سەرەکیڤیدیۆ

محەمەد ئەحمەد بناڤی بەری بگەھیته‌ مال، بێھنەکا غه‌ریب تێتێ، چاڤێن وی دسۆژن، ئاڤ ژ دەڤ و دفنا تێت، بێھنا وی تەنگ دبیت.

محەمەد ئەحمەد بناڤی بەری بگەھیته‌ مال، بێھنەکا غه‌ریب تێتێ، چاڤێن وی دسۆژن، ئاڤ ژ دەڤ و دفنا تێت، بێھنا وی تەنگ دبیت.

سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ د بەردەوامیا کار و چالاکیێن خوە دا دبیتە مێڤانێ پێشمەرگێ ھەردوو شۆڕشێن ئەیلۆل و گولانێ، محەمەد ئەحمەد بناڤی و ھەڤپەیڤینەکا ڤیدیۆیی دگەل ساز دکەت و دیرووکا خەباتا وی تۆمار دکەت و دپارێزیت.

محەمەد ئەحمەد محەمەد حسێن بناڤی ل ساڵا 1950 ل گوندێ بناڤیێ یێ سەر ب دەڤەرا کانیماسێ ڤه‌ تێتە سەر دنیایێ. ژ به‌ر ده‌ستپێکرنا شۆڕشێ ئه‌و دشێت تنێ 3 ساڵا بخوینیت و پاشی دبیته‌ پێشمه‌رگه‌.

بابێ وی ل ساڵێن چلا دبیتە ئەندامێ پارتیا ھیوا و پاشی ئه‌ندامێ پارتی و دگەل دستپێکرنا شۆڕشا ئەیلۆلێ ل ساڵا 1961 دبیتە پێشمەرگە. محه‌مه‌د ژی ل ساڵا 962 دژیێ 12 ساڵیێ دا تڤه‌نگا بابێ خوه‌ ژێ وه‌ردگریت و دبیتە پێشمەرگە و دگەل شۆڕشێ مەزن دبیت.

دەستپێکا پێشمەرگاتیا وی وەکو زێره‌ڤانێ زیندانا شۆڕشێ ل گوندێ بێدوھێ دگەل محەمەد عەلی بناڤی دەستپێدکەت، پشتی ھینگێ ب فەرمانا ئەسعەد خۆشەڤی دچیتە دگەل سەعید پاڵانی ل بەر ئەمبارا شۆڕشێ ل گوندێ ھەلوە. پاشی ڤەدگەریتەڤە دگەل ھەڤالێن خوە دگەل قۆلێ محەمەد عەلی بناڤی. ل ساڵا 1963 و ل شه‌ڕێ مه‌زنێ چیایێ مه‌تینا، ل هه‌مبه‌ری هێزا له‌شکه‌رێ هه‌ردوو ده‌وله‌تێن سوری و ئیراق و جاشێن کورد، ئەو دگەل 12 ژ هه‌ڤالێن خوه‌ ل سەرێ بامەڕنێ ل چییایێ مەتینا ب تڤەنگێن ئینگلیزی بەرسینگێ ھێرشا دوژمنی دگرن و ھێزێن دوژمنی دشکێنن. د ڤێ داستانا مه‌زن دا سه‌رکه‌فتنا مه‌زن ب خوینا کۆمه‌کا ئه‌گید و خوه‌شمێران تێته‌ نه‌خشاندن و هه‌ڤالێ وان سەید ئۆسمانێ ئێکمالەیی ژی بریندار دبیت.

کاک محه‌مه‌د ل ساڵا 1964 دگەل نوینەرێن کۆنگرا پارتی دچیتە ڕانیە. پاشی تێته‌ڤه‌ ده‌ڤه‌رێ و ل ھاڤینا ھەمان ساڵ ب فەرمانا ئەسعەد خۆشەڤی زیندانیەکی ژ کانی ماسێ دبەتە ڕانیا وب 10 رۆژان دگه‌هنه‌ وێرێ.

ل ساڵا 1965 ھێزا وان بارەگایەکێ یەدەک یێ بچویک ل بێشیلی ڤەدکەت، پاشی وی بارەگای به‌رێڤه‌ دکه‌نه‌ ئالیێ دیێ چیایێ مه‌تینا و دبەنە بامەڕنێ و ھەتا ساڵا 1968 ل بامەڕنێ دمینن.

ل ساڵا 1969 دگەل محەمەد عەلی بناڤی ل ھنداڤ گەلیێ بۆتیا، ل ناڤبه‌را قه‌دشێ و ئامێدیێ، دڕێژیێ ب خەباتا خوە ددەت و پشکداریێ د شەڕێ کانی سیڤکێ دا ل ھنداڤ قەدشێ دکەت. پاشی ئه‌و چه‌په‌رێن خوه‌ ڤه‌دگوهێزنه‌ سەرێ گەلیێ ئیسفکا ل هنداڤی قه‌دشێ.

هه‌ر ل ساڵا 1969 ئه‌و دگەل محەمەد عه‌لی بناڤی دچیتە گەڵاڵەی و د ڤەگەڕا خوە دا ئەو دگەل نێزیکی 300 پێشمەرگا ب سەرپەرشتیا شه‌هید عبدالحیم جەسیم تێنه‌ ڕاسپارتن کو چه‌کی ژ گه‌ڵاله‌ی ڤه‌گوهێزنه‌ ده‌ڤه‌را مزووری ژووری، لێ بڕێڤە ھەڤالێن وان ئەرکێ خوە بجھ نائینن، ئەو و چەند پێشمەرگێن دی بتنێ دمینن کو دوو ژ وان کوردێن ئێزدی بوون، نەچار دبن وی چەکی ببەنه‌ گوندێ سێلکێ و ڕادەستی سەعیدێ خەلیل بکەن، پشتی ھینگێ دچیتە بارەگایێ ئەسعەد خۆشەڤی ل قومریێ و پشتی ھینگێ دچیتەڤه‌ بارەگایێ خوە ل سەرێ ئیسفکا.

کاک محەمەد بناڤی پشتی ڕێکەفتنا 11 ئادارێ ل ساڵا 1970 ھەتا 1974 ل بامەڕنێ دبیتە پاسەوانێ سنووری، کو سەلیمێ ئەسعەدی فه‌رماندێ فه‌وجا وان بوو. ئه‌و د وان 4 ساڵان دا ل وێرێ مەشق و ڕاھێنانێ ل سەر ھندەک جۆرێن چەکی دکەن.

پشتی ل ساڵا 1974 شەڕ دەستپێدکەت، ئه‌و دچیتە دگەل سریا سەلمانێ حەجی مەحمودێ بامه‌رنی ل سندورێ و چیایێ سپیڕێزی و پشکداریێ د ئازادکرنا کەلها شەدایێ دا دکەت. پشتی گرتنا وێ ئەو دگەل 7 پێشمەرگێن دی د رەبیا کەلها شەدایێ دا دمینن. د وی ده‌می دا 22 ھێڕشێن ھێزێن ئەسمانی یێن دوژمنی تێنه‌ سەر وان. به‌رپرسێ وان سەلمانێ حەجی مەحمودی برینداردبیت، دوو فیشەک بتنێ د تڤەنگا محەمەد عەلی بناڤی دا دمینن، ل خوەڤەکێشانێ ئه‌و ڕاستی تۆپبارانه‌کا دژوارا دوژمنی دبن و ل نزارێ چیایێ باجلورێ دکەڤنە بۆسه‌یا جاشان، لێ ئه‌و وێ بۆسێ ژی دشکێنن و دوژمن پاشدا دڕه‌ڤیت.

ل پایزا ساڵا 1974 محەمەد عەلی بناڤی دبیتە ئامر بەتالیۆن و کاک محه‌مه‌د دگەل وی تێته‌ ڤەگوھازتن بۆ گەڵاڵە و جندیان وپشکداریێ د شەڕێن وێ دەڤەرێ دا دکەت وھەتا شکەستنا شۆڕشێ ل دەڤەرا باڵه‌کایه‌تی دمینیت.

پشتی شکەستنا شۆڕشێ دچیتە ڕۆژھەلاتێ کوردستانێ. ل وێرێ تێنه‌ دوورئێخستن بۆ باژێڕێ که‌رمان ل سه‌ر که‌نداڤێ فارسی.

پشتی ئیقلابا ئیرانێ ل ساڵا 1979 ئه‌و ڤەدگەڕیتەڤە نەغەدە و پشتی کۆنگرەیا 9 یا پارتی، ئەو دگەل نێزیکی 100 پێشمەرگا دگەل د. جه‌رگیس حه‌سه‌ن، ھەجەر سندی، سەید سالح، شەعبان غەفار و محەمەد خالد بۆسەڵی و دگه‌ل چه‌ند بارێن چه‌ک و فیشه‌ک و گه‌لله‌یان، د ڕێکا گەڤەڕێ ڕا ل باکوورێ کوردستانێ دچنە مارونسێ و دڕێکا سەرێ سارێ، ھەمکا و بێرمانێ ڕا تێن و ل رۆژا 22/12/1979 دگەھنە بارەگایێ لقا ئێک ل کۆماتەی و ھەتا بھارا ساڵا 1980 ل کۆماتەی دمینیت.

کاک محەمەد ل ڕۆژا 20/5/1980 وەکو پێشمەرگەکێ ھێرشبەر دگەل سەید سالح و شەھید شەعبان غەفار و عه‌مید خواستی و پێشمه‌رگێن دی یێن هه‌ردوو لژنێن ئامێدیێ و زاخۆ، پشکداریێ د گرتنا ئێکەم رەبیا دوژمنی د شۆڕشا گولانێ دا ل (سوارکا وەلێ)، ل چیایێ کێسته‌ دکەت. پشتی هینگێ ل رۆژا 30/6/1980 دیسان هێزێن لژنا ئامێدیێ کو کاک محه‌مه‌د ژی ئێک ژ وانه‌ رەبیا ستراتیژیا دوژمنی ل سەرێ حەمێ، ل هنداڤی هرۆرێ و بریفکا دگرن لگه‌ل ده‌ستکه‌فته‌کێ باش. دڤێ چالاکیێ دا نایف سه‌عدی زاویته‌ی و عبدالله‌ ابراهیم ئوره‌ی شه‌هید دبن.

رۆژا 30/8/1980 کاک محه‌مه‌د دگه‌ل هێزا لقا ئێک، ب سەرپەرشتیا دکتۆر جەرگیس و پشکداریا سەید سالح و شه‌هید شه‌عبان غه‌فار و چەندین فەرماندێن مەیدانی یێن لەشکەری دەست بگەڕەکێ دکه‌ن ژ کۆماتەی ھەتا دەڤەرا شێخان. دڤێ گەڕێ دا ئه‌و چه‌ندین چالاکیێن گرنگ ئه‌نجامدده‌ن، وەکی لێدانا باره‌گایێ سریا تروانش و گرتنا 2 رەبیێن دی یێن سوپایێ دوژمنی ل رۆژا 19/9/1980. پشتی ڤی شه‌ڕی هه‌لیکۆپته‌رێن دوژمنی ل کانیا به‌ستێ نێزیک گوندێ خرابه‌ی هێرشێ دکه‌نه‌ سه‌ر وان و سەفەر عبدالعزیز ئۆرمانی شەھید دبیت و کەرێم زاخۆیی برێندار دبیت. پاشی ئه‌و ده‌ربازی ده‌ڤه‌را لژنا شێخان دبن و ل نسرا و ڕەبەتکێ و سیار و سپیندارا پشکداریێ ژ چەککرنا خەلکێ وان گوندا دا دکەت ئەوێن چەکێ ڕژێمێ ھەلگرتی. پاشی باره‌گایێ فه‌وجا دوژمنی ل شکه‌فتێ ل ده‌ڤه‌را چه‌مانکێ تۆپباران دکه‌ن و چه‌ند بنگه‌هێن دوژمنی ژی دگرن ل رۆژا 25/10/1980، دڤی شه‌ڕی دا شوکری شێلازی شه‌هید دبیت و شه‌هید حه‌مدی به‌گ ژی بریندار دبیت. دیسان پشکداریێ د گرتنا سریا بێبۆزیێ و بەرسینگ گرتنا ھێرشا دوژمنی ل گابێرکێ و کانیا باسکا دا دکەت.

ل مه‌ها 11 یا هه‌مان ساڵێ، پشتی ژ ده‌ڤه‌را شێخان دزڤڕنه‌ چیایێ مه‌تینا ده‌ڤه‌را به‌رواری باڵا و شخۆیێ، هێزه‌کا دوژمنی یا مه‌زن ژ دهێ ڤه‌ تێت و ل که‌لا شخۆیێ ئه‌و و لگه‌ل هێزه‌کا لژنا دهۆکێ ب سه‌رپه‌رشتیا شه‌هید تاهر زێوه‌ی به‌رسینگا وێ دگرن، پاشی هێزه‌کا دیا مه‌زن ژ بێگۆڤا د هه‌وارا هێزا خوه‌ تێت و ئه‌و ژی ل نێزیک گوندێ بابیرێ دکه‌ڤیته‌ بۆسه‌یه‌کا دیا پێشمه‌رگه‌ی. دڤی شه‌ڕی دا نێزیکی 70 له‌شکه‌رێن دوژمنی هاتنه‌ کوشتن و هه‌ردوو پێشمه‌رگه‌ موسا ئه‌لکیشکی و ره‌مه‌زان بامه‌رنی شه‌هید بوون و چه‌ند پێشمه‌رگه‌یه‌ک ژی برینداربوون، ئێک ژ وان شه‌هید تاهر زێوه‌ی بوو.

کاک محه‌مه‌د ل مه‌ها 12 ساڵا 1980 ژ بۆ چارەسەریێ دچیتە ڕۆژھەلاتێ کوردستانێ و ل بھارا ساڵا 1981 ڤەدگەڕیتەڤە کۆماتەی. ژ بەر چەلەنگی و مێرخاسیا وی لق بڕیارێ دده‌ت کو ئه‌و ببیته‌ به‌رپرسێ ڕێکخراوه‌کا پێشمه‌رگه‌ی، لێ ژبەر نەساخیێ ئه‌و داخوازا لێبوورینێ دەکەت.

ل ساڵا 1983 لگه‌ل مالباتا خوه‌ ل کانیا سویر بڕەخ گوندێ ئێکمالا به‌رواری باڵا ڤە ئاکنجی دبن و ھەتا ساڵا 1988 ل وێرێ دمینن.

ده‌مێ ئه‌نفالان ده‌ستپێکری کاک محه‌مه‌د ب کاره‌کی چووبوو سه‌ر سنوورێ باکوور-باشوور. ل 25/8/1988 ئه‌و قه‌ستا مال دکه‌ت ودگەھیته‌ گوندێ ئێکمالێ، لێ بەری بگەھیت فڕۆکێن دوژمنی ھێرشا کیمیاوی دکەتە سەر کانیا سویر جهێ ماڵا وان لێ. دەمێ نێزیکی مالێ دبیت بێھنەک دھێتێ، چاڤێن وی دسۆژن، ئاڤ ژ دەڤ و دفنا وی تێتن و بێھنا وی ژی کورت دبیت، ژ ھێز و شەنگەھ دکەڤیت. پشتی ئه‌و گەھشتی ژنوی دزانیت کو جیرانێ وی ( حەجی سالح بیگدادی، ھەڤژینا وی و شەعبانێ کوڕێ وان ) یێن بچەکێ کیمیاوی شەھید بووین.

مالباتا کاک محه‌مه‌دی ژی ھەمی یێن تووشی بێھن تەنگیێ بووین. ل ئێڤارا وێ ڕۆژێ د ڕێکا ئاسھێ ڕا ل جادا بێگۆڤا-کانیماسێ دەرباز دبن. بڕێڤە بابێ وی ژ به‌ر چه‌کێ کیمیاوی نەساخ دبیت و دکه‌ڤیت، ئه‌و ژی نەچار دبیت ژ بۆ قوڕتالکرنا زاڕۆکێن خوە بابێ خوە بڕێڤە دھێلیت و مال و زارۆکا بگه‌هینیته‌ بناڤیێ و پاشی تێت بابێ خوه‌ ژی ڕزگاردکه‌ت. پاشی ئه‌و دچینە گوندێ ئارۆشێ و دیڤدا دچیتە ئاشیتێ، یێن باکوورێ کوردستانێ. پشتی ھینگێ ڕژێما تورکی وان دبەتە سڵۆپی و بێ خوارن و ڤەخوارن دھێلن دا ڕادەستی ڕژێما عێراقێ بکەن.

سێ مه‌هـا ل سڵۆپی دمینن، پاشی دبەنە کەمپا مێردینێ ل وێرێ ژی گەلەک نەخوەشی و دەردەسەریا دبینن و ل وێرێ ژی مخابراتا ئیراقێ بهه‌ڤکاریا میتا ترکی ژه‌هرێ بۆ خه‌لکێ هه‌رسێ که‌مپا دکه‌نه‌ ناڤ نانی، کو نێزیکی 40 هزار مرۆڤان بوون و ب ده‌هزاران خه‌لک پێ نه‌خۆش دبیت و چه‌نده‌ک ژی پێ دمرن.

پشتی سەرھەلدانێ دگەل ئێکەم کاروانێ پێشمه‌رگا کاک محه‌مه‌د تێتە کوردستانێ و دگەل عبدلخالق بابیری ل کانی ماسێ دبیتەڤە پێشمەرگە، پاشی ل ساراتویکا، لژنا ناوچا سێمێلێ، سوپایێ ھەڤبەش یێ بەره‌یێ کوردستانی درێژیێ ب خەباتا خوە ددەت.

ل ساڵا 1995 – 1997 ل لژنا ناوچا زاخۆ دمینیت.

کاک محەمەد پشتی ڤی کاروانێ دویر و درێژێ خەبات و تێکۆشینێ و ئەنفال و کیمیابارانێ و دەربەدەریێ، نوکه‌ ژی ب مووچەیه‌کێ کێم هاتیه‌ خانەنشینکرن و ل تاخێ ماڵتا ژێری ل دهۆکێ دژیت.

 

Kavin Berwari

ئەز وەک ئەدمینا سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە رادبم ب رێڤەبرنا فێسبووکا سەنتەری، ئینستاگرامی، یوتوبی و مالپەرێ ئینتەرنێتی. کارێ منێ سەرەکی دانان و بەلاڤکرنا هەڤپەیڤینا، ڤیدیو یا و پۆستایە ل هەمی جهێن سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە.

بابەتێن پێکڤە گرێدایی

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *

زر الذهاب إلى الأعلى