یوسڤ سیاری ئێک ژ پێشمه‌رگێن قاره‌مانێن شۆڕشا ئه‌یلولێ
سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆرشێ د بەردەوامیا بزاڤ و چالاکیێن خوە دا، ل ڕێکەفتی ٢٠٢٤/٢/١١ سەرەدانا پێشمەرگێ دێرینێ شۆڕشا ئه‌یلولێ یوسڤ سیاری ل مالا وی، ل تاخێ سەرهەلدان ل باژێرێ دهۆکێ کر و دیدارەکا ڤیدیۆیی دگەل وی ساز کر و دیرووکا خەباتا وی مینا بەلگەنامەیەکا گرنگ تۆمارکر، دا کو ژ ناڤچوونێ بێته پاراستن.
یوسڤ خەلیل سۆڵتان خەلیل یێ ناسیار ب یوسڤ سیاری، ل ساڵا ١٩٢٧ ل گوندێ سیارێ، یێ سەر ب دەڤەرا چەمانکێ ڤە هاتیە سەر دنیایێ. ژ بەر نەبوونا قوتابخانێ ل گوندێ سیارێ دەلیڤا فێربوونا خواندن و نڤێسینێ بۆ مام یوسڤی چێنەبوویە.
مام یوسڤ دەستپێکا ژیانا خوە ب کارێ چاندن و خودانکرنا تەرش و کەوالی و کاروانا دەستپێدکەت.
ئەو ل ساڵا ١٩٤٥ دچیتە لەشکەریا نەچاری، لێ ژبەر کو ئه‌و د ده‌مێ خۆ دا ناچیته سه‌ر ناڤێ خوه، ئەو پێنج مه‌هان دهێتە زیندانیکرن. مام یوسڤ ل بەغدا لەشکەریێ دکەت و پشتی هینگێ خێزانێ پێكدئینیت.
مام یوسڤ دبێژیت کو گوندێ سیارێ ل وی سەردەمی ناڤەندا ناحیێ بوو و مەخفەرەکا پۆلیسا ژی لێ هەبوو.
مام یوسڤ د بەردەوامیا دیدارا خوەدا دبێژیت کو؛ ئه‌و ده‌مێ وی ژن ئینای، هینگێ جوهی ل سیارێ، سپیندارێ و بەراشێ هەبوون. وان شەل و شەپکێن مەرەزی چێدکرن. هه‌روه‌سا وان کارێ سەردتراشینێ ژی دکر.
مام یوسڤ بۆ زاڤاتیێ دەستەکێ شەل و شەپکا دکەتە بەر خوە و ب دهۆل وزڕنا شەهیانا خوە دکەت. خەلکێ دەڤەرێ هەمیێ پشکداریێ د شەهیانا وی دا دکەن.
ل سەردەمێ شۆڕشا ئه‌یلولێ هەژمارەکا کەس و کار و گوندیێن مام یوسڤی وەکی سۆلتان سیاریێ برایێ وی، خورشید عومەر و یونس دبنه پێشمەرگە. ئەو بخوە ژی ل ساڵا ١٩٦٤ دگەل حەمید و محەمەد حەسەن بامەڕنی ل سنوورێ هێزا شێخان پەیوەندیێ ب شۆڕشێ دکەت و دبیتە پێشمەرگە. ئه‌و دگەل هەژمارەکا کەس و کار و گوندیێن خوە پەیوەندیێ ب شه‌هید تەیمورێ شێخکی و مەلا تاهرێ ڕەشاڤایی دکەن. مەڵا تاهرێ وان کۆمدکەت، ئەو کۆما پێشمەرگەی مام یوسڤی وەکو فەرماندێ سریا خوە د هەلبژێرن.
سریا مام یوسڤی ژ نێزیکی ١٠٠ پێشمەرگان پێكدهات. تاهر هەسنەکی و عەزیز باسکەدێری دبنە فەرماندێن فەسیلا ل وێ سریا وان.
مام یوسڤ سیاری و پێشمەرگێن خوە پشکداریێ دگەلەك شەڕ و داستانێن شۆڕشا ئه‌یلولێ دا دکەن، مینا شەڕێن بەراشی، نەپاخیێ، ئێسفنێ، ئەترووشی، بانگڤێڕکێ، شەڕێن باکورمانێ، باعەدرێ، چییایێ مەقلوبی و چیایێ خێرێ.
مام یوسڤ سیاری د دیدارا خوە دا دبێژیت: ل شەرێ باعەدرێ ل ساڵا ١٩٧٤ پارتیا کۆمونیستا ئیراقی وی دەمی هەڤپەیمانی دگەل ڕژێما بەعس و حکومه‌تا ئیراقێ هەبوو و وان دەست دانابوو سەر باعەدرێ. پێشمه‌رگه ژی بڕیارێ دده‌ت کو باعه‌درێ ژ دوژمنی پاقژبکه‌ت. دەمێ هێزێن پێشمەرگەی ژبۆ ئازادکرنا باعه‌درێ دەست بهێرشێ دکەن، تەیمورێ عەڤدال شێخکی و عیسا بانی و عەزیز شه‌هی شەهیددبن، خالد کۆچەر و ئیسف تورك ژی برینداردبن.
مام یوسڤ و هەڤالێن خوە یێن پێشمەرگە، خالد کۆچەری و ته‌رمێ هه‌ردوو شه‌هیدان تەیمورێ عەڤدال شێخکی و عەزیز شه‌هی ژ مه‌یدانا شەڕی ڕادکه‌ن و وان ژ دەستێن دوژمنی قورتالدکەن.
مام یوسڤ سیاری دبێژیت: ل سەردەمێ شۆڕشا ئه‌یلولێ ژیانا پێشمەرگاتیێ گەلەکا ب زەحمەت بوو. خوارن و ڤەخوارن ب قەتلازی ب دەستدکەتن. چەك ژی گەلەکێ کێم بوو. لێ بیر و باوه‌رێن پێشمەرگەی ب شۆڕشێ و ب بارزانیێ نەمر گەلەك د مکومبوون.
دەمێ شۆڕشا ئه‌یلولێ ڕاستی شکەستنێ دهێت، مام یوسڤ ل ئەترووشێ بوو. ئەو هەڤالێن خوە دچنه چەمانکێ و پشتی هینگێ دچنه باره‌گایێ هێزا شیخان ل شکەفتێ.
پاشی ئەو نەچاردبیت ل ئەترووشی تڤه‌نگێن خوە ڕادەستی حکومه‌تا ئیراقێ بکەت و پشتی هینگێ درێژیێ ب ژیانا خوە یا ئاسایی ددەت ل گوندێ سیارێ.
پشتی هینگێ مام یوسڤ مالا خوە دبەتە دهۆکێ. پاشی ئەو ل ساڵا ١٩٨٨ مالا خوە دبەتە مۆسل. پشتی سەرهەلدانێ ڤەدگەرنەڤە دهۆکێ.
گوندێ سیارێ ژی وه‌کی هه‌موو گوندێن کوردستانێ، ل دساڵا ١٩٨٨ دکەڤیتە بەر هەوا ئەنفالێن ڕژێما بەعس و دهێتە وێرانکرن.
پشتی سەرهەلدانێ و دامه‌زراندنا په‌رله‌مان و حکومه‌تا کوردستانێ. تیرۆرستێن پەکەکێ هێرشی سه‌ر کوردستانا ئازادکرن شه‌ڕه‌کی گران ئێخسته سه‌ر هه‌ردوو گوندێن سیار و سپیندارێ. د ئه‌نجامێ ڤان هێرشان دا هه‌ژماره‌کا مه‌زن ژ خه‌لکێ ڤان هه‌ردوو گوندان ب ده‌ستێ وان هاتنه شه‌هیدکرن. مام یوسڤ د بنەمالا خوەدا خودانێ ٢٩ شەهیدایە، کو پڕانیا وان ئه‌ون یێن کو ب ده‌ستێ په‌که‌کێ هاتینه شه‌هیدکرن.
ئەو وەکو پێشمەرگەکێ سادە یێ شۆڕشا ئه‌یلولێ ل سەر ٣٥٠ هزار دیناران هاتیە خانەنشینکرن.
مام یوسڤ نوکە د ژیێ ٩٧ سالیێ دایە و ژیانا خوە ل مالا خوە، ل تاخێ سەرهەلدان ل باژێرێ دهۆکێ دەربازدکەت.
