دیدارسەرەکی

وه‌یسی ئه‌حمه‌د عبدالرحمن بناڤی

سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ، د بەردەوامیا بزاڤ و چالاکیێن خوە دا ل رێکەفتی 29/3/2023  دیدارەرکێ دگەل پێشمەرگێ دێرین وه‌یسی ئه‌حمه‌د عه‌بدولره‌حمان بناڤی سازدکەت و دیرووکا خەباتا وی مینا بەلگەنامەیەکا گرنگ تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.

وه‌یسی ئه‌حمه‌د عه‌بدولره‌حمان بناڤی ل گوندێ‌ ئاسهێ‌ ل ده‌ڤه‌را به‌رواری بالا ل سالا 1954 هاتیه‌ سه‌ر دونیایێ.‌ ل وی ده‌می ئه‌ردێ‌ وان ل ئاسهێ‌ هه‌بوو و دایك و بابێن وی ل وێرێ‌ ژیاینه‌. پاشی ماڵا وان ژ وێرێ هاتیه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ گوندێ مالتا ژێرێ‌، ل باشوورێ دهۆکێ، کو نوکه‌ بوویه‌ تاخه‌کێ باژێڕێ دهۆکێ. بابێ‌ وی وه‌ک پۆلیسێ‌ پاراستنا نه‌فتێ‌ هاتیه‌ دامه‌زراندن. لۆما ده‌ستپێکێ ئه‌و چووینه‌ عه‌نزاله‌، پاشی كه‌ركووكێ‌ و بێجی. پشتی هینگێ دیسان زڤڕینه‌ڤه‌ مالتایێ. پشتی ئه‌و زڤڕینه‌ ماڵتایێ،‌ بابێ‌ وی وه‌ک پولیسێ سنووری ل گوندێ‌ ئوره‌ به‌رده‌وامی دایه‌ کارێ خوه‌‌.
ل سالا 1961 ده‌مێ کو ژیێ وه‌یسی 7 ساڵ بوویه‌ شوڕشا ئه‌یلولێ ده‌ستپێکریه‌‌، ژ به‌ر کو بابێ وی ئه‌ندامه‌کی چالاکێ پارتی بوو، وی ده‌ستێ خوه‌ دانا سه‌ر مه‌خفه‌را پولیسا ل ئوره‌، کو ئه‌و بخوه‌ ژی پولیسێ وێ بوو وئێکسه‌ر په‌یوه‌ندی ب شوڕشێ کر و بوو پێشمه‌رگه‌. وه‌یسی ژی لگه‌ل مالباتا خوه‌ و لگه‌ل بابێ خوه‌ دچنه‌ ناڤ شوڕشێ.
پشتی هینگێ حکومه‌تا ئیراقێ ده‌ستپێدکه‌ت گوندێن ده‌ڤه‌رێ، ژ وان ژی گوندێ ئوره‌، ب فرۆکێن جه‌نگی بۆمباران دکه‌ت. د ئه‌نجامێ ڤێ بۆمبارانێ دا ترسه‌کا مه‌زن دکه‌ڤیته‌ ناڤ خه‌لکی. هه‌لبه‌ت د ڤی ده‌می دا هێشتا بارزانیێ نه‌مر لگه‌ل هێزێن پێشمه‌رگه‌ی نه‌گه‌هه‌شتبوونه‌ ده‌ڤه‌را به‌هدینان. ل وی ده‌می پڕانیا خه‌لکێ ژ ترسا خوه‌ ڕاده‌ستی حکومه‌تا ئیراقێ دکه‌ن. هنده‌ک ژی دگه‌هنه‌ ئاغا و به‌گا و دبنه‌ جاشێن دوژمنی. ئه‌حمه‌دێ چاڤشین بابێ وه‌یسی و لگه‌ل ئه‌حمه‌د شانه‌ی و عه‌لیێ‌ مه‌دینایێ‌ و یوسفێ‌ بێدوهی، لگه‌ل هنده‌ک که‌سێن دیێن دلسۆز و ئه‌ندامێن پارتی، وان خوه‌ دانه‌ چیا و ڕاده‌ستی دوژمنی نه‌بوون. هه‌تا کو بارزانی ب هێزێن خوه‌ ڤه‌ گه‌هه‌شتیه‌ ده‌ڤه‌رێ، ئه‌و ئێکسه‌ر گه‌هه‌شتنه‌ بارزانی و بوونه‌ پێشمه‌رگه‌.

 

ل 15 ساڵیێ تڤه‌نگا بابێ دهه‌لگریت و دبیته‌ پێشمه‌رگه‌

وه‌یسی دبێژیت: بابێ من یێ به‌رده‌وام بوو ل سه‌ر ئه‌رکێ خوه‌ یێ پێشمه‌رگاتیێ، به‌لی ژ به‌ر سه‌ختیا ژیانێ ئه‌م نه‌شیاین ل ده‌ڤه‌رێن ناڤ شوڕشێ خوه‌ خودان بکه‌ین، لۆما ده‌یکا من ئه‌م ئیناینه‌ڤه‌ ماڵتایێ، چونکی مه‌ مال و ئه‌رد ل وێرێ هه‌بوون.
 ‌ بابێ من ل وی ده‌می ببوو به‌رپرسێ گرۆپه‌کا پێشمه‌رگه‌ی. پشتی شه‌ڕێ مه‌زنێ چیایێ مه‌تینا ل ساڵا 1963، ئه‌رکێ وی و هه‌ڤالێن وی هه‌ر ل چیایێ مه‌تینا بوو. زستانێ دناڤ به‌فرێ دا ل چیایێ مه‌تینا سڕێ ل بابێ من دا و ئه‌و نه‌خۆش بوو. ده‌ستپێکێ بارزانیێ نه‌مر ئه‌و ڤڕێکره‌ ئیرانێ لێ هه‌ر چاره‌سه‌ریا وی نه‌بوو. پشتی هینگێ شوڕشێ ئه‌و ڤڕێکره‌ ماڵتایێ. ده‌مێ گه‌هاندیه‌ ماڵتایێ ڕه‌وشا وی گه‌له‌کا خراب بوو. مرۆڤێن مه‌ ئه‌و بره‌ به‌غدا بۆ چاره‌سه‌ریێ، لێ مخابن ل وێرێ ژی هه‌ر چاره‌سه‌ریا وی نه‌بوو. لۆما ئه‌و زڤڕانده‌ڤه‌ ماڵتایێ و  ل سالا 1968 ل ماڵتایێ وه‌غه‌را دوماهیێ کر.
بناڤی زێده‌تر دبێژیت: ل ساڵا 1969 کو ژیێ من 14 ساڵ بوو، من ژی په‌یوه‌ندی ب گرۆپا بابێ خوه‌ کر، یا کو محه‌مه‌د عه‌لی بناڤی ببوو به‌رپرسێ وێ. ئه‌ز ل چیایێ مه‌تینا گه‌هه‌شتمه‌ وان. ل هنداڤی بامه‌ڕنێ و قه‌دشێ. وان تڤه‌نگه‌کا بڕنۆ دا من. به‌لێ ژ به‌ر کو ئه‌ز هێشتا گه‌له‌کێ بچووک بووم، ئه‌ز نه‌دشیام تڤه‌نگێ هه‌لگرم. ژیانا پێشمه‌رگاتیێ ژی گه‌له‌کا دژوار بوو. شه‌ڕ و بۆمباران، سه‌رما و برس. دیاربوو ئه‌ز ژی ب وی ژیێ بچووک ژ ده‌رحه‌ق ڤێ ژیانێ ده‌رنه‌دکه‌تم. لۆما وان ئه‌ز ڤڕێکرمه‌ گوندێ مه‌ بناڤیێ، هه‌تا کو ئه‌ز دگه‌همه‌ ژیه‌کی کو بشێم پێشمه‌رگاتیێ بکه‌م.
ئێدی ل ساڵا 1970په‌یمانا 11 ئادارێ هاته‌ ئیمزاکرن و ئاشتی هاته‌ ڕاگه‌هاندن دناڤبه‌را شوڕشێ و حکومه‌تا ئیراقێ دا. ئێدی ژیێ من ژی ببوو 16 ساڵ، وی ده‌می ئه‌ز ژی ب فه‌رمی بوومه‌ پێشمه‌ر‌گه‌.‌ بهارا وێ ساڵێ ب هه‌لکه‌فتا په‌یمانا 11 ئادارێ، ئاهه‌نگه‌کا مه‌زنا نه‌ورۆزێ ل چه‌مێن خوشانکێ، ل سه‌ر خابووری به‌رامبه‌ر بێگۆڤا هاته‌ کرن و من ژی لگه‌ل لژنا ئامێدیێ یا پارتی دیمۆکراتی کوردستان پشکداری تێداکر، کۆ بۆ من هه‌سته‌کا گه‌له‌کا خۆش بوو

ئازادیا مه‌ گه‌له‌کا کورت بوو

وه‌یسی بناڤی دبێژیت: ل وان 4 ساڵێن ئاشتیێ ئه‌ز هه‌ر پێشمه‌رگه‌ بووم  و ل مالتایێ‌ دژیام. لێ مخابن دوژمنی جاره‌کا دی ل بهارا ساڵا 1974 هێرشکره‌ڤه‌ سه‌ر کوردستانێ و شه‌ڕی ده‌ستپێکره‌ڤه‌.
 وی ده‌می ئه‌ز ل گه‌ل هێزا ئامێدیێ‌ بووم. ئه‌رکێ مه‌ که‌فته‌ چیایێ‌ زاوا ل باشوورێ دهۆکێ. وی ده‌می سه‌لیم ئه‌سعه‌د خۆشه‌ڤی فه‌رماندێ هێزا ئامێدیێ بوو. ئه‌حمه‌د شانه‌ ژی فه‌رماندێ به‌تالیونێ بوو. به‌تالیونا مه‌ ئه‌م نێزیكی 400 پێشمه‌رگه‌یان بووین. ده‌مه‌کی هێزێن دوژمنی ب له‌شکه‌ر، جاش، تانگ و تۆپێن گران، ژ دوو ئالیاڤه‌ هێرشی مه‌کر. وی ده‌می باره‌گایه‌كێ‌ مه‌ ل گوندێ كه‌له‌به‌درێ‌ بوو و ئێک ژی ل گوندێ‌ زاوا، ل قۆنتارا چیایێ زاوا (چیایێ ڕه‌ش) بوون. دوژمنی هه‌م ژ ئالیێ باشوور ڤه‌، ژ فه‌یدیێ و ده‌شتا قائیدیاڤه‌ ب له‌شکه‌ر و جاش و تانگ و زریپۆش و تۆپان هێرشی مه‌کر و هه‌م ژی ژ دهۆکێ ڤه‌ دیسان ئه‌م ب تۆپ و تانگا بۆمباران دکرین. چه‌کێ مه‌ ژی تنێ چه‌کێ سڤک بوو. چه‌که‌کێ دۆشکا مه‌ هه‌بوو ل سه‌رێ چیایێ. ئه‌و ژی دوژمنی ژناڤبر و ئه‌و پێشمه‌رگێ ل سه‌ر شه‌هیدکر. شه‌ڕ گه‌له‌ک دژوار و گه‌رم بوو. مه‌ دوو شه‌هید دان ب ناڤێ‌ سالح و محه‌مه‌د. ل دانێ‌ شه‌ڤێ‌ مه‌ خوه‌ ڤه‌كێشا بۆ ئالیێ ڕۆژهه‌لاتی و ل لایێ‌ گوندێ‌ ئێتیتێ‌ و نزاركێ‌ ڕا ئه‌م هاتینه‌ باره‌گایێ‌ سه‌لیمێ ئه‌سعه‌دی ل پشتا سندورێ‌. ئێدی ئه‌م ل وێرێ‌ ماین. چیایێ‌ زاوا ژی ژلایێ‌ سۆپایێ‌ ئیراقێ‌ ڤه‌ هاته‌ كونترۆلكرن.
پشتی هینگی به‌تالیونه‌کا نوو هاته‌ دامه‌زراندن و محه‌مه‌د عه‌لی بناڤی بوو فه‌رماندێ وێ. ئه‌م ژی هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ وێ به‌تالیونێ و ئه‌م ڤه‌گوهاستین بۆ ده‌ڤه‌را باله‌کایه‌تی. ئه‌ز دناڤ ڤێ به‌تالیونێ دا بوومه‌ جێگرێ فه‌رماندێ فه‌سیلێ. ل ده‌ڤه‌را باڵه‌کایه‌تی ئه‌رکێ مه‌ ل گوندێ‌ ل به‌رزێوه‌ بوو، ل باکوورێ باژێڕکێ دیانا. ل وێرێ ژی، ژبلی تۆپباران و بۆمبارانێن به‌رده‌وام، گه‌له‌ک جارا هێرشێن ئه‌ردی ژی یێن دوژمنی دهاتنه‌ سه‌ر مه‌. دوماهی شه‌ڕ ل ئادارا ساڵا 1975 ئه‌م تێدا پشکداربووین. ئه‌م د شه‌ڕی دا بووین و نووچه‌یا شکه‌ستنا شوڕشێ گه‌هه‌شته‌ مه‌.

 

ژ ناسریێ بۆ چیایێ مه‌تینا

 پشتی شكه‌ستنێ‌ ئه‌ز ژی لگه‌ل گه‌له‌ک هه‌ڤالێن دی ئه‌م چووین و بووینه‌ په‌نابه‌ر ل ئیرانێ‌. وی ده‌می خوشک و برایێن من هه‌موو دبچووک بوون و ئه‌و لگه‌ل ده‌یکا من مابوونه‌ ل ماڵتایێ. مه‌زنێ وان ئه‌ز بووم. لۆما گۆڕبهه‌شتی ئه‌سعه‌د خۆشه‌ڤی گۆته‌ من: بابێ ته‌ یێ شه‌هید بووی. ده‌یکا ته‌ و خوشک و برایێن ته‌ ژی دبێ خودانن. پێدڤیه‌ تۆ بچی دا کو سه‌ره‌گوهیا وان بکه‌ی. ئه‌م دێ هه‌ر ده‌ست ب شوڕشێ که‌ینه‌ڤه‌. هه‌رده‌مێ مه‌ ده‌ستپێکر تۆ دێ هێی و بیه‌ڤه‌ پێشمه‌رگه‌ لگه‌ل مه‌. وی 300 دینار ژی دانه‌ من و ئه‌ز هاتم ل حاجی ئومه‌ران من خوه‌ ڕاده‌ستی حکومه‌تا ئیراقێ کر. وان ژی ئێکسه‌ر ئه‌ز گرتم و دوورئێخستم و هاڤێته‌م باژێڕێ ناسریێ ل باشووڕێ ئیراقێ. ئه‌ز هه‌تا سالا 1976 ل ناسریێ‌  وه‌ک ده‌سته‌سه‌ر و دوورئێخستی مام.
وه‌یسی دبێژیت: ئه‌ز ژ ئیرانێ ژی هاتم، من خوه‌ ڕاده‌ست ژی کر، لێ مخابن ڤان زاڵمان نه‌هێلا ئه‌ز بدیتنا مالباتا خوه‌ خوه‌ش ببم. ئێدی من هزر ل پلانه‌کێ کر کو خوه‌ ژ ده‌ستێ وان ڕزگاربکه‌م و و خوه‌ بگه‌هینمه‌ چیا. ل مه‌ها 6/1976 من گۆته‌ به‌رپرسێ به‌عسیا: ئه‌گه‌ر تۆ ده‌لیڤێ‌ بده‌یه‌ من بچمه‌ سه‌ره‌دانا مالباتا خوه‌، دێ بۆ ته‌ هنگڤینێ کوردستانێ ئینم. ئه‌و ژی رازی بوو. من ئێكسه‌ر دا ڕێ‌ بۆ دهۆکێ. ئه‌ز ل سه‌ر بانێ‌ شه‌مه‌نده‌فرێ‌ سوار بووم هه‌تا مۆسل. ژ وێرێ ژی ب تۆمبێلێ چووم  و من خوه‌ گه‌هانده‌ گوندێ چه‌لکێ ل ده‌ڤه‌را کانیماسێ. ئه‌ز چوومه‌ ده‌ف سه‌ید نایف چه‌لکی. وی ژی ئه‌ز گه‌هاندمه‌ گوندێ بابیرێ ده‌ف کادرێ شوڕشێ مسته‌فا مزووری و گرۆپا ویا پێشمه‌رگه‌ی. وی ده‌می سه‌ید نوری چه‌مسه‌یدی و عه‌بدوللا ده‌رگه‌لكی و تاهایێ چه‌مسه‌یدی ژی لگه‌ل بوون. وه‌یسی دبێژیت: ده‌ما ئه‌ز گه‌هه‌شتیمه‌ پێشمه‌رگا وان ژ گونده‌کی ژ وان سیخوڕه‌کی دوژمنی گرتبوو. پشتی هینگێ ژی هه‌ڤالا ڕه‌شاش بڕنۆیه‌ک دا من و ئه‌ز ب چه‌ک که‌فتم.

دووبه‌ره‌کیا وان بوو و ئه‌م بووینه‌ به‌رخێ قوربانی

وه‌یسی دبێژیت: ئه‌ز هه‌تا سالا 1977 لگه‌ل وان هه‌ڤالان مام. پاشی ل وێ ساڵێ ئازاد به‌رواری هاته‌ ده‌ڤه‌رێ، ئه‌ز چوومه‌ دگه‌ل دا. وی ده‌می باره‌گایێ هه‌رێما دوو ل هه‌رک و بێداڤ بوو و یێ سامی عبالرحمن ژی ل گه‌لیێ گۆسته‌ی بوو. ئه‌رکێ مه‌ ژی پتر ل وێ ده‌ڤه‌رێ بوو. ئه‌ز وه‌ک به‌رپرسێ گرۆپا پاراستنا ئازاد به‌رواری لگه‌ل وی بووم.
وه‌یسی به‌رده‌وام دکه‌ت و دبێژیت: ل ساڵا 1979 به‌ری کۆنگرا نه‌هێ یا پارتی دووبه‌ره‌کیه‌ک دناڤ به‌رپرس و کادرێن شوڕشێ دا په‌یدا بوو ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان. مه‌ وه‌ک پێشمه‌رگه‌ بدروستی نه‌دزانی کانێ ئه‌گه‌رێ ڤێ دووبه‌ره‌کیێ چیه‌. دووبه‌ره‌کی ژی ژ ئالیه‌کی ڤه‌ سامی عبدالرحمن، جه‌وهه‌ر نامق و هنده‌ک کادرێن دی بوون. ئالیێ دی ژی ئازاد به‌رواری، د. که‌مال که‌رکوکی، مسته‌فا نێروه‌ی و ئه‌حمه‌د شانه‌ بوون.
پشتی ڤێ ئارێشێ ئازاد به‌رواری دڤیا بۆ کاره‌کی بچیته‌ ڕۆژئاڤایێ کوردستانێ و سوریێ. ئه‌ز هه‌تا باره‌گایێ هه‌رێما ئێک/لقا ئێک ل کۆماته‌ی دگه‌ل چووم. پشتی ئازاد چووی و ده‌رباز بووی، جه‌وهه‌ر نامقی ل کۆماته‌ی ئه‌ز ژ چه‌ککرم. نه‌ مه‌ تێ و نه‌ مه‌ ژێ ئه‌م بووینه‌ به‌رخێ قوربانی بۆ دووبه‌ره‌کیا وان.

 

هه‌ڤالێ مه‌ بده‌ستێ مه‌ هاته‌ بریندارکرن

پاشی وه‌یسی بتنێ ژ کۆماته‌ی دچیته‌ گوندێ شیڤ ڕه‌زانی و د ده‌ڤه‌را سنوورێ باکوور و باشوور ڕا خوه‌ دگه‌هینیته‌ هه‌رک و بێداڤ و ژ وێرێ ژی خوه‌ دگه‌هینیته‌ ڕۆژهه‌لاتێ کوردستانێ.
 پشتی ئه‌نجامدانا کۆنگرا نه‌هێ یا پارتی، وه‌یسی لگه‌ل هێزه‌کا پێشمه‌رگه‌ی، ب سه‌رپه‌رشتیا سه‌ید سالح و شه‌هید شه‌عبان غه‌فاری تێنه‌ڤه‌ ده‌ڤه‌را به‌هدینان و باره‌گایێ لقا ئێک ل کۆماته‌ی. وی ده‌می ژی سه‌ید سالح دبیته‌ به‌رپرسێ لژنا ئامێدیێ و وه‌یسی ژی دبیته‌ پێشمه‌رگێ وێ لژنێ.
وه‌یسی دبێژیت: ئێکه‌مین چالاکیا مه‌ پشکداری تێدا کری؛ گرتنا بنگه‌هێ له‌شکه‌ریێ دوژمنی بوو ل سوارکا وه‌لێ، ل چیایێ کێسته‌. مه‌ها گولانا ساڵا 1980 بوو. ئه‌گه‌ر شاش نه‌بم ئه‌م 24 پێشمه‌رگه‌ بووین ب سه‌رپه‌رشتیا سه‌ید سالح و شه‌هید شه‌عبان غه‌فاری. هنده‌ک ژ وان پێشمه‌رگێن بیرا من ل ناڤێن وان تێت ئه‌ڤه‌ بوون؛ حه‌جی فه‌قه‌ بناڤی، محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د بناڤی، ئیبراهیمێ‌ ئوره‌یی، سه‌لیم هدێنه‌یی، شه‌ش پێشمه‌رگێن بۆسه‌لی و شه‌هید سه‌عید سپینداری. ئه‌م چووینه‌ هنداڤی جادێ‌ و ل به‌رامبه‌ر ره‌بیێ‌ راوه‌ستیاین، شه‌عبانی ل ده‌مژمێر سفر بازۆكه‌ك دانا‌ ره‌بیێ‌  و مه‌ هێرش كرێ‌. لێ‌ مه‌ نه‌زانی جاده‌ یا بڕییه‌ و هنده‌ك هه‌ڤالێن مه‌ د جادێن دا كه‌ڤتن، لێ‌ ئه‌م نه‌ راوه‌ستیاین هه‌تا چووینه‌ د ره‌بیێ‌ دا و بتنێ‌ سه‌ربازه‌ك مابوو تێدا، ئه‌و ژی هاته‌ كوشتن. هه‌ڤالێ‌ مه‌ سه‌لیم هدێنه‌ی ب شاشی بده‌ستێ هه‌ڤالێن مه‌ هاته‌ بریندارکرن. مه‌ چه‌ک و ده‌ستکه‌فته‌کێ باش ژ وی بنگه‌هێ دوژمنی، وه‌ک ده‌ستکه‌فت مه‌ ئینا و ئه‌م زڤڕینه‌ڤه‌ کۆماته‌ی.

سه‌رێ حه‌مێ و دوو شه‌هید

وه‌یسی دبێژیت: مه‌هه‌کێ پشتی چالاکیا سوارکا وه‌لێ، مه‌ ڤێ جارێ به‌رێ خوه‌ دا بنگه‌هێ دوژمنی یێ سه‌رێ‌ حه‌مێ‌، کو ژ ئالیێ باشووری ڤه‌ دکه‌ڤیته‌ هنداڤی گوندێ بریفکا و چه‌قه‌لا و ژ باکوور ژی ڤه‌ دکه‌ڤیته‌ هنداڤی گوندێ هرورێ. مه‌ هێرشا خوه‌ ده‌ستپێکر و د ده‌مێ 10 ده‌قیقان دا ئه‌م گه‌هه‌شتینه‌ دناڤ بنگه‌هی دا. سه‌ید سالحی گۆت: ئه‌و جهێ‌ ئارپیچی ڤێكه‌ڤتی د وێرێ‌ را هه‌رنه‌ ژوو. عه‌بدوللا ئوره‌یی گۆته‌ من: ئه‌م دێ‌ ل پشت زڤرین دا کو که‌س ژ دوژمنی ڕزگار نه‌بیت. ئه‌م چووین و هه‌ر ئێكسه‌ر گولله‌یه‌ك ب پێ‌ سه‌ید سالحی كه‌ڤت و بریندار بوو. ل وی ده‌می سه‌ربازه‌ك مابوو د به‌ر دیواری و تۆتیایێ‌ را. ده‌می ئه‌م چووینه‌ د ژوورڤه‌ وی سه‌ربازی ته‌قه‌ ل پێشمه‌رگان كر و نایف سه‌عدی زاویته‌ی و عه‌بدوللا  ئوره‌ی ژی ته‌قه‌ ل وی کر و هه‌ر سێ‌ پێكڤه‌ دكه‌ڤن. هه‌ردوو پێشمه‌رگه‌ شه‌هید دبن و ئه‌و سه‌ربازه‌ ژی دهێته‌ كوشتن.

 

برینداربوون

وه‌یسی به‌رده‌وام دکه‌ت: ئێدی ل پایزا سالا 1980 ئه‌م وه‌ک هیزێن لقا ئێک ب سه‌رپه‌رشتیا به‌رپرسێ لقێ د. جه‌رجیس حه‌سه‌ن، سه‌ید سالح و شه‌عبان غه‌فار گه‌ڕه‌کێ ده‌ستپێدکه‌ین، ژ ده‌ڤه‌را به‌رواری بالا، چیایێ مه‌تینا، به‌رێ گاره‌ی، ده‌ڤه‌را چه‌مانکێ و هه‌تا پشتا ئه‌ترووشێ. وی ده‌می حکومه‌تا ئیراقێ چه‌ک بزۆری دا بوو گه‌له‌ک گوندان دا کو ل دژی شوڕشێ بکاربینن. هنده‌ک که‌سان ل هه‌ردوو گوندێن نسرا و ڕه‌به‌تکێ ژی چه‌ک وه‌رگرتبوون. شه‌ڤه‌کێ ئه‌م چووین مه‌ ئه‌و ژ چه‌ککرن و نێزیکی 70 تڤه‌نگا ده‌ستکه‌فتێ مه‌ بوون.
 پشتی هینگی مه‌ ئه‌و چه‌ك ل سه‌ر پێشمه‌رگه‌یان دابه‌شكر و ئه‌م چووینه‌ گوندێ گابێركێ‌. ئه‌ز و محه‌مه‌د خالد باله‌ته‌یی و خالد بانی ماینه‌ ل گابێركێ‌. وێ‌ شه‌ڤێ‌ هیڕشا دوژمنی هاته‌ سه‌ر گوندێ كانیا باسكا. سپێدێ زوو شه‌ڕی ده‌ستپێکر. شه‌هید شه‌عبان  غه‌فار و هه‌ڤالێن مه‌ برێكه‌ڤتن ژ بۆ لێدانا دوژمنی. ئه‌ز و شه‌هید خه‌بات زاویته‌یی پچه‌ک گیروبووین هه‌تا ئه‌م گه‌هشتینه‌ پێشمه‌رگه‌یان. ئه‌م نێزیك بووین دوژمنی گولله‌ تۆپه‌ك هاڤێته‌ مه‌ و ئه‌ز و دوو هه‌ڤالێن دی بریندارکرین. هه‌ڤالان ئه‌م ڕاکرین برینه‌ گوندێ سۆریا و پاشی برینه‌ گوندێ خورپنیێ.

بخوینا شه‌هیده‌ک و چه‌ند برینداران ده‌ڤه‌را شکه‌فتێ ژ دوژمنی هاته‌ پاقژکرن

وه‌یسی دبێژیت: هێشتا برینا من باش چاره‌سه‌ر نه‌ببوو هه‌ڤالان پلانا لێدانا هێزێن دوژمنی ل شکه‌فتێ دانا، ل ده‌ڤه‌را چه‌مانکێ. ل شکه‌فتێ باره‌گایێ فه‌وجه‌کا له‌شکه‌رێ دوژمنی هه‌بوو. چه‌ند بنگه‌هه‌ک ژی ل دۆرا هه‌بوون. پلان هاته‌ دانان کو؛ باره‌گایێ فه‌وجی ب تۆپ و دۆشکا بێته‌ لێدان و سێ بنگه‌هێن دوژمنی ژی هاتنه‌ ده‌ستنیشانکرن بۆ لێدان و گرتنێ. شه‌ڕی ده‌ستپێکر. باره‌گایێ فه‌وجێ باش هاته‌ لێدان. بنگه‌هێ کو هێزا بسه‌رپه‌رشتیا خالد بانی هێرش کربوویێ نه‌هاته‌ گرتن. یێ کو ب سه‌رپه‌رشتیا شه‌هید حه‌مدی به‌گ شێلاز بوو، هه‌ڤالێ وان شکری شێلازی شه‌هید بوو و حه‌مدی به‌گ ژی بریندار بوو، لۆما ئه‌و ژی نه‌هاته‌گرتن. لێ یێ کو بسه‌رپه‌رشتیا شه‌هید شه‌عبان غه‌فار بوو، ئه‌و هاته‌ گرتن و ده‌ستکه‌فتێن باش ژی هاتنه‌ گرتن. ئێدی پشتی ڤێ چالاکیێ دوژمنی هیزێن خوه‌ هه‌موو ژ وێ ده‌ڤه‌رێ ڤه‌کێشان و جاره‌کا دی نه‌زڤڕینه‌ڤه‌ و ده‌ڤه‌ر ب ئێکجاری ئازاد بوو.
وه‌یسی پشتی ڤان چالاکیان دزڤڕیته‌ کۆماته‌ی بۆ بێنڤه‌دانێ. پاشی پشتی حکومه‌تا ئیراقێ ده‌ست ب گرتنا مال و زارۆکێن پێشمه‌رگا کرین، مالا وان ژی دڕه‌ڤیت و دگه‌هیته‌ ناڤ شوڕشێ و ئه‌و ل پاییزا سالا 1981‌ ماڵا خوه‌ دبه‌ته‌ ڕۆژهه‌لاتێ کوردستانێ و ل باژێڕێ نه‌غه‌دێ ئاکنجی دبیت.‌ ل وێرێ سه‌رێ وه‌یسی نشته‌رگه‌ریه‌ک بۆ تێته‌کرن، کو به‌ری هینگێ بریندارببوو.
 پشتی هینگی ل سالا 1982 وه‌یسی دیسا ڤه‌دگه‌ڕیته‌ڤه‌ ده‌ڤه‌رێ و هه‌ر ل لژنا ناڤچا ئامێدیێ به‌رده‌وامیێ دده‌ته‌ پیشمه‌رگاتیا خوه‌.‌ ل پایزا هه‌مان ساڵێ سه‌ید سالح به‌رپرسێ لژنا ئامێدیێ گرۆپه‌کێ پێشمه‌رگا یێ 10 كه‌سی چێدکه‌ت و بسه‌رپه‌رشتیا وه‌یسی وان دهنێریته‌ دۆرێن دهۆکێ، ژ بۆ ئه‌نجامدانا هنده‌ک ئه‌رکێن تایبه‌ت ل وێ ده‌ڤه‌رێ. وه‌یسی دبێژیت: هنده‌ک ژ وان پێشمه‌رگێن بیرا من لێ تێت ئه‌ڤه‌ بوون: رزگار كێسته‌یی، ئه‌حمه‌د کێسته‌یی، قادر کانیمه‌زنی، وه‌یسی ئوره‌یی، سادق بناڤی، ئه‌حمه‌د بناڤی و هنده‌کێن دی.  ڕه‌مه‌زان هدێنه‌ی (ڕه‌مه‌زانێ له‌یلێ) کو هینگێ به‌رپرسێ ڕێکخراوه‌کا مه‌ یا نهێنی بوو و مالا وی ل گوندێ دوولبێ بوو، مه‌ تڤه‌نگه‌ک داڤێ و وی بۆ مه‌ ڕێبه‌ری دکر.
شه‌ڤه‌کێ ژ وان کو مه‌ دڤیا ل ده‌رباز ببین بۆ گوندێن ماڵتا ژێری، گه‌ڤه‌ڕکێ، قه‌سارا و ده‌شتا قائیدیا، ئه‌م ل نێزیک گوندێ حه‌وشکێ که‌فتینه‌ بۆسا دوژمنی گه‌له‌ک بشێوه‌یه‌کی سه‌یر ژێ ڕزگاربووین. پاشی ئه‌م ده‌ربازی ده‌شتا قائیدیا بووین و چووینه‌ ده‌ڤه‌را مزووری، به‌رواری ژێری، به‌رێ گاره‌ی و پاشی ل وێرێ مه‌ لگه‌ل ڕێکخراوا شه‌هید ئه‌نوه‌ر مایی ب سه‌رپه‌رشتیا شه‌هید شه‌عبان غه‌فار ئێکگرت و چووینه‌ ده‌ڤه‌را زێبار، چه‌مانکێ، سوار و سپیندارا، سپنه‌ی و پشتی دوو مه‌ها زڤڕینه‌ڤه‌ باره‌گایێ لژنا ئامێدیێ ل گه‌لیێ بێشیلێ.

 

پلانا مه‌ ئاشکرا بوو

ل ساڵا 1983 لژنا ئامێدیێ پلانه‌ک دانا بۆ لێدان و گرتنا بنگه‌هێن دوژمنی ل سه‌رێ بادۆکێ ل هنداڤی باره‌گایێ فه‌وجا سۆتکی و گوندێ تشیشێ. مخابن دیاره‌ دوژمنی پێزانین وه‌رگرتبوون و که‌تبوونه‌ د ئاماده‌باشیێ دا. ده‌مێ ته‌قا ئێکێ ده‌ستپێکری دوژمنی ژ هه‌موو ئالیان ڤه‌ چه‌په‌رێن مه‌ ئێخستنه‌ بن ئاگرێ چه‌کێ خوه‌ یێ گران و ناڤنجی و سڤک. هه‌ر ل ده‌ستپێکێ هه‌ڤالێ مه‌ فوئاد تۆڤی کو ل سه‌ر تۆپا 57ملم ب گرانی هاته‌ بریندارکرن. ئه‌ز ژی دیسان ژ سه‌رێ خوه‌ هاتمه‌ بریندارکرن. دوژمنی ئێدی هیچ ده‌لیڤا شه‌ڕی نه‌دا مه‌. لۆما هه‌ڤال نه‌چار بوون مه‌ برینداران ڕاکه‌ن و مه‌ خوه‌ ڤه‌کێشا.
پشتی هینگێ ئه‌ز دیسان چوومه‌ڤه‌ ڕۆژهه‌لاتێ کوردستانێ بۆ بێنڤه‌دانێ و چارسه‌ریا برینا خوه‌. پاشی من خوه‌ ڤه‌گوهاست و ئه‌ز بوومه‌ زێره‌ڤانێ باره‌گایێ سه‌رکردایه‌تیێ ل ڕاژان ل ڕۆژهه‌لاتێ کوردستانێ. پاشی ئه‌ز هاتمه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ شنۆ و محه‌مه‌د عه‌لی بناڤی كره‌ به‌رپرسێ‌ مه‌. پاشی ئه‌م ڤه‌گوهاستینه‌ سنووری ل سه‌ر ڕووبارێ گاده‌ری. ل وێرێ‌ مه‌ خاله‌ك بۆ پاراستنا پێشمه‌رگه‌یان دانا، به‌لێ‌‌ باره‌گایێ‌ مه‌ یێ‌ پڕی چه‌ك بوو و مه‌ترسی ل سه‌ر ژیانا مه‌ بوو، پشتی هینگی ئاگر به‌ربوو وی باره‌گایی و ئاڤاهی په‌قی و تشته‌ك نه‌ما و پرت پرت بوون. پشتی هینگی ئه‌ز دیسا چوومه‌ مه‌كته‌ب سیاسی و پاشی ڤه‌گو‌هاستمه‌ شنۆ و مامه‌ ل وێرێ‌ هه‌تا سالا 1991

 

به‌ره‌ڤ کوردستانا ئازاد

وه‌یسی بناڤی دبێژیت: ل سه‌رهلدانا سالا 1991‌ ئه‌ز ل گه‌ل مالباتا خوه‌ ڤه‌گه‌ریامه‌ كوردستانێ‌ و چوومه‌ مالتایێ‌ و دیسا بوومه‌ پێشمه‌رگه‌ و بوومه‌ فه‌رماندێ به‌تا‌لیونێ. پشتی په‌رله‌مان و حکومه‌تا کوردستانی هاتینه‌ دامه‌زراندن و پ. ک ک هێرشی کوردستانا ئازادکری، بۆ ژناڤبرنا وێ، مه‌ پشکداری د هنده‌ک ژ وان شه‌ڕێن به‌ڕه‌ڤانیێ دا کر. پاشی ل سالا 2010 ئه‌ز ب پلا ملازم هاتمه‌ خانه‌نشینكرن و نوکه‌ ژی ل تاخێ ماڵتایێ ل باژێرێ دهۆکێ دژیم.

Kavin Berwari

ئەز وەک ئەدمینا سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە رادبم ب رێڤەبرنا فێسبووکا سەنتەری، ئینستاگرامی، یوتوبی و مالپەرێ ئینتەرنێتی. کارێ منێ سەرەکی دانان و بەلاڤکرنا هەڤپەیڤینا، ڤیدیو یا و پۆستایە ل هەمی جهێن سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە.

بابەتێن پێکڤە گرێدایی

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *

زر الذهاب إلى الأعلى