دیدارسەرەکی

شاهدێ گه‌له‌ک ڕوودانێن گرنگێن ده‌ستپێکا شۆڕشا گولانێ

عادلێ شه‌هید حه‌جی قادۆ گراڤی

 

د بەردەوامیا کار و چلاکیێن خوەدا، سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ ل زاخۆ دبیتە مێڤانێ عادل حەجی قادۆ گراڤی و دیدارەکا ڤیدیۆیی یا درێژ دگەل ساز دکەت و دیرووکا خەباتا وی و مەلباتا وی مینا بەلگەنامەکا دیرووکی تۆمار و ئەڕشیف دکەت.

کاک عادل کوڕێ تێکۆشەرێ دێرین شەھید حەجی قادۆیه‌. بابێ کاک عادلی شه‌هید حه‌جی قادۆ، به‌ری شۆڕسا ئه‌یلولێ ده‌ستپێبکه‌ت، دچیته‌ چیای و لگه‌ل ده‌ستپێکا شۆڕشێ دبیته‌ کادره‌کێ لەشکەری و کەسەکێ گەلەک نێزێکێ عیسێ سوار.

شەھید حەجی قادۆ پشکداری و فه‌رمانده‌ییا گه‌له‌ک شه‌ڕێن گران کریه‌ ل دژی دوژمنی، وه‌کی شه‌ڕێ گه‌لیێ زاخۆ، عه‌ینزالا و گه‌له‌کێن دی. ئه‌و ساڵا 1974 ب فەرمانا عیسێ سوار، دگەل ھێزێن خوە ل ئاڤا دیجلەی دەرباز دبیت و ژ ئالیێ ڕژۆئاڤایێ کوردستانێ ڤە ھێرشێ دکەن بنگه‌هێن دوژمنی ل دەڤەرا سحێلا و ھەژمارەکا سەربازێن ڕژێمێ دیل دکەن و چەک و تەقەمەنیەکێ مەزن ژی دکەڤیت دەستێ وان. پاشی ئه‌و دگەل ھێزا خوە تێته‌ ڤه‌گوهاستن بۆ ده‌ڤه‌را باڵه‌کایه‌تی، ل وێرێ 40 شەڤ و 40 ڕۆژان د شەڕەکێ مەزن دا، د وی شه‌ڕی دا ئه‌و پتر ژ 500 سەربازان دکوژن، دناڤ وان دا ئامر لیوا حامد جاسم الدلێمی و گەلەک چەک و دەزگەھێن بێتەلێ ژی دکەڤنە دەستێن ھێزێن وی، دڤی شه‌ڕی دا 8 پێشمه‌رگێن وان شه‌هید دبن.

به‌ری شکه‌ستنا 1975 ئه‌و جاره‌کا دی تێته‌ڤه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ هێزا زاخۆ. ده‌مێ عیسێ سوار تێته‌ شه‌هیدکرن، ئه‌و هه‌ڤال و مال و مرۆڤێن وان رزگاردکه‌ت و دهنێریته‌ ده‌ف ئه‌سعه‌د خۆشه‌ڤی.

ئێکسه‌ر پشتی شکه‌ستنێ حه‌جی قادۆ کورێ خوه‌ عادلی لگه‌ل خوه‌ دبه‌ت و د باکوورێ کوردستانێ ڕا قەستا ڕۆژھەلاتێ کوردستانێ دکەن.

ئه‌و عادلی دهێلیته‌ ل مالا ئەبو عنتەری ل مھاباد و ئه‌و بخوه‌ دڕێکا باکوورێ کوردستانێ را دزڤڕیته‌ڤه‌ زارۆکێن خوه‌ و هه‌ردوو هه‌ڤژینێن خوه‌ ژ باشوور رزگار دکه‌ت و دیسان درێیا باکوور را دگه‌هنه‌ ڤه‌ ڕۆژھەلاتێ کوردستانێ، لێ مخابن ژ لایێ ڕژێما ئێرانێ ڤە تێنه‌ گرتن، بتنێ ھەردوو کوڕێن وی نادر و عەزیز ڕزگاردبن و د گەھنه‌ نەغەدێ. ڕژێما ئێرانێ حه‌جی قادۆی ب ژن و زارۆک ڤه‌ ل حاجی عومران ڕادەستی ڕژێما عێراقێ دکەت و وی ئێکسه‌ر دبەنه‌ ئەمنا ھەولێرێ، دوو مه‌ها ل وێرێ زیندان دکه‌ن. پاشی بشێوه‌یه‌کی ده‌مکی ئازاد دبیت و ئه‌و جاره‌کا دی ب قه‌چاغی خوه‌ دگه‌هینیته‌ڤه‌ گوندێ پیرۆسا ل کوردستانا باکوور.

شه‌هید حه‌جی قادۆ ل سه‌ر سنووری ده‌ست بکارێ ڕێکخستن و ئاماده‌کاریا شۆڕشێ دکه‌ت. ل مه‌ها 9/1975 شه‌هید ادریس بارزانی کاک ابو عنته‌ر، ابو نوال، سه‌ید حه‌سه‌ن و کاک عادل حه‌جی قادۆ ژی رادسپێریت کۆ بچنه‌ سه‌ر سنوورێ باکوور باشوور و ئاماده‌کاریا شۆڕشێ بکه‌ن. کاک عادل ژی هه‌ردوو برایێن خوه‌ نادر و عه‌زیزێ زارۆک ژی لگه‌ل خوه‌ دئینیت و به‌ره‌ڤ سه‌ر سنووری ڤه‌ تێن. پشتی دگه‌هنه‌ ده‌ڤه‌رێ عه‌زیزێ زارۆک ڕاده‌ستی مالباته‌کا نیاس دکه‌ن ل جوله‌مێرگێ و پاشی دچنه‌ گوندێ دویلێ مالا حه‌جی سادقێ و بهاریکاریا وی ده‌ست ب ئاماده‌کاریێن شۆڕشێ دکه‌ن.

شەھید حەجی قادۆ ژی ل مه‌ها 12/1975 دگەھیتە وا. ئێدی شه‌هید حه‌جی قادۆ دبیته‌ پشته‌ڤانه‌کێ مه‌زنێ ئاماده‌کرن و ده‌ستپێکرن و به‌رده‌وامیا شوڕشا گولانێ، ژ به‌ر کو وی دناڤ خه‌لکێ باکوورێ کوردستانێ دا ڕیز و ده‌سه‌ڵاته‌کا مه‌زن هه‌بوو، ئه‌و شیا ب سه‌دان خه‌لکێ وان ده‌ڤه‌ران بکه‌ته‌ پێشمه‌رگه‌ و چه‌کی و خوارنێ ژ بۆ شۆڕشێ په‌یدا بکه‌ت. دهه‌مان ده‌م دا شه‌هید حه‌جی قادۆ مرۆڤه‌کی هه‌یی و خانه‌دان بوو، لۆما وی ژ مالێ خوه‌ ژی به‌رده‌وام ل پێشمه‌رگه‌ی و شۆڕشێ دمه‌زاخت. پشتی چه‌نده‌کێ جه‌وهه‌ر نامق و که‌ریم شه‌نگالی ژی دگه‌هه‌ن و تێنه‌ بیرمانێ و ل مالا ئیسڤێ بێرمانی دمینن و دەست ئاڤاکرنا گرۆپێن پێشمەرگەی دکەن و ل 26/گولانا/1976 شۆڕش تێته‌ ڕاگەھاندن و ل ھوڕکی و ده‌ڤه‌را زاخۆ چالاکیێن لەشکەری تێنه‌ ئەنجامدان.

کاک عەدل دوو گەڕا دگەل بابێ خوە دچیتە باشوورێ کوردستانێ. گەڕا ئێکێ ل زڤستانا ساڵا 1975، دگەل کەریم شەنگالی، شەھید حەجی قادۆ و حەمید شەریف بۆ دەڤەرا زاخۆ. گەڕا دووێ ژی دڕێکا کەلا قومریێ ڕا دچنە گرکا و بابیرێ، شەھید حەجی قادۆ ژ بۆ ئەنجامدانا ھندەک ئەڕکێن شۆڕشێ دچیتە دەڤەرا زاخۆ، زیناڤا، گوڤکێ وڤەدگەڕنەڤە بابیرێ، ڕێکخستنێن پارتی ل وان گوند و دەڤەران ئاڤا دکەن و هنده‌ک که‌سێن خراب ژی شیره‌ت دکه‌ن کو ده‌ست ژ خرابیێ به‌رده‌ن.

پشتی ھینگێ کاک عادل دبیتە کادرێ مەفرەزا حەمید ھەجەر گراڤی وپاشی دگەل جه‌وهه‌ر نامق درێژیێ ب خەباتا خوە ددەت. ب تایبه‌ت دبیته‌ هاریکارێ وی ژ بۆ کارێن چاپکرنا به‌ڵاڤۆک و چاپه‌مه‌نیێن شۆڕشێ.

ل ساڵا 1977 شەھید حەجی قادۆ بارەگایەکێ شۆڕشێ ل گۆڤکێ ل نێزیک سنووری ددانیت، ئەحمەد شانە ژی ئێکێ دی ل بێلمبیرێ ڤەدکەت، بارەگایێ ھەرێما ئێک ژی یێ ل بیرمانێ.

کاک عادل دبێژیت:

ژبلی ئه‌و چه‌کێ پێشمه‌رگا بخوه‌ دکڕی و یێ خه‌لکێ باکوورێ کوردستانێ ددا مه‌، هه‌ڤالێن پارتی ل سوریێ ب قه‌چاغی چه‌ک ژ ئه‌فسه‌رێن سوری دکڕی و ب قه‌چاغی بۆ مه‌ ڤڕێدکر.

دمژمێر 12 شه‌ڤا 24/5/1977 ده‌مێ کاک عادل دگه‌ل جه‌وهه‌ر نامق خه‌ریکی چاپکرنا به‌یانناما بیره‌وه‌ریا ساڵه‌کێ ل سه‌ر هه‌لکرنا شۆڕشا گولانێ بوون، پۆسته‌یه‌ک دگه‌هیته‌ ده‌ستێ جه‌وهه‌ری کو ژ لایێ شەھید حەجی قادۆ، محەمەد خالد بۆسەڵی و ملازم محەمەد ڤە ھاتبوو نڤێسین، ب بەرفرەھی بەحسێ شەڕێ بێلمبیری یێ تێدا کریە، دیسان دبێژن کو 13 پێشمه‌رگه‌ یێ دڤی شه‌ڕی دا شه‌هید بووین. جه‌وهه‌ر و عادل و هه‌ڤالێن وان بڕێدکه‌ڤن بۆ جهێ شه‌ڕی. بڕێڤه‌ پۆسته‌کێ دی ژی دگه‌هیته‌ جه‌وهه‌ری. پتر مورالێ وی تێکدچیت. ئه‌و دگەھنە خەنۆکەی ده‌ف هه‌ڤالا، ل وێرێ 10 گۆڕێن شه‌هیدان ب ڕێز دبینن، گۆڕەکێ دی ب تنێ یێ ئالیێ سەری. کاک عادل وه‌سا ھزردکەت کو ئەو گۆڕ یێ وی قوتابیه‌ یە کو تازه‌ ببوو پێشمه‌رگه‌ و شه‌هیدبوویه‌.

لێ ب هه‌ر حالێ هه‌ی ئه‌و کاک عادل ئاگه‌هدار دکه‌ن کو ئه‌و گۆڕێ بتنێ یێ بابێ ویه‌ و دبێژنێ:

پشتی مه‌ شه‌هیدێن شه‌ڕێ بێلمبیرێ ڤه‌شارتین، بابێ وی دڤیا وی چه‌کێ مایه‌ ل باره‌گایێ وانێ گۆفکێ ژ وێرێ بینیت، لێ ئه‌و دگه‌هیته‌ وێرێ و هه‌لیکۆپته‌رێن دوژمنی دگه‌هنه‌ سه‌ر و وی شه‌هید دکه‌ن.

ئه‌و سێڤا خودێ ل بن سیبه‌را وێ دای، پشتی 49 ساڵان ل بنێ هه‌مان سێڤێ تێته‌ ڤه‌شارتن

هه‌ڤالێن شه‌هید حه‌جی قادۆی بۆ عادلێ کوڕێ وی ڤه‌دگێڕن و دبێژن: دوهی پشتی مه‌ ئه‌ڤ 10 شه‌هیدێن بێلمبیرێ ڤه‌شارتین (ته‌رمێن 3 شه‌هیدا دوژمنی بربوون و یێ ل دێریشکا ده‌ف کانیماسێ ڤه‌شارتین)، بابێ ته‌ ل سه‌ر ڤی به‌ری ل بنێ ڤێ دارا سێڤێ ڕوونشتبوو و که‌فا گۆپالێ خوه‌ دا بوو بن ئاله‌کا خوه‌ و دگۆت: هه‌ییییییی دنیا! گه‌لی پێشمه‌رگا هوون دزانن، ده‌یکا من بۆ من ڤه‌دگێڕا و دگۆت: ئه‌م کۆچه‌ر بووین زستانا دهاتینه‌ ده‌شتێ و هاڤینا ژی دچووینه‌ زۆزانێن فه‌ڕاشینێ. ساڵا 1928 ئه‌م ژ ده‌شتێ هاتین، ترکا سنوور دانابوو، نه‌هێلا ئه‌م ده‌ربازببین، مه‌ ماڵا خوه‌ دانا بنێ ڤێ دار سێڤێ و هینگێ خودێ تۆ ل بنێ ڤێ دارسێڤێ دای.

رۆژا پاشتر ئه‌و بوو ئه‌و ژی ل گۆفکێ شه‌هید بوو و پێشمه‌رگا ته‌رمێ وی ئینا ل بنێ هه‌مان دارسێڤێ ڤه‌شارتی یا کو به‌ری 49 ساڵا خودی ل بنێ وی دای!

پشتی شەھید بوونا حه‌جی قادۆ کاک جه‌وهه‌ر کوڕێن وی عادلی و نادری دھنێریتە سوریێ دا درێژیێ بخاندنا خوە بدەن، لێ مخابن کادرێن ئێکه‌تیا نیشتمانی کو هینگێ ل سوریێ بهێز بوون، نادری بدەستێن مخابراتا سوریێ ددەنه‌ گرتن، و مخابرات گڤاشتنێ ل وان دکه‌ن کو پارتی بهێلن و ببنه‌ ئێکه‌تی، ژ به‌ر هندێ ئه‌و نه‌چاردبن جاره‌کا دی بزڤڕنه‌ڤه‌ کۆماته‌ی.

کاک عادل دا کۆ تشتەکی ژ چارەنڤیسێ دایک و خویشک و برایێن خوە بزانیت، کو ھێنگێ ھەمی بۆ باشوورێ عێراقێ ھاتبوون دویرئێخستن، دێھێتە باکوورێ کوردستانێ و ل وێرێ دگەل شه‌هید محەمەد میرزا، عبدالکەریمێ فەرحۆی، شه‌هید شەمۆی، ئەنوەر مەلا حەیدەر، میرخان ئەحمەد کۆچەر و سەعدی، د دەڤەرا گولیا ڕا خوە ھەول ددەن خوە نێزیکی زاخۆ بکەن، لێ مخابن بڕێڤە دکەڤنە دناڤ تۆڕه‌کا مینا دا و ئه‌نوه‌ر مەلا حەیدەر شه‌هید دبیت و عادل و میرخان ئەحمەد کۆچەر و سەعدی برینداردبن. پاشی سەعدی ژی بڕیڤه‌ شه‌هید دبیت.

کاک عادل ژ بۆ چارەسەریا برینا خوە دچیتە ھەکاری، لێ دختۆر نەوێرن ل خەستەخانێ وەرگرن، بتنێ ھندەک ھاریکاریێن دەستپێکی بۆ دکەن، پاشی جارەکا دی ڤەدگەڕیتەڤە سوریێ و دگەل غازی زێباری کو وی دەمی بەڕپرسێ ئوفیسا پارتی بوو ل قامشلۆ، دچیتە دیمەشقێ چارەسەریا برینا دەستێ خوە دکەت.

کاک عادل ل ساڵا 1978 دچیته‌ڤه‌ کۆماته‌ی و ل وێڕێ پشکداریێ د خۆلەکا ڕۆشەنبیری دا دکەت. پاشی کاک سەلیم وی دھنێریتە جولەمێرگێ و دبیتە بەرپرسێ ڕێکخستنێن پارتی ل وێرێ، بھاریکاریا ماجد بەگێ چەلی تۆڕەکا بەرفرەھ یا ڕێکخستنێن پارتی ل جولەمێرگێ ئاڤا دکەت، داڤێن وێ ڕێکخستنا وان ھەتا بەغدا ژی دچن.

پشتی شه‌ڕێ هه‌کاریێ بدوماهی تێت کاک عادل دەرمان و جلک و سابوونێ بۆ دیلێن ئێکەتیێ تینیت و ب دەستێ خوە برینداران دەرمان دکەت.

گولانا 1979 د ده‌مه‌کی دا کاک عادل و هه‌ڤالێن خوه‌ ئاماده‌کاریێن ئاهه‌نگه‌کا مه‌زن ژ بۆ بیره‌وه‌ریا سیێ یا شۆڕشا گولانێ دکه‌ن، ل کۆماته‌ی و هونه‌رمه‌ندێن باکوور و نوونه‌رێن ڕێکخستنێن باکوور ژی ڤه‌دخوینن، ل رۆژا 24/گولانا/1979 هێرشا مه‌زنا له‌شکه‌رێ ئیراقێ تێته‌ سه‌ر باره‌گایێ لقێ ل کۆماته‌ی و شه‌ڕه‌کی دژوار بۆ چه‌ند رۆژا ڤه‌دکێشیت، کو وی ده‌می نێزیکی 20 پێشمه‌رگێن چه‌کدار بتنێ ل باره‌گای هه‌بوون، لێ خه‌لکێ وان گوندێن باکوور ل هه‌وارا پێشمه‌رگه‌ی تێن و دوژمن پیس دشکێت، بده‌هان ته‌رمێن له‌شکه‌ران ب خابووری دا دچن و هه‌لیکۆپته‌ره‌ک ژی تێته‌ ئێخستن. ڤی شەڕی د ئاژانسێن نیڤدەولەتیدا گەلەک دەنگ ڤەدا.

پاشی کاک عادل بۆ کۆنگرێ نه‌هێ یێ پارتی دچیته‌ رۆژهه‌لات، لێ ئه‌و گرژیێن دناڤ پارتیدا روودده‌ن وی دئێشینن. ئه‌و ژی هزرا خوه‌ دکه‌ت، باب شه‌هید بوو، برایێ زارۆک ل جوله‌مێرگێ یه‌، هه‌ردوو ده‌یک لگه‌ل زارۆکێن هویر ل زاخۆ دبێ که‌س و بێخودانن و ڕه‌وشا پارتی ژی هولێهاته‌، هه‌ڤالێن وی هند چوونه‌ ئه‌ورۆپا، هند روونشتن. له‌وما وی ژی بڕیاردا بێته‌ ئیراقێ ل هانا هه‌ردوو ده‌یکا و زارۆکێن هویر.

پشتی ئه‌و تێته‌ زاخۆ ژی بۆ ده‌مه‌کێ درێژ ئه‌منا به‌عسیا به‌لا خۆ ژێڤه‌ ناکه‌ن، لێ دوماهیێ بێهیڤی دبن ده‌ڤ ژێ به‌ردده‌ن.

کاک عادل نوکه‌ ل زاخۆ دژیت و ئه‌و وه‌ک کارساز و بازرگان کاردکه‌ت.

Kavin Berwari

ئەز وەک ئەدمینا سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە رادبم ب رێڤەبرنا فێسبووکا سەنتەری، ئینستاگرامی، یوتوبی و مالپەرێ ئینتەرنێتی. کارێ منێ سەرەکی دانان و بەلاڤکرنا هەڤپەیڤینا، ڤیدیو یا و پۆستایە ل هەمی جهێن سوسیال مێدیایا سەنتەرێ کۆماتە.

بابەتێن پێکڤە گرێدایی

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *

زر الذهاب إلى الأعلى