عادلێ شههید حهجی قادۆ گراڤی
د بەردەوامیا کار و چلاکیێن خوەدا، سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ ل زاخۆ دبیتە مێڤانێ عادل حەجی قادۆ گراڤی و دیدارەکا ڤیدیۆیی یا درێژ دگەل ساز دکەت و دیرووکا خەباتا وی و مەلباتا وی مینا بەلگەنامەکا دیرووکی تۆمار و ئەڕشیف دکەت.
کاک عادل کوڕێ تێکۆشەرێ دێرین شەھید حەجی قادۆیه. بابێ کاک عادلی شههید حهجی قادۆ، بهری شۆڕسا ئهیلولێ دهستپێبکهت، دچیته چیای و لگهل دهستپێکا شۆڕشێ دبیته کادرهکێ لەشکەری و کەسەکێ گەلەک نێزێکێ عیسێ سوار.
شەھید حەجی قادۆ پشکداری و فهرماندهییا گهلهک شهڕێن گران کریه ل دژی دوژمنی، وهکی شهڕێ گهلیێ زاخۆ، عهینزالا و گهلهکێن دی. ئهو ساڵا 1974 ب فەرمانا عیسێ سوار، دگەل ھێزێن خوە ل ئاڤا دیجلەی دەرباز دبیت و ژ ئالیێ ڕژۆئاڤایێ کوردستانێ ڤە ھێرشێ دکەن بنگههێن دوژمنی ل دەڤەرا سحێلا و ھەژمارەکا سەربازێن ڕژێمێ دیل دکەن و چەک و تەقەمەنیەکێ مەزن ژی دکەڤیت دەستێ وان. پاشی ئهو دگەل ھێزا خوە تێته ڤهگوهاستن بۆ دهڤهرا باڵهکایهتی، ل وێرێ 40 شەڤ و 40 ڕۆژان د شەڕەکێ مەزن دا، د وی شهڕی دا ئهو پتر ژ 500 سەربازان دکوژن، دناڤ وان دا ئامر لیوا حامد جاسم الدلێمی و گەلەک چەک و دەزگەھێن بێتەلێ ژی دکەڤنە دەستێن ھێزێن وی، دڤی شهڕی دا 8 پێشمهرگێن وان شههید دبن.
بهری شکهستنا 1975 ئهو جارهکا دی تێتهڤه ڤهگوهاستن بۆ هێزا زاخۆ. دهمێ عیسێ سوار تێته شههیدکرن، ئهو ههڤال و مال و مرۆڤێن وان رزگاردکهت و دهنێریته دهف ئهسعهد خۆشهڤی.
ئێکسهر پشتی شکهستنێ حهجی قادۆ کورێ خوه عادلی لگهل خوه دبهت و د باکوورێ کوردستانێ ڕا قەستا ڕۆژھەلاتێ کوردستانێ دکەن.
ئهو عادلی دهێلیته ل مالا ئەبو عنتەری ل مھاباد و ئهو بخوه دڕێکا باکوورێ کوردستانێ را دزڤڕیتهڤه زارۆکێن خوه و ههردوو ههڤژینێن خوه ژ باشوور رزگار دکهت و دیسان درێیا باکوور را دگههنه ڤه ڕۆژھەلاتێ کوردستانێ، لێ مخابن ژ لایێ ڕژێما ئێرانێ ڤە تێنه گرتن، بتنێ ھەردوو کوڕێن وی نادر و عەزیز ڕزگاردبن و د گەھنه نەغەدێ. ڕژێما ئێرانێ حهجی قادۆی ب ژن و زارۆک ڤه ل حاجی عومران ڕادەستی ڕژێما عێراقێ دکەت و وی ئێکسهر دبەنه ئەمنا ھەولێرێ، دوو مهها ل وێرێ زیندان دکهن. پاشی بشێوهیهکی دهمکی ئازاد دبیت و ئهو جارهکا دی ب قهچاغی خوه دگههینیتهڤه گوندێ پیرۆسا ل کوردستانا باکوور.
شههید حهجی قادۆ ل سهر سنووری دهست بکارێ ڕێکخستن و ئامادهکاریا شۆڕشێ دکهت. ل مهها 9/1975 شههید ادریس بارزانی کاک ابو عنتهر، ابو نوال، سهید حهسهن و کاک عادل حهجی قادۆ ژی رادسپێریت کۆ بچنه سهر سنوورێ باکوور باشوور و ئامادهکاریا شۆڕشێ بکهن. کاک عادل ژی ههردوو برایێن خوه نادر و عهزیزێ زارۆک ژی لگهل خوه دئینیت و بهرهڤ سهر سنووری ڤه تێن. پشتی دگههنه دهڤهرێ عهزیزێ زارۆک ڕادهستی مالباتهکا نیاس دکهن ل جولهمێرگێ و پاشی دچنه گوندێ دویلێ مالا حهجی سادقێ و بهاریکاریا وی دهست ب ئامادهکاریێن شۆڕشێ دکهن.
شەھید حەجی قادۆ ژی ل مهها 12/1975 دگەھیتە وا. ئێدی شههید حهجی قادۆ دبیته پشتهڤانهکێ مهزنێ ئامادهکرن و دهستپێکرن و بهردهوامیا شوڕشا گولانێ، ژ بهر کو وی دناڤ خهلکێ باکوورێ کوردستانێ دا ڕیز و دهسهڵاتهکا مهزن ههبوو، ئهو شیا ب سهدان خهلکێ وان دهڤهران بکهته پێشمهرگه و چهکی و خوارنێ ژ بۆ شۆڕشێ پهیدا بکهت. دههمان دهم دا شههید حهجی قادۆ مرۆڤهکی ههیی و خانهدان بوو، لۆما وی ژ مالێ خوه ژی بهردهوام ل پێشمهرگهی و شۆڕشێ دمهزاخت. پشتی چهندهکێ جهوههر نامق و کهریم شهنگالی ژی دگهههن و تێنه بیرمانێ و ل مالا ئیسڤێ بێرمانی دمینن و دەست ئاڤاکرنا گرۆپێن پێشمەرگەی دکەن و ل 26/گولانا/1976 شۆڕش تێته ڕاگەھاندن و ل ھوڕکی و دهڤهرا زاخۆ چالاکیێن لەشکەری تێنه ئەنجامدان.
کاک عەدل دوو گەڕا دگەل بابێ خوە دچیتە باشوورێ کوردستانێ. گەڕا ئێکێ ل زڤستانا ساڵا 1975، دگەل کەریم شەنگالی، شەھید حەجی قادۆ و حەمید شەریف بۆ دەڤەرا زاخۆ. گەڕا دووێ ژی دڕێکا کەلا قومریێ ڕا دچنە گرکا و بابیرێ، شەھید حەجی قادۆ ژ بۆ ئەنجامدانا ھندەک ئەڕکێن شۆڕشێ دچیتە دەڤەرا زاخۆ، زیناڤا، گوڤکێ وڤەدگەڕنەڤە بابیرێ، ڕێکخستنێن پارتی ل وان گوند و دەڤەران ئاڤا دکەن و هندهک کهسێن خراب ژی شیرهت دکهن کو دهست ژ خرابیێ بهردهن.
پشتی ھینگێ کاک عادل دبیتە کادرێ مەفرەزا حەمید ھەجەر گراڤی وپاشی دگەل جهوههر نامق درێژیێ ب خەباتا خوە ددەت. ب تایبهت دبیته هاریکارێ وی ژ بۆ کارێن چاپکرنا بهڵاڤۆک و چاپهمهنیێن شۆڕشێ.
ل ساڵا 1977 شەھید حەجی قادۆ بارەگایەکێ شۆڕشێ ل گۆڤکێ ل نێزیک سنووری ددانیت، ئەحمەد شانە ژی ئێکێ دی ل بێلمبیرێ ڤەدکەت، بارەگایێ ھەرێما ئێک ژی یێ ل بیرمانێ.
کاک عادل دبێژیت:
ژبلی ئهو چهکێ پێشمهرگا بخوه دکڕی و یێ خهلکێ باکوورێ کوردستانێ ددا مه، ههڤالێن پارتی ل سوریێ ب قهچاغی چهک ژ ئهفسهرێن سوری دکڕی و ب قهچاغی بۆ مه ڤڕێدکر.
دمژمێر 12 شهڤا 24/5/1977 دهمێ کاک عادل دگهل جهوههر نامق خهریکی چاپکرنا بهیانناما بیرهوهریا ساڵهکێ ل سهر ههلکرنا شۆڕشا گولانێ بوون، پۆستهیهک دگههیته دهستێ جهوههری کو ژ لایێ شەھید حەجی قادۆ، محەمەد خالد بۆسەڵی و ملازم محەمەد ڤە ھاتبوو نڤێسین، ب بەرفرەھی بەحسێ شەڕێ بێلمبیری یێ تێدا کریە، دیسان دبێژن کو 13 پێشمهرگه یێ دڤی شهڕی دا شههید بووین. جهوههر و عادل و ههڤالێن وان بڕێدکهڤن بۆ جهێ شهڕی. بڕێڤه پۆستهکێ دی ژی دگههیته جهوههری. پتر مورالێ وی تێکدچیت. ئهو دگەھنە خەنۆکەی دهف ههڤالا، ل وێرێ 10 گۆڕێن شههیدان ب ڕێز دبینن، گۆڕەکێ دی ب تنێ یێ ئالیێ سەری. کاک عادل وهسا ھزردکەت کو ئەو گۆڕ یێ وی قوتابیه یە کو تازه ببوو پێشمهرگه و شههیدبوویه.
لێ ب ههر حالێ ههی ئهو کاک عادل ئاگههدار دکهن کو ئهو گۆڕێ بتنێ یێ بابێ ویه و دبێژنێ:
پشتی مه شههیدێن شهڕێ بێلمبیرێ ڤهشارتین، بابێ وی دڤیا وی چهکێ مایه ل بارهگایێ وانێ گۆفکێ ژ وێرێ بینیت، لێ ئهو دگههیته وێرێ و ههلیکۆپتهرێن دوژمنی دگههنه سهر و وی شههید دکهن.
ئهو سێڤا خودێ ل بن سیبهرا وێ دای، پشتی 49 ساڵان ل بنێ ههمان سێڤێ تێته ڤهشارتن