شه‌هید عزێر ئاغای و غه‌مباریا بارزانیێ نه‌مر بۆ شه‌هیدبوونا وی ل بیرا من بوو. ژ به‌ر هندێ ده‌ما تۆ هاتیه سه‌ر دنیایێ من ناڤێ وی ل ته کر.
عزێر ل ساڵا 1973 دچیته قوتابخانێ و ساڵه‌كێ دخوینیت. لێ ل ساڵا 1974 حکومه‌تا ئیراقێ شه‌ڕی ل دژی کوردستانێ ده‌ستپێدكه‌ته‌ڤه، لۆما ئه‌و نه‌چار دبیت کو ده‌ستا ژ خواندنێ به‌رده‌ت. به‌لێ نوکه ژ به‌ر وێ ساڵا خواندنێ ئه‌و دزانیت بنڤیسیت و بخوینیت.
عزێر دبێژیت کو؛ ل ساڵا 1962 ده‌مێ بارزانی بهێزێن خوه ڤه دگه‌هیته ده‌ڤه‌را زێبارێ، بابێ وی سه‌عیدێ عه‌بێ ل گه‌ل 50 كه‌سێن دی دگه‌هنه مه‌لا مسته‌فا بارزانی و دبنه پێشمه‌رگه و دگه‌ل بارزانی دچنه ده‌ڤه‌را باڵه‌كایه‌تی. ئه‌و حه‌فت مه‌هان مانه لگه‌ل بارزانی ل ده‌ڤه‌را باڵه‌کایه‌تی.
دیسان عزێر به‌رده‌وام دکه‌ت و دبێژیت: هه‌رچه‌نده هێشتا ئه‌ز گه‌له‌کێ بچووک ژی بووم، لێ وه‌کی خه‌ونه‌کێ بیرا من تێت ده‌ما هێڕشا جاشا و حکومه‌تا ئیراقێ ب سه‌ر ده‌ڤه‌را مه دا هاتی و گوندێن مه سۆتین. ئه‌ز باوه‌ر دکه‌م ساڵا 1964 بوو. وی ده‌می مه گوندێ خوه هێلا و ئه‌م ده‌ربه‌ده‌ر بووین. بابێ من ژی وی هینگێ پێشمه‌رگه بوو، ل به‌ره‌یێن شه‌ڕی بوو.
عزێر دبێژیت: پشتی هینگی بابێ من تێته ڤه‌گوهاستن بۆ هێزا شێخان و ئاکرێ، کو حسو میرخان فه‌رماندێ وێ بوو. ئه‌و هه‌تا ساڵا 1970 ل وێرێ دمینیت. د ڤی ده‌می دا پتریا شه‌ڕێن وێ ده‌ڤه‌رێ ئه‌و پشکداریێ تێدا دکه‌ت.
ل ساڵا 1970 زوبێرێ مه‌حمود ئاغایێ زێباری په‌یوه‌ندیێ ب شوڕشێ دکه‌ت و ب فه‌رمانا بارزانیێ نه‌مر ئه‌و دبیته فه‌رماندێ هێزا ئاکرێ. بارزانیێ نه‌مر بابێ من سه‌عیدی ڕادسپێریت کو بچیته لگه‌ل هێزا ئاکرێ وه‌ک فه‌رماندێ به‌تالیونێ. لێ پشتی ده‌مه‌کی په‌یوه‌ندیێن بابێ من لگه‌ل زوبێری تێكچوون. پاشی زبێر ژی نه‌ما ل وێرێ و برایێ وی ته‌ته‌ر ئاغا دبیته فه‌رماندێ هێزێ.
سه‌عیدێ عه‌بێ نه‌پاخی بابێ عزێری، ل ده‌مێ هێرشێن حکومه‌تا ئیراقێ یێن سه‌ر کوردستانێ، ژ ساڵا 1974 هه‌تا 1975 به‌رده‌وام د ئه‌رکێ پێشمه‌رگاتیێ دا بوو ل سنوورێ هێزا ئاکرێ.
ژیانا د شکه‌فتا ڤه
عزێر دبێژیت: پشتی شکه‌ستنا شوڕشا ئه‌یلولێ ل بهارا ساڵا 1975، حکومه‌تا ئیراقێ ده‌ستپێکر خه‌لکێ وه‌ڵاتپارێز و پێشمه‌رگێن دێرین گرتن و دوورئێخستنه باشوورێ ئیراقێ. وی ده‌می بابێ من ل گوندێ سه‌رانیێ بوو. ئه‌م ژی ل ده‌شتێ بووین ل گوندێ ئیسماوا. مه هنده‌ک چێل و گیاندار هه‌بوون مه ل وێرێ خودان دکرن. ڕۆژه‌کێ هێزێن حکومه‌تا ئیراقێ چوونه گوندێ سه‌رانیێ بابێ من گرت و ئینا دینارتێ و ئه‌م ژی ل ئیسماوا گرتین و ئیناینه دینارتێ. هه‌ر لگه‌ل مه هنده‌ک که‌سێن دی ژی ب مال و زارۆک ڤه گرتن و ئینانه وێرێ کو ئه‌و ژی به‌رێ فه‌رماندێن سریێ بوون لگه‌ل بابێ من. ب شه‌ڤ وه‌ک ده‌سته‌سه‌ر ئه‌م داناینه مالا مختارێ دینارتێ.
ده‌م زستان بوو و به‌فره‌کا گه‌له‌کا مه‌زن که‌فتبوو و هه‌تا ده‌شتێ ژی به‌فر که‌فتبوو. بابێ من و هه‌ردوو هه‌ڤالێن خوه یێن پێشمه‌رگاتیێ؛ حه‌جی حه‌سه‌ن عبدالرحمن سه‌رانی (حه‌جی حه‌سه‌نێ به‌ڕێزکی) و عبدالرحمن بانی/زێباری، بڕیاردا کو ب هه‌ر شێوه‌یه‌کی بیت خوه ژ ده‌ستێ دوژمنی ڕزگاربکه‌ن و خوه بده‌نه چیا. هه‌ر بله‌ز هنده‌ک جلک و پێدڤیێن دی مه کڕین و ده‌مژمێر ئێکی شه‌ڤێ ئه‌م ده‌رکه‌فتین و مه به‌رێ خوه دا چیا.
ژ به‌ر کو به‌رفره‌کا مه‌زن که‌فتبوو و سڕ و سه‌قه‌مه‌کا دژوار بوو، ژ به‌ر هندێ ئه‌م نه‌شیاین ژن و زاڕۆکا ببه‌ین. بتنێ بابێ من، ئه‌ز 15 ساڵی بووم، برایێ من شه‌هید زاهر 20 ساڵی بوو، برایێ من شه‌هید فه‌رزی 13 ساڵی بوو، حه‌جی حه‌سه‌ن و عبدالرحمن بانی، ئه‌م ده‌رکه‌فتین و مه خوه گه‌هانده شکه‌فته‌کێ کو دبێژنێ شکه‌فتا نهالێ ل چیایێ گوندێ سه‌رانیێ.
ده‌مێ ئه‌م ژ ده‌ستێ دوژمنی قورتال بووین، وان ئێکسه‌ر ژن و زاڕۆکێن هه‌رسێ مالێن مه گرتن و ڕاست برنه باشوورێ ئیراقێ ل ڕومادی.
وه‌کی به‌ری نوکه ژی مه دیارکری، ل وان چیا به‌ژنه‌کا به‌فرێ که‌فتبوو. ساڵه‌کا گه‌له‌کا ب سه‌رما و سڕ و سه‌قه‌م بوو. ماڵا مه ژی شکه‌فت و بن به‌ر بوون. خوارن و پێدڤیێن مه یێن ژیانێ ژی، ب ڕێکا هنده‌ک که‌سێن مه یێن نێزیک یێن جهێ باوه‌ریێ دگه‌هه‌شتنه مه. به‌لێ چ جارا ژ 10 ڕۆژان زێده‌تر ئه‌م ل شکه‌فته‌کێ و جهه‌کی نه‌دماین. ژ به‌ر کو حکومه‌تا ئیراقێ به‌رده‌وام ل مه دگه‌ڕیا بتایبه‌تی هه‌لیکۆپته‌رێن له‌شکه‌ری به‌رده‌وام ل هنداڤی وان ده‌ڤه‌ران دفڕین و ل مه دگه‌ڕیان.
بابێ من دوو ژن هه‌بوون. ئه‌و بوو ده‌یکا من حکومه‌تا ئیراقێ گرت و ب زاڕۆک ڤه دوورئێخسته باشوورێ ئیراقێ ل ڕۆمادی. به‌لێ ژنبابا من مابوو ل گوندێ سه‌رانیێ. ل بهارا ساڵا 1976 له‌شکه‌رێ ئیراقێ هات دا کو وێ ژی بگریت و ببه‌ته باشوورێ ئیراقێ. به‌لێ ئه‌م شیاین وێ و سێ زاڕۆکێن وێ یێن هوور، ژ ده‌ستێ دوژمنی ڕزگاربکه‌ین و ببه‌ینه لگه‌ل خوه. پشتی ژنبابا من و زاڕۆکێن وێ ژی گه‌هه‌شتینه مه، مه خوه ڤه‌گوهاسته شکه‌فته‌کا دی بناڤێ(شکه‌فتا که‌ڤی) کو دکه‌ڤیته چیایێ به‌رامبه‌ر شێلادزێ.
مه بهارا خوه ل وێ شکه‌فتێ و هنده‌ک شکه‌فت و بن به‌رێن دی ده‌ربازکر. پاشی ل هاڤینێ مه خوه ڤه‌گوهاسته سه‌ر کانیا به‌ختیارا ل سوارا توبا، ل ناڤبه‌را ده‌ڤه‌را زێبارێ و به‌رێ گاره‌ی. د وی ده‌می دا بڕێکا هنده‌ک هه‌ڤالێن جهێ باوه‌ریێ مه‌فره‌زه‌یه‌کا پێشمه‌رگێن ئێکه‌تی نیشتمانی کوردستان هاتنه ده‌ف بابێ من و گه‌له‌ک بزاڤ کرن کو ئه‌م بچینه لگه‌ل وان و گۆته بابێ من: ئه‌گه‌ر هوون بێنه لگه‌ل مه دێ وه ب مال ڤه به‌ینه سوریێ. لێ بابێ من ڕازی نه‌بوو.
هه‌ر ئه‌و ده‌مێ ل سه‌ر کانیا به‌ختیارا ل هاڤینا ساڵا 1976 عادل مزووری و مه‌حمود ئێزدی هاتنه ده‌ف مه و ئه‌م گه‌هه‌شتینه وان و لگه‌ل بووینه پێشمه‌رگه. وی ده‌می ئه‌و هه‌ردوو د بێ چه‌ك بوون. ده‌مێ دچوونه گوندان ژی دگۆتنه خه‌لکی: ئه‌م بازرگانێن په‌ز و که‌والی نه.
ئێدی ئه‌م که‌فتینه لگه‌ل شه‌هید مه‌حمود و عادلی و وان و وان ژی ده‌ست ب کارێ ڕێکخستنێ کر ل ده‌ڤه‌رێ. هه‌ر ل وی ده‌می مه‌فره‌زه‌كا كێسته‌ییا ژی ب سه‌ركێشیا شه‌هید مۆراد کێسته‌یی و هنده‌ك هه‌ڤالێن دی گه‌هشتنه مه، کو ئه‌و ژی هه‌شت که‌س بوون.
پشتی ده‌مه‌کی هێرشه‌کا دوژمنی تێته سه‌ر مه و هه‌ڤاله‌کی مه بناڤێ حه‌جی عومه‌ر شه‌هید دکه‌ن. ئێدی مه هه‌وڵدا کو کوژنبابا خوه و هه‌رسێ زاڕۆکان ده‌ربازی باکوورێ کوردستانێ بکه‌ین، لێ ژ به‌ر کو دوژمنی هه‌موو ڕێ گرتبوون ئه‌م نه‌شیاین و جاره‌کا دی ئه‌م زڤڕینه‌ڤه ده‌ڤه‌را زێبارێ.
مال و زاڕۆکێن شکه‌فتا چیایێ گاره‌ی و قشلا ڕومادی ل ده‌ڤه‌را چه‌لێ دگه‌هنه هه‌ڤ
ل گۆره‌ی گۆتنا عزێری ئه‌و جاره‌کا دی ل پایزا ساڵا 1976 ژنبابێ و زاڕۆکا به‌ره‌ڤ باکوور ڤه دبه‌ن، دا کو ل جهه‌کی ئارام ئاکنجی بکه‌ن. پشتی چه‌ند شه‌ڤه‌کا ب ڕێ دچن، هه‌تا دگه‌هنه ده‌ڤه‌را چه‌لێ و بهاریکاریا ماجد به‌گێ چه‌لی مالێ ل گوندێ (ماریفا) ل باکوورێ کوردستانێ ئاکنجی دکه‌ن. ل وێرێ خانی بۆ وان هاتبوو ئاماده‌کرن و هه‌موو پێدڤیێن ناڤ مالێ ژی بۆ وان كربوونه تێدا.
کاک عزێر دبێژیت: ژن و مال و زاڕۆکێن مه یێن کو ل ساڵا 1975 گرتبوون و دوورئیخستبوونه باشوورێ ئیراقێ، بۆ ده‌مێ دوو ساڵان مه چ پیزانین ل سه‌ر وان نه‌بوون. مه نه‌زانی کانێ د ساخن و یان دمرینه. پشتی دوو ساڵان ئه‌و ژی هاتنه ئازادکرن و ئه‌م هاتین مه ئه‌و ژی برنه ده‌ڤه‌را چه‌لێ ل گوندێ ماریفا.
ل بوهارا ساڵا 1977 ئه‌و ده‌مێ ئه‌م ل ماریفا ل ده‌ڤه‌را چه‌لێ. بابێ من دا بۆ کاره‌کی چیته ده‌ف جه‌هوه‌ر نامقی ل پشتا كۆماته‌ی. ئه‌ز و عه‌بدولهادی ژی لگه‌ل بابێ من چووین. وی ده‌می جه‌هوه‌ر نامق و هه‌ڤالێن دی، ل نێزیک گوندێن بێرمان و مه‌لێسێ د هنده‌ك كۆلكان دا بوون. ئه‌م دوو شه‌ڤان ل وێرێ ماین. وی ده‌می ژیێ من 17 ساڵ بوون. جه‌وهه‌ر نامقی 5 دینار دانه من و گۆته من: ڤان پارا بۆ خوه بده ب ده‌سته‌كێ خاكا. دیسان وی هنده‌ك پاره دانه بابێ من ژی. جاره‌کا دی ئه‌م هه‌ر د وێ رێکێ را ڤه‌گه‌ریاین و هاتینه‌ڤه ماریفا.
برایێ من ب سڕ و سه‌قه‌مێ ژیانا خوه ژ ده‌ستدا
ل هاڤینا ساڵا 1979 ئه‌م ڤه‌گه‌ڕیاینه كوردستانێ و چووینه ده‌ڤه‌را نهێلێ. هینگێ ئه‌و هێزا مه زه‌عیم عه‌لی و فوئاد میرانی به‌رپرسێن مه بوون. مه هنده‌ک که‌ره‌ستێن خوارنێ بخوه کۆمکربوون و مه باره‌گایه‌کی ده‌مکی دانابوو گوندێ سێری، ل به‌ر زێی ل ده‌ڤه‌رێ نهێلێ. بۆ ده‌مه‌کی ئه‌م ماینه ل وێ ده‌ڤه‌رێ. هینگێ ژ به‌ر کو ژیێ من هێشتا یێ بچووک بوو ده‌مێ ئه‌م دچووینه مالان من گه‌له‌ک شه‌رم دکر و گه‌له‌ک جارا من شه‌رم دکر ل مالا خوارنێ بخۆم.
ل ساڵا 1979 بابێ من ژی لگه‌ل هه‌ڤالێن خوه که‌فته ڕێ به‌ره‌ڤ ڕۆژهه‌لاتێ کوردستانێ، ژ بۆ ئه‌نجامدانا کۆنگرا نه‌هێ یا پارتی. برایێ من زاهر ژی لگه‌ل چوو. ده‌م زستان و سڕ و سه‌قه‌مه‌کا دژوار بوو. بڕێڤه هه‌تا چووین و هاتین سڕێ ل برایێ من دا. چ نووژدار و ده‌رمان ژی لگه‌ل وان نه‌بوون کو چاره‌سه‌ریا وی بکه‌ن. هه‌تا ئه‌و گه‌هه‌شتینه ده‌ڤه‌را چه‌لێ ڕه‌وشا وی گه‌له‌کا خراب بوو. مه ئه‌و ڤڕێکره جوله‌مێرگێ بۆ چاره‌سه‌ریێ، به‌لێ مخابن ئێدی دره‌نگ بوو بۆ چاره‌سه‌ریێ و وی ژیانا خوه ژ ده‌ستدا.
ل هه‌ردوو ئالیان هه‌ر دوژمنن
ئه‌م ل سه‌ر ئه‌رکێ خوه یێ پێشمه‌رگاتیێ به‌رده‌وام بووین. مالێن مه ژی هه‌ر ل گوندێ ماریفا ل ده‌ڤه‌را چه‌لێ بوون. به‌لێ پشتی کۆده‌تایا له‌شکه‌ریا 12 ئه‌یلولا ساڵا 1980 ل ترکی هاتیه کرن، ئێدی زۆڵم و زۆریه‌کا زێده ل باکوورێ کوردستانێ هاته‌کرن و به‌رپێن مه ژی ته‌نگاڤ بوون و ئه‌م ئیدی نه‌شیاین دناڤ باکوورێ کوردستانێ دا خوه بپارێزین. هه‌ر چه‌وا بیت مه ل خوه کره ساڵا 1981، پاشی مه مالێن خوه ژ باکوورێ کوردستانێ ڤه‌گوهاستنه گوندێ ئه‌لهـ ل ده‌ڤه‌را نێره. هه‌لبه‌ت ئه‌و ده‌ڤه‌ر هه‌موو چه‌ند ساڵه‌ک بوو کو حکومه‌تا ئیراقێ وێران کربوو و خه‌لکێ وان ژی ده‌ربه‌ده‌رکربوو.
ئێدی ل ساڵا 1981 پشتی مه مالێن خوه ڤه‌گوهاستینه ناڤ ئاخا باشوورێ کوردستانێ، وی ده‌می شیمال زبێر زێباری و برایێن خوه ژی هاتن و گه‌هه‌شتنه شوڕشێ. بڕیارا دامه‌زراندنا لژنا ئاکرێ ده‌رکه‌فت و شیمال بوو به‌رپرسێ لژنێ. وی ده‌می ئه‌م ژی هاتینه ڤه‌گوهاستن بۆ لژنا ناڤبری. به‌لێ پشتی ده‌مه‌کی ناکۆکی دناڤبه‌را مه و شیمالی دا ده‌رکه‌فت.
بێڕیزی و دلشکاندن
ل ساڵا 1985 هینگێ مه ماڵا خوه ئینابوو گوندێ بیاوێ. ئه‌م و لگه‌ل بابێ من ژی گرێدای لژنا ئاكرێ بووین. وی ده‌می شه‌هید محه‌مه‌د سالح بۆتی ببوو به‌رپرسێ لژنا ئاکرێ. شه‌ڤه‌کێ لژنه هاته گوندێ بیاوێ و ب شه‌ڤ سه‌میناره‌ک دا گوندیان. ئه‌حمه‌د سکرینی و سه‌ربه‌ست له‌زگین ژی لگه‌ل شه‌هید محه‌مه‌د سالحی بوون، لگه‌ل هێزه‌کا پێشمه‌رگه‌ی.
وێ شه‌ڤێ دناڤ سه‌مینارێ دا شه‌ڕه‌ده‌ڤه‌ک دناڤبه‌را مه و هه‌ڤالێن لژنێ دا ڕوودا. پاشی بابێ من ژی هات دا کو بزانیت کانێ مه‌سه‌له چیه. مخابن گه‌له‌ک بێڕێزی ب وی هاته کرن و ئه‌و گه‌له‌ک هاته ئیشاندن.
ڤێ چه‌ندێ کاریگه‌ریه‌کا گه‌له‌کا مه‌زن ل مه کر. چونکی هه‌تا هینگێ ژ به‌ر خوه ڕاگری و قوربانیدانا مالباتا مه، ل هه‌ر جهه‌کی دناڤ خه‌لکی و شوڕشێ و پارتی دا، ڕێزه‌کا مه‌زن ل مه دهاته گرتن و هه‌میا بچاڤه‌کێ ڕێزێ ل مه ته‌ماشه دکر. به‌لێ ڤێ جارێ ئه‌م بێ ئه‌گه‌ر گه‌له‌ک هاتینه شکاندن و ئێشاندن. ئه‌ڤه ژی بوو ئه‌گه‌را هندێ کو ئه‌م گه‌له‌ک دلگران ببین.
جه‌نابێ سه‌رۆک بارزانی بڤێ ڕوودانێ هاته ئاگه‌هدارکرن و زانی بابێ من گه‌له‌کێ هاتیه ئێشاندن و زێده یێ دلگران بووی. لۆما جه‌نابێ وی برووسکه‌یه‌ک بۆ بابێ من لێدا و داخواز ژێ کر کو بچیته سه‌رکردایه‌تیێ بۆ دیتنا سه‌رۆکی. بابێ من ژی چوو ل باره‌گایێ مه‌کته‌با سیاسیا پارتی ل ڕاژان ل ڕۆژهه‌لاتێ کوردستانێ، هه‌ڤدیتن لگه‌ل جه‌نابێ سه‌رۆکی کر و بابه‌ت هه‌موو بدرێژی بۆ شرۆڤه‌کر. هه‌ر ل وێرێ ژی بابێ من گۆته جه‌نابێ سه‌رۆک بارزانی: ئێدی جهێ من دناڤ ڤێ شوڕشێ دا نه‌مایه و من خرابترین بڕیار دژیانا خوه دا یا دای، ئه‌و ژی ئه‌وه دێ چم خوه ڕاده‌ستی دوژمنێ خوه که‌م! جه‌نابێ سه‌رۆکی گه‌له‌ک هه‌ول لگه‌ل بابێ من دان، به‌لێ ئه‌و ب چ شێوا قایل نه‌بوو کو بمینیت. وی هه‌ر ل وێرێ خاترا خوه ژ سه‌رۆکی خواست و گۆتێ: دێ ڕاست چم مال و زاڕۆکێن خوه به‌م و چمه ناڤ دوژمنی. دیسان ژی وه‌کر. ژ سه‌رکردایه‌تیێ زڤڕی و هات ڕاست ئه‌م ژی لگه‌ل خوه برین و ئه‌م چووینه ناڤ حکومه‌تێ.
ل ناڤ دوژمنی ژی خه‌بات و قوربانیدان به‌رده‌وام بوو
پشتی ئه‌م چووینه خوارێ، مه ماڵا خوه بره مۆسل. هه‌رچه‌نده ئه‌م زێده هاتبووینه ئێشاندن ژ لایێ لژنا ئاکرێ ڤه و ئه‌م گه‌له‌ک ژی دلگران ببووین، به‌لێ پا کوردایه‌تی دناڤ خوینا مه دابوو. لۆما ئه‌م نه‌دشیاین چ جارا ژ کوردایه‌تی و وه‌ڵاتپارێزیێ جودا ببین. ل ناڤ دوژمنی ژی به‌رده‌وام مه کارێ ڕێکخستنا پارتی دکر. برایێ من فه‌رزی به‌رپرسێ ڕێکخراوه‌کا نهێنیا ڕێکخستنا پارتی بوو. پسمامێ مه عارف ماڵا وی ل دینارتێ بوو. ئه‌و ژی هه‌ر لگه‌ل وێ ڕێکخراوێ بوو.
ل ئه‌یلولا ساڵا 1989 هنده‌ک به‌ڵاڤۆک و مینێن بچووک یێن برایێ من فه‌رزی و پسمامێ من عارف عه‌بدوللا شینو، ب ڕێکا هنده‌ک سیخوڕان، که‌فتنه ده‌ستێ ئه‌منا مۆسل و وان ئه‌و هه‌ردوو گرتن و به‌رزه‌کرن. ئه‌و ده‌مێ فه‌رزیێ برایێ من هاتیه گرتن، تازه شه‌ش مه‌هـ بوو وی شه‌هیانا خوه کری و زه‌وجی.
مه چ جهـ و چ ڕێک نه‌هێلان کو ئه‌م ل دووڤ نه‌گه‌ڕیاین. هه‌لبه‌ت جارێن هۆسا ژی هولکا ئه‌من و ئیستخبارات و سه‌رۆک جاشا و ئاغا بوو. هه‌ر ئێکی ژ وان دگۆت: هنده‌ک پارا بینن دێ ل به‌ر گه‌ڕیێم، دێ وان ده‌مه به‌ردان. هندی مه تشته‌ک هه‌ی مه فرۆت و کره پاره و کره ده‌ڤێ وان و ئه‌م که‌فتینه بن ده‌ینا، کو پشتی 10 ساڵان ژی هه‌ر مه ئه‌و دین ددان. لێ مخابن نه‌به‌س وان ئه‌و ڕزگار نه‌کرن، هه‌تا نه گۆته مه کا ل کیڤه‌نه ژی.
هه‌رچه‌نده فه‌رزیێ برایێ من به‌رپرسێ ڕێکخراوه‌کێ ژی بوو، به‌لێ د سه‌ر هندێ ڕا کو ئه‌شکه‌نجه‌یه‌کا هۆڤانه ل وی کربوو ژی، به‌لێ وی دانپێدان ل سه‌ر چ هه‌ڤالێن خوه نه‌کربوو. هه‌ر ژ ده‌مێ گرتین و هه‌تا سێداره‌داین دروست ساڵه‌ک ده‌رباز بوو. د ده‌مێ وێ ساڵێ هه‌میێ دا مه چ ژ وان نه‌زانی. ته‌نێ جاره‌کێ که‌سه‌ک ژ زیندانێ هاتبوو ئازادکرن. وی گۆتبوو: من فه‌رزی یێ دیتی د زیندانه‌کا ئه‌منێ ڤه ل هه‌ولێرێ. ویا گۆتیه من: ئه‌گه‌ر تۆ ئازاد بووی، بێژه ماڵا مه؛ بلا نه‌ترسن، ئه‌ز یێ بتنێ مه. که‌واته من ناڤێ که‌سێ نه‌دایه وان.
پشتی ساڵه‌کێ هاتینه به‌رزه‌کرن و ئه‌م دبێ ئاگه‌هـ ژ وان، ل ڕۆژا 26/9/ 1990 حکومه‌تا ئیراقێ برایێ من فه‌رزی و پسمامێ من عارف سێداره‌دان. ده‌مێ مه ته‌رمێن وان وه‌رگرتین، هێشتا شوونوارێن ئه‌شکه‌نجا هۆڤانه ل سه‌ر له‌شێن وان ددیاربوون.
ڤه‌گه‌ڕا ده‌ڤه‌رێ
ده‌مێ شه‌رێ ئیراق و كوێتێ ده‌ستپێكری، ئه‌م ژ مۆسل ڤه‌گه‌ڕیاین و چووینه ده‌ڤه‌را نه‌هله.ل سه‌رهلدنا ساڵا 1991 ژی ئه‌م لگه‌ل بابه‌كر زێباری پشکدار بووین. وی ده‌می 30 پێشمه‌رگه لگه‌ل مه بوون. د وان شه‌ڕان دا مه شه‌هیده‌ک ژی دا.
پشتی سه‌رهلدان شکه‌ستی، مه مالێن خوه برنه دیانا و هه‌تا هاڤینا وێ ساڵێ ئه‌م ل وێرێ ماین. پشتی هینگی دووباره ئه‌م ڤه‌گه‌ریاینه ڤه ده‌ڤه‌را نه‌هله.
د شه‌ڕه‌کی دا من چاڤه‌کێ خوه ژ ده‌ستدا
هه‌لبه‌ت پشتی سه‌رهلدانێ ژی ئه‌ز و بابێ خوه و برایێ خوه هه‌ر پێشمه‌رگه‌ی بووین. مخابن شه‌ڕێن ناڤخۆ ده‌ستپێکر و ئه‌م که‌فتینه ناڤ. ل هاڤینا ساڵا 1995 ئه‌ز ل شه‌ڕه‌کی ل ڕه‌واندز بریندار بووم. پاشی ل ساڵا 1997 دیسان ل شه‌ڕه‌کی دی ل شه‌قلاوه ئه‌ز بریندار بووم و من چاڤه‌كێ خوه ژده‌ستدا.
