د بەردەوامیا کار و چاڵاکی و سەرەدانێن خوەدا، سەنتەرێ کۆماتە یێ دکۆمێنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ ل ڕۆژا چارشەمبی ڕێکەفتی ٢٠٢٢⁄١⁄١٩ ل مالا پێشمەرگەھێ دێرین عەلی تروانشی بوو مێڤان و هەڤپەیڤینەکا ڤیدیویی یا دوو دەمژمێر و نیڤ لگەل ئەنجامدا.
عەلی تروانشێ
ل سالا ١٩٤٦ ل گوندێ تروانش، دەڤەرا بەرواری بالا ھاتیە سەر دنیایێ و ل وێرێ ژی خاندنا سەرەتایی ب دوماھی ئینایە.
ھەر دگەل ھاتنا بارزانیێ نەمر ل ساڵا ١٩٦١ بۆ دەڤەرا بەرواری بالا و گوندێ تروانش دگەل مامێ خوە خودێ ژێ رازی عومەر تروانشی پەیوەندیێ ب ھێزێن بارزانیێ نەمر دکەت و دژیێ ١٥ سالی دا دبیتە پێشمەرگە، دەستپێکا کاروانێ خەباتا وی ل گوندێن ڕۆژئاڤایێ دەڤەرا بەرواری بالا و دەڤەرێن گولیا دۆسکیا، سپنە، بەرواری ژێری و پاشی ل دەڤەرێن گۆران و ئاکرێ و دەستپێدکەت و پشکداریێ دگەلەک داستان و شەراندا ل سەرسنکێ، قەدشێ، ئامێدیێ و ئاکرێ دا دکەت، پشتی سالەکێ دگەل مامێ خوە و ھەڤالێن خوە یێن پێشمەرگە ڤەدگەریتە ڤە دەڤەرا بەرواری بالا و ل بارەگایێ ڕەحمەتی ئەسعەد خۆشەفێ ل گوندێ قومریێ دگەل ھێزا خوە یا دەستوەشین دڕێژیێ ب ئەرکێ خوە یێ پێشمەرگاتیێ ددەت.
ژبەر زیرەکی و چەلەنگییا وی دبیتە جێگرێ سەرقۆلی و پاشی دبیتە سەرقۆل، ئامر فەسیل، و ئامر سریە و بەشداریێ دگەلەک شەر و داستانێن شۆڕشا ئەیلۆلێ دا دکەت مینا، شەڕێن سەرسنکێ، مەیدانکا ڕویڤیا، داستانا چیایێ مەتینا و شەڕێن سپیرێزی ل دەڤەرا ئاکرێ، شەڕێ ھێرشا سەر سریا قەدشێ، ھەروەھا داستانێن گەلیێ عەلی بەگێ و گەوریا عەمەر ئاغای ل دەڤەرا دیانە و ڕۆلەکێ بەچاڤ دبینیت.
پشتێ شکاستنا شۆڕشا
ئەیلولێ دەملدەست دگەل ھەڤال و ھەڤچەپەرێن خوە گۆڕبھەشت ئیبراھیم عەسکەری و ئیسماعیل لاسلکی و ب ھاریکاریا شەھید عەلی عبیدالڵە تۆڕەکا ڕێکخستنا نھێنی یا پارتی ل ساڵا ١٩٧٥ ل گوندێ تروانش ئاڤا دکەت، پشتی ڕاگوھاستنا گوندێ تروانش ل ساڵا ١٩٧٨، ل باتیفا گولیا ئاکنجی دبیت و ل وێرێ ژی دگەل ھەڤالێن خوە درێژیێ ب خەباتا خوە یا نھێنی ددەت.
ل دوماھیا ساڵا ١٩٨٠ دوو ئەندامێن ڕێکخستنا وان، کو ئێک ژێ پسمامێ وی شەھید (مەسیحا ئیسماعیل) بوو و یێ دی ژی کوڕمەتێ وی شەھید (جەعفەر عبدلڵە) بوو، ددەمێ ئەنجامدانا چاڵاکیەکێ ل باژێڕێ مویسل، پشتی خوە فرۆشەکێ کورد دەزگەھێن ڕژێمێ ئاگەھدار دکەت، دھێن گرتن و ئێشکەنجەدان و پشتی ھەیامەکێ کورت دھێن ل سێدارەدان.
عەلی تروانشی پشتی ئاشکرابوونا تۆڕا ڕێخستنا وان یا نھێنی دگەل ھەردوو ھەڤالێن خوە ئیسماعیل لاسلکی و ئیبراھیم عەسکەری و ھەردوو برایێن خوە عزەدین و نسرەتدین و مامێ خوە عومەر و پسمامێ خوە تاھر، نەچار دبن مال و کەس و کارێن خوە دناڤ جەرگێ دوژمنی دا بھێلن و ژ بۆ قوڕتالكرنا گیانێ خوە ژ خلفا سێدارێ پەیوەندیێ ب شۆڕشا گولانێ دکەن و کاروانێ دووێ یێ خەباتا پێشمەرگاتیا وی دەستپێدکەت.
دئەنجامدا ڕژێما بەعس دایبابێن وی یێن پیروکال و خێزان و زاڕۆکێن وی و یێن برا و پسمام و ھەڤالێن وی دگرن و پتر ژ ساڵەکێ دزیندانێن ڕژێمێ دا دمینن.
عەلی تروانشی ژبەر زیرەکی و شەھرەزاییا وی چەندین پوستێن گرنگ دناڤ شۆڕشا گولانێ دا وەردگریت، ل دەستپێکی دبیتە کادر و جێگرێ بەڕپرسێ ڕێکخراوا شەھید ئەنوەر مایی ئەوا شەھید شەعبان غەفار بەرپرسیاریا وێ دکر، پاشی دبیتە بەپرسێ لژنا بەرەیێ جود کو ژ پارتی، حزبا شوعی و حزبا سوشیالست پێک دھات، پاشی دبیتە بەڕپرسێ ڕێکخروا شەھید مەسیحا (دارەمان) و بەشداریێ د چەندێن شەڕ و داستانان دا دکەت.
ل ساڵا ١٩٨٨ ئەو خێزان و کەس وکارێن خوە ب بەر هەوا ئەنفالان دکەڤن و ئاوارەی تورکیا دبن و نێزیکی چار ساڵان ژیانەکا پڕ سەخت و دژوار دناڤ کەمپەکا دوورپێچکری دا ل مۆشێ دەبازدکەن.
پشتی سەرھەلدانا پیرۆز ڤەدگەڕیتەڤە کوردستانێ و درێژیێ ب خەباتا خوە ددەت و دبیتە ئەفسەرێ ھەواڵگیری و کۆڵونیل و جێگرێ لیوا ١٩، و پاشی دبیتە ئەندام لق و ئەندامێ نڤێسینگەھا شەھیدا و نڤێسینگەھا کۆمەڵایەتی .
عەلی تروانشی دبێژیت:
خوەشترین ڕۆژا ژیانا من ڕاگەھاندنا پەیمانا ١١ ئادارێ بوو، ئەو ڕۆژ بەرێ بنیاتی یێ دەستکەفتیێن ئەڤرۆیە.
نەخۆشترین ڕۆژا ژیانا وی ژی گرتنا خێزان، زاڕۆک، دایباب و کەس و کاربن وی بوو ژ لایێ ڕژێما گۆڕبەگۆڕ ڤە.
پالدەرێ پێشمەرگێ دێرین عەلی تروانشێ پالدای کو پتر ژ ٦٠ ساڵێن ژیێ خوە ژبۆ کورد و کوردستانێ تەرخان بکەت ،ئەرکێ وی یێ نەتەوەیی و ئاینی بوویە ھەمبەر ستەم و زۆرداریا دوژمنان.
مخابن پشتی خەباتەکا دویر و درێژا بێ ڕاوەستان و زیندانی و چەندین جاران ماڵوێرانێ، ئەنفاڵ و دەربەدەری، ئەڤ شۆڕەشگێڕێ مەزن و ماندی نەناس نە ھەر بتنێ ھاتیە ژبیرکرن، بەلکۆ ئەو و خێزان و زاڕۆک و کەس و کارێن وى ژی ژ مافێن خوە یێن ڕەوا و سروشتی و ژیانەکا ژ ھەژی خزمەت و قوربانیێن وی ژی ھاتینە بێ بەش کرن و( بێ پلە) ب مۆچەکێ کێم ھاتیە خانەنشینکرن.
مە وەکێ سەنتەرێ کۆماتە یێ دەکۆمێنتکرنا دیرۆکا شۆڕشێ ب ئەرکێ خۆ زانی پەردێ ل سەر خەباتا ڤی تێکۆشەرێ دێرین ھەلینین وئاشنای ژیانا وی یا شۆڕشگێڕی ئەوا د ڕیا کورد و کوردستانێ دا بەختکری ببین و دگەل دیرووک و سەربۆڕێن کاروانێ خەباتا وی بژین و ب ھەڤدیتنەکا ڤیدیۆیی تۆمار بکەین و ژ مرن و ژناڤچوونێ ب پارێزین، ئەڤ چەندە ژی کێمترێن ئەرکە ھەمبەر خەبات و تێکۆشینا وی یا دویر و درێژ.
