سەگڤان تەوفیق ئەحمەد

سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ ل بارەگایێ خوە مێڤاداریا پێشمەرگە و خەباتکەرێ دێرین سەکڤان کەمەکی دکەت و دیدارەکا ڤیدیۆیی یا درێژ دگەل ساز دکەت و دیرووکا خەباتا وی یا شۆڕشگێڕی تۆمار دکەت و ژ ناڤچوونێ دپارێزیت.

سەگڤان تەوفیق ئەحمەد یێ ناسیار ب سەگڤان کەمەکی ل سالا ١٩٥٦ ل گوندێ کەمەکا هاتیە سەردنیایێ، ژبەر کاودانێن شۆڕشا ئەیلۆلێ و سۆتنا گوندێ کەمەکا بدەستێن جاشان، سالەکێ بتنێ دەلیڤا چوونا قوتابخانێ بۆ وی چێدبیت و نەچاربوویە دگەل مال کەس و کارێن خوە بچیتە گوندێ قاڕقاڕاڤا.دەرئەنجامێ ستەم زۆرداریا ڕژێما بەعسا فاشی هزرا نەتەوی و هەستکرن ب بەرپرسیاریێ هەمبەر دۆزا مللەتێ کورد ل دەف وی بلند دبیت، لۆما ل ئەو ل ساڵا ١٩٧٩ ل گەلیێ ستوکورکێ خوە دگەهینیتە پێشمەرگێ دێرین محەمەد سارکی و دچیتە گوندێ خوە کەمەکا و هەیڤەکێ ل وێرێ دمینیت. مەفرەزا محەمەد سارکی چالاکیەکێ ل سەر جادا گشتی ئەنجام ددەن، پێشرەویا دوژمنی ددویف واندا تێت گوندی، بابێ سەگڤانی نەچاردبیت وی د کادینەکێ دا ڤەشێریت. مەفرەزا محەمەد سارکی ب شەڤ تێتە گوندی کاك سەگڤان د هەمان شەڤدا کو دکەتە ١٥/١١/١٩٧٩ دگەل وان دبیتە پێشمەرگە.سەگڤان کەمەکی هەتا سالا ١٩٨٢ دگەل ڕێکخراوا شەهید وەیسی بانی دڕێژیێ ب خەباتا خوە ددەت و پشکداریێ د لێدانا رەبیا گرێ پتێ دا دکەن، د وی شەڕی دا سالم بێسفکی شەهید دبیت.ل ١٠/٤/ ١٩٨٢ئێکەم چالاکیا لەشکەری دگەل پێشمەرگەی ئەنجامددەت کو ئەو ژی گرتنا دوو سەنگەرێن دوژمنی بۆ ل سەرێ ئاشاوا، دڤێ چالاکیێ دا پێشمەرگە ب خوینا ٤ برینداران ٧ کلاشینکۆفا وەکو دەستکەفتی ڕادکەن.پشتی ڤێ چالاکیێ ئەو لگەل ڕێخراوا شەهید وەیسی بانی بۆ لژنا دەڤەرا دهۆکێ تێت ڤەگوهازتن. ل زفستانێ ل ستوکورك و خرابیا د ناڤ بەفرێڕا سەرکێشیا پێشمەرگەی دکەت بۆ دەشتا مەمانێ و کەمەکا، هەر چەندە مالا وی ل کەمەکا بوو، لێ ئەو دچیتە بابۆخکێ و ٦ مها لوێرێ دمینیت.ل ساڵا ١٩٨٣ پشکداریێ د شەرێ هەسەنپیرکا دا دکەت هەروەسا ل گەلیێ دهێ پشکداریێ د بەرسینگگرتا هێرشا دوژمنێ دا دکەت.ل تلاکروی پشتی شەش فڕۆکێن دوژمنی سەربازان بەرددەن خوارێ و دگەل ڕێکخراوا شەهید حەمید حەفزوللای دکەڤنە شەڕی، سەگڤان کەمەکی ژی دگەل مەفرەزا موسا هەلکوندی لتانا برایێن خوە یێن پێشمەرگە دچیت و پشکداریەکا قەهرەمانانە د وی شەڕی دا دکەت و سەرکەفتنەکا مەزن ل سەر دوژمنی تۆمار دکەن. د وی شەری دا دەهام سندی ل گەل چەند پێشمەرگێن دی بریندار دبن.ڕۆژا پاشتر کو دبیتە ٢٤/٢/١٩٨٣ ل کوچێن مەرینا ل سەر جادا گشتی یا نیڤدەولەتی بۆسەکێ ددان و هەژمارەکا ترومبێلێن ڕژێمێ دسۆژن.ل نەورۆزا سالا ١٩٨٣ ئەو دگەل ٥٠ پێشمەرگا ب سەرپەڕشتیا خالد بانی و عیسا زێوەیی دکەڤنە دناڤ سەنتەرێ باژێڕێ دهۆکێ دا و ل بنگەهی پۆلیسێن دهۆکێ ددەن و پاشی ل هێزەکا هەوارهاتنا ڕژێمێ ددەن و زیانێن مەزن دگەهینن وان.سەگڤان کەمەکی د وی شەڕی دا ب سێ گوللا ژدەست و حەفکا خوە ب دەستێ پۆلیسەکێ بریندار دبیت، ئەو پۆلیس ب دیلی دکەڤیتە دەستێ پێشمەرگەی، لێ کاك سەگڤان رێ نادەت کەس زۆرداریێ ل وی پۆلیسی بکەن، بەرۆڤاژی هندێ سەرەدەریەکا گەلەك مرۆڤدۆستانە دگەل دکەن، دەستکەفتیێن پێشمەرگەی ژی د وی شەڕی دا، ژ بلی دیلکرنا ٥ پۆلیسا، ٥ کلاشینکوف و هەژمارەکا باش یا تەقەمەنی ژی بوون.سەگڤان کەمەکی ژ بۆ چارەسەریا برینێن خوە دچیتە مالا خویشکا شەهید محەمەد سالح بۆتی و پاشی دچیتە مالا عاید دەرگەلی و دوو هەیڤا ل وێرێ دمیننیت و دکتۆر عبدوللا بێسفکی چارەسەریا وی دکەت.بەری بدرستی برینێن وی چارەسەرببن ئەو دبیتە جێگرێ عەلی بەندی ل ڕێکخراوا دەشتا سێمێلێ.ل 20.5.1985 ئەو و ٣٣ پێشمەرگێن دن دگەل رەحمەتیێ سلۆ خدر گەڕەکێ دبەن سین و شێخدرا، پاشی دچن کوڕەژاری، لوێرێ جاش هەردوو ئالیێن وان دگرن، بچاڤا ئێکودوو دبینن، جاش هزر دکەن کو ئەو ژی هەڤالێن وانن.ل گوندی ل قەلابەکێ سویار دبن و دکەڤنە دڕێکا سوپایێ ڕژێمێ دا، خوە دگەهینن دوستەکا، هەر چەندە رەحمەتیێ سلۆ خدر دگەل ئەنجامدانا چو چالاکیان نەبوو، لێ کاك سەگڤان و هەڤالێن خوە ڕژددبن کو دربەکی داوەشینن دوژمنی.کاك سەگڤان و هەڤالێن خوە کو هەژمارا وان ١٥ پێشمەرگەبوون جهێن خوە دگرن و شەر دەستپێدکەت، هێزێن دوژمنی ل پشت وان دزڤڕن.سلۆ خدر و برازایێ وی جەهوەر و نەجم الدین، ب دیلی دکەڤن دەستێ جاشا لێ، ئەو وان جاشا دکوژن و خوە ژ دەستێ وان قوڕتال دکەن. کاك سەگڤان، سالم مەهدی، سیامەند و سەدیق بەرواری د شکەفتێ ڤە هەتا دەمژمێر ٨ سپێدێ شەری دکەن.سەدیق بەرواری د بەر شەڕی ڕا ستریۆیێ هەلدکەت و دەنگێ سترانێن شۆڕشگێڕی بلند دکەت، لێ مخابن ل دوماهیێ شەهید دبیت. شەڕ هەمی دکەڤیت سەر شکەفتێ، کاك سەگڤان ژ سەرێ خوە ب گرانی برینداردبیت، هەڤالێ وان سەفەر ژ لایێ جاشان ڤە تێت ئێخسیرکرن و سبحی گەڕبەراسکی ب دیلی دکەڤن دەستێ دوژمنی.جاش سەربانێ شکەفتێ دگرن، لێ نەوێرن بچن ژوور، پاشی فڕۆکەژی تێنە سەر وان و شکەفتی بۆمبەباران دکەن، کاك سەگڤان هەڤالێن خوە چاڤەڕێی هاتنا هاریکایا برایێن خوە یێن پێشمەرگەی دبن. پتنێ بەرگری مللیەك ژ کانی گولانێ ل تانا وان تێت.سەرۆك جاش تەعنا ل جاشێن خوە ددەت، لۆما جاشەك کو کوڕێ وی ل مانگێشکێ هاتبوو کوشتن خوە خۆبەخش دکەت و دکەڤیتە د شکەفتێ، لێ هەر زوی دگەهیتە هەمان چارەنڤیسێ خوڕێ خوە.پێشمەرگە ژ خوە بێهیڤی دبن لۆما گەردەنا ئێكودوو ئازادکەن و بڕیاری ددەن کو پتنێ بمرنێ خوە ڕادەستی دوژمنی بکەن،پشتی دوژمنی زیانەکا مەزن دیتی و بێهیڤی بووی ژ گرتنا شکەفتێ، پشتی ڕۆژئاڤا خوە ڤەدکێشیت، لێ مخابن د ڤی شەڕی دا ٥ پێشمەرکە کو ٤ ژ وان ب برینداری دکەڤن دەستێ دوژمنی.بەری ڤی شەڕی ڕێکخراوا وان دکتۆر عدنان العزاوی کو کەسەکێ نێزیکی دکتاتۆرێ عێراقێ سەدام حسێن بوو گرتبوو، لۆما وان هەر پێنج پێشمەرگێن دیل ب بڕیارا سەدام حسێن ل سێدارێ ددەن.ل ساڵا ١٩٨٤ دگەل مستەفا مەمانی و ١٣ پێشمەرگێن دی رەبیا سەرێ رۆژئاڤایی زاویتە ڕادکەن، دوو دیلا دگرن و ١٢ کلاشینکۆف و قەناسەکێ ژی وەکو دەستکەفتی ڕادکەن.هەر ل ساڵا ١٩٨٤ بۆسەکێ ل گەلیێ بێسری ژ هەردوو ئالیێن دهۆکێ و زاویتەڤە ژی ل پێشیا هێزێن ڕژێمێ ڤەددەن، عەبدولرحمان بێسری و ئیبراهیم بەربهاری رێبەریێ بۆ پێشمەرگەی دکەن، پێشمەرگە د هەمان دەمدا ل رەبیەکا دوژمنی ژی ددەن.د هەمان ساڵدا بۆسەکا دی ل گەلیێ زاویتە ل پێشیا هێزێن ڕژێمێ ددانن، ل ١٣/٩/١٩٨٤ بۆسەکێ ل بەرێ بهار ڤەددەن، هەردوو سەرێن جادا دهۆك و زاویتە دگرن، ئەحمەد دهۆکی ژ عشقا پەیداکرنا تڤەنگەکێ دگەل سەگڤان کەمەکی هاتیە، کاك سەگڤان ژی سۆزا دانا کالاشینکۆفەکێ دگەل دایە.پێشمەرگە د وێ بۆسێ دا ئیڤایەکا عەسکەری دهنگێڤن، ٣ سەربازان ب دیلی دگرن و ٨ کلاشینکۆڤان ژی وەکو دەستکەفت ڕادکەن، لێ پشتی هینگێ فڕۆکێن دوژمنی هێڕشی هێزێن پێشمەرگەی دکەن و رەجەب عەبدولرەحمان و سالم ئەلندکی و حەمۆ بەڕۆشکی بریندار دبن و ئەحمەد دهۆکی ژی ب بمرادا دلێ خوە شاد نابیت و گیانێ خوە گۆری ئاخا کورد و کوردستانێ دکەت و دگەهیتە کاروانێ نەمران.

سەگڤان کەمەکی ل لژنا ناوچا دهۆکێ درێژیێ بکاروانێ خەباتا خوە ددەت و ل ساڵا ١٩٨٤ پشکداریێ د بەرسینگرتنا هێڕشا دوژمنی ئەوا ١٢ ڕۆژان ڤەکێشا بۆ سەر هەردوو لژنێن زاخۆ و دهۆکێ دا دکەت و دڤی شەڕی دا پێشمەرگە ب خۆینا ١٥ شەهیدان کو ١٠ ژ وان پێشمەرگە بوون و ٣ ژی بەرگریمللی و ئێك ژی هاوڵاتی بوو داستانەکا کێم وێنە تۆماردکەت.ل ١٦/٦/١٩٨٦ جاشێن ئیستخباراتێ ل قاڕقاڕاڤا بۆسەکێ ل پێشیا شەهید مەحەمەد سالح بۆتی و محەمەد شەفیق ڤەددەن، هەر چەندە کاك سەگڤان و هەڤالێن خوە ل مال بوون، لێ ئەو ل تانا هەڤالێن خوە دچیت، بۆسا دوژمنی ڕادکەن و هەژمارەکا جاشان دکوژن و ٣ کلاشینکوفان ژی مینا دەستکەفیت هەلدگرن، دڤی شەری دا مستەفا مەمانی برینداردبیت.هەر ل سالا ١٩٨٦ کاك سەگڤان ژ سەرێ سپیڕێزی پشکداریێ د تۆپبارانکرنا ئەمنا دهۆکێ دا دکەت، هەروەسا ل دویف بڕیارا سەرۆکی پشکداریێ د پاقژکرنا سەرێ سپیڕێزی ژ پێنج سەنگەرێن دوژمنی دا دکەت، د وێ چالاکیێ دا ئەبوزەید دێرگژنیکی برینداردبیت و پێشمەرگە ژی هەژمارکا چەکێ سڤك و تەقەمەنیێ ڕادکەن.کاك سەگڤان ل سالا ١٩٨٧ دوو جارا پشکداریێ د بەرسینگگرتنا هێرشێن دوژمنی بۆ سەر هەردوو لژنێن دهۆك و زاخۆ دا دکەت.ل ساڵا ١٩٨٨ پشکداریێ د گرتنا پێنبج رەبیێن جاشا ل هنداف ماسیکێ دا دکەت، د وی شەڕی دا ئیسماعیل محێ بەرپرسێ ڕیکخراوا هورمز مەلك چەکۆ شەهید دبیت، پێشمەرگە ژی ٢ جاشان ب دیلی دگرن و ٧ کلاشینکوڤان ژی مینا دەستکەفتی ڕادکەن.ل ئەنفالێن ڕەش کاك سەگڤان لگەل خێزان وپێنج زاڕۆكێن خوە کو ژیێ زاڕۆکەکێ وی ب تنێ ٤٠ ڕۆژبوون ئاسێ دبن، نەچار دبن وەکو قەبخوازتنەکێ ل جادێ بدەن و دەربازببن، سەردەکەڤن بۆ گەلیێ پسئاغا، بڕێڤە خێزانا وی برینداردبیت لۆما نەچاردبن زاڕۆکێ خوە یێ ٤٠ ڕۆژی لبەر تەڕاشەکێ بهێلیت، لێ خۆیشکا سەربەست سندۆری وی ڕادکەت و جارەکا دی دگەهینیتەڤە وان.١٢ ڕۆژان ل سەر سنووری ل چۆلی بێ خارن و ڤەخوارن دمینینن، خوارنا وان بتنێ دبیتە گوشتێ بێ خوێ، هەمی نەساخ دبن، چەند گەنجەك هەوڵ ددەن ل سنووری دەربازببن لێ جەندورمێن تورك دووا ژوان بریندار دکەن.ل دوماهیێ ل ژێر گڤاشتنێن نیڤدەولەتی تورکیا سنوورێ خوە ڤەدکەت، خەلکێ باکوورێ کوردستانێ گەلەك هاریکاریێ دگەل وان دکەت.کاك سەگڤان و کەس و کارێن خوە هەتا سالا ١٩٩١ ل کەمپا ئامەدێ دمینن. پشتی سەرهەلدانێ ب قەچاخی دەرباسی کوردستانێ دبیت، دگەل ڕێکخستنا هێزێن پێشمەرگەی دبیتە ئامر سری، لسالا ١٩٩٤ دبیتە نەقیبل ئاسایشا دهۆکێ، پاشی دبیتە فەرماندێ لوا ١٥١، پشتی هینگێ ل بامەڕنێ دبیتە بەرپرسێ کەرتێ ٦ ل هێزا زێرەڤانیێ ، دویڤدا دبیتە فەرماندێ هێزێ ل شیلادزێ.ل ساڵا ٢٠٠٣ بۆ هێزا دهۆکێ تێت ڤەگوهازتن.کاك سەگڤان پشکداریێ د شەرێ ئازادکرنا ئیراقێ دا دکەت و دبیتە فەرماندێ بەتالیۆنێ ل هێزا زێرەڤانیێ، پشتی هینگێ ل بەنداڤا مۆسل و وانکێ درێژیێ ب خەباتا خوە ددەت.ل ١/٧/٢٠٠٧ ترومبێلەکا تیرۆریستا خوە ب بارەگایێ وان ڤە دپەقینیت، د ئەنجامدا ٥ پێشمەرگە شەهیددبن و ١٥ دی ژی برینداردبن، کاك سەگڤان ژی بۆ جارا سیێ برینداردبیت، د سەر هندێ ژی ڕا ل سەر خەباتا خوە حەتا شەڕێ داعش ژی بەردەوامدبیت.ل ٢٠١٤ دبیتە بەرپرسێ میحوەرێ بەنداڤا مۆسل و وانکێ، ل سێ محلا ترومبێلەکا مینڕێژکری خوە ب هێزێن پێشمەرگەڤە دپەقینیت دئەنجامدا ٢٣ پێشمەرگە شەهیددبن، کو عەمید سەفەر ئامێدی ئێك ژ وان بوو.پشتی شەهیدبوونا سەفەر ئامێدی کاك سەگڤان کەمەکی ل شوینا وی دبیتە فەرمانێ هێزێ.ل ساڵا ٢٠١٧ دبیتە عەمیدێ پەكکەفتیی و پاشی خانەنشین دبیت و نوکە ژی فەرماندێ هێزا خەباتە ل دهۆکێ.