ڕێکەفتی ٩/٥/٢٠٢٣ ل سەنتەرێ باژێڕێ دهۆکێ دینتە مێڤانێ پێشمەرگێ دێرین دکتۆر حەسەن بانەسۆری و دیدارەکا ڤیدیۆیی دگەل سازدکەت و دیرووکا خەبات و تێکۆشینا وی دڕێیا دۆزا گەلێ کوردستانێ دا تۆماردکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.
حەسەن عەلی شەهوان یێ ناسیار ب دکتۆر حەسەن بانەسۆری ل ساڵا ١٩٥١ ل گوندێ بانەسۆرێ هاتیە سەر دنیایێ، ئەو هەتا پۆلا شەشی سەرەتایێ ل گوندێ بانەسۆرێ چوویە قوتابخانێ.
دەمێ شۆڕشا ئەیلۆلێ دەستپێدکەت، هێشا ئەو زارۆکەکێ ١٠ ساڵی بوو، لێ بیرا وی ل شەڕێن چاپانکێ دهێت، دەمێ نەزیر دێرگژنیکی شەهیددبیت، هەروەسا بیرا وی ل شەڕێ ئاشی گەلی گەجێ دهێت کو د وی شەڕی ژی دا چار پێشمەرگە شەهیددبن.
دکتۆر حەسەن بانەسۆر ل ساڵا ١٩٦٧ کو وی دەمی ژیێ وی ١٦ ساڵە د گەل ئەمین زێوکی و بەهجەت حۆجاڤایی و هەژمارەکا دی یا خەلکێ دەڤەرێ دچن بارەگایێ هێزا دهۆك و دبن پێشمەرگە. ئەو ژ ترسا بابێ خوە ل بارەگایێ هێزێ نامینیت، نەکو قەبۆل نەکەت ئەو ببیت پێشمەرگە. عەلی خەلیل فەرماندێ هێزا دهۆك نامەکێ ددەتە وی هندەك هەڤالێن وی. ئەو دڕێیا بێسفکێ و زڤنگێ ڕا دچن دەڤەرا بەرواری باڵا دچن گوندێ تروانش، پاشی دچن چەم چوی و د وێرێ ڕا دچن گەڵالە. ئەو ٧ ڕۆژا ب رێ دچن هەتا دگەهن گەلالە.ئەو ل گەڵالە شەهید ئیدریس و کاك مەسعود دبینن. کاك ئیدریس دبێژیتە وان کو ئەو ژ بۆ پێشمەرگاتیێ هێشتا پێنەگەهشتینە و دڤێت بزڤڕن ڤە مالێن خوە، مۆڕالێ وان دشکێت، لێ کاك مەسعود دبێژیت کو بوچیك باشترن. دکتۆر حەسەن و هەڤالێن خوە هەیامەکی ل قەسر ماکۆسا دمینین، پشتی هینگێ چەکی وەردگرن. پشتی هینگێ دکتۆر حەسەن، ئەمین زێوکی و بەهجەت حۆجاڤایی ژ هەڤالێن وان دهێن ژێگرتن بۆ خۆلا تۆپێ و د هێن هینارتن بۆ ئیرانێ. ئەو ٤٠ ڕۆژان مەشق و ڕاهێنانێ ل سەر تۆپێن ١٢٠، ١٠٢ و ١٢٠ دکەن. پشتی ڤێ خولێ ڤەدگەڕن قەسر ماکۆسا و ئێدی ئەو خۆلا بۆ پێشموەرگەی ڤەدکەن. دکتۆر حەسەن دبیت تۆپچیێ هێزا هەلگورد و پشکداریێ د گەلەك شەڕ و داستانێن پێشمەرگەی دا دکەت وەکی شەڕێن کەرکووکێ. د وی شەڕی دگەل جەنابێ سەرۆکی و هێزا فارس باوە و نێزیکی ١٠٠ پێشمەرگا ل سەر پشتا دەواران تۆپێن خوە دبەن و کۆمپانیا نەفتا باکوور تۆپباراندکەن. ل ڤەگەڕێ ل چەمەی ڕاستی بومبەباران فڕۆکێن ڕژێمێ دبن و فارس باوا شەهیددبیت، دیسا پشکداریێ د شەڕێ خەلیفان دا دکەت. پشتی ڤی شەڕی دکتۆر حەسەن بۆ دەربەندێ و پاشی بۆکۆمەلگەها ئازادی د هێتە ڤەگوهازتن. هێزێن پێشمەرگەی ل کۆمەلگەها ئازادی فڕۆکەکا دوژمنی د ئێخن خوارێ، پشتی هینگێ بۆ حاجی ئومەران و دویفدا بۆ قەسر ماکۆسا دهێت ڤەگوهازتن و پشتی ڕێکەفتنا ١١ ئادارێ دگەل جەنابێ سەرۆکی دمینیت هەتا ساڵا ١٩٧٤.
ل ساڵا ١٩٧٤ بۆ هێزا دهۆکێ دهێتە ڤەگوهازتن و دگەل بەتالیۆنا قادر ئالەکینی و سریا نایف پیرەفاتی پشکداریێ د چەندین چالاکیێن لەشکەری دا دکەت، وەکی بۆسا ل تاخێ مالتایێ، شەرێ گرێ ڕەش کو د وی شەڕی دا پتر ژ ١٠٠٠ سەبازێن ڕژێمێ دهێن کەشتن. د شەڕێ گرێ ڕەش دا نایف سلێڤانەیی شەهیددبیت و ئەمین تۆزمانی ژی برینداردبیت.
پشتی شکەستنا شۆڕشێ دکتۆر حەسەن ئاوارەیی ئیرانێ دبیت، پشتی هینگی و ل ژێر فشارێن ڕژێما ئیرانێ خوە ڕادەستی ڕژێما ئیراقێ دکەت. دکتۆر حەسەن ل خەستەخانا مانگێشکێ دهێتە دامەزراندن، د هەمان وەخت دا دکەڤیتە د ناڤ ڕێکخستنێن پارتی دیموکراتی کوردستان دا. دکتۆر حەسەن ل دەستپێکا سالێن هەشتیان ل دهۆکێ پشکداریێ دخۆلەکا شەش مەهی یا برینپێچیێ دا دکەت. پشتی هینگێ ڤەدگەڕیتەڤە خەستەخانا مانگێشکێ و دبیتە برینپێچ. دکتۆر حەسەن شەهرەزایەکا گەلەك باش د پیشەیا دختۆریێ دا پەیدا دکەت. دکتۆر حەسەن د بەر کارێ خوەیێ دختۆریێ ل خەستەخانا مانگێشکێ ب بەردەوامی دەرمان و پێداویستیێن چارەسەیێ بۆ پێشمەرگەی و شۆڕشێ د هنێریت. دەمێ پێشمەرگێ دێرین مستەفا کێڤڵی برینداردبیت، ئەو هەرچی پێداویستیێن چارەسەریا برینێن وی بۆ وی دهنێریت. ڕژێم ب کار و چالاکیێن وی دزانیت، لۆما بڕیارا گرتنا وی دهێتە دان. ڕژێم ژبۆ گرتنا وی فڕۆکەکا هەلیکۆپتەر تەرخان دکەت. ئەو فرۆکە ل مانگێشکێ دکەڤیت دویف وی. دکتۆر حەسەن ژی ماتۆلسکلەك هەبوو، ئەو ب ماتۆرسکلا خوە دڕەڤیت و فڕۆکا ڕژێمێ ل هنداف وی دچیت.
دکتۆر حەسەن د ڤێ دیدارێ دا دبێژیت:
ئەو فڕۆکە دشیا من بکوژیت، لێ ژ بەرکو ئەز فەرماندەکێ ڕژێمێ بووم و من ب حوکمێ کارێ خوە هاریکاریا شۆڕشێ دکر، ئەڤ چەندە ژی تاوانەکا مەزن بوو ل دەف ڕژێمێ، لۆما ڕژێمێ د ڤیا ب ساخی من بگرن. ب هەر حالێ هەی دکتۆر حەسەن شیا گیانێ خوە ڕزگارکەت و ل بهارا ساڵا ١٩٨٢ ل رویبارێ شاوریکێ پەیوەندیێ ب ڕێزێن شۆڕشا گولانێ بکەت.
دکتۆر حەسەن ل بارەگاییێ لژنێ ئەرکێ خوە یێ دختۆریێ دبینیت و گەلەك بریندار و نوخوەشێن شۆڕشێ چارەسەردکەت، وەکی شيعبان کەمەکی، لەزگین بانەسۆری و مستەفا کێڤڵی و حەسەن ئالەکینی وقاسم بادی و گەلەك پێشمەرگە و هاوڵاتیێن دی. د سەر هندێ ڕا کو ئەرکێ وی یێ دختۆریێ ل بارەگایێ لژنێ بووم، لێ هەر چالاکیەکا پێشمەرگەی ئەنجامدابا وی پشکداری تێدا دکر. ژ بەر کو دکتۆر حەسەن پێشمەرگەکێ چالاك و هشیار بوو، شۆڕش پلا کادریێ ژی ب وی دبەخشیت و وەکو کادر و هەم ژی وەکو دختۆرێ شۆڕشێ ل سەر خەباتا خوە بەردەوامدبیت. دکتۆر حەسەن پشکداریێ د شەرێن سەر گوندێن بابۆخکێ و ئالەکینێ دا دکەت. ل ئالەکینێ دەمێ دکتۆر حەسەن ل بەرەیێ شەڕی، ئەو ب چاڤێن خوە دبینیت دەما بومبا فڕۆکەکا ڕژێمێ ب خانیێ وی دکەڤیت، ئەو گیانێ خوە ڕاستی مەترسیەکا مەزن دکەت و ل تانا خێزان و زاڕۆکێن خوە دچیت، بانێ ژوورەکا خانیێ وی دهێتە خوارێ و گاریتەك دکەڤیت پشت دەریێ خانی و دەر ئاسێ دبیت و زارۆکێن وی د ژوورڤە. دکتۆر حەسەن خێزان و زارۆکێن خوە کت کتە ژ مەترسیا مرنێ قوڕتالدکەت و وان دبەتە چۆلەکی سیلاڤا عارۆ لگەلیێ گولێ. ل زڤستانێ وان دبەتە کۆلکا هەر ل گەلیێ گولێ.
دکتۆر حەسەن هەتا ئەنفالێن ساڵا ١٩٨٨ ل لژنا ناوچا دهۆکێ دمینیت، د وی دەمی دا برینداران ژی ل مالا خوە دەرماندکەت هەتا چارەسەریا برینێن وان دهێتە کرن.
پشتی ئەنفالا ل ئاوارەیی کەمپا مێردینێ دبیت و ل وێرێ ژی پشکداریێ د ڕێڤەبرنا کەمپێ دا دکەت و دهەمان دەم دا وەکو دختۆر ژی خزمەتا خەلکی دکەت.
ل دوماهیا ساڵا ١٩٩٣ ڤەدگەڕیتە کوردستانێ و ل دهۆکێ ئاکنجی دبیت. ل ساڵا ١٩٩٣ دبیتەڤە پێشمەرگە گولی ل لژنا ناواچا زاخۆ و دبیتە کادرێ حزبێ ل ناڤدارا و برۆحەجەرا. پشتی هینگێ دبیتە بەرپرسێ بەشێ شەهیدان، پاشی دبیتە بەرپرسێ بەشێ کۆمەڵایەتی.
ل ساڵا ٢٠٠٩ ێ وەکو کادر ل سەر ٦٠٥ هزار دینارا دهێتە خانەنشینکرن و نوکە ژی ئەندامێ نڤێسینگەها کۆمەڵایەتیێ یە ل لقا ئێك
سه‌نته‌رێ کۆماته
یێ دێکومهنت کرنا دیرووکا شۆڕشێ
کار و ئهرکێ سه‌نته‌رێ کۆماته دێکۆمێنت کرن و پاراستنا دیرووکا شوڕشێ یه ژ مرن و ژناڤچوونێ.
ڤی سهنتهری ب ستافهکێ بچووک و شیانێن ساده، لێ ب ڤیان و باوهریهکا مهزن، وهک پێنگاڤا خوه یا کاری یا ئێکێ، دهست ب کۆمکرن، دێکۆمنێت کرن و تۆمارکرنا دیرووکا خهبات و شۆڕشا کوردستانێ کریه.
