ئه‌و مستا شه‌کرێ یا کو من ژ کۆماته‌ی خوه‌ پێ گه‌هاندیه‌ چیایێ مه‌تین

ڕزگار کێستەی

ژ بیره‌وه‌ریێن شوڕشێ

،، شوڕش نه‌ته‌نێ شه‌ڕ بوو ل جۆره‌کی ژیانا تایبه‌ت ژی ل پشت وی شه‌ڕی هه‌بوو ،،

ئه‌و مستا شه‌کرێ یا کو من ژ کۆماته‌ی خوه‌ پێ گه‌هاندیه‌ چیایێ مه‌تینا
پشتی کو من بۆ ده‌مێ ساڵه‌کێ ئازار و ئه‌شکه‌نجه‌ د ئه‌شکه‌نجه‌خانه‌یێن به‌عسیێن داگیرکه‌ردا دیتی ل ئه‌منا دهۆک، ئه‌منا مۆسل و هه‌یئا که‌رکوکێ یا پڕ ب سه‌هم و هۆڤاتی، ئه‌ز ل رۆژا 27.2.1982 هاتمه‌ ئازاد کرن، لێ هێشتا من بدروستی بۆ ده‌مێ مه‌هه‌کێ ژی بێنا خوه‌ نه‌ڤه‌دای جاره‌کادی بڕیارا گرتنا من ژ ئه‌منا دهۆکێ ده‌رکه‌فت و پشتی چه‌ند رۆژه‌کان ب ڤه‌شارتن ل ده‌ردۆرێن دهۆکێ مایم و ب هاریکاریا هه‌ڤالێن ڕێخستنێ ل رۆژا 4.4.1982 من خوه‌ گه‌هانده‌ گه‌لیێ بازێ ل چیایێ مه‌تینا کو وی ده‌می لژنا ناڤچا ئامێدیێ یا پارتی ب شێوه‌یه‌کی گه‌ڕۆک ل وێرێ بوو، نه‌مر سه‌ید سالح چه‌مسه‌یدی به‌رپرسێ لژنێ بوو.
ده‌مێ ئه‌ز گه‌هه‌شتیمه‌ وێرێ من دیت کو ژماره‌یه‌کا گه‌له‌ک مه‌زنا خه‌لکی ل وێرێنه‌ و هاتینه‌ کو ببنه‌ پێشمه‌رگه‌، ژ به‌ر کو وی ده‌می شه‌ڕێ ئیران – ئیراقێ گه‌له‌کێ دژوار بوو و رژێما سه‌دامی ژی بێی جوادهیا ژیێ وان خه‌لک دگرتن و دهنارتنه‌ به‌ره‌یێن شه‌ڕی و پڕانیا کوردان ژی ژ به‌ر کو نه‌دڤیا ل وی شه‌ڕی بێنه‌ کوشتن، یان دچوون خوه‌ ل ده‌ف ئاغایه‌کێ تۆمار دکرن و دبوونه‌ جاش، یان ژی دهاتنه‌ ناڤ شوڕشێ و دبوونه‌ پێشمه‌رگه‌. ئه‌م نێزیکی 4 -5 رۆژا ماینه‌ لگه‌ل پێشمه‌رگێن لژنا ئامێدیێ ل وی به‌ر چیایێ مه‌تینا کو وی ده‌می برایێ من یێ مه‌زن و کۆمه‌کا پسمامێن من ژی ل وێرێ پێشمه‌رگه‌ بوون، رۆژ بۆ رۆژێ هه‌ژمارا نووهاتیان زیده‌تر دبوو، تا کو د وان 4- 5 رۆژان ده‌ گه‌هه‌شتیه‌ نێزیکی 85 که‌سان.
وی ده‌می ل هه‌موو به‌هدینان ( ژ ڕووشینی تاکو سنوورێ سوریێ ) ته‌نێ ئێک لقا پارتی هه‌بوو کو ل ڤێ هه‌رێمێ سه‌رکێشیا شوڕشێ دکر، ژبلی پارتیا کۆمۆنیستا ئیراقێ کو وان ژی که‌رته‌ک ( قاطع ) ل به‌هدینان هه‌بوو و پێکڤه‌ دگه‌ل پارتی و هنده‌ک هێزێن بچووکتر دبه‌ره‌یه‌کی دا بوون ب ناڤێ به‌ره‌یێ ( جود ). باره‌گایێ لقا پارتی ژی وی ده‌می ل ( کۆماته‌ی ) بوو کو دکه‌ڤیته‌ سه‌ر سنوورێ باکوور و باشوورێ کوردستانێ ل ناڤبه‌را هه‌کاری و شه‌رنه‌خێ، جهێ کو ڕووبارێ خابووری تێته‌ ناڤ ئاخا باشوور.
وی ده‌می ژی ل گۆره‌ی بنه‌مایێن شوڕشێ هه‌رکه‌سه‌کی کو تازه‌ گه‌هه‌شتبا شوڕشێ ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ پێدڤی بوو چووبا باره‌گایێ لقێ و ده‌مه‌کێ باش ل وێرێ ده‌رباز کربا و د وی ده‌می دا ل وێرێ دگه‌له‌ک ئه‌زموون و ڤه‌کۆلین و پرۆڤه‌یان دا ده‌رباز ببا کانێ که‌سه‌کی پاک و دووری ده‌ستێ دوژمنیه‌ و ژ ئالیێ عه‌قلی و له‌شی و ژیێ خوه‌ڤه‌ بکێر پێشمه‌رگاتیێ تێت یان نه‌، ژبه‌ر کو گه‌له‌ک جارا که‌سێن ئه‌ڤ مه‌رجه‌ تێدا نه‌بان نه‌دهاتنه‌ وه‌رگرتن وه‌ک پێشمه‌رگه‌ و ژ خوه‌ ئه‌گه‌ر هاتبا زانین کو ده‌ستێ دوژمنی د ڕێکرنا وی دا هه‌یه‌ دهاتنه‌ گرتن و ڤه‌کۆلین لگه‌ل دهاته‌ کرن. هه‌ر ل سه‌ر ڤێ بنه‌مایێ ژی، پشتی کو ڤه‌کۆلینێن مه‌ یێن ده‌ستپێکی ل لژنا ناڤچا ئامێدیێ کرین و کاغه‌زێن مه‌ ئاماده‌کرین ئێڤاریه‌کێ گۆته‌ مه‌: ئه‌ڤ شه‌ڤه‌ ده‌ما ئه‌م دچینه‌ گوندی دڤێت هوون خوارنێ باش بخۆن و هه‌ولبده‌ن بخۆ هنده‌ک نانی ژی ژ مالا وه‌رگرن ژبه‌ر کو هوون دێ ئه‌ڤ شه‌ڤه‌ بڕێکه‌ڤن به‌ره‌ڤ باره‌گایێ لقێ کو ڕێک گه‌له‌کا دوور و ئاسێ یه‌، ڕێیا شه‌ڤه‌ک و رۆژه‌کانه‌ و مه‌ترسیا که‌مین و ماینان ( لوغمان ) زۆره‌ و ژبلی برسێ، ژبه‌ر کو نه‌ چ گوند و مال و نه‌ ژی چ باره‌گا د ڕێکێ دا نینن.
ژ هه‌ڤالێن کو بیرا من لێ تێت کو دگه‌ل مه‌ دا بوون کاک عبدالعزیز طیب ( وه‌زیرێ په‌روه‌ردێ یێ به‌رێ ) و کاک نێچیرڤان احمد ( پارێزگارێ دهۆکێ یێ به‌رێ ) و کاک ڕێڤنگ هرۆری به‌رپرسی ده‌زگایێ خێرخوازیێ بارزانی ل دهۆکێ و کاک نافع هرۆری و گه‌له‌ک هه‌ڤالێن دی.
هه‌ر ئێڤاری 4 چار پێشمه‌رگێن شاره‌زا هاتنه‌ ده‌ستنیشانکرن بۆ ڕێبه‌ری و هاریکاریکرنا مه‌، کو سێ ژ وان پشتی ئه‌م ژ ده‌ڤه‌را مه‌ترسیا که‌مین و ماینان ده‌رباز دکرین دا زڤڕنه‌ڤه‌ و ئێک ژ وان پێشمه‌رگا سالح کێسته‌یێ پسمامێ من بووو ئه‌و دا مه‌ گه‌هینته‌ کۆماته‌ی. پشتی مه‌ شیڤ ل گوندێ چه‌مسه‌یدا خواری و ئه‌م ده‌رکه‌فتینه‌ پشتا گوندی ل وێرێ هه‌ر نێزیکی 20 که‌سا پێشمه‌رگه‌یه‌کی شاره‌زا که‌فته‌ پێشیێ و هه‌رچار گرۆپ که‌فتنه‌ دووڤ ئێک. دڤی ده‌می دا باران و ته‌حلیه‌کا وه‌سا یا دژوار بوو بێهنا مرۆڤی ته‌نگ دکر، هه‌ر د 10 خوله‌کێن پێشیێ دا ده‌زیێ زوها دبه‌ر مه‌ دا نه‌ما، دا بێژی ئه‌م هه‌موو یێن ژ ناڤا ده‌ریایه‌کێ هه‌لکێشاین و تاریه‌کا وه‌سا یا چل چاڤه‌ کو مرۆڤ متره‌کێ ل پێشیا خوه‌ نابینیت، ژبه‌ر دوژمنی ژی ب هیچ شێوه‌یه‌کی مرۆڤ نه‌شێت چ رۆناهیا هه‌لکه‌ت. ئه‌م ژ گوندێ خشخاشا ژی ده‌رباز بووین و ل وێرێ ڕاوه‌ستاین دا کو پێشمه‌رگێن ڕێبه‌رێن مه‌ بچنه‌ سه‌ر جادێ ل بن گوندێ تشیشێ ( سه‌ر جادا بێگۆڤا – کانیماسێ ) ڕێکێ بۆ مه‌ ئێمن بکه‌ن ژبه‌ر کو به‌رده‌وام ل وێرێ، ل وی جهێ ب ناڤێ قه‌سرا ساده‌ی، دوژمنی ژ ئیستخبارات و جاش و هێزێن تایبه‌ت که‌مین ل وێرێ ددانان و گه‌له‌ک پێشمه‌رگه‌ و خه‌لک ل وێرێ هاتبوونه‌‌ شه‌هید کرن. هه‌لبه‌ت فه‌وجا دوژمنی یا ( سۆتکی ) ژی ته‌نێ 100 مترا ژ وێرێ یا دوور بوو.
ده‌مێ ڕێبه‌رێن مه‌ یێن پێشمه‌رگه‌ چووین هه‌ر دوو ژ وان دجهه‌کی ڕا چوون و ل جهێ که‌مینێ هه‌ر ئه‌و بخوه‌ ل هه‌ڤدوو بوونه‌ ڕه‌شه‌ و کاشیێن کلاشینکۆفان ل هه‌ڤدوو کێشان، دڤی ده‌می دا هنده‌ک نووهاتیێن کو دبێ سه‌ربۆر بوون وان هزرکر ئه‌م که‌فتینه‌ که‌مینێ و ئه‌و ژ مه‌ ڤه‌قه‌تیان و که‌فتنه‌ وان دۆل و نهالێن ژێرین. ڕیبه‌رێن مه‌ د دووڤ دا چوون و گه‌له‌ک لێ گه‌ڕیان لێ ئه‌و نه‌دیتن. باران ژ ئه‌رد و ئاسمانان یا دباریت و ئه‌مێ ل وێ تاریێ ژ سه‌رما دله‌رزین، هه‌ڤال تێکهاتن و تێکچوون دوماهیێ هاتنه‌ سه‌ر هندێ کو ژ به‌ر ڤێ تاری و بارانێ و ووندابوونا هه‌ڤالێن مه‌ باشتره‌ ئه‌م بزڤڕینه‌ڤه‌ چیایێ مه‌تینا و شه‌ڤه‌کا دی ده‌رباز ببین، لێ مه‌ هنده‌کا بڕیاردا ئه‌م هه‌ر بچین و ده‌رباز ببین چونکی مه‌ هزرکر کو ئه‌ڤ شه‌ڤا هندا ب باران و له‌هی و تاری و بترس باشترین پرۆڤه‌یه‌ بۆ مه‌ کانێ ئه‌م دێ ل ته‌نگاڤیا بکێر خۆ هێین و دێ شێین ئه‌رکێ خۆ بجی ئینین یان نه‌.
ئه‌م ئه‌و گرۆپا کو ماینه‌ ل سه‌ر ڕێ کو بارا پترا هه‌ڤالان بوو، لگه‌ل دوو هه‌ڤالێن پێشمه‌رگێن ڕێبه‌ر که‌فتینه‌ ڕێ دوو پێشمه‌رگه‌ ژی پاشدا زڤڕین دا کو ل وان هه‌ڤالان بگه‌ڕن یێن کو ژ مه‌ ڤه‌قه‌تاین. پشتی کو ئه‌م ل جادا بێگۆڤا – کانیماسێ ل بن گوندێ تشیشێ بێ که‌مین و ب سلامه‌تی ده‌رباز بووین و که‌فتینه‌ به‌ڕۆژێ تشیشێ و به‌ره‌ڤ چیایێ بادۆکێ دیسان ڕێبه‌را ئه‌م ڕاوه‌ستاندین و گۆتنه‌ مه‌: ئه‌ڤ به‌رۆژه‌ هه‌می یێ ماین ( لغم ) کریه‌ و ته‌نێ ڕێیه‌ک پێشمه‌رگه‌ی یا ژ ماینا پاک کری و دڤێت ئه‌م بڕێز د وێ ڕێ دا سه‌رکه‌ڤین و هه‌رکه‌سێ ژ ناڤ ڕێزێ ده‌رکه‌فت و ڤاڕێ بوو دێ که‌ڤیته‌ ناڤ تۆڕێن ماینا و بزه‌حمه‌ته‌ ب سلامه‌تی ژناڤ ده‌رکه‌ڤیت، ئێک ژ مه‌ دێ که‌ڤیته‌ به‌راهیا وه‌ و هوون ژی بڕێز دێ که‌ڤنه‌ دووڤ و ژبه‌ر کو شه‌ڤ گه‌له‌کا تاریه‌ و باران و باڕۆڤه‌یه‌کا دژواره‌ دڤێت هوون ل چوونێ هند نێزیکی هه‌ڤ بن کو ده‌ستێ هه‌رئێکی بگه‌هیته‌ پشتا هه‌ڤالێ ل به‌ری وی دا ژهه‌ڤ نه‌ڤه‌قه‌تن و نه‌که‌ڤنه‌ ناڤ تۆرێن ماینا. پشتی ئه‌م 200 متره‌کا به‌ره‌ڤ ژوورڤه‌ سه‌رکه‌فتین من دیت جاره‌کا دی چوون ڕێزا هه‌ڤالان ڕاوه‌ستا و ل هه‌ڤ کۆمبوون ده‌ما ئه‌م گه‌هه‌شتینه‌ ناڤ کۆمێ و مه‌ پرسا ئه‌گه‌رێ کری، هنده‌ک هه‌ڤالان گۆتن: ڕاستی ئه‌م ب چ ئاوایه‌کی سه‌ره‌ده‌ر نابین و ئه‌م باوه‌ر ناکه‌ین بڤی ئاوایی ئه‌م ب سڵامه‌ت ده‌رباز ببین، چونکی بێهنا مه‌ ژبه‌ر باران و باڕۆڤێ یا ته‌نگ بووی، هه‌ر پیه‌کی مه‌ باتمانه‌کا هه‌ڕیێ یا پێڤه‌ مای، جلکێن مه‌ یێن بووینه‌ ئاڤ و له‌هی و ئه‌مێ ژ سه‌رما دله‌رزین و ئێدی مه‌ هێز نه‌ما ئه‌م ل ڤی چیایێ هنده‌ بلند و ڕک سه‌رکه‌ڤین، ژبه‌ر هندێ باشتره‌ ئه‌م بزڤڕینه‌ڤه‌ و دێ شه‌ڤه‌کا دی هێین ده‌رباز بین به‌لکی باران ڤه‌که‌ت. به‌لێ مه‌ هنده‌کا ڕژدی ل سه‌ر چوونێ کر و مه‌ گۆتێ: مه‌ ژ چیایێ مه‌تینا یا خۆ گه‌هاندیه‌ ڤێرێ و مه‌ جهێ مه‌ترسیا که‌مینان ژی بسلامه‌تی یێ بڕی، ڕاسته‌ ڕێکا مه‌ هێشتا گه‌له‌کا مایی به‌لێ مه‌ ڕێیا ب مه‌ترسی پڕانیا وێ یا بڕی و پشتی ده‌مژمێره‌کا دی دێ ژ ناڤ تۆڕێن ماینان ژی ده‌رباز بین و ئێدی ڕێیا دمینیت دێ یا ب ئێمناهی تر بیت. هۆسا مه‌ ڕێیا خوه‌ یا کو ل ژوور باران و باڕۆڤه‌یه‌ و ل ژێر ژی هه‌ڕی و ترسا په‌قینا ماینانه‌، مه‌ به‌رده‌وام کر. پشتی نێزیکی دوو ده‌مژمێرا و پشتی سه‌رکه‌فتینه‌ سه‌رێ چیایێ بادۆکێ و ب ئالیێ باکوور دا ب خار که‌ڤتینه‌ گه‌لیێ قومریێ، مه‌ ده‌ڤه‌را ماینان ژی بسلامه‌تی بڕی و ئه‌م گه‌هه‌شتینه‌ جهێ گوندێ قومریێ کو ل ساڵا 1977 هاتبوو وێرانکرن و خه‌لکێ وی هاتبوو ڕاگوهاستن بۆ ئوردیگه‌هێن بزۆری. گوند هه‌موو کاڤل و وێران بوو ته‌نێ مزگه‌فتا گوندی بانێ وێ مابوو نه‌که‌تبوو، ژبه‌ر کو بشێوازێ ئاقد و بکلس و به‌را دیوار و بان هاتبوونه‌ ئاڤاکرن، ژبه‌ر هندێ ده‌ما له‌شکه‌رێ به‌عسیا گوند وێرانکری و ئاگر به‌ردایه‌ مزگه‌فتێ ژی وه‌کی هه‌موو ئاڤاهیێن گوندی، ژبه‌ر وی شێوازێ ئاڤاکرنێ یێ تایبه‌ت مزگه‌فت ته‌نێ مابوونه‌که‌فتبوو و وی ده‌می ڕێیا ترۆمبێلێ ژی نه‌دچوو گوندی کو شه‌فه‌لا ببه‌نه‌ گوندی و مزگه‌فتێ پێ بهه‌ڕفینن.
هه‌رچه‌نده‌ هێشتا ڕێیا مه‌ نێزیکی سێ ده‌مژمێرا یا مای ‌تا کو ل ته‌بالا ( زۆمێن هرۆرێ ) ژی ده‌رباز دبین دا ژبن ده‌سه‌ڵاتا دیتن و گولله‌بارانا چه‌په‌رێن دوژمنی یێن سه‌رێ وان چیا ده‌رکه‌ڤین، لێ دیسان ژی مه‌ ڤیا ل مزگه‌فتا چۆل و نیڤ وێران بێنه‌کێ ڤه‌ده‌ین و دهه‌مان ده‌م دا به‌لکی هه‌ڤالێن مه‌ یێن ڤه‌قه‌تیای ژی بگه‌هه‌نه‌ مه‌، ژبه‌ر کو هه‌م مزگه‌فت ب دبن که‌ڤره‌کی ڕا بوو و هه‌م ژی یا نه‌په‌نی چه‌په‌رێن دوژمنی بوو، مه‌ ڤیا ئاگره‌کی دژوورڤه‌ هه‌لکه‌ین به‌لکی پچه‌ک جلکێن خوه‌ یێن ته‌ڕ و ئاڤ پێ زوهابکه‌ین دا بشێین ڕێیا خوه‌ به‌رده‌وام بکه‌ین، لێ ژ به‌ر کو ئه‌و چه‌ند رۆژ بوو بارانا به‌رده‌وام بوو، دارێن هشکێن کو مه‌ ژناڤ وان ده‌حلا ژی دئیناین هند ئاڤ هه‌لگرتبوو کو ته‌نێ دووکێل دکر و هیچ گوڕی و په‌ل ژێ چێنه‌بوو، ژ به‌ر کو مزگه‌فت ژی یا قه‌پات بوو ژبلی ده‌ره‌کێ بچووک لێ هه‌بوو، هند تژی دووکێل بوو ئێدی هند نه‌مابوو ئه‌م بخه‌ندقین و هه‌رکه‌سێ ژ مه‌ ژ کوخکێ و ته‌نگاڤیێ دڕه‌ڤی دا ده‌رکه‌ڤیت ده‌رگه‌ په‌یدا نه‌دکر و سه‌روسه‌ر خوه‌ ل دیوارا ددا و دوماهیێ ئێدی وه‌لێهات ژ به‌ر دووکێلا دژوار ئه‌م هه‌موو ژ نیوانی ڕه‌ڤینه‌ڤه‌ به‌ر بارانێ، د وی ده‌می دا مه‌ هند دیت کو هه‌ڤالێن مه‌ یێن ڤه‌قه‌تیای ژی گه‌هه‌شتن. ده‌مژمێر 3.30 به‌رێ سپیدێ بوو، جاره‌کا دی بێ بێنڤه‌دان و خوه‌ زوهاکرن دیسا ئه‌م که‌فتینه‌ڤه‌ ڕێ و نێزیکی دمژمێر 7.30 ئه‌م گه‌هه‌شتینه‌ ده‌رارێ ( زۆما هرۆرێ یا دووێ ) کو ئێدی چ مه‌ترسیا ماینان و گولله‌بارانێ ل سه‌ر مه‌ نه‌مابووو بارانێ ژی ڤه‌کر، لێ سالح کێسته‌یێ پێشمه‌رگێ ڕێبه‌رێ مه‌ ئه‌م ل سه‌ر مه‌ترسیه‌کا دی هایدار کرین و گۆته‌ مه‌: ،،هه‌رچه‌نده‌ ل ڤێرێ مه‌ترسیا ماینان و گولله‌بارانا دوژمنی نه‌ما لێ ئیدی ئه‌ڤه‌ بوو رۆژ و ل هه‌ر جهه‌کی ژڤان هه‌تا کو ئه‌م دگه‌هینه‌ باره‌گایێ لقێ نه‌ دووره‌ ئه‌م ببینه‌ ئارمانجا هه‌لیکۆپته‌رێن دوژمنی و مه‌ ئه‌و چه‌ک ژی نینه‌ ئه‌م به‌ڕه‌ڤانیێ پێ ژ خوه‌ بکه‌ین، من تنێ بڕنۆیه‌کا ڤێ هه‌ی و هوون ژی هه‌موو دبێ چه‌کن. هه‌روه‌سا وی بۆ مه‌ دیارکر کو به‌ری سێ سالا ل ( گووزکێن نه‌جاڕا ) ناڤبه‌را گوندێ قومریێ و که‌لها قومریێ، کو به‌رێ سپیدێ ئه‌م تێڕا ده‌رباز بووین، چه‌ند هه‌لیکۆپته‌ره‌کێن دوژمنی هێرش کره‌ سه‌ر کۆمه‌کا کێم یا پێشمه‌رگان ب سه‌رپه‌رشتیا شه‌هید ئۆسمان زاهر هرۆری، هه‌م ژ ئاسمانان ئه‌و بۆمباران و گولله‌باران کرن و هه‌م ژی هه‌لیکۆپته‌را له‌شکه‌رێن هێزا تایبه‌ت به‌ردانه‌ دۆرێن وان و ژ ئه‌رد و ئه‌سمانان هێرش کره‌ وان و پشتی شه‌هید ئۆسمان شیای 53 له‌شکه‌رێن دوژمنی بکوژیت ئه‌و ژی هاته‌ شه‌هید کرن. دیسان ل ساڵا 1977 ده‌ما گرۆپه‌کا پێشمه‌رگه‌ی ل وارگه‌هێ بێلمبیرێ بوو، کو ڕێیا ده‌مژمێره‌کێ دکه‌ڤیته‌ پێشیا مه‌ و ئه‌م دێ د وێرێ را ده‌رباز بین، دیسان ل وێرێ ژی چه‌ند هه‌لیکۆپته‌رێن دوژمنی ب هه‌مان شێوه‌، ب بۆمبارانا ژ ئاسمانی و به‌ردانا له‌شکه‌ران ل دۆرێن پێشمه‌رگه‌ی هێرشه‌کا گه‌له‌ک دژوار کره‌ سه‌ر پێشمه‌رگه‌ی، هه‌رچه‌نده‌ پێشمه‌رگه‌ی ب ده‌هان که‌س ژ دوژمنی کوشتن لێ مخابن 14 پێشمه‌رگه‌ هاتنه‌ شه‌هیدکرن کو هه‌ردوو کادرێن به‌رنیاس شه‌هید زۆراب و شه‌هید حاجی قادۆ گه‌ودا ژی دناڤ دا بوون. ڤێجا گه‌لی هه‌ڤالان ! هه‌ر نوکه‌ خوه‌ به‌ڵاڤ بکه‌ن و هه‌ر دوو که‌س ژ وه‌ ل بن به‌ره‌کی یان داره‌کێ ڕوونن و کا چ نان و خوارن لگه‌ل وه‌ هه‌یه‌ ل هه‌ڤدوو پارڤه‌که‌ن و بخۆن بلا که‌س نه‌مینیته‌ برسی ئه‌گه‌ر بخۆ هه‌رئێکی ژ وه‌ پاریه‌ک بتنێ ژی خواریه‌ و هزر ژی بکه‌ن کو هه‌ر چرکه‌کێ هه‌لیکۆپته‌رێن دوژمنی یێ ل هنداڤی سه‌رێ وه‌ و دوی ده‌می دا دڤێت هوون ئێکسه‌ر خوه‌ به‌رده‌نه‌ بن دار و به‌را و بێ بزاڤ بمینن دا هه‌لیکۆپته‌ر وه‌ نه‌بینن. پشتی ده‌مژمێره‌کا بێنڤه‌دانێ ئه‌م دێ دیسا ده‌ینه‌ڤه‌ ڕێ چونکی هێشتا ڕێیا مه‌ گه‌له‌کا مای،،.
سالحی هێشتا باش ئاخفتنا خوه‌ ب دوماهی نه‌ئینای که‌فته‌ به‌ر به‌ره‌کی و ڤه‌ڕشیا، ژ به‌ر کو ئه‌ڤه‌ دوهی ئێڤاری و تا نوکه‌ ئه‌و هندێ ب مه‌ڤه‌ وه‌ستیای و دناڤ وێ ترس و باران و بارۆڤێ دا ب ده‌هان جاران دبه‌ر ڕێزا هه‌ڤالان دا دهات و دچوو دا کو که‌س ڤاڕێ نه‌بیته‌ ناڤ تۆڕا ماینان و که‌س نه‌ڤه‌مینیت، هاری ڤی دکر و چانتێ یێ دی ژێ هه‌لدگرت و ژبه‌ر کو پشتی مه‌ ده‌ڤه‌را ماینان و که‌مینان خلاس کری پێشمه‌رگێن دی زڤریبوونه‌ڤه‌ و سالح بتنێ مابوووه‌ک ڕێبه‌ر و هاریکارێ مه‌، ژبه‌ر هندێ ئه‌و ژی ژ ئه‌گه‌رێ برس و وه‌ستیانێ نه‌خۆش بوو و که‌فته‌ ده‌ستێ مه‌، ئێدی پشتی بێنڤه‌دانێ تفه‌نگ و ڕه‌ختێن وی من ژێ هه‌لگرتن و ئه‌م که‌فتینه‌ڤه‌ ڕێ. پشتی بۆ ده‌مێ 3-4 ده‌مژمێرێن دی مه‌ ڕێ بڕی ئیدی گولچیسکێن کاک عبدالعزیز طیب لێ بوو ژان و ئه‌و ژی که‌فت، مه‌ ل ده‌ڤه‌را زه‌ندۆره‌ی هه‌ڤاله‌ک هێلا لگه‌ل و ئه‌م چووین پشتی بۆ ده‌مێ 3 ده‌مژمێرێن دی ئه‌م گه‌هه‌شتینه‌ ناڤ مالێن پێشمه‌رگا ل ده‌ڤه‌را شکه‌فته‌ڕه‌شێ ل به‌ر سنوورێ باکوور و باشوور، ل وێرێ مه‌ هه‌ڤاله‌ک ڕاسپارت و وی هێستره‌ک لگه‌ل خۆ برو چوو کاک عبدالعزیزی لێ سوارکه‌ت و لگه‌ل خۆ بینیت. پشتی مه‌ ژی سه‌رپێ هنده‌ک نان بخۆ ژ وان مالێن پێشمه‌رگا وه‌رگرتی هه‌ر بڕێڤه‌ مه‌ خوار و ل وێرێ ئه‌م نه‌چار بووین بچینه‌ ناڤ ئاخا باکوور ( ترکی )، کو ڕیا ده‌مژمێر و نیڤا بوو، هه‌رچه‌نده‌ مه‌ترسیا وێ چه‌ندێ ژی هه‌بوو کو ئه‌م و له‌شکه‌رێ ترکا ڤێجا بکه‌ڤینه‌ سنگێ هه‌ڤدوو و تووشی ئارێشا ببین لگه‌ل وان لێ چونکی ژبه‌ر ڕووبارێ خابووری و چیایێن ئاسێ ده‌لیڤه‌ نه‌بوو ئه‌م ل ئالیێ باشوور ( ئیراقێ ) بچین مه‌ چ چاره‌یێن دی نه‌بوون ژبلی وێ. دڕێ دا ئه‌م ڕاستی گرۆپه‌کی له‌شکه‌رێ ترکا هاتین، لێ ژبه‌ر کو ئه‌و دکێم بوون و ئه‌م ژی گه‌له‌ک وان مایێ خوه‌ دمه‌نه‌کر و وه‌سا خوه‌ دیاردکر کو ئه‌م نه‌دیتینه‌. ئه‌م چووین ئێڤاره‌کا دره‌نگ گه‌هه‌شتینه‌ سه‌ر ڕووبارێ خابووری کو که‌له‌که‌ک ل سه‌ر بوو ژ بۆ ده‌ربازبوونێ و باره‌گایێ لقێ ژی ل ئالیێ دی یێ ئاڤێ بوو. ده‌ما ئه‌و ڕێزا درێژا مرۆڤا د به‌ر لێڤا خابووری ڕا دهاته‌ به‌ر که‌له‌کێ کۆمه‌کا پێشمه‌رگه‌ و کادرێن گه‌نجێن باره‌گای به‌زینه‌ سه‌ر که‌له‌کێ و ئه‌و ڤه‌کرن و ئینانه‌ ئالیێ مه‌ وهه‌ڤال دوو دوو ل سه‌ر که‌له‌کێ ده‌ربازکرن کو ڤێ پرۆسه‌سێ پتر ژ دوو ده‌مژمێران ڤه‌کێشا.
ئه‌م گه‌هه‌شتینه‌ باره‌گای کو دکه‌فته‌ د سێکۆچه‌کا گه‌له‌کا ته‌نگ دا دناڤبه‌را ڕووبارێ خابوور و ئاڤا مه‌رگه‌هێ و زناره‌کێ گه‌له‌کێ بلند و ئاسێ دا وڕێیا ئێکانه‌ ژی ب که‌له‌کێ دچوو ناڤ باره‌گای. هه‌لبه‌ت تشتێ ژ هه‌موویان بالکێش تر من ل وێرێ دیتی کێماتیا خوارنێ بوو، ئینانا که‌ره‌ستێن خوارنێ ژ باشوورێ کوردستان ب هیچ شێوه‌یه‌کی دشیان دا نه‌بوو و ژ گوندێن سه‌ر سنووری یێن باکوور ( ترکی ) ژی ژ به‌ر له‌شکه‌رێ ترکا گه‌له‌کا بزه‌حمه‌ت و دژوار بوو، ژبه‌ر هندێ خوارن گه‌له‌کا ب ده‌ستودار بوو ل باره‌گای و هه‌رسێ دانا ته‌نێ هه‌رکه‌سه‌کی نانه‌کا بچووک ( کو هندی نیڤ نانا نۆرمال بوو ) و دوو هه‌سکوویێن نیسکێ دگه‌هه‌شتنێ.
پشتی بۆ ده‌مێ 10 رۆژه‌کا ئه‌م ماینه‌ ل وێرێ ئه‌م ئه‌و که‌سێن کو ئه‌ندامێن ڕێخستنا پارتی یان ژی کادرێن شوڕشا ئه‌یلولێ بوون بێی کو دگه‌له‌ک ژ وان قۆناغێن پرۆڤێ دا ده‌رباز ببن ل سه‌ر لژنێن ناڤچا هاتنه‌ به‌ڵاڤ کرن، ئه‌م ژی کۆمه‌ک ل سه‌ر داخوازا خوه‌ هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ لژنا ناڤچا ئامێدیێ.
ئێڤاریه‌کێ ئه‌م هاتینه‌ ئاگه‌هدارکرن کو دڤێت سپێدێ پشتی تێشتێ، کو گه‌له‌ک زوو مه‌ دخوار، ل به‌ر فڕنا باره‌گای ببینه‌ ڕێز و هه‌رکه‌سه‌ک بخۆ نانه‌کێ وه‌رگریت کو ئه‌و نان بۆ شه‌ڤه‌ک و رۆژه‌کایه‌ تا کو ژڤێرێ خوه‌ بگه‌هینیته‌ چیایێ مه‌تینا ( ده‌ڤه‌را به‌رواری بالا ). هه‌رکه‌سه‌کی ژ مه‌ دزانی کو گه‌له‌ک زه‌حمه‌ته‌ زه‌لامه‌ک شه‌ڤه‌ک و رۆژه‌کا ب ڤێ نیڤ نانێ ڤێ ڕێکێ هه‌میێ ببڕیت، به‌لێ چ چاره‌یێن دی نه‌بوون. راسته‌ مالێن پێشمه‌رگا ل شکه‌فته‌ڕه‌شێ د ڕێیا مه‌دانه‌ کو ڕێیا ده‌مژمێر و نیڤا دکه‌ڤنه‌ باشوورێ باره‌گای، به‌لێ پشتی مه‌ زانی کانێ ل ڤێرێ چ قه‌تلازیا که‌ره‌ستێن خوارنێ یه‌ و ب چ ده‌رده‌سه‌ریێ چه‌ند کیلۆیه‌کێن ئاری په‌یدا دکه‌ن کو گه‌له‌ک جارا دکه‌ڤنه‌ که‌مینان و گیانێ خوه‌ دداننه‌ سه‌ر توورکه‌کێ ئاری، ئێدی مه‌ بڕیاردا ب چ شێوه‌یه‌کی ئه‌م چ نانی ژ وان مالان وه‌رنه‌گرین و چه‌وا بیت دڤێت بڤێ نانێ خوه‌ بگه‌هینینه‌ لژنا ئامێدیێ ل چیایێ مه‌تینا. پشتی من نانا خوه‌ وه‌رگرتی کاک سه‌عید بناڤی هه‌ڤالێ منێ قوتابخانا سه‌ره‌تایی، کو ل لێنانگه‌ها باره‌گای لگه‌ل ته‌یار کێسته‌ی کاردکر، ب چاڤان ئیشاره‌ته‌ک دا من کو بچمه‌ پشت کۆلکێ لێنانگه‌هێ، ئه‌ز ژی نۆرمال چووم لێ ئه‌و گه‌له‌ک بترس بوو و هه‌رێ ل ڕه‌خێن خوه‌ ته‌ماشه‌دکه‌ت و خوه‌ نێزیکی من کر و گۆته‌ من: کانێ سه‌رێ شووتکا خوه‌ ڤه‌که‌، وی ده‌می من دیت کو ده‌ستێ وی یێ مچاندیه‌، من سه‌رێ شووتکا خوه‌ ڤه‌کر و وی ده‌ستێ خوه‌ ڤه‌کر و مسته‌کا شه‌کرێ کره‌ ناڤ شووتکا من، هێدی و بله‌ز گۆته‌ من: زوو زوو گرێده‌ و بکه‌ دبه‌ر شووتکا خوه‌ ڕا هێشتا که‌سێ نه‌دیتی. هه‌لبه‌ت پشتی هینگێ من زانی کو ئه‌گه‌ر به‌رپرسێ لێنانگه‌هێ ب ڤی کارێ سه‌عیدی زانیبا نه‌دووره‌ ئه‌و نه‌کێمی 10 رۆژان که‌فتبایه‌ زیندانێ، ژبه‌ر ڤێ گه‌نده‌لیا وی بۆ من کری !!
من گۆتێ: سه‌عید ئه‌ڤه‌ چیه‌ خۆ ئه‌ز ناچم بڕێڤه‌ چایێ چێکه‌م دێ چ ل شه‌کرێ که‌م ؟
گۆته‌ من: گه‌له‌ک زه‌حمه‌ته‌ تۆ بڤێ نانێ خۆ بگه‌هینیه‌ بنه‌جهێ، ڤێجا مسۆگه‌ر هوون دێ ل سه‌ر ئاڤه‌کێ راوه‌ستن و نانێ خوه‌ ب ئاڤێ خۆن، تۆ ڤێ شه‌کرێ ته‌ڕ بکه‌ و دنانێ خوه‌ بده‌ و بخۆ، ئه‌و دێ پتر هێزێ ده‌ته‌ ته‌ و دا کو بڕێڤه‌ ژ برسا نه‌که‌ڤی. ئه‌م هاتینه‌ سه‌ر که‌له‌کێ پێشمه‌رگه‌ دوو دوو ل که‌له‌کێ ده‌رباز دبوون، لێ شه‌ڕگه‌ها بهارێ بوو و ئاڤا خابووری هار دبوو، پێلێن وێ خوه‌ د سه‌ر دار و به‌را ڕا دهاڤێت. جاره‌کێ پێله‌کا دژوار ل که‌له‌کێ دا و ئه‌و وه‌رگه‌ڕاند پێشمه‌رگه‌یه‌کی ژ وان که‌له‌ک نه‌به‌ردا و که‌له‌ک که‌فته‌ سه‌ر وی و ئه‌و ژی دبن که‌له‌کێ ڤه‌ بن ئاڤ بوو، پێشمه‌رگێ دی کو ناڤێ وی جه‌میل بوو که‌فته‌ ناڤ پێلێن ئاڤێ و چوو، دیار بوو کو نه‌یێ مه‌له‌ڤان بوو و چانتێ وی ژی ب ناڤ ملان ڤه‌ بوو، ڕاستی ژی هه‌میا هیڤیا دی دانا، لێ دوو پێشمه‌رگێن گه‌نج کو خه‌لکێ زاخۆ بوون وه‌کی با و برووسکێ هێرش کرنه‌ پێلێن ئاڤا هار و هه‌ر دگه‌ل به‌زێ جلکێن خوه‌ دبه‌ر خوه‌ دا دڕاندن و هاڤێتن، ئاڤێ جه‌میل ژ جهێ مه‌ند دابووراند و گه‌هانده‌ سه‌رێ سیپا و ئێدی مه‌ جه‌میل دانا شه‌هید، لێ ئێک ژ وان گه‌نجێن دلشێر، کو نوکه‌ ژی وه‌کی فلمێ سینه‌مایێ به‌ژن و ڕه‌نگێ وی ل به‌رچاڤێن منه‌، ب باسک و مه‌له‌ڤانیا ل سه‌رێ سیپا ده‌ستێ خوه‌ ل پستۆیێ چاکیتێ جه‌میل دا و ب ده‌سته‌کی مه‌له‌ڤانی دکرن وب ده‌ستێ دی ئه‌و کێشا به‌ر ڕه‌خێ ئاڤێ و ب ئاوایه‌کی سه‌یر جه‌میل ژ مرنێ رزگار کر، لێ زکێ وی تژی ئاڤ ببوو، ژنه‌کا نووژدار، کو پێشمه‌رگا پارتیا کۆمۆنیست بوو و عه‌ره‌با باشوورێ ئیراقێ بوو، هه‌ر زوو گه‌هه‌شته‌ سه‌ر که‌له‌خێ وی و بهاریکاریا پێشمه‌رگا ئه‌و ئاڤ هه‌می ژ زکێ وی ڤالا کر. مه‌ جه‌میلێ خوه‌ هێلا ل باره‌گای و ئه‌م هه‌ڤالێن نووهاتی و لگه‌ل چه‌ند پێشمه‌رگه‌یه‌کێن پارتی و چه‌نده‌کێن کۆمۆنیست، کو چه‌ند پێشمه‌رگێن ژن ژی دگه‌ل دا بوون، که‌فتینه‌ ڕێ. بیرا من تێت ژنه‌کا پێشمه‌رگا کۆمۆنیستا ئه‌سمه‌ر و به‌ژن بلند کو خه‌لکێ به‌سرا یان سه‌ماوه‌ بوو، شه‌ش ساجۆرێن کلاشینکۆفێ لگه‌ل ده‌مانجه‌یه‌کا چارده‌خۆر و دوو نارنجۆکا ل پشتێ بوون و کلاشینکۆفه‌کا ڕۆسیا ڕکێب ب ملیڤه‌ بوو، ده‌رسۆکه‌کا سۆر گرێدا بوو، لفکه‌کا وێ ب سه‌ر ملێ خوه‌ دا به‌ردا بوو، ئه‌و خانمه‌ وه‌کی ماهینه‌کا که‌حێل که‌فته‌ پێشیا ڕێزا پێشمه‌رگه‌ی و پێشی نه‌دا که‌سێ هه‌تاکو به‌رێ سپێدا رۆژا دی خوه‌ لگه‌لیێ بازێ دای ل چیایێ مه‌تینا. مه‌ بۆ نیڤرۆ فراڤینا خوه‌ ئینا سه‌ر برکا ئاڤێ یا وارگه‌هێ بێلمبیرێ کو دکه‌ڤیته‌ پشت زنارا کێسته‌ و جهێ شه‌ڕێ ساڵا 1977 یێ مه‌ باسکری، ل وێرێ هه‌رکه‌سه‌کی نانا خوه‌ کره‌ دوو قه‌د ئێک خوار و یا دی ژی هه‌لگرت بۆ شیڤێ. من ژی گریا شووتکا خوه‌ ڤه‌کر ده‌مێ هه‌ڤالێن من شه‌کر دیتی هه‌میا کره‌ قێڕی هۆۆۆۆۆۆ ئه‌ڤه‌ چیه‌، چ نه‌دادپه‌روه‌ریه‌، کێ شه‌کر دایه‌ ته‌؟ من شه‌کر ته‌ڕ کر و گۆتێ: وه‌رن هه‌تا 7-8 که‌سا ژی ژ مه‌ دشێن نانێ خوه‌ بڤێ شه‌کرێ شرین بکه‌ن و بخۆن، دیسان ژی مه‌ وه‌کر و جاره‌کا دی ئه‌م که‌فتینه‌ڤه‌ ڕێ ولگه‌ل رۆناهیا به‌رێ سپیدێ و پێشه‌نگیا پێشمه‌رگا کۆمۆنیستا چه‌له‌نگ گه‌هه‌شتینه‌ شکه‌فتا گه‌لیێ بازێ ل ده‌ف هه‌ڤالێن لژنا ناڤچا ئامێدیێ و ل وێرێ ئه‌م چه‌ند هه‌ڤاله‌ک وه‌ک کادر ده‌ست بکاربووین. ژ وان یێن بیرا من لێ تێت کاک عبدالعزیز طیب، نێچیرڤان احمد، ناسح کێسته‌یی، محمد طیب، رجب احمد ( ابو شعبان )، نافع هرۆری، سعدالله‌ ئێکماله‌ی و ئه‌ز.
ئه‌ز باش دزانم ئه‌و مستا شه‌کرا سه‌عیدی نه‌با ئه‌ز وێ ڕێیا هندا درێژ سه‌ره‌ده‌ر نه‌دبووم، لێ دیسان ژی هه‌رده‌ما بیرا من لێ تێت ووژدانا من تێشیت، چونکی هه‌رچه‌نده‌ من بتنێ مفا ژ وێ شه‌کرێ نه‌دیت و مه‌ 7-8 که‌سه‌کا ئه‌و شه‌کر پارڤه‌کر، لێ دیسان ژی گه‌له‌ک ژ هه‌ڤال و هه‌ڤڕێێن مه‌ ژێ بێپار بوون، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌ز هه‌رده‌م دبێژم: مخابن ئێکه‌مین رۆژا پێشمه‌رگاتیا من ب گه‌نده‌لی و نه‌دادپه‌روه‌ریێ ده‌ستپێکر.